Dagur - 13.06.1946, Side 5

Fimmtudagur 13. júní 1946
DAGUR
5
„Járntjaldið44 er beiskur raunveruleiki
Hver sá, sem tekur sér fyrir
hendur að rita unr rússneska
vandamálið af ábyrgðartilfinn-
ingu, kemst ekki hjá því að meta
þann möguleika, að undirstöð-
urnar, er hann byggir á, geti ver-
ið valtar. Gjörvöll framtíð nrann-
kynsins getur hæglega oltið á
því, hverja afstöðu Bretland tek-
ur til utanríkisstéfnu Sovét-Rúss-
lands. Þetta er þess vegna ekki
tími til jress að gera glappaskot.
En einn hlutur hefir að minnsta
kosti konrið greinilega í ljós á
síðustu tólf mánuðum: Ásýnd
hinnar rússnesku yfirráðastefnu,
sem í stríðslokin var að byrja að
myndast, er nú augljós öllum
írenra þeim, sem eru viljandi
blindir. Rússland hefir að ylir-
lögðu ráði kosið sjálfstæða land-
vinninga- og yfirráðastefnu, en
lrafnað samvinnuleiðinni, senr
stóð því opin. Rússar lrafa
Jrröngvað vilja sínunr upp á
löndin, senr næst þeim liggja,
ýnrist með jrví að beita valdi eða
grafa undan stoðunr þjóðfélag-
anna innan frá. Í öilunr nreiri
háttar stefnumálum eru þessi
lönd gjörsanrlega undirgefin
vilja þeirra. Þar er verið að grafa
fyrir ræturnar á andstöðunni og
uppræta hana með áköfunr
áróðri, sem liefir að bakhjarli
handtökur og fangabúðir. Hag
kerfi og fjárhagslíf Jressara þjóða
er jal'nt og þétt fært til samræmis
við hið rússneska hagkerfi. í
pólitískunr og viðskiptalegunr
efnunr eru Jressi yfirráðasvæði
Rússa lokuð öllunr að vestan.
,,Járntjaldið“ er augljós raun-
veruleiki.
*
Á landamerkjum Jressa yfir
ráðasvæðis, að vestan, sunnan og
austan, halda áhrif Strvét-ríkj-
anna áfranr að þokast æ lengra
út á við. Rússlandi tókst að ná
tilætluðunr árangri í íran, fram
an við nefið á Bandalagi Samein
uðu Jr jóðanna, og el Bretar gæta
ekki að séí, verður Rússland
brátt Irúið að skapa sér aðstöðu
til Jress að geta lraft í franrmi hót-
anir við brezk hagsmunasv
þar sunnan við. í vestri hefit
Rússland tryggt aðstöðu sína
hernámssvæði sínu í Þýzkalandi
með Jrví að beita valdi til Jress að
sameina vinstri öflin, undir
handleiðslu konrnninista, og Jrað
hefir ákjósanlega aðstöðu li
Jress að gera Bandamönnum sítr-
um erfitt lífið í Vestur-Þýzka
landi. Þótt óvitað sé um árangut
Parísarfundar utanríkisráðherr-
anna, Jregar Jretta er ritað, er
augljóst, að Rússar samjrykkja
enga skilmála, senr tryggja þeim
ekki fótfestu við Miðjarðarhaf
ið. I austri hafa Rússar svikið
samning sinn við miðstjórnina
kínversku nreð Jrví að búa svo
haginn, að kommúnistalrerirnir
gætu tekið við af Rauða hernum
í Mansjúríu. Rússland er eina
stórveldið, sem hefir eflst geysi
lega síðan stríðinu lauk, bæði að
landvinningum og náttúruauð-
æfum.
il-
Til þess að fullkonrna þessa
útþennslustefnu hafa Rússar
beitt miskunnarlausunr áróðri
Aflgjafinn í útþenslustefnu Rússa er hervaldið og
fimmtu lierdeildar starfsemi kommúnistaflolckanna
Eftir Paul Winterton
gæti vel orðið til Jress að við yrð- in«a-
unr af aðstöðu til Jress að verjast
tð nokkru ráði. Við þurfum
innig að vinna að því að upp-
æta [rær þjóðfélagsmeinsemdir
Paul Winterlon er frægur,, brezkur lrlaðamaður og rithöf-
undur. Á stríðsárunum var hann lengst al' fréttaritari brezka
útvarpsins og stórblaðsins News Chronicle í Moskvu. Frétt'a-
greinar lians frá Rússlandi á striíðsárunum vöktu hvarvetna
mikla athygli. Kommúnistablöðin hér lieima og víða annars
staðar, vitnuðu Jtá ekki ósjaldan í skrif h'ans. Nú ritar Paul
Winterton um utanríkisstefnu Rússa eftir stríðið. Fáir
menn, vestan járntjaldsins, munu kunnugri Jressum málum
en einmitt hann. Grein hans má því teljast hin bezta heim-
ild og |)css verð, að sem flestir kynnist elni hennar. Hún er
Jjýdd hér rir nýlegu, brezku tímariti.
’rá Moskvu og í gegnum tæki
o o o
rau er Jjeir hafa umráð yfir —
kommúnistaflokka hinna ýmsu
landa — hefir Jreim tekist að
koma af stað sundrungu og inn-
byrðis deilum, víðs vegar utan
ns eiginlega áhrifasvæðis
þeirra, sérstaklega í Vestur-Ev-
ópu og í brezkum nýlendum og
verndarsvæðum. Til jjess að við
getum gert fullnægjandi gagn-
ráðstafanir, þurfum við að gera
okkur ljóst, í hvaða tilgangi
Rrissar beita slíkum aðferðum.
En þetta er spurning, sem erfitt
er að svara. Mér virðast tvær
skýringar líklegastar: Annað
tveggja hafa tækifærin, sem
buðust, verið of sterk freisting
fyrir valdhafana til Jress að hefj-
ast handa nm heimsyfirráð, eða
Rússar óttast raunverulega fram-
tíðina og v.ilja þess vegna auka
öryggi sitt með yfirráðum á hern-
aðarlega mikilvægum svæðum.
*
Unt fyrra atriðið er [)að að
segja, að ekki er hægt að loka
augunum fyrir þeim mðguleika,
að pólitík Rússa stal'i af vilja
valdhafanna til þess að ná heims-
yfirráðum með hernaðarlegum
mætti og kommúnistískri undir-
róðursstarfsemi. Margt af Jjví,
sem var til staðar í Þýzkalandi og
hratt nazismanum af stað á
heimsyfirráðabrautinni, er einn-
ig fyrir hendi í Rússlandi: Fjöl-
menn þjóð, alin upp við heraga,
mikil náttúruauðæfi, óprúttin
foryzta, sem ber ekki ábyrgð
gagnvart neintnn, fimmta her-
deild undirróðursmanna í nær
því hverju landi og áköf og aga-
söm æska. Rússa skortir tekniska
kunnáttu á við Þjóðverja og
stjórnhæfni Jjeirra, og persónu- 11,11 munai.
lega get eg ekki ímyndað mér
Rússa sem drottnara veraldar-
innar. En stjórnmálastefna hlýt-
ur að hafa takmörk, og það er
staðreynd, að Rússar ráða Jægar
yfir hálfri Evrópu og slíkt mundi
hafa virzt ólíklegt fyrir fáurn ár-
um. Sönnunargögnin með og
móti um Jretta atriði, eru Jrví
ámóta merk og verður úrskurð-
ur að bíða betri tíma.
*
Breta og Bandaríkjantanna og
liinum gamaldags hernaðaráætl-
unum
kjarnorkuöld. Ef til væru ákveð
in landamerki Jfess umráðasvæð-
is, sem Rússar vildu liafa lil Jress
að telja sig örugga, gæti vel kom- a
ið til rnála, að láta ])á hafa þau
yfirráð. En ógæfan er sú, að eng-
in slík landamerki eru til, Jrar
sem stöðvuð yrði útþennslu-
stefnastefna þeirra. Með hverj-
urn nýjum landvinningi, er
samvinnunni á alþjóðavettvangi
stefnt í nýja hættu og með hverri
slíkri breytingu, sem verður
utan Rússlands, sem eru gróðrar-
stía fyrir finnntu herdeildina.
/ið þurfum að leggja okkar skerf
I Jress að efla hagsæld þeirra
jóða, sem látækastar eru og
erst er stjórnað, og er íran Jjar
ærtækt dæmi. Við þurfum að
ístunda, að leiða inn á lýðræðis-
egar brautir þ;i þjóðhagslegu
jyltingastrauma, sem nú fara um
öndin, og í þeirri viðleitni sýna
huga og starfsjjrek í eigi minni
mæli en undirróðursmennirnir,
sem vinna gagn okkur. Og að síð-
ustu þurfum við að taka upp ein
trðlegri baráttu gegn kommún-
þeirra á hinni nýrunnu tstnanum sjálfum, því að el við
erum sannfærðir um — og það
munu flestir Bretar vera — að
kommúnisnrinn sé eyðileggjand
þá er skylda okkar að berj-
ist gegn honum með öllum Jreim
vopnum, sgm við höfum yfir að
ástandinu, sjá Rússar nýtt, hern-
aðarlegt öryggisbelti við sjón-
deildarhringinn. Þótt Sovét
Rússland næði að drottna yfir
gjörvallri Evrópu og Asíu mundi
það ennþá óttast Ameríku. Lík-
urnar eru Jrær, að Sovét-Rúss
land mundi ekki telja sig full-
komlega öruggt gegn aðsteðj
andi hættum, fyrr en síðasti,
mögulegi óvinurinn hel'ir verið
að velli lagður, annað hvort á
stjórnmálasviðinu, eða af hern
aðarlegu valdi. Það er Jress vegna
ekki hægt að semja um neina
hæfilega eftirgjöf og Ijúka mál-
unum á þann veg. Ef hér er farið
nærri um raunveruleikann, þá er
ekki hægt að draga aðra ályktun
af þessu en j)á, að hver svo sem
lilgangur valdhafanna í Kreml
er — hvort heldur það er löngun
in til heimsyfirráða eða leitnn áð
öryggi í varnarskyni — Jj;í hlýtur
utanríkisstefna Jieirra að boða
hættu í vaxandi mæli fyrir
Bretland. Annað tveggja verðui
því að gera, að stöðva Iramsókn
hinna rússnesku áhrila, eð;
Bretar verða að setja ofan svo að
*
En snúum okkur þá að hinu
atriðinu, að útþennslustefna
Rússa stal’i af óskinni um eigið
öryggi í valdastreitu Iramtíðar-
innar. Þetta er hægt að skilja,
þegar menn hafa áttað sig á
hinni djúpstæðu tortryggni
Rússa gagnvart fyrirætlunum
Eins og Jtegar er fram tekið, e
allgjafinn í útjrennslustefnu
Rússa tvíjxettur: hernaðarlegt
vald og fimmtu herdeildarstarf
semi, og vörnin gegn henni lilýt
ur því einnig að verða tvíjrætt
festa í utanríkismálum, sem
grundvallast á hérnaðarlegum
mætti, og barátta gegn undirróð
ursstarfsenti kommúnista. Nauð
synlegt er, að neita að viðnr
kenna fleiri landamerkjabreyt
ingar til hags fyrir Rússland, og
jafnframt að gera það lýðum
ljóst, að hverri tilraun, sem gerð
yrði til ]>ess að koma slíkum
breytingum á með valdi, munc
verða svarað í sömu mynt. Aukin
undanlátssemi af okkar hálfu
ráða.
*
að sjá um að lýðfrelsið sigri. Og
aað sem meira er. Við verðum að
vinna Jrann signr án blóðsúthell-
1 mörg ár verður orrustu-
völlurinn hugir fólksins og ráð-
stefnusalir Jjjóðanna.
*
Að mínum dómi er ákveðin
andstaða gegn landvinninga-
kröfum Rússa og harðvítug bar-
átta gegn kommúnismanum,
mikiu ólíklegri tii Jress a’ð leiða
til stríðs, heldur en óákveðni og'
undanlátssemi. Valdhafarnir í
Kreml kæra sig heldur ekki um
annað stríð nú. Rússland er
hernaðarlega alit of vanmáttugt
gagnvart Bretum og Banda-
ríkjamönnum og þeir vita það
vei. Stríð verður þá lyrst líklegt,
þegar Rússland er orðið öflugra
en það nú er. Með staðfestu og
einurð, í skiptum við Rússa og
kommúnistaflokkanna, má Jjað
takast að stöðva framsókn hinna
rússnesku áhrifa og hins rúss-
neska valds að því ntarki, að stríð
yrði ekki upplagt lyrirtæki. En
við getum nú þegar gert okkur
grein fyrir Jjví, að ná næstu ár-
um verður heiminum skipt upp
í belti, og miðað aðgerðir okkar
við það.
Areksturinn í milli Bretlands
og Rússlands, er annað og meira
en gamalkunnugt einvígi um
íhrif í milli stórvelda. Að baki
íans liggja tvær algjörlega gagn-
itæðar lífsskoðanir. Eins og naz-
isminn — og í sama mæli ]>ar sem
yfirráðin eru algjör — ber komm-
unisminn í sér afnám alls hins
rgaralega frelsis, miskunnar-
lansar ofsóknir á hendur allri
tndstöðu, Jjrælkun hugans og
undirokun allra persónulegra
réttinda af hálfu liins almáttuga
einræðisríkis. í móti þessu verð-
um við að tefla hugsjóninni um
frelsi og þjóðfélagslegt lýðræði,
og efnahagslegan jöl'nuð með
Jjróun, innan ramma hiris póli-
tíska frelsis. Það er sennilegt, að
jessar tvær gagnólíku lífsskoðan-
ir geti báðar lilað, hvor ;i sínti
ylirráðasvæði, um langan a'ldur,
in Jiess að til átaka komi á yfir-
borðinu. En |>að er nokkurn
veginn víst, að fyrr eða síðar
mun önnur yfirbuga liina. Það er
okkar verkefni — kannske
stærsta verkelni þessarar aldar —
*
Það nær ekki nokkurri átt, að
fjárhagsleg og. [>jóðhagsleg end-
urreisn Vestur-Evrópulandanna
skuli ennþá vera í lausu lofti af
því að herra Molotoff fæst ekki
til að segja „já“. Rússar hafa ekki
beðið eftir okkar samþykki til
ráðstafana sinna, þar sem rauði
fáninn ræður. Þvert á móti hafa
Rússar, alveg án þess að ráðgast
um |)að við okkur eða nokkurn
annan, þegar hafizt handa um að
framkvæma áætlanir sínar unt
pólitískt og efnahagslegt skipu-
lag á öllu svæðinu austan Saxelf-
ar, með það fyrir augum, að
tryggja þjóðhagslega afkornu
Rússlands. Við eigurn ekki að
bíða lengur eftir því að Rússar
velji samvinnuleiðina, því að til
þess mun þessari kynslóð ekki
endast aldur. Við verðum að
þorfast í augu við staðreyndirn-
ar og hefjast þegar handa um
Iramkvæmd okkar stefnu, án til-
lits til þess hvað Rússurn kann að
finnast um Jrað.
(Lausl. þýtt).
KHKHK) OOOOO OOíKHKl OO {J-CHKHIÍK OO-CH? l>ttOO-tKHKHKH3<H5 tHKHKí <KH> IK
Köupið danska smjörið
áður en ])að er um seinan.
Afgreitt gegn stofnauka nr. 4.
Kaupfélag Eyfirðinga
Nýlenduvörudeild og útibú.
KJ-0-0-0S3-p-CHKHKHKHKH3-iKHKHKHKKHKHKHKHKHKK<<HKHKHKHKHKHKHK>e
k>CT(KhkhKhíP-Ch>ö-PChKhKhkhkhkhkhkhkhkhKhkhKhKKhKhKhKhKhK
ísienzk flögg
115, 155, 175, 200 og 250 cm.
fyrirliggjandi
Kaupfélag Eyfirðinga
VEFNAÐARVÖRUDEILD
^***************************^^