Dagur - 03.05.1951, Blaðsíða 5

Fimmtudaginn 3. maí 1951
D AGUR
5
AÐ NORÐAN
íltvarpið og landsbyggðin.
ÚTVARPSKVÖLD þau, sem
Karlakórinn Geysir efndi til fyr-
ir skemmstu, hafa beint athygli
manna að útvarpinu og lands-
byggðinni og er það vel. Hið fyrra
útvarpskvöld — eða Akureyrar-
Jivöld eins og það var nefnt —
hlaut ómilda dóma sums staðar,
eins og rakið var hér í blaðinu í
síðustu viku Ummæli þau byggð- srmnar og
sem eru í stærstu bæjunum —
heldur á það að gefa fólkinu á
mál Bandaríkjanna eru eins ólík
okkar útvarpsmálum og framast
má verða. Þar ríkja önnur sjón-
armið og allt önnur aðstaða. Ut-
varpsmál Noregs eru okkur
skyldari. Þar á útvarpið að ná til
allrar þjóðar, sem býr í stóru og
strjálbýlu landi. Það á ekki að-
eins að veita því tækifæri til að
hlýða á orð forráðamanna þjóð-
beztu listakrafta —
ust á misskilningi að nokkru
leyti, en satt má það vera, að
enda þótt kórsöngur geti verið
góður má of mikið af öllu gera.
Um síðara kvöldið, þar sem stikl-
að var á nokkrum atriðum úr
sögu héraðsins, hef eg ekki séð
skrifað í blöð, en eg held að allir
sanngjarnir menn hljóti að við-
urkenna, að þar var margt vel
gert og að öllu samanlögðu var
dagskráin fróðleg og skemmtileg,
þótt að ýmsu megi finna. Annars
var ætlun mín ekki að ræða hér
sérstaklega ágæti þessara dag-
skrárliða. Þessi kvöld Geysis-
manna gefa tilefni til þess að rætt
sé um útvarpið og landsbyggð-
ina á breiðari grundvelli. Það fór
ekki fram hjá hlustendum, er
hlýddu á þessi Akureyrarkvöld,
að það háði mjög flutningnum, að
upptaka var af vanefnum gjörð. í
tyrsta lagi hefur það önnur áhrif
á hlustendur að heyra „dauða“
eða upptekna dagskrá af plötu
eða stálþræði en lifandi flutning
við hljóðnemann. íslenzka út
varpið er sífellt að auka hinn
„dauða“ flutning og er það öfug-
þróun, sem gjalda ber varhug við.
Þetta var þó ekki aðalatriðið,
heldur hitt, að plötuupptakan hér
háði mjög söng og flutningi tal
aðs orðs. Eg veit ekki, hvort
upptökutæki þau, sem útvarpið á
hér — en notar afar sjaldan
eru nægilega fullkomin þótt eg
efist mjög um það, en hitt er Ijóst,
að hér vantar aðstöðu til að taka
upp útvarpsefni svo að vel sé.
Hér eru ekki til húsakynni, sér-
staklega til þess útbúin og ætluð,
og fyrr en þau eru fyrir hendi,
verður útvarpsflulningur orða og
tóna aldrei með þeim blæ, sem
þarí að vera.
Útvarpshöll — sjónvarp —
íslenzkt útvarp.
Hér á árunum var mikið rætt
og ritað um útvarpshöll. Teikn-
ing af henni birtist í Útvarpsttíð-
inndum þeirra tíma og undruð-
ust menn glæsileik mannvirkis-
ins en það ekki, að slík teikning
hefði kostað 100 þúsund dali eða
vel það. Þetta var á þeim árum,
sem sumir forustumenn þjóðar-
innar hugsuðu í höllum. Nú hin
seinni ár hefur verið hljótt um
útvarpshölíina. Líklega verða
húsnæðismál útvarpsins aldrei
leyst á grundvelli amerísku teikn
ingarinnar, heldur á annan og
hentugri hátt. Starfsmenn út-
varpsins hafa lagt lykkju á leið
sína til að fræða okkur um sjón-
varp —og er það gott út af fyrir
sig — en langt mun sjónvarpið
eiga í land hér. En það sem mest
er um vert fyrir íslenzkt ríkisút-
varp nú man eg ekki til að hafa
heyrt nefnt í dagskrártíma, en
það er að breyta útvarpinu
Reykjavík í útvarpsstöð íslands.
Það er hægt og það tel eg vera
það verkefni, sem næst bíður úr-
lausnar á sviði útvarpsmálanna
hér, meðan höllin og sjónvarpið
bíða betri tíma.
Fordæmi Norðmanna.
Líklegast hefði því fé, sem fór
í sendiferðirnar til Ameríku um
árið í sambandi við hallarmálið,
verið betur varið ef útvarps-
mennirnir okkar hefðu gist Nor-
eg en ekki Bandaríkin. Útvarps-
landsbyggðinni tækifæri til þess
að leggja sjálft nokkuð af mörk-
um, en slíkt er hin mesta upp-
örvun fyrir allt menningarlíf og
stórt framlag í þeirri baráttu að
viðhalda býggðinni, að byggja
landið en eyða það ekki, að nytja
það allt en ekki aðeins þéttbýl-
ustu skikana. Hvernig hafa Norð-
menn snúist við þessum vanda?
Það var rakið í erindi í norska
útvarpinu nú nýlega, í sambandi
við afmæli stofnunarinnar.
Þeir hafa leyst það m. a. með
því að koma upp útvarpsstöðv-
um með vissu millibili á strönd
inni og austanfjalls, allt frá
Osló og norður fyrir heim-
skautsbaug. Og í sambandi við
þessar stöðvar hefur verið
komið upp aðstcðu til útvarps
í stærri bæjunum á þessari leið.
Allar þessar útvarpsstöðvar
lieyra undir eitt og sama kerfið,
þær eru hluti ríkisútvarpsins og
endurvarpa miklum hluta dag-
skrár þess, en flytja sjálfar
stundum sjálfstæða „lokal“ dag-
skrá. Og útvarp frá þessum
stöðvum er stundum fellt inn í
heildardagskrá ríkisútvarpsins.
Þetta ei það, sem koma skal.
Eg er ekki í nokkrum vafa, að
þetta er það sem koma skal í út-
varpsmálum íslands. Þetta verð-
ur sú stefna, sem tengir útvarpið
og þjóðina órjúfandi böndum
löngu eftir að það er gleymt, að
til er teikning af milljónahöll
suður í Reykjavík. Að vissu leyti
er nú stefnt í þessa átt. Útvarpið
er að koma upp endurvarps-
stöðvum á nokkrum stöðum, m.
a. hér á Akureyri. Jarðsíminn frá
Reykjavík er lika kominn lang-
leiðina hingað. Hvort tveggja
þetta auðveldar framkvæmd
slíkrar stefnu hér. En mér hefur
skilist að forráðamenn útvarps-
ins líti ekki á endurvarpsstöðv-
arnar sem hlekk í neinni slíkri
keðju, heldur aðeins sem nauð-
synlega tæknilega endurbót til
þess að koma útvarpsdagskránni
frá Reykjavík betur til hlustenda.
Það er í sjálfu sér líka mikil
nauðsyn. En slík endurbót er ekki
nægileg. Hér þarf að koma að-
staða til útvarps, möguleiki til
þess að fella að jafnaði dagskrár-
liði héðan inn í dagskrá ríkisút-
varpsins. Slíka aðstöðu þarf síðan
að skapa í hverjum landsfjórð-
ungi. Þá fyrst er útvarpið orðið
útvarp íslands og í órofa tengsl-
um við líf þjóðarinnar og baráttu.
Norðlendingur.
Kennslubók um
frjálsar íþróttir
Nýlega er komin í bókabúðii
bók eftir á Stefán Kristjánsson,
íróttakennara, og Þorstein Ein-
arsSon, íþróttafulltrúa ríkis'vis,
sem fjallar um kennslu í frjáls-
um íþróttum. Benedikt Jakobs-
son, landsþjálfari, skrifar for-
mála fyrir bókinni. Bók bessi er
fyrsta fullkomna kennslubók í
frjálsúm íþróttum hérlendis. Hún
fjallar um allar greinar frjálsra
íþrótta og er prýdd fjölda mynda
af innlendum og eriendurvi
íþróttamönnum. í bókinni eiu
æfingatöflur og fyrirmæli um
notkun þeirra.
íþróttir, hverju nafni sem nefn-
ast, eru hverjum manni nauðsyn-
legar til að auka og viðhalda
líkamlegu þreki og heilbrigði.
Þær eru og heppilegar tóm-
stundaiðkanir fyrir unga og
aldna.
En íþróttir eru, eins og svo
margt annað, vandmeðfarnar.
Það er ekki sama, hvernig þær
eru iðkaðar. Þessi kennslubók á
sviði frjálsra íþrótta er gullvægt
innlegg til að auka þekkingu
íþróttaiðkenda á þeim íþróttum,
sem hún fjallar um og auk þess
nauðsynleg til að auka afreks
getu. íþróttir hafa jafnan átt
samleið með framförum og auk-
inni menningu, vegna þess að
líkamlegar og andlegar hræringar
eru órjúfanleg heild. Menntun er
einmitt fólgin í því að gera
manninn betri, auka þekkingu
hans og bæta hæfni hans á öllum
sviðum.
Þeir, sem ekki eiga þess kost
að fá tilsögn í frjálsum íþróttum
í skólum eða annars staðar, ættu
sérstaklega að eignast bókina
„Frjálsar íþróttir“. En hún á
auk þess erindi til allra, sem iðka
frjálsar íþrtótir.
Bréf:
Manganvöntun
i kartöflugörðum
Á SÍÐASTLIÐNU sumri bar
víða talsvert á því að mangan
vantaði í jarðveginn. Sérstaklega
bar á þessu í görðunum fyrir ofan
Lxmd, en það eru nýir garðar, og
var þarna magur og laus móa-
jarðvegur, en einmitt í þannig
jarðveg vantar þetta efni æði oft.
Manganvöntun lýsir sér á þann
hátt í kartöflugörðum, að blöðin
verða bleik, slöpp og á þau koma
ljósir tíglar, sem síðan verða
brúnir eða svartir. Séu mikil
brögð að vöntun þessa efnis í
jarðveginn verður uppskeran
mjög rýr og léleg. Af mangan
súlfati þarf aðeins V2 kg. í 100 m2
lands til að fullnægja þörf
plantnanna af efni þessu, og hef
eg beðið áburðarsöluna hér að
hafa þetta efni til sölu í vor, og
er það þegar komið. Eg ráðlegg
þeim mönnum, sem garða hafa
fyrir ofan Lund að taka þetta efni
er þeir taka áburð sinn. Þar sem
aðeins % kg. er nægjanlegt
100 m2 er mjög erfitt að dreifa
því sér, og er því bezt að blanda
því saman við áburðinn, og þá
sérstaklega saman við kalí. Dreif-
ið hverri tegund áburðar sér.
Þá vil eg láta þess getið, að
úðun með vetrarlyfinu Ovieide er
ekki framkvæmanleg eftir þenn
an tíma, og þeir sem hafa beðið
um úðun með því, geta ekki
vænst þess að hún verði gerð á
þessu vori, sökum þess að tíminn
er liðinn, sem heppilegastur er til
þess. Sumarlyfin Nikótín, Gesarol
og Gammexau eru til hér og
verða notuð ef þess er óskað
sumar.
Amerískt skrifborð,
(skattholsgerð), vandað, ve
með farið, til sölu.
Afgr. vísar á.
AUGLÝSING
um skoðun bifreiða í lögsagnarumæmi
Eyjafjarðar
Samkvæmt bifréiðalögum tilkynnist hér með, að aðal-
skoðun bifreiða fer fram á Akureyri, sem hér segir:
Þriðjud. 15. maí mæti A- 1—A- 75
Miðvikud. 16. - — A- 76—A- 150
Fimmtud. 17. - — A-151-A- 225
Föstud. 18. - — A-226-A- 300
Mánud. 21. - — A.-301-A- 375
Þriðjud. 22. - — A-376-A- 450
Miðvikud. 23. - — A-451—A- 525
Fimmtud. 24. - — A-526-A- 600
Föstud. 25. - — A-601-A- 675
Mánud. 28. - — A-676-A- 750
Þriðjud. 29. - — A-751— A-825
Miðvikud. 30. - — A.826-A- 900
Fimmtud. 31. - — A-901-A- 975
Föstud. 1. júní — A-976—A-1000
Ennfremur þann dag allar bifreiðar, sem eru í notkun
í bænum, en skrásettar eru annars staðar. Ber bifreiða-
eigendum að koma með bifreiðir sínar til bifreiðaeftir-
litsins, Gránufélagsgþtu 4, þar sem skoðunin fer frarn
kl. 9—12 og 13—17 hvern dag. Við skoðun skulu öku-
menn brfreiðannaleggja fram fullgild ökuskírteini. Enn-
fremur ber að-sýna skilríki fyrir því, að bifreiðaskattur,
skoðunárgjald og ökumannstrygging fyrir árið 1950 sé
greitt.
Þá ber að sýna skilríki fyrir því, að lögboðin vátrygg-
ing fyrir hverja bifreið sé í gildi. Vanræki einhver að
koma bifreið sinni til skoðunar á tilteknum degi, verður
liánn látinn sæta ábyrgð samkvæmt bifreiðalögunum, og
bifreiðin tekin úr umferð, hvar sem til hennar næst.
Ef bifreiðaeigandi getur ekki af óviðráðanlegum
ástæðum fært bifreið sína til skoðunar á réttum thna,
ber honum að tilkynna það bifreiðaeftirlitinu. Tilkynn-
ingar í síma nægja ekki. Þetta tilkynnist hér með öllum,
sem hlut eiga að máli til eftirbreytni.
Skrifstofa Akureyrarkaupstaðar og Eyjafjarðarsýslu,
26. apríl 1951.
Alntenn skráning
atvinnulausra manna í Akureyrarkaupstað fer fram í
Vinnumiðlunarskrifstofunni í Lundargötu 5, dagana
3., 4. og 5. maí 1951, og stendur yfir kl. 14—18 alla
dagana.
Bæjarstjóri.
Matreiðslukona
- óskast að gistihúsinu Reynihlíð frá 15. júní n. k.
Nánari upplýsingar gefur
Pétur Jónsson, Reynihlíð
Sími: Reykjahlíð.