Dagur - 09.04.1952, Blaðsíða 5

Dagur - 09.04.1952, Blaðsíða 5
Miðvikudaginn 9. apríl 1952 D A G U R 3 Um fMar, framkvæmdir o. fl. í Saurbæjarhreppi Frá Halldóra Ólafsdóttir sextiig Bændaöldungurinn Hjálmar Þorláksson, Villingadal, skrifar blaðinu á þessa leið nú eftir mán- aðamótin: Allgóður ásetningur. Um tíðarfarið í fyrravetur get eg verið fáorður. Allir vita, hvernig það var, en afleiðingar þess hér í Saurbæjarhreppi, eins og víðar, kom mest og verst fram Hjálmar í Villingadal. í kali í jörðinni, og raunar ónóg- um heyfeng í haust. Þó var hreppsheildin bjarglega stæð við ásetning á haustnóttum. Síðan komu töluverðir heyskaðar í vet- ur, svo að hundruðum hesta skipti, en þrátt fyrir það, nú við vorskoðun, er ásetningur í heild allgóður, þótt einstaka menn séu tæpir. Veldur þar miklu um hin góða tíð í vetur. Segja má að kindur hefðu beit allan vet- urinn, og hross hafa verið létt á fóðrum. Einn mánuður er þó undanskilinn: Janúar. Það eru þeir mestu skaðar í einum mán- uði, er eg man eftir, sem þá dundu yfir á sjó og landi, nálega í hverjum landshluta. En nú von- um við gömlu mennirnir eftir góðu ári. Pálsmessa og Kyndil- messa boðuðu það. Svo var nú öskudagurinn þessi indælis dag- ur, enda hefur eiginlega alltaf verið gott síðan. Öskudaginn marka má, mundu hvernig viðrar þá. Fróðir vita, að hann á 18 bræður lika að sjá. Þá spillti ekki Marjumessan spádómunum. Blási á sunnan bakkalaust, beint á Marjumessu. Þá mun verða hey í haust, hugsaðu eftir þessu. Efnahagur og framkvæmdir. Efnahagur hjá allmörgum mun heldur vera að þrengjast. Veldur þar miklu um tekjumissir fyrir niðurskurðinn, og svo hækkandi verðlag á öllu, sem kaupa þarf á þessu tímibili. Þó reyna flestir að vera sem mest sjálfum sér nógir með vinnu á heimilinu, því að taka fólk í vinnu nú, flest óþekkt, er nokkurs konar happdrætti. T. d. var stúlka úr kaupstað boðin í sveit, en vildi þó helzt ekki ráða sig, ef skepnur væru á heimilinu! Því er það, að bændur kjósa frémur að búa til fólkið sjálfir, en fá það að. Verður ekki annað sagt en þeim takist það allsæmilega nú um tíma. Um framfarir í búskapnum er mér ekki kunnugt, þó skal geta þess að 2 allstór íbúðarhús eru hér í smíðum — Hólum og Vatns- enda — og er nú flutt í Vatns- endahúsið. Svo eru ýmsar smærri byggingar á árinu. Fjárflutningar í haust? Hvernig ætli það verði með fjárskiptin í haust, verður nokk- uð keypt hér í Eyjafirði? Ef svo yrði, er sjálfsagt að fara með það hér suður, sem er langskemmsta leiðin, aðeins þyrfti að reka það úr Hákallatorfu, upp hjá Sankti Pétri eða Urðarvötnum ef tími leyfði. Geta má þess, að hvergi hef eg heyrt talað um lasleika í kindum, og hefur féð reynst mjög van- haldalítið víðast hvar. Um Möðruvallahesta. Þá er hér talað um Möðruvalla- hrossin og sorgarsögu þeirra. Út- varp og blöð hafa birt frásögnina á þá leið, að Jóhanni bónda mætti teljast það til vansæmdar af þeim, sem ekki vita betur en þar er sagt. Þar stendur að leitin að hrossunum sé fyrst gerð 3 vikum eftir að þau töpuðust. Þetta er reginvilla, og mun eg gera nánari grein fyrir því síðar. Hrossunum er hleypt út í blíðu veðri til að viðra sig. Það vakna hjá þeim minningar um sumarfrelsið, og þau leggja af stað til afréttar. Á leið þeirra verður hið illræmdá Illagil, hjarnað og svellað, og ligg ur hátt til fjalls. Áræðnasta hrossið kemst yfir gilið, og nær takmarkinu að komast í afréttina. Hin hverfa, en á hvern hátt, það er spurningin. Sennilegast var að þau hefðu hrapað. Svo óheppilega vildi til, að hríð kom þarna rétt á eftir, nægileg til þess að taka af allar slóðir eða hylja skrokkana, ef þau hefðu hrapað. Þetta gerði leitina, eða þá þó öllu réttara að segja leitirnar, mun erfiðari og meira leitað í byggð og fram til dalanna, og það mega allir vera vissir um, að það var ekki dregið í 3 vikur. Nú varð hins vegar sú raunin á, að hrossin 2 höfðu farið upp með Illagili, allt á fjall upp og lent þar á gaddauðninni, og gátu þá komist óravíðáttu.En um fjallið var leitað, og að síðustu með þeim árangri, sem blöðin hafa skýrt frá. Þetta er ekki eins- dæmi. Hestinum, sem kom til Fjalla-Eyvindar í Eyvindarver, var hleypt út að leika sér. Ef eitt- hvað er ofsagt hér að framan, verður að tala um það við Hjálm- ar í Villingadal. Nýtt! Skíðaskór Nýkomin ný tegund. Skódeild KEA. í STUTTU MÁLI KRÓNH J ARTARSTOFN - INN sænski var talinn í hættu og því ákveðið að koma dýr- unum fyrir í þjóðgarði, þar sem þau njóta friðar um aldur og ævi. En illa hefur gengið að fanga þau lifandi. Var því það ráð tekið nú nýlega, að blanda veronal-svefnmeðali í fóður, sem borið er út á víðavang. Dýrin sofna brátt, en þá koma fulltrúar sænska veiðimanna- sambandsins, binda þau á hornum og fótum og flytja þau í þjóðgarðinn. i RAKKA-KVÆÐI Gríms Thomsen segir frá hundinum, sem liggur loks hungurmorða hjá líki bóndans. „Sá er nú meira en trúr og tryggur“. — Flestir munu hafa litið á frá- sögnina í kvæðinu, sem skáld- skap einan. En ekki er víst að svo sé. Nýlega flutti eitt dönsku dagblaðanna eftirfar- andi frásÖgn: Falleg saga imi ást hunds á húsbónda sínum er sögð úr fiskiþorpinu Voru- pör. Fiskim. í þorpinu andað- ist. Nokkrum dögum eftir jarðarförina söknuðu menn hundsins hans. Hann fannst ekki, þrátt fyrir mikla leit, fyrr en komið var í kirkju- garðinn. Þar lá hann dauður á leiðinu, í milli blómanna og kranzanna. ★ GAMALL, rússneskur pró- fessor, Chatclein að nafni ,hélt því fram í útvarpsræðu frá Moskva í sl. mánuði, að hann hefði með eigin augUm séð Rússann A. S. Popov fin'na upp hið þráðlausa senditæki, en Marconi hefði síðan „stolið uppfinningunni og gert hana að féþúfu!" Chatelein hélt því fram, að bandarísk fyrirtæki hefðu rcynt að fá Popov til að selja uppfinninguna, en hann neitaði af því að „uppfinningin tilheyrði landi hans“. Síðan sagði þessi rússneski „vísinda- maður“: „Hinar eitruðu full- yrðingar borgaralegu prcss- unnar um að Marconi hafi fundið upp radíóið, eru aðeins heimskuleg og frekjuleg til- raun til þess að troða skóna niður af ágætum, rússneskum vísindamanni!“ (Assoc. Press fregn frá London). ★ RITHÖFUNDURINN John Steinbeck á að hafa sagt: heimur versnandi fer. Nú kostar það orðið eins mikla peninga að kaupa börn sín inn á skemmtanir og það kostaði áður að ala þau upp. Litla Bílastöðin sigraði í Firmakeppninni Ármann HeJgason bridgemeistari Akureyrar 1952. Firmakeppni Bridgefélagsins lauk á sunnudaginn og urðu úr- slit þau, að Litla Bílastöðin, sem Ármann Helgason spilaði fyrir, hlaut 218 stig samanlagt í fjórum umferðum. Önnur varð Nýja Kjötbúðin, sem Þórir Leifsson spilaði fyrir, hún hlaut 206V2 stig. í þriðja og fjórða sæti urðu jöfn Vefnaðarvörudeild KEA og Þórs- hamar h.f., en fyrir þau spiluðu Friðfinnur Gíslason og Ragnar Skjóldal, hlutu þau 200Vz stig. — Litla Bílastöðin fær því í sína vörzlu þetta ár hinn fagra bikar, sem Karl Friðriksson gaf til þess- arar keppni. Um bikarinn hefur nú verið keppt þrisvar og hafa áður hlotið hann Prentverk Odds Björnssonar h.f. og Ragnar Ól- afsson h.f. Halldóra Ólafsdóttir, skólameistarafrú, er sextug í dag. Eiginlega ætti ekki að skrifa um afmælið hennar í blöð- in. Hún er efni í heila bók, en ekki í stutta grein. Eg sá hana fyrst fyr- ir þrjátíu árum og gleymi því ekki. Eg var skólapiltur í þriðja bekk, köminn landveg vestan úr Skagafirði og þurfti að ná fundi skólameistarans nýja. Eg vissi það eitt um konuna hans, að hún var prestsdóttir frá Kálfholti. Einhver hafði reynd- ar sagt mér, að hún væri mjög lagleg. Hún kom sjálf til dyranna, — og mér hnykkti við. Hún var ung, tíguleg, hnarreist og fögur. Einmitt svona voru drottningarnar í ævintýraheim- um rómantísks sveitapilts. Mér flaug í hug það, sem ég barn hafði heyrt Símon gamla Dala- skáld segja: „Þær eru fallegastar á Þjórsárbökkum.“ Lífið er marglynt og duttlunga- fullt. Mat og viðhorf okkar mann- anna á flestum hlutum og hvers til annars breytist í sífellu. Sum- ir menn eru - stærstir við fyrstu kynni, sumar konur fegurstar við fyrstu sýn. Aðrir vaxa, og aðrar fríkka, er- fundunum fjölgar. Árin liðu. Ég var daglegur heimagangur hjá Sigurði Guð- mundssyni og frú Halldóru. Hvergi annars staðar en heima hefi ég drukkið jafn-marga góða kaffibolla, hvergi reykt. jafn- marga góða vindla, hvergi átt fleiri góðar og glaðar stundir. Og frú Halldóra breyttist ekki. Hún var alltaf jafn-glæsileg, prúðbú- in í veizlufagnaði, hversdags- klædd í skólagarðinum. Skap- höfn hennar, drenglyndi, órofa tryggð og fölskalausri samúð með öllu, sem var veikt og átti and- stætt, kynntist ég smám saman á langri leið. Ég hefi þekkt marga gestrisna menn um ævina. Engan gestrisn- ari en Sigurð Guðmundsson. Enga konu, sem betur hefir kunnað að eiga félítinn höfð- ingja en frú Halldóru Ólafsdótt- ur. Heimili þeirra var áratugum saman „opið hús“. Þangað komu skáld og fræðimenn, innlendir og erlendir, stjórnmálamenn úr öll- um flokkum, bændur, kennarar, nemendur. Allir voru aufúsu- gestir, allir nutu líðandi stundar á þessu fagra heimili, þar sem andríki og höfðingsbragur skip- aði öndvegið. Fátækir og ráð- þrota nemendur leituðu þangað í vandræðum sínum, og fáir gengu bónleiðir til búðar. Ég man enn vel, er Sigurður Guðmunds- son skýrði fyrir okkúr Arin- bjarnarkviðu í þriðja bekk. Hon- um varð tíðrætt um myndvísi Egils, er hann lætur vin sinn, höfðingjann norræna, skefta spjót allra manna. Ég skildi síðar, hvers vegna skólameistara var óafvit- andi þessi líking skáldsins á Borg svo hugleikin. Hún var líka mynd af heimili hans sjálfs. Þetta er ekki grein um frú Halldóru Ólafsdóttur. Það er að- eins látlaus, en innileg þökk og kveðja á minningadegi frá göml- um vini. Enn er kominn apríl, og sólin hækkar á lofti. Bráðum, frú Hall- dóra, springa trén út í garðinum kringum gamla M. A. Á hverju vori hlúðir þú að þeim mildum og mjúkum höndum. Þú varst ár- risul. Á björtum vormorgnum, þegar Pollurinn var töfraskugg- sjá, og Kaldbakur speglaðist sól- roðinn í lygnum firðinum, stóðstu oft undir grænu liminu þeirra. Ef þau mættu mæla, mundu þau í dag hvísla vinarorðum í suður- veg. Má ég ekki skila til þín kveðjunni þeirra? Þú sagðir við mig í fyrra: „Þeg- ar ég Iá á Landakotsspítalanum, sagði ég við lækninn: Má ég nú ekki koma út á skólalóðina?“ Þú brostir að mismælinu, en í því felst óbrotgjörn tryggð þín við fornar stöðvar o ggömul kynni. Norðlenzka vorið er ekki kom- ið, en það er á næstu grösum. Eg bið það fyrir kveðjuna mína suð- ur yfir fannbarin fjöll og heiðar. 7. aprfl 1952. Brynjólfur Sveinsson. Ruth Hermanns og Árna Kristjánssyni vel fagnað Fyrstu tónleikar Tórilistarfélags Akureyrar á þessu ári voru haldnir sl. fimmtudagskvöld í Nýja-Bíó. Léku þau frk. Rúth Hermanns fiðluleikari og Árni Kristjánsson píanóleikari nokkur verk meistaranna, við mikla hrifningu áheyrenda. Verkin voru: Prelúdía og Alegro eftir Pugnani-Kreisler, Fiðlukonsert í D-dúr eftir Beethoven, spænska symfónían eftir Lalo og Polonaise brilliante eftir belgíska tónskáldið Wieniawski. Aukalag var stúlkan með hörgula hárið eftir Débussy. Það er ekki á færi annarra en beztu listamanna að flytja þessi verk, svo að hrifningu veki og gleði. Þarna fór saman ágæt kunnátta og fögur túlkun. Hljóm- leikar þessir voru vel sóttir og klöppuðu áheyrendur listamönn- unum óspart lof í lófa.

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.