Dagur - 10.09.1952, Blaðsíða 5

Miðvikudaginn 10. sept. 1952
D A G U R
5
Nefnd Sasneinudu þjóðanna leifar
og sfriðsglæpamenn
Estelie Bernadoíte -greifafríi og frú Eugenie Anderson
taka þátt í starfinu
Hversu margir eru enn á lífi
a£ þeim sem týndust í síðustu
heimsstyrjöld? Hversu mörgum
föngum er enn haldið í framandi
landi og hafa verið dæmdir sem
stríðsglæpamenn?
Spurningar þessar hafa verið
ræddar á mörgum fundum, sem
haldnir hafa verið í Genf af
þriggja manna stríðsfanganefnd
S. Þ., sem hefur samráð, við full-
trúa 12 landa. í nefndinni á með-
al annars sæti Estelle Bernadotte
greifafrú, ekkja Folke Berna-
dotte greifa.
Þýzku fulltrúarnir, sem sóttu
fundi nefndarinnar, lögðu fram
mikið efni í þessu máli og voru
skýrslur þeirra um stríðsfanga í
50 stórum bindum. í þeim voru
nöfn næstum 100 þúsund þýzkra
fanga, sem sagt er að hafi ekki
komið heim, nöfn 1300 þúsund
þýzkra hermanna, sem týndust
og upplýsifxgai’ . um óbreytta
borgara,- sem fluttir voru frá
heimilum.. síiium. Ekki hefur
verið hægt ,að ganga endanlega
úr skugga' um tölu. þeirra, en vit-
að er að.á meðál. þeirra eru 3000
börn.
Fultrúi ítalíu greindi frá því,
að í ítalska hernum á austurvíg-
stöðvunum hefðu verið 230 þús-
und menn. Þár áf létu 11 þúsund
lífíð í orrustum og 73 þúsund
týndust,- Síðar-hafa 10 þúsund
þeifra, sem týndust, verið sendir
heim ffá" Rússlándi ,en ítalska
stjórnin hefúr ekki fengið neinar
upplýsingar um örlög hinna.
ítalski fulltrúinn lagði fast að
nefndinni að hún aflaði upplýs-
inga um þessa menn og útvegaði
ítalskri sendinefnd leyfi til þess
að fara til Ráðstjórnarríkjanna í
leit að ítölskum mönnum, sem
hafðir eru í haldi þar.
Fulltjíli Japans lýsti yfir því,
að enn hefðu 300 þúsund jap-
anskir stríðsfangar ekki verið
sendir heim. Tass-fréttastofan
hafði sent út tilkynningu þess
efnis, að nú væru aðeins eftir
2000 japanskir stríðsfangar á yf-
irráðasvæði Rússa, en japanska
stjórnin gat ekki fallizt á að þessi
tala væri rétt.
Formaður nefndarinnar, Jose
Guerrero dómari frá E1 Salvador,
skýrði frá því, að Ráðstjórnin
hefði verið beðin um lista yfir
fanga, sem látizt hefðu í haldi hjá
Rússum, einkum eftir 1946, en
ekkert svar hefði borizt við þeirri
beiðni og kvaðst hann harma það
mjög að Ráðstjórnin hefði ekki
sent neina fulltrúa til fundarins.
Áskorun frá sendihena
Bandaríkjanna í Danmörk.
Frú Eugenie Anderson, sendi-
herra Bandaríkjanna í Danmörk,
var fulltrúi síns lands á fundin-
um í Genf. Hún beindi sérlegri
áskorun til Ráðstjórnarríkjanna
um „að grípa þetta einstaka
tækifæri til þess að veita sér upp-
reisn gagnvart almenningsálitinu
í heiminum.“
— Eg skora eindregið á Ráð,-
stjórnarríkin að binda endi á
þjáningar hunduruð þúsunda
manna með því að taka þátt í
starfi nefndarinnar og auðvelda
það, sagði frú Anderson. Eg hvet
Ráðstjórnarríkin til þess að láta
strax lausa og gera fulla grein
fyrir öllum þeim föngum, sem
teknir voru í síðari heimsstyrj-
öldinni.
Af Ráðstjórnarinnar hálfu hef-
ur aðeins verið lögð fram ein til-
kynning í sambandi við stríðs-
fangamálið — er það svar við
orðsendingu frá stríðsfanga-
nefnd S. Þ. eftir fyrsta fund
hennar sumarið 1951. Ráðstjórnin
svaraði, að lokið væri heim-
flutningi þýzkra, japanskra og
ítalskra stríðsfanga, nema þeirra
einna, sem dæmdir hefðu verið
eða lægju undir ákæru um
stríðsglæpi.
Þau 12 ríki, sem taka þátt í
stríðsfanga-fundunum í Genf,
eru: Ástralía, Brasilía, Belgía,
Danmörk, Frakkland, Þýzkaland,
ítalía, Japan, Luxembourg, Bret-
land og Bandaríkin.
„Ósamkomulag um eitt orð kom
í veg fyrir einingu Þýzkalands.
Osamkomulag um eitt orð kom
í veg fyrir einingu Þýzkalands.
Þessar uppýsingar komu fram á
fundi fyrir sömmu í sérlegri
nefnd S. Þ., sem fjallar um laga-
mál. Það var Georgie F. Saksin,
fulltrúi Ráðstjórnarríkjanna, sem
skýrði frá þessu.
Saksin sagði, að Þýzkaland
myndi hafa verið „frjálst og
óháð“ í dag ef hinir „fjórir stóru“
utanríkisráðherrar er hittust í
London árið 1946 hefðu getað
náð samk’omulagi um eitt einasta
orð. í samræmi við Potsdam-
sáttmálann hafði Ráðstjórnin lagt
til að fjórveldaráðstefnan skyldi
kynna sér möguleikana ft „frið-
arsamningi við Þýzkaland."
Bandarríkin höfðu hins vegar
haldið því fram, að standa bæri
„friðarsamningur fyrir Þýzka-
land.“
Ráðstjórnarríkin gátu ekki sam-
þykkt þetta, sagði Saksin enn-
fremur, og vegna þessa ósam-
komulags um orðalagið hafði ekki
verið mögulegt, að gera uppkast
að friðarsamningi — og niður-
staðan varð sú, að Þýzkalandi er
skipt í tvo hluta enn í dag.
Ráðstjórnarfulltrúinn nefndi
þetta sem dæmi um það, hve erf-
itt gæti verið að semja og orða
lagasetningu. Nefnd S. Þ„ sem
kynnir sér vandamál í sambandi
við orðun lagasetningar var skip-
yppi stríðsfangs
uð af Allsherjarþinginu til þess
að endurbæta þær aðferðir, sem
fram að þessu hafa verið notaðar
er um orðalag lagasetningar hef-
ur verið að ræða og þá einkum í
sambandi við sáttmála ýmsa.
Setubaðker
óskast keypt eða í skiptum
fyrir venjulegt baðker.
Afgr. vísar á.
Fólksbifreiðin A-416
og pallbíllinn A-916 til sölu.
Ennfremur Ford-mótor. —
Upplýsingar í síma 1641.
Sölubúð
til leigu á góðum stað í bæn-
um. Leggið inn á afgreiðslu
Dags bréf, merkt Sölubúð.
Bókamenn, lesfrarfélög!
Til sölu er ca. 350 binda
bókasafn, með tækifæris-
verði. I safninu eru úrvals
skáldsögur, þýdclar, gamlar
og nýjar, margar löngu ófá-
anlegar. Einnig tímarit, svo
sem: Eimreiðin complet,
Helgafell, Úrval o. fl. Bæk-
urnar eru allar bundnar í
gott band og flestar gylltar
á kjöl. — Afgr. vísar á.
Stúlka óskast
til innanhússverka í vetur.
Sveinbjörg Kristjánsdóttir,
Brekkug. 13. Sími 1206.
Lítil íbúð
til leigu.
Afgr. vísar á.
Járn- og gleruörudeild.
Grasklippur
Járn- og glervörudeild
Karföfluklórur
og Rófuupptakarar
Járn- og glervörudeild.
Dagskrá Allsherjarþings SÞ
í sfórum dráffum
Fær Danmörk sæti í Öryggisráðinu?
Þann 14. október hefst sjöunda
Allsherjarþing S. Þ. f fyrsta
skipti koma fulltrúar 60 banda-
lagsríkjanna saman í hinum nýju
aðalbækistöðvum S. Þ. í New
York ,en smíði þeirra er rétt að
Ijúka. Á bráðabirgða-dagskrá
þingsins eru 65 mál — og er það
lengsta dagskrá í sögu samtak-
anna — og dagskráin verður
sennilega enn lengri, því að
stöðugt er vei-ið að bæta við
hana.
Mörg mál á dagskránni eru hin
veigamestu stjórnmál, efnahags-
mál og félagsmál nútímans. Einna
tímafrekastar verða án efa um-
ræðurnar um Kóreu, afvopnun
og hið alþjóðlega öryggi, en einn-
ig má búast við löngum umræð-
um um mál eins og ástandið í
Túnis og Marokkó.
Kórea. Vopnahlésviðræðurnar
í Kóreu eru ekki á dagskrá S. Þ.,
en búast má við umræðum um
ástandið í Kóreu þegar skýrsl-
urnar frá nefnd S. Þ. um einingu
Kóreu og endurreisnarstarfið þar
verða lagðar fram.
Afvopnun. Afvopnunarnefnd-
in, sem skipuð var á síðasta Alls-
herjarþingi, mun leggja fram
skýrslu um tilraunir sínar til þess
að ná samkomulagi um „eftirlit,
takmörkun og jafnmikinn sam-
drátt alls herafla og alls vígbún-
áðar.“
Alþjóðlegt öryggi. Nefndin um
sameiginlegan viðbúnað, sem
skipuð var í samræmi við „Uni-
ting for Peace ályktanir11 (hina
svonefndu Acheson-áætlun),
mun leggja fram skýrslu um starf
sitt við að finna leiðir til þess að
varðveita og efla friðinn og auka
öryggið í heiminum í samræmi
við tilgang og grundvallarreglur
Sáttmála S. Þ.
Nýir meðlimir. Á síðasta Alls-
herjarþingi varsamþykkt ályktun
um að skora á Öryggisráðið að
taka til nýrrar athugunar allar
umsóknir um upptöku í banda-
lagið. Öryggisráðið á.nú að skila
skýrslu um niðu.rstöðurnar af at-
hugunum sínum. Þau 14 ríki, sem
sótt hafa um uppt.öku í S. Þ„ en
hafa ekki fengið nægilegt magn
atkvæða í Öryggisráðinu, eru:
Albanía, Búlgaría, Ceylon, Finn-
land, írland, ítalía, Jordanía, Lí-
býa, Mongólska alþýðulýðveldið,
Nepal, Portúgal, Rúmenía, Ung-
verjaland og Austurríki.
Túnis og Marokko. Eftir beiðni
13 Árabaríkja hefur verið tekið á
dagskrá að fjalla um ástandið á
hinum tveimur verndarsvæðum
Frakka, Túnis og Marokkó. Eftir
styrjöldina hefur öflug sjálfstæð-
ishreyfing starfað á báðum svæð-
unum og hefur það, eins og
kunnujjt er, leitt til alvarlegra
óeirða, einkum í Túnis. Araba-
ríkin óska þess nú, að S. Þ. fjalli
um þessi mál og hvetji Frakkland
til þess að verða við kröfum íbú-
anna.
Upplýsingafrelsi. Allsherjar-
þingið skal ræða um grundvall-
arreglur upplýsingafrelsis og
fjalla um uppkast að sáttmála um
upplýsingafrelsi.
Mannréttindi. F'párhags- og
Félagsmálaráðið hefur gengið frá
uppkasti að tveimur sáttmálum
um mannróttindi — annan um
borgaraleg og stjórnmálaleg rétt-
indi, hinn um efnahagsleg,
félagsleg og menningarleg rétt-
indi. Sáttmálar þessir eiga að
vera lagalega þindandi fyrir allar
ríkisstjórnir, sem fullgilda þá.
Mannréttindayfirlýsingin, sem
samþykkt var árið 1948 var, eins
og kunnugt er, einungis yfirlýs-
ing, sem sló föstum ákveðnum
grundvallaratriðum.
Gæzluverndarmál. Landssvæði,
sem ekki njóta sjálfsstjórnar. Að
venju mun Allsherjarþingið fá
skýrslur um starf á sviði féags-
mála og menntunarmála á síðast-
liðnu ári á hinum tíu gæzlu-
verndarsvæðum.
Efnahagsmál. Meðal mikilvæg-
ustu efnahagsmála, sem rædd
verða í New York, má nefna fjár-
öflun til efnahagslegrar þróunar
og tæknilegrar aðstoðar við ýmis
landssvæði. Einnig verður rætt
um leiðir til þess að auka heims-
framleiðsluna, svo og um vanda-
mál í sambandi við ræktun
landa.
Danmörk í Öryggisráðið? Með
kosningunum til Öryggisráðsins
mun verða fylgzt með af miklum
áhuga á Norðurlöndunum.
Möguleikar eru á því, að Dan-
mörk taki við af Hollandi, sem
fulltrúi hinna minni ríkja í norð-
ur- og vesturhluta Evrópu. Tveir
aðrir fulltrúar verða kosnir í
ráðið í stað Brasilíu og Tyrk-
lands.
Sex í-íki víkja sæti í Fjárhags-
og Félagsmálaráðinu. Þau eru
Bandaríkin, íran, Kanada, Mexi-
co, Pakistan og Tékkóslóvakía.
Gæzluverndarráðið fær tvo
fulltrúa í stað E1 Salvador.
Suðvestur-Afríka. Meðal þeirra
mála, sem kunna að verða hita-
mál eru meðferð á indverska
þjóðarbrotinu í Suður-Afriku og
hin alþjóðlega réttarstaða Suð-
vestur-Afríku og hin alþjóðlega
réttarstaða Suðvestur-Afríku. —
Einnig mun verða rætt um flótta-
mennina í Palestínu.
Saum^véla-
Lampar
Jám- og glervörudeild.
Hraðsuðukatlar
Jám- og glervörudeild.
Hurðalamir
Jór«- eg glervðrucfeilcL
Berjatínur
Járn- ög glervörudeildin