Dagur - 19.12.1953, Qupperneq 9

JÓLABLAÐ DAGS
9
að hún mundi vera köld eins og
landið; sem hún var komin frá.
En mjög fór því fjarri. Undir
hinu kalda yfirbragði, sem hún
sneri að ókunnugum bjó heit og
ákaflynd sál. Hún var dálítið sein-
tekin, en þegar liún fór að kynnast,
ræddi hún við hvern sem var af svo
látlausri alúð og fjöri að hún vann
livers manns hug og hjarta. Röddin
var skær og hljúmmikil, áhugamál-
in mörg og víðtæk. Hún hal'ði fagra
og stílhreina rithönd og skrifaði
þróttmikið íslenzkt mál, sem hún
hafði numið af fornstjgunum. Brátt
náði hún einnig góðum tökum á
diinskunni, svo að hún talaði hana
og ritaði reiprcnnandi. Yfirleitt var
gáfnafar heíinar bæði sterkt og f jöl-
hæft.
Fjölda merkra manna kynntist hún
í húsinu hjá Birgi Tiiorlacíus og
menntamannaveizlunum þar. Fasta-
gestir vortt þeir Páll Arncsen og
F’innur Magnússon, scm báðir voru
skyldir licnni. Þeir voru mjtfg
hreyknir af fegurð frænku sinnar og
tóku hana oft tali. Taliðsnerist iðu-
lega að kvæðunum í Sæmundar-
eddu, sem Finnur var að gefa út um
þetta leyti. Þarna komu yfirleitt
allir helztu kennarar háskólails.
Einnig kynntist húii þar ýmsum
skáldum cins og til dæmis Adam
Oehlcnschláger. Hún kynntist og
Charlotte dóttur Itahs, sem um
þetta leyti var yndisleg, kát ung
stúlka. Varð lnin mjög hrifin af Jó-
hönnn og lagði mjög lág sitt við
hana um eitt skeið.
Suðurförin.
Svo kom dauðinn allt í einu og
leysti hinar háöldruðu konur, mæð-
ur þcirra Birgis og frú Benedicte
Thorlacíus frá amstri og erfiði þessa
líí's. Og þegar gömlti konurnar voru
heiðarlega komnar uildir græna
torfu, var loks gerð alvara úr suður-
förinni.
Jóhanna var nú orðin svo kær
fósturforeldrum sínuni, að þau
vildu ekki annað heyra en að hún
færi með. Undirbúningur var mik-
ill. Lesin var franska og ítalska á
hverjum degi tnilli kiukkan 6 og 8,
ferðabækur voru athugaðar, ýmsar
ferðaáætlanir gerðar, þær endur-
skoðaðar og þcim breytt. Þessi ferð
var ákveðin til tveggja ára, svo að
víða skyldi kómið við og rnargs
þurfti mcð á ferðinni. Yngri syst-
kini Irúarinnar, sem ógift voru, þau
Johan Christjan Kall skjalavörður
og Júlía Kall fóru nokkuð á undan,
en ætlitðu að hitta systur sína og
mág í Rómaborg.
L,agt var af stað í apríl 182f>. Fjöl-
skyldan ferðaðist í sínum cigin hest-
vaani og hafði með sér mikinn far-
angur og kynstur af bókitnl, sem
húsbóndinn bjóst .við að þurfa að
nota við vísindarannsóknir sínar á
leiðinni. Ileimildir skortir mig um
fyrstu áfanga þessarar fcrðar, þó að
sjálfsagt megi finna þær í (lagbók-
um Birgis Thorlácíusar í söfnum í
Danmörk. En um ferðina frá
Dresden til Rómaborgar og dvölina
þar eru til allýtarlegar frásagnir í
tvcimur brcfum Jóhcjnnu, sem rit-
uð eru í Róm og varðvcitt á I.ands-
bókasafhinu. Er annað bréfið ritað
á dcinsku 20. janúar 1827, til Páls
Arnesens frænda hennar, en hitt er
skrifað daginn eftir til föður henn-
ar. Af þcssum bréfum vcrður það
ljóst. að hún hefur vérið því vön að
skrifa foreldrum sínum tvisvar á
áii, og hefur hún áður verið búin
að skrifa foreldrum sínum ferða-
söguna til Dresden. Ennfremur
skrilar luin um þetta lcyti bréf til
Úlal's bróður síns, síðar timbur-
mcistara ;i Grund, scm þá var stadd-
ur í Kaupmannah. og voru einnig
þar frásagnir af fcrðinni. Bréf þcssi
eru reyndar stærðar ritgerðir og var
það ætlunin fyrir Jóhönnu, að þau
fylli hvert annað upp, þar sem þau
voru öll send til náinna ættingja.
En því miður eru þau nti líklega öll
glötuð, nema tvö bréfin, þau er eg
gat um í upphafi, og er nú seinni
hlutinn á bréfinu til foreldra hcnn-
ar í tætlum og ólæsilegur að kalla.
En það sakar ekki svo mjög, því að
kaflinn, sem verst var farinn var
prentaður orðrétt í Sunnanpóstin-
um árið 1838 og endurprentaður í
ferðasöguubókinni: Langt iit í
löndin, árið 1944. Er því hægt að
fara lausléga yfir þennan kafla
ferðasögunnar.
Frá Drcsden til Rómar.
Af ferðasögu þessari, sem er m jög
skilmerkilega rituð, má sjá, að frá
Dresden hefur leiðin legið gegnum
Bæheim og verið staðnæmzt í Prag
fjóra daga. Síðan haldið ál’ram inn í
AUsturríki og dvalið um mánaðar-
tíma í keisáraborginni Vín. Eagurt
þótti Jcihcjnnu í Austurríki og
márgt að sjá í höfuðborginni. Þar
kynntust þau mörgu fólki og segist
Jóhanna hafa eignast þar f jórar vin-
stúlkur. Þaðan var haldið álciðis til
Miinchen. En einhver kunningi
þeirra í Vín ráðlagði þeim að koma
við í Salzburg og gerðu þau það.
Var þeim ckið í hcstakerru ujijr á
saltf jallið og þaðan stigu þau niður
í námugöngin, cn fjallið er allt hol-
grafið innan og reikuðti þau lengi
um hina furðulegu, glitrandi ver-
öld saltkristállanna, unz þeim var
ckið á tréhesti út við rætur fjallsins.
í hinni fögru Munchenborg dvöldu
]rau einn mánuð og héldu svo það-
an yfir Tírcjl til Italíu. Fannst Jó-
hcinnu allt yndislegt í Tíról. „Eé>lk-
ið, sem við sáum á engjum og <>kr-
um var hýrlegt og síbrosandi,
fallegt í andlitsfalli og vcxti.“ Stað-
næmzt var í Feneyjaborg eina viku
og nokkra daga í Bolognía, cn það-
an haldið til Florcnz Og dvalið þar
í átta daga. Á þeirri leið fóru þau
yfir Apeninafjöllin, „ltvar við kcifl-
um saman sáum ekki stingandi
strá, helclur stórgrýti og klettabrot,
eins ogMöðrufellshraun,“segir hún.
«
]