Dagur


Dagur - 05.01.1955, Qupperneq 2

Dagur - 05.01.1955, Qupperneq 2
D A G U K Miðvikudaginn 5. janúar 1955 > |l áðiu\skólastjóri í Ólafsfirði FÁEIN MINNINGARORÐ Pcim fækkar nú óðum — skóla- Diað'-unum mínurn við Akuieyr- arákóla f.'á fyrstu árum þessarar iltiar (1902—1904). 'ímur Grimsson, áður skóla- itjoii í Olafsfirði, er sá síðasti peirra, er horfið hefur út fyrir arnuns tjald. Grímur var fœddur að Stór- nolti í Fljótum 15. janúar 1882. iiann var vel ættaður — úr Fijót- ani og Eyjafirði. Faðir hans var Grimur, siðar bóndi á Möðruvöll- jni í Héðinsfirði (d. 1906), Björnsson bónda í Vík, (áður í átórholti í Fljótum),Þorleifssonar pónda í Minna-Holti í Fljótum, Jónssonar úr Eyjafirði. — En «ma Björns Þorleifssonar í Vík /ar Soffía (d. 1886). Grímsdóttir prests'a Barði í Fljótum (d. 1836), Grimssónar læknis á Espihóli. Magnússonar. — Móðir Soffíu og Kona séra Gríms var Ingibjörg Josefldóttii' í Hvammi í Eyjafirði, Jósefssonar frá Hvassafelli, ró-nassonar, og er það hin kunna iivassatellsætt. dóðir Gríms skólastj Gríms- jonur var Ásta (d. 1904) Gísla- töttir bónda í Stórholti í Fljót- Jm, Guðmundssonar. En rr..óðir Astu hét Helga Þorsteinsdóttir, Ji' Skagafirði. Jppeldisstöðvar . og starfssvið uríms Gi'ímssonar eru ein af sér- ser.nilegustu byggðarlögum þessa ianris. Hárðbýlt og hsettum og jgrium þrungin, bæði til sjós og .aiuls, um liina válegu pg löngu /et ai'ln'ánuði, —■ en mild og mun :ögui' um aðra tíma ársins, eftir JÖ sumarið hefur loksins gengið . garð. Grasið þýtuv upp á undra- ikmnmum tíma, eftir að fann- :eigínu lettir, og gróskumikið og olikandi blómstóð vefur bjalla og jlióar. Þessi 'einkenni hinna norð- ■æeu og afskekktu byggða létu iiv o« ekki án vitnisburðar í eðl- sþáitum Gríms. Vetrarríkið og •íavðbýli náttúrunnar gerðu hann itei'kan, þoljnn og þrautseigan. 3n unaður og mildi hins gréandi safan’ka sumars orkuðu svo á iál hans, að hann varð mildur naður og hlýlyndur, sem ö'Ium /ildi vel og öllum þólti líka vænt jm. sem einhver kynni höfðu af aonum. :'i'á Möðnlvöllum í Héðinsfirði kom Grímur hingað í Gagnfræða- ikóla Akureyrar haustið 1902, þá i fyj-sta ári yfir tvítugt, en orð- nn vel þroskaður, svo til líkr.ma sem sálar. Hann var lítið undir- Júmn að lærdómi, að því eí' hann jjalfui sagði: en hann sótti námið jatr.an af mikilli alúð og ástund- Jn, og virtist undirbúningur hnns cíl nómsins verða næsta nota- Jrjúgui'. Varð hann undrafljótt /ei aö sér í öllum námsgreinum, en einkum í málunum og stærð- n'iuði. Kom það brátt í Ijós, að hann virtist hverjum manni vel, jat'nt kennurum sem skólafélög- Jin, og bui'tski'áöist hann frá jkóianum með góði i einkunn og góðum oi'ðstír vorið 1904, Hér er hvorki tími né rúm til aö fjölyrða um skólaminningarn- ar í sambandi við Gi'ím. En geta /erður þess. hve vinsæll hann var jg virtur af ölium bekkjunautum sinum og hvílíkt tiaust hann i-eyndist öllum, er mínni máttar /oru, þegai' einhver átök ui'ðu .neð nemendum, sem oft bar við, l. d. i frístundum milli tíma. Var það segin saga, að fyrst og fremst /iJdi hann þá stilla til friðei En ef þess var ekki kostur, þá að hðita‘ eigin kröftufii 'tií hð í éttn hlut hins orkuminni. Þótti þá engum fýsilegt ao eiga fang. við ,,Grím hinn sterka"! en svo var hann oft nefndur innan skólans.- Á gagnfræðaskóla-árunum gætti þegar allmikils áhuga hjá Grími að afla sér kennaramennt- unar. Sótti hann fast að því marki, þó að félítill væri; kom sér á næsta ári í kennaraskólann í Flensborg og lauk þaðan kenn- araprófi vorið 1906. En haustið eftir tók hann við barnaskólanum í Olafsfirði eg hélt þeim síarfa óslitið að kalla til ársins 1934 — eoa 28 ár. Á fyrri hlnta þessa tímabils, veturinn 1913—1914, stundaði þó Grímur framhalds- nám við lýðháskólann á Voss í Noi egi, ög iét hann jatnaii oinkar vel ai’ allri starfsemi og áhrifum Jjess skóla. E;i jjennan .ápiinnzta vetur gegndi Jón Bergsson, nú skrifstofumaður á Akureyri, kennslu og skólastjórn í Ólafs- firði í stað Gríms. Á næsta ári (1907), eftii. að Grímur settist að í Ólafsfjarðar- kauptúni, kvæntist hann efíirlif- andi konu sinni, Bjarnveigu Helgadóttur, hinni gervilegustu konu, ættaðri úr Fljótum. Eign- uðust þau brátt gott heinúli og vel um vandað/og áttu þar’gesíir þeirra og heimilisvinir góðri alúð að mæta. Ekki varð beirn hjónúm barna auðið, en ólu upp tvö fóst- urbörn: systfcinin. Grím Bjarna- son - og Krlstíriu Bjarnadóftur, bróðurbörn frú Bjarnveigar. Eins og vænta rnátti, aflaði Giímur sér brátt óskiptrar bylli og vinsælda í Ólafsíirði, bæði í hvers konar borgaralegum sam- skiptum og þó einkanlega fyrir alúð hans og trúmennsku við ,skó]astax‘fið. Er það almarlt og vottað af öllum kunnugum, að allir nemendur hans og aðsland- endur þeírra hafi ætíð borið óhvikulan vinarhug til hins lang- reynda og góðfræga kennara síns, Gríms Grímssonar. Mundi hann og efalaust hafa haldið áfram þessu hugumkæra starfi sínu til efstu lífsslundar. ef honum hefði ekki orðið það ófært á síðustu stQrfsárunum vegna áberandi og vaxandi heyrnardeyfu. Eftir að Grímur lét af kennslu og skóla- stjórn, gegndi hann prófdómara- stöi-fum við sama skóla um all- margra óra skeið, en starfaði á sumrum árum saman við síldar- verksmiðjuna á Raufarhöfn. Þegar Gríms er minnzt. að lok- um. get eg ekki annað en vikið að því, hve einlægur vinur hann auðsýndi sig jafnan mér sjálfum cg minni fjölskyldu Okkur hión- unum kemur saman um, að varla hafi nokkur vandalausra maWna "sýTil okk'til' ó.tf'ficirniíT ok.káf'cSns haldgóða og trausta vináttu. Ur Skagafirði 15, des., Sauðfé fjö’gar í Skagafirði. onssoii frá Hrappsstaðakoti í Svarfaðardal — Félaga fylgt úr hlaði — Fé reyndist hér sem annars staðar noi'ðanlí.nds og austan me'ð rýrasta rnóti í haust Hefur margt vorið um rætt, hvaö valda muni, og verður eigi dómui' á lagður að sinni. En ætla má víst, að þarna hafi fleii'i orsakir en ein vevið að verki. Fénu fjölgar ört. Lamhalíf var geysimikið í fyrra — og svo er cnn. — Vestan Héraðsvatna mun fjárfjöldi náglast það, sem hann var mestur fyrir fjárskiptin. Austan Vatna er skommra komið áleiðis, enda fóru fjárskipti síðar fram þar. En þó færist óðum í áttina. Uppkoma mæðiveikinnar í Hlíð í Hjaltadal olli óhug og ærnurn vonbrigðum. Ekki er með öllu óhugsandi, að ráða megi nið- urlögum hennar án víðtækra ráð- stafana. Þó er hitt líkara, svo læ- víslega, sem mæðiveikin hagar ' sér, að hún verði eigi kveðin nið- | ur m.eð öðru móti en allsherjar l fjáríörgun á öllu hinu mikla I svæði Héi'aðsvatna (og Skaga- ifjarðar) að vestan og Eyjafjarð- i ar að austan. Víst væri þetta neyðarúfræði, svo fjármargt sem orðið er ó þessu víðlenda svæði. En á bitt er að líta, að í ekkei’t má horfa, engan kostnað, ef firr- ast mætti fjanda þann, sem mæði | veikin cr. 'Saríöfluuppskera — kartöflu- géymslur. Kartöfluuppskei'a var ákaflega misjöfn, sums staðar ágæt, annars staðar svo til engin — og svo sitt á hvao þar á milli. Svo kom það til að mikið eyðilagðist í frost- hörkunum, í september. Mun því óhætt að fullyrða, að heildai upp- skei'an hafi orðið i lakara lagi. I fyr'i'a var níés’tð'kartöflnár, ,sem koiQÍft hjefpr. Þá yar, mailand allt, hafinn upp söngur um kar- töflugeymslur. Það var líkt bg með Hvalfjarðarsíldina forðum. Þá þurfti að reisa veiksmiðjur, er brætt gætu alla Hvalfjarðarsíld. Og vitaskuld var það gert —því að enginn efaðist um, að fjörður- inn fylltist á hverju hausti. En —- höfum við efni á að gera dýr geymsluhús yfir alla kartöflu- uppskferuna, c-ins og hún getur mest orðið á 10 eða 20 ára fresti, og láta svo þessi dýru og full- komnu hús standa meira og minna auð og tóm öll hin árin. Námskeið í lijálp í viðlögum I næstu viku, eða þriðjudágihn 11. þ. ni. liels.t Iiér í b;c námskeið, sem vænta má nð margir viiji taka jiátt í. en þnð cr í hjálp í viðlögúm og brunavörnum. Er miðað' við að kenna leikmönnum undirstöðu- atriði, sem ævinlega gcta komið sc-r vel og jafnvel orðið til bjargar. Náinslteiðið verður í Varðborg og sjá Skátafélng Akureyrar og Bruna- stöð Akureyrar um kennsJuna. Nán- ari upplýsingar er að fá í Varðborg. Þessi vinsæli, ti-austi oe fast- lyndi maður er nú íallinn í valinn. Hann andaðist að hcimili sír.u af hjartabilun 21. nóvember 1954 og var jarðsettur að ÓJafsfjavðar- kirltju hinn 3. dag desembermán- aðar ,,að viðstöddu meira fiöl- menni en þekkzt Jiefur í Ólafs- firði við slíka athöfn,“ að vitni sóknarprestsins sjálfs, er söng hann til moldar. Guð hlessi minningu Gríms Grímssonar í hugum ástmenna hans Qg allra vina. Þann 15. des. bessa árs léztTóm- ast Jónsson frá Hroppsstaðakoti á Sjúkrahúsi Akureyrar og var til grafar borinn í dag að Tjörn. — Með Tómasi er traustur og góður drengur til grafar genginn. Tómas var fæddur í Halldórs- gerði í Svarfaðardal bann 10. ágúst 1884. Foreldrar hans voru þau hjónin Jón Jónsson, bróðir Jónasar Jónssonar, Syðri-Bi'eklt- um í Skagafirði, föður Hermanns Jónassonar alþingismanns og Guðrún Guðmundsdóttir frá Ytra-Holti í Svarfaðardal. Þau Hrappsstaðakotsnjón, því að við þann bæ voru þau Jijón kennd, voru bæði gædd góðri greind og atorkusöm. Þessara eðliskosta nutu börn þoirra, er tóku þá í erfð, og öll hafa reynzt mannkosta fólk. Það mun ekki talið til stórtíð- inda eða að héi'aðsbrestur sé orð- inn, þótt óbreyttur almúgamaður leggi úr vör út á móðuna miklu, , 'Og þess er heldúr ekki að vænta um þá menn, sem 'Iifað hafa lífi sínu innan sömu sveitar hógvær- ir og yfirlætislausir, gjörsneyddir þeirri tilhneigingu að bera gáfu sína á stræti og gatnamót, svo að aðrir megi sjá og dást að. En einn þeirra manna var Tómas frá HráppsslaðaJvoti. Hann hleypti aJdroi heimdrnganum, en undi heima í sinni sveit og helgaði henni stai’f sitt allt, með þeim ágætum, að nú við fráfall hans fannst Svarfdæling;'jm; að nokkur sveitarbrestur sé orðinn og vand- fyllt verði sæti hans. . . -ÆvisiciJ.. slíkra. .manna .sem hans, er leggja aJlan trúnað á starf sitt og viníia.fyaÖ af ást til fæðingarsveitar .bg æftlands, eru þeir máttarviðir er bera uppi menningu og velgengni hvers lands og. þjóðar,. en s'íður áhurð- armannanna og skrafskjóðanna er hæst hrópa á stfætum og sam- - Togaraútgerð frá nágrannakaupstöðum (Framhald af 1. síðu). Húsvíkingar verði aðilar. En er blaðið leitaði frétta af málinu í gær, virtist óráðið um endanlegt fyrirkomulag útgerðai'innar. Full víst var þó íalið, að togarinn Vil- horg Hei'jólfsdóttir, sem nú er eign í'íkissjóðs og ligg'ur í Rcykja vík, verði innan tíðar gerður út hér nyrðra -og af hlutafélagi með nokkuð víðtækri þátttöku, til atvinnuaukningar hér nyrðra. — Jafníramt hefur komið til tals, að togari Keflvíkinga, sem mun vei'a til sölu, verði einnig gerður út hér nyrðra. Ólafsfirðingar föluöu togarann. Ólafsfirðingar hófu í desember að þreifa fyrir sér um kaup á tog- ara Vestmannaeyinga, og fengu foi'kaupsrétt á honum til jóla, en samþykktu þá að afhenda þann rétt ríkisstjórninni, enda gat málið ekki orðið leyst nema með hennar aöstoð. Keypti ríkið síðan skipið og hefur það nú til ráðstöf- unar. Væntanlega verður hægt að segja nánar frá málum jjessum kunduhúsum, þó þeirra sé meira getið, og jafnvel gefið lofið og vegsemdin. Tómas Jónsson var einn þeirra manna, er ungnxennafélagshug- sjónin snart töfi'asprota síncm í hjarta stað, varð honum heilög hugsjón, eldur er logaði en brennHi ekki. Eg hygg lilca að sú vakning hafi fært honum lífs- hamingjuna, fyllt sál hans and- legu verðmæti og mótað líf hans frá þeirri stundu. Eg vildi sízt ofmæla um vin minn Tómas Jónsson, það væx'i freklegt brot við þann hlédræga, heilsteypta mann, en eg leyfi mér að segja, já, hlýt að segja, að af öllum þeim ungmennafélögum, sem eg hef kynnzt, tel eg að hann hafi bezt lifað og starfað eftir þeim grundvallaratriðum, er ungmennafélagshreyfingin byggði á, og fært þau út í lífið í starfi sínu, því að hvar sem hann var tilkvaddur brást hann aklrei, og um di-engskapinn var aldrei að efa. Eg veit að þetta er mlkió lof, en í þessu tilfelli ekkert óflof, Þetta er gaman að geta sagt með fullum sannindum. Tómas Jónsson var einn af stofnendum Ungmennafélags Svarfdæla. Fyrsta'stai'fsár félágs- ins var hann eþki í;sj:jórn þessj en á öðru starfsáxú þess var htinn kjörinn féhii'ðh'j ■ óg því stárfi sinnti hann í samfellt 25 ái með slíki’i trúmennsku og fórnfýsi; að fátítt mun vera. Ætíð reiðtibiíinrx að leggja allt fi-arn, 'fímá og jafn- vel peninga úr eigin vasa, svo að aldrei bi-ygðist að lofyrð félagsins í þeim efnum stæðu að fullut Hann þoldi heldur ekki : að samstarfsmenn hans í stjórn fé- lagsins, eða félágsmenn, van- ræktu skyldur sínar, og átti nægilegan drengskap til að se'gja þeim til syndanna, án þess þó að særa eða vekja andúð, það fundu og allir, að ádeilan var sprottin af ást til félagsskaparins og þeirra siðfei-ðireglna er ungmennafélags skapurinn gerði að undirstöðu- ati-iðum. Með mönnum af gerð Tómasar Jónssonar er hollt og gott að eiga sálufélag. Og nú að honum gengnum, munum við all- ir félagar hans og samstarfsmenn fylgia honum, andlega talað, á leið út í óvissuna með þakklátum huga og innilegri vináttu, full- vissir Jjcss, að reýnist svo, að lífið lialdi fram að þessu lífi loknu, sé vai’la að efa að Tómasi verði skipað í sveit vaskra, sannra og góðra drengja hvar sem hann fer um guðs veraldir. Og nú, við að- för jólahátíðarinnar, óskum við honum gleðilegra jóla, um le’ð og við færum honum þaklxir fvrir Jians ti'austu vináttu og ánægju- legt, mannbætandi samstarf. Um önnur störf Tómasar mietti margt og mikið segja, það skal þó látið ógei't. Það eitt skal sagt, að þau mótuðust öll af hinum sama trúnaði og vammleysi, er ein- kenndu hann umfi'am fjöldann og því urðu þau svo giftxxdrjúg. Sveit hans kveður hann því og fæi'ir honum þakkir. Hún mun ætíð skipa honum í hóp þeii'ra er henni hafa bezt unnið og ósér- plægnast. Mætti hún ætíð hafa á að skipa mörgum slíkum, er sæmd hennar og framtíð sæmi- lega tryggð. Tjörn, 21. des.' 1954. Konráð Viihjálnisson. innan fárra daga. Þór. Ki'. Eidjárn.

x

Dagur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.