Dagur - 21.09.1955, Blaðsíða 4

4
D A G U R
Miðvikudaginn 21. sept. 1955

DAGUR
Ritstjóri: HAUKUR SNORRASON.
Afgreiðsla, auglýsingar, innheimta:
Erlingur Davíðsson.
Skrifstofa i Hafnarstræti 90. — Sími 1166.
Argangurinn kostar kr. 75.00.
Blaðið kemur út á hverjum miðvikudegi
og á laugardögum þegar ástæða þykir til.
Gjalddagi er 1. júlí.
PRENTVERK ODDS BJÖRNSSONAR H.F.
laust, að skipulegar strætisvagna-
ferðir geta orðið til þæginda og
hagsbóta fyrir fjölda fólks. Til-
raunin á að standa í einn mánuð.
A það er rétt að benda í upphafi,
að sá tími er of skamumr til þess
að nokkur fullnaðardómur um
gagnsemi strætisvagna hér verði
upp kveðinn. Og ólíklegt er einnig,
að fullnægjandi vitneskja um fjár-
hagsgrundvöll fáist á svo skömm-
um tíma. Bæjaryfirvöldin mega
því ómögulega missa kjarkinn,
þótt erfiðlega blási eftir fárra
vikna reynslu. Rekstrinum ætti að
halda uppi til áramóta til að byrja
með, og gera þá upp reikningana.
Síðan mætti ræða málin í ljósi
fenginnar reynslu.
Ráðstefna kaupstaðanna
FULLTRÚAR KAUPSTAÐANNA á Vestur-,
Norður- og Austurlandi hafa nýlega lokið ráðstefnu
hér á Akureyri og hafa niðurstöður verið birtar.
Menn lesa samþykktirnar, og verður á að hugsa, að
ekki séu þær nú líklegar til að velta þungu hlassi.
Hér er ekki farið út á nýjar brautir. Hógværlega
orðaðar bænaskrár eru sendar ríkisstjórn og öðrum
sunnlenzkum máttarvöldum. Annar fundur er ráð-
gerður að ári, og tímann þangað til geta menn
notað til þess að gefa því gætur, hvort vilji fundar-
ins fær nokkru um þokað, og til þess að íhuga, hvort
ekki er fært að efla og auka slíkt samstarf kaupstað-
anna, og gera það þannig úr garði, að það sé væn-
legra til árangurs en nú er.
HÉR VAR Á ÁRUNUM haldin almenn kaup-
staðaráðstefna. Hún fór vel af stað, en sprakk á því
að lokum, að stjórnmálaafstaða og misrhunandi að-
staða varð yfirsterkari viljanum til að standa saman
að lausn sameiginlegra vandamála. Þá kom í ljós,
að þótt bæjarstjórnir á öllu landinu hafi sams kon-
ar verkefni að leysa í stórum dráttum, er megin-
munur á aðstöðu þeirra. Kaupstaðirnir úti á lands-
byggðinni hafa aðra aðstöðu en Faxaflóahafnirnar.
Þessi munur hefur e. t. v. aldrei verið augljósari en
nú. Á sama tíma, sem skortur er á vinnuafli þar
syðra til að framkvæma öll verk, setn í smíðum eru
— og þau eru mörg — eru menn hér að ræða ráð-
stafanir til að mæta atvinnuleysi. Á sama tíma sem
milljónatugir eru þar festir í alls kyns byggingafram-
kvæmdum, heldur við að ekki takist að koma upp
minniháttar atvinnufyrirtækjum úti á landi vegna
fjárskorts.
FJÁRSKORTUR OG FÓLKSFLÓTTI er sam-
eiginlegt vandamál kaupstaðanna úti á landi. Það
eru stórmál og hefðu vel þolað, að um þau hefði
verið fjallað af skörungsskap á kaupstaðarráðstefn-
unni. En þess er þá líka að gæta, að slík afgreiðsla
er óhugsandi nema fulltrúar kaupstaðanna séu
sæmilega sammála um höfuðvandamálin, og haldn-
ir nægilegu trausti á samheldninni ei til baráttu
kemur. Það hefur alla tíð verið ógæfa, að samvinna
kaupstaðanna úti á landi hefur verið í molum, og
stundum uppi tortryggni um aðstöðu eða fyrirætlan-
ir. Sérsjónarmið og flokkapólitík hafa oft skyggt
á sameiginlegt vandamál. Þótt ályktanir kaupstaða-
fundarins hér — góðar í sjálfu sér — breyti vafa-
laust litlu um framvindu mála, má vænta þess, að
fundurinn verið til þess að menn fari að 'íhuga, hvar
skórinn kreppir, og leiðir til bjargar.
FJÁRMAGNSSKORTURINN úti á landi er
versti þröskuldur allra framfara. Hann verður ekki
bættur með sendinefndum og bænaskrám, heldur
með nýrri stefnu stjórnarvalda og banka. Það gæti
verið höfuðverkefni kaupstaðaráðstefnu á næstu
árum, að vinna þeirri stefnu gagn með eindreginni
afstöðu og haldgóðum rökstuðningi.
Strætisvagnar á Akureyri
BÆJARSTJÓRN AKUREYRAR hefur nú afráðið
að efna til tilraunar með rekstur strætisvagna hér í
bænum nú innan skamms. Almenningur í bænum
fylgist af áhuga með þessum fyrirætlunum. Er vafa-
Ódrengileg framkoma
hjá bifreiðastjórum.
Sigurður Haraldsson á Ingjalds-
stöðum sendir blaðinu eftirfar-
andi:
„UM MIÐJAN júlí síðastliðinn
stóð forustuær mín, Fluga gamla,
utan og ofan við þjóðveginn yfir
dauðu lambi sínu. Einhver miður
vel innrættur ökuþór hafði keyrt
á lambið, troðið svo hræinu í for-
arpoll við veginn og haldið leiðar
sinnar. Líklega hefur hann ætlað
að láta líta svo út, að lambið hefði
orðið sjálfdautt, en ekki aðgætt
að höfuðkúpan var brotin, annað
augað sprengt út og fleiri áverkar
auðsæir. Þetta lamb var svartur
hrútur af afbragðs forustukyni í
báðar ættir. Fleiri lömbum hefur
verið sálgað á þennan hátt, bæði
fyrir mér og öðrum og undantekn-
ingarlaust hefur bílstjórinn ekið
sem hraðast burt. Hvað er það nú
sem veldur svona framkomu?
Væri þó ólíkt mannlegra að gera
aðvart heldur en að láta fjarlægð-
ina fela sig. Sumir vilja kenna
þetta tryggingakjörum.
I fyrra var keyrt á lamb, sem
eg átti, hérna skammt ofan við
Brúnina. Bílstjórinn flutti lambs-
skrokkinn æði spöl frá veginum
og tróð honum inn undir viðar-
runna. En ærin fann lambið sitt
og stóð jarmandi yfir því. Þessi
bílstjóri náðist með aðstoð sím-
stöðvarinnar á Fosshóli. Meðgekk
hann strax, en óskaði ákveðið eftir
því að fá að greiða skaðann úr eig-
in vasa, ef málið félli þar með nið-
ur. Ekki sagði hann til nafns síns
eða heimilisfangs, en merki bif-
reiðarinnar sagði til um sýsluna.
Farþegarnir tóku þátt í verknaðin-
um en þögðu.
Þessar línur eru fyrst og fremst
ritaðar með það fyrir augum, að
reyna að opna augu bílstjóranna
fyrir því hvað það er lítilmannlegt
að hlaupa frá óhappaverkum. Með
því setja þeir blett á stétt sína og
stöðu. Æskilegt væri að bílstjórar
segðu frá þvi opinberlega, hver sé
orsök þessara síendurteknu at-
burða.“
Verzlunarmenn og skólamenn.
VERZLUNARFÓLK hér í
bænum fjölmennti mjög á fræðslu-
fundina, sem amerísku verzlunar-
málasérfræðingamir héldu, og
hlustaði með athygli á ábendingar
þeirra. Verzlunarstéttin sýndi við
þetta tækifæri — eins og raunar
oft áður — að hún vill kynnast
nýjungum og er þess albúin, að
notfæra sér leiðbeiningar um
bætta starfshætti. Má ætla, að
margir hafi og haft gagn af leið-
beiningum sérfræðinganna. Þær
voru flestar einfaldar og auðskild-
ar, en jafnframt mjög athyglis-
verðar.
Gildi góðrar lýsingar.
AF ÞVÍ, sem fram kom fyrra
kvöldið, sem sérfræðingarnir voru
hér, vakti m. a. athygli sú ábending
þeirra, að verzlunarbúðir hér í
bænum væru yfirleitt of illa lýst-
ar. Væri engu líkara en verzlanir
vildu spara rafmagn til að lýsa
búðir og glugga, teldu sig ekki hafa
efni á því, að kaupa nægilega birtu.
En annar sérfræðingurinn fullyrti,
að engin verzlunin hefði í raun
réttri efni á að spara á þessum lið.
Það fer heldur ekki í milli mála,
að frá sjónarmiði viðskiptamanna
er björt búð aðlaðandi, en skugga-
leg verzlun fráhrindandi. Þetta
rifjar upp svipmót gatna og bæjar
á vetrarkvöldum. Hér hjá okkur
hefur það alla tíð verið tízka, að
spara rafmagn til þess að lýsa bæ-
inn, og það eins nú eftir að upplýst
er, að nægileg afgangsorka er fyrir
hendi. Þetta setur drungalegan
svip á bæinn, og hefur vafalaust
líka áhrif á sálarástand íbúanna. I
skammdeginu er þörf á mikilli
birtu. Sú staðreynd ætti að vera
leiðarljós þeirra, sem hafa á hendi
lýsingu verzlunarhúsa, opinberra
samkomustaða og gatna og torga.
Gildi auglýsinganna.
í SAMA fyrirlestri ræddi Banda-
ríkjamaðurinn Walter Chauning
nokkuð um auglýsingar í blöðum
og gildi þeirra. Hann kvað sterkt
að orði. Hann taldi, að engin
verzlun, sem því nafni mætti kall-
ast, hefði efni á því að sniðganga
það tækifæri til söluaukningar,
sém blaðaauglýsingar færa þeim
upp í hendur, sem kann að notfæra
sér þær. En á þá kunnáttu taldi
hann skorta hér, og hvatti til úr-
bóta. Hann benti þar m. a. á, að
það er mikill vandi að semja góða
auglýsingu og búa hana þannig úr
garði að hún gangi í augu fólks-
ins. Að slíku verki má ekki kasta
höndunum, og það á ekki að vera
tilviljunarkennt, hvað auglýst er
hverju sinni, heldur ætti auglýs-
ingastarfsemin að vera í nokkuð
föstum skorðum, miðuð við árstíð-
ir og aðra aðstöðu á hverjum tíma.
Fyrirlesarinn sagði að það væri
reynsla um allan heim, að blaða-
auglýsingar væru hin mesta stoð
fyrir heilbrigða verzlun, og taldi
mikið svigrúm hér til að notfæra
sér aðstöðuna. Og í því efni væri
Akureyri engin undantekning. —
Honum virtist að verzlanir í bæn-
um auglýstu ekki nógu mikið og
þó einkanlega ekki nógu aðgengi-
lega. Þessir menn lögðu mikið upp
úr því, að auglýsa hvern sérstakan
hlut, lýsa honum í fáum orðum, og
birta verðið. Með því væri tvennt
unnið: varan væri auglýst til sölu
og um leið stunduð almenn upp-
lýsingaþjónusta, sem mikils virði
væri: þarna er varan og hún hefur
þetta ákveðna notagildi og hún
kostar þetta.
Aukin áhrif blaðanna.
ERU ÞETTA athyglisverð um-
mæli, og víst mun það satt og rétt,
að í allri verzlunar-auglýsinga-
tækni eigum við mikið ólært Og
það er og hverju orði sannara, að
blöðin eiga að hafa samvinnu við
verzlanir um gerð auglýsinga, bæði
orðaval og uppsetningu. En til þess
hefur oftast skort mannafla, þekk-
ingu og tæknilega aðstöðu hjá
blöðunum. En þróunin mun samt
verða í þessa átt. Stefnan hjá okk-
ur er, eins og annars staðar, að
blöðin eru sífellt stærri þáttur í
lífi þjóðarinnar. Aldrei í veraldar-
Framhald á 7. síðu).
VALD. V. SnÆvARR:
Þegar þysinn hljóðnar
Urðu eklii þeir tíu hreinir? Hvar eru
þeir niu?
(Lúk. 17,17).
Tiu voru heilsulausir. Tiu báðu Jesúm að
miskunna sér. — Tiu miskunnaði Jesús, en að-
eins einn þeirra sneri aftur og þakkaði fyrir
lœkninguna. — Daþrara mátti það ekki vera:
E i n n þakklátur, n i u vanþakklátir! — Svona
var það þá. Hvernig skyldi það vera 'nú? Þeirri
spurningu verður vist eklti svarað með öruggri
vissu. Vér þekkjum engar hlutfallstölur, enda
sennilega erfilt að afla þeirra. Þakkargjörð ein-
staklinganna þekkir Guð einn, þegar hún fer
fratn i kyrþey. Þar komast cngar tölur að. Eti
sameiginleg þakkargjörð safnaðanna fer fram
i kirkjunum. Hve margir taka þált i henni
liverju sinni, fer eftir atvikum, en óheett mun að
fullyrða, að nokkuð skortir á almenna þátttöku.
Dauf kirhjusólin gefttr ákveðna bendingu i þá
ált, enda sþyr eitt sálmaskáldið: „H v a ð er
vor þakkaróður?“ Að áliti þess mœta
tnanns mun oss frernur hafa short þakklátssem-
ina en þakkarefnin. Svo fjölmargt höfutn vér
íslendingar að þaltka á þessutn timum, að fáar
þjóðir ltafa ástœðu til að vera þakklálari en vér’.
— Víða utn heitn eru miljónir manna heimilis- og
atvinnulausar. En hér hafa allir að einhverju
að hverfa. Hér hafa allir atvinnu, setn vinnu-
frerir eru og vinna vilja. Erlendis eru víða stórir
landflákar enn gersamlega ónýt jörð og sundur-
tælt af hernaðarvöldum. Auk þess eru öll býli
þar i rústum. Hér bíður moldin eftir manns-
höndinni og tiltölulega lilið mun þurfa fyrir
hana að gjöra til þess að hún geti borið riku-
lega ávexti. Hér blasa við nýtizkuhús fyrir menn
og skepnur og víðar, alræktaðar lendur. Þessi
samanburður sýnir, að scrn stendur búutn vér við
sérstaklega góðar lifsaðstœður, og svo verður það
vonandi framvegis. Megum vér þá vera vati-
þakklátir? Getum vér látið vera, að þakka þeith,
sem yfir oss vakir og vakað hefir og trúir oss
fyrir að byggja og rœkta þetta dásatnlega land?
Megutn vér láta þakkargjörðina undir höfuð
leggjast á þessurn haustnóttum? NEI! „Nú’œtti
eklti þakklælið að:þagna.“ Vorið kom snetnma og
var um margt yndislegt. Fiskur gehli á tnið og
gras spratt nokkuð. Þrátt fyrir ýmm þverbresti
auðnaðist oss að afla oss lifsvif/Uruæxis og. shépn-
um vorum fóðurs tneð Guðs hjálp. Varð rklii
feynzla vor flestra liin sama og sálmaskáldsins,
er kvað:
„Þótt hryggðar skyggðu ský
oss skein hvern morgun ný,
með blessun Ian,ds og lýða,
þín (Guðs) liknarsólin bliða"?
Þökkum þvi, vegsömum og lofutn Guð, baði
einslega og opinberlega á þessum haustdögum!
Fjölmennum til kirkna vorra, næsl þegar tnessa
á. Lálum ekki þann, setn oss „leiðir og verndar
og slyður,“ þurfa að spyrja eins og forðum:
„HVAR ERU ÞEIR NÍU?“
Konur fjölmenntu mjög á 50 ára
afmælisfagnað Kvenfélagasam-
bands Suður-Þingeyinga
Hátt á þriðja hwrdrað konnr sóttu 50 ára afmæl-
ishátíð Kvenfélagasambands Suður-Þingeyinga,
sem haldin var að Laugum sunnudaginn 11. þ. m.
Hátíðahöldin hófust með guðsþjónustu, og prédik-
agi séra Sigurður Guðmundsson á Grenjaðarstað. —
Síðan var gengið til hádegisverðar í héraðsskólanum.
Klukkan 4 hófst samfelld dagskrá í íþróttahúsinu.
Var saga sambandsins rakin þar í frásögnum og upp-
lestrum. í milli atriða var sungið. Kvennakór frá
Húsavík söng, einsöngvari var frú Sigrún Jónsdóttir
á Rangá í Kinn, tvísöng sungu þær Laufey Vigfús-
dóttir og Kristjana Benediktsdóttir, Húsavík, síðan
almennur söngur. Séra Friðrik A. Friðriksson stjórn-
(Framhald á 7. síðu).