Dagur - 22.02.1956, Blaðsíða 1

Fylgist með því, sem gerist
hér í kringum okkur. —
Kaupið Dag. Sími 1166.
Dagur
DAGUR
kemur næst út laugar-
daginn 25. febrúar
XXXIX. árg.
Akureyri, miðvikudaginn 22. febrúar 1956
10. tbl.
Nýtt glæsilegt skip
betta er skip Valtýs Þorsteinssonar, útgerðarmanns á Akur-
eyri, smíðað á Skipasmíðastöð KEA, og hefur þess áður verið
getið.
Þau hörmulegu tíðindi gerðust að Blikalóni í Prestlióla-
lireppi, að tveir aldraðir menn: Eiríkur Stefánsson, faðir lrús-
freyju, og Jónas Sigmundsson, vinnumaður, létust í eldsvoða,
er hæjarhús brunnu, á sunnudaginn var.
Á Blikalóni búa hjónin Þor-
steinn Magnússon og Margrét Ei-
ríksdóttir. Þennan dag voru karl-
menn úti við, við heyflutning o. fl.
En gömlu mennirnir höfðu fengið
sér miðdegisblund. Voru þeir á
efri hæð hússins. Drengur varð
fyrstur eldsins var, og var þá þeg-
ar reistur stigi að húsgaflinum en
húsið var þá þegar alelda og varð
engri björgun við komið og brunnu
þeir báðir inni Eiríkur Stefánsson
og Jónas Sigmundsson. Húsfreyja,
er var á neðri hæð, slapp nauðu-
lega út með ungbarn á handleggn-
um.
Ibúðarhúsið að Blikalóni var úr
steinsteypu en þiljað með timbri.
Standa veggirnir, en munu vera
ónýtir.
Tvíbýli var áður á jörðinni og
stóð hitt íbúðarhúsið autt. Var
þegar hafin viðgerð á því og ætlar
heimilisfólkið að búa þar til bráða-
birgða. Allt var mjög lágt vátryggt
og eignatjón því tilfinnanlegt.
Einræðisherra
í „alþýðuríki44
Fyrir nokkru viðurkenndu
rússnesk yfirvöld, að til
skamms tíma hefði starfað
í Rússlandi dómstóll, sem
dærndi menn til þrælkunar-
vinnu, án þess að þeir gætu
horið hönd fyrir höfuð sér.
Mikoyan og Mólótov kepp-
ast nú við að lýsa því yfir,
að Stalin hafi verið ein-
ræðisherra. Nú er rætt opin-
berlega í Rússlandi, um
ýmsa forustumenn, er tekn-
ir hafi verið saklausir af lífi
í valdatíð Stalins. Allt þetta
hafa vestræn blöð sagt fyrir
löngu, m. a. þetta blað, en
þá kölluðu „Verkamaður-
inn“ og „Þjóðviljinn“ það
„auðvaldslygar“. Vilja nú
ekki blöð þessi viðurkenna,
að þau hafi haft rangt fyrir
sér, er þau voru að hæla
Rússlandi Stalins, eða segja
núverandi valdhafar ekki
satt? Hætt er við að einhver
kommi ruglist í ríminu af
fréttum þessum.
Vinnuaæflun verður að standa!
Verkamenn í Búlgaríu verða að baða sig fjórum sinnum á
dag til að fullnægja áætluninni!
I blaðinu „Streschel" í Sofía
(höfuðb. Búlgaríu) birtist fyrir
skömmu bréf frá verkamanni, sem
barmar sér yfir því, að í verk-
smiðju einni verði þeir að baða sig
fjórum sinnum á dag til þess að
fullnægja ákvæðunum um böðun
verkamanna! Segir hann að í verk-
smiðju þeirri, sem hann vinnur í,
sé bað sem verkamenn eigi að
nota á hverjum föstudegi. En svo
Sœeipleiji fundur Framsókn-
FrnmsókJiarféltigin á Akur-
eyri og Eyjáfjar&arsýslu halda
almennan og sameiginlegan
fund á sunnudaginn kemur.
Fundurinn verður lialdinn í
fundarsal Landsbankans í Lands-
bankahúsinu, ‘1. hxð, og hefst /:/.
3 siðáegi.s snndvíslega. A fundinum
mætir prófessor Olafur Jóhannes-
son, formáðnr skipulagsnefndar
Framsóknarflokksins, og talar um
stjiirnmálaviðliorfið. Að frámsögn-
erindi hans loknu verða frjálsar
umræður og fyrirspurnir, er fruin-
mælandi mun svara. Framsóknar-
fiilk, cldra sem yngra, er eindregið
lnatt lil að mæta á fundinum.
Sérstcik athygli skal vakin á þvt,
að fundurinn verður í Landsbanka-
húsinu en ekki á Hótel KEA, eins
og 'ýnisum hafði verið tilkynnt.
Rætt við Magníis Árnason járnsmið um súg-
þurrkun og margskonar hjálpartæki
landbímaðarins
varð eitthvert ófag á baði þessu,
og liðu 5 mánuðir áður en viðgerð
var fokið.
Einn góðan veðurdag kom svo
verkstjórinn í hvelli. Við urðum
forviða og spurðum, hvað nú væri
á seyði. — Nú væri baðið komið
í fag, sagði hann, og við ættum að
baða okkur! Morguninn eftir, er
við komum til vinnu, stóð verk-
stjórinn í hliðinu og sagði, að við
ættum að baða okkur. Og það
gerðum við líka. KI. 10 var bruna-
bjöllunni hringt og okkur sagt, að
nú ættum við aftur að baða okk-
ur. Og sama var upp á teningnum
um hádegið í matartímanum, og að
lokum urðum við að baða okkur
að lokinni vinnu!
Við vorum heldur en ekki hissa
á öllu þessu og þá skýrði verkstjór-1
inn okkur frá, hvernig í þessu lægi:
— Þið vitið, félagar, að við
höfum vinnu-áætiun, þar sem á-
kveðið er, hve oft við eigum að
fara í bað á hverju misseri. Nú eru
senn sex mánuðir liðnir,-íQg við
erum orðnir langt á eftir vegna
þess, að baðið var svo lengi í ólagi.
— En verið óhræddir! Við skul-
um vinna þetta upp aftur----
Svo virðist sem afkasta-áætlun-
in sé smávægileg í samanburði við
bað-áætlunina, segir verkamaður-
inn að lokum.
Einn af hagleiksmönnum
samtíðarinnar er Magnús
Arnason, íyrrum bóndi í Eyja-
firði, en nú unr langt árabil
járnsmiður á Akureyri.
Svo að segja
á hverju ári,
hefur hann
liaft í smíð-
um ný land-
búnaðarverk-
færi, er ýmist
eru fundin upp af honum
eða farið eftir erlendum fyrir-
myndum ög breytt eftir ís-
lenzkum staðháttum. Leitaði
blaðið fregna af því hjá Magn-
úsi, livaða verkefni væru fram-
undan í smíði nýrra tækja
fyrir landbúnaðinn og bað
hann að svara nokkrum spurn-
ingum þar um.
Um súgþurrkun.
Barst talið fyrst að súgþurrk-
un en um þau mál er Magnús allra
Norðlendinga fróðastur og hefur
sett upp flestöll súgþurrkunartæki,
sem til eru við Eyjafjörð. Bað ég
hann fyrst að segja álit sitt á súg-
þurrkun almennt. Svaraði Magnús
því á þá leið að nú væri svo kom-
ið að bændur þörfnuðust mest af
öllu hentugra, fullkominna tækja
til að þurrka heyið. Hverskonar
vélar leystu af höndum flest erfið-
ustu verkin við heyskapinn og nú
væri hægt að heyja stórt land á
örskömmum tíma, ef fyrir hendi
væru góð súgþurrkunartæki.
Ekki ijórði hver bóndi.
Hve margir bændur í Eyja-
fjarðarsýslu hafa súgþurrkun í
hlöðum sínum? Magnús segir að af
um 400 bændur á svæðinu frá
Grýtubakkahreppi og til Svarf-
aðardals að báðum meðtöldum,
séu um 90 hlöður með súgþurrk-
unartækjum.
Þrír hreppar iremstir.
Þegar Magnús er spurður um,
hvaða hreppar hafi flest tæki, svar
ar hann hiklaust: „Þrír hreppar
skera sig úr, og eru langt á undan,
en það eru: Svalbarðsstrandar-
hreppur, Ongulstaðahreppur og
Svarfaðardalshreppur. Og hver
einasti bóndi telur súgþurrkun mik
ils virði. Aðeins á tveimur stöðum
hefur hey skemmzt verulega í hlöð
um með súgþurrkun. En í bæði
skiftin bilaði mótor, svo ekki var
hægt að blása um nokkurn tíma.“
En reynslan hefur sýnt að heyið
er bezt þegar það er minnst þurrk-
að úti.“
Litlu eftir 1940 voru fyrstu súg-
þurrkunartækin, hér í landi, sett í
hlöðu á Vífilstöðum. Skoðaði
Magnús þau og heyið, sem verkað
var með þeim. Varð hann hrifinn
af hvoru tveggja. Það var Ágúst
Jónsson rafvirki í Reykjavík er
fyrstur flutti tækin hingað til lands
og má telja hann brautryðjanda á
því sviði.
Hverjir iramleiða blásarana?
„Síðustu árin hef ég smíðað
flesta blásarana, sem settir hafa
verið í hlöður í sýslunni. Annars
eru þeir smíðaðir í Reykjavík.
Hvað heita blásararnir, sem þú
smíðar?
„Fyrstu blásararnir, sem fluttir
voru til landsins voru kallaðir
viftublásarar, en reyndust ekki vel
nema í vissa gerð af hlöðum, og
útbreiddust ekki. Eg hef kallað
Framhald á 7. síðu).
Mjólkuiflutningasleðar Magnúsar Árnasonar koma að góðu
gagni þegar leiðir lokast vegna snjóa. Þá eru þeir tengdir
beltisdráttarvélum og notaðir til þungaflutninga.