Dagur - 24.05.1958, Blaðsíða 2

D A G U R
Laugardaginn 24. maí 1958
UM DAGENN
OG YEGINN
FRÉTTIR í STUTTU MALI
Gwen Terasaki:
Þiff iand er miff land
Vorharðindi á -Norðurlandi.
VORHARÐINDIN á Norður-
landi eru orðin ískyggileg og
veita þungar búsifjar í sveitum.
Fi'ost hafa verið því nær allar
nætur, þao sem af er, óg oft
mikil. Sólskin og éljagangur hafa
skipzt á og ýmsum veitt betur.
Snjórínn er víða mjög mikill en
misjafn í héruðunum. Á Akuv-
eyri er snjólaust og í sveitúnum
framan Akureyrar er mjög lítil
fönn á láglendi. En eftir því sem
norðar dregur með firðinum, vex
snjórinn. Á Árskógsströnd eru
enn djúpar fannir og ekki nema
hluti túnanna kominn undan
klakanum. í Svarfaðardal er
svipaða sögu að segja, og þó enn
verri, því að þar var jafnmeiri
snjór. í dalnum framanverðum er
enn allt að metersþykkur snjór á
siéttlendi, þar sem verst er.
Sauðbufður stendur nú sem
hæst og miklir erfiðleikar í sam-
bandi við hann. í fyrsta lagi
hrekkúr húsrúmið hvergi nærri
til, 'því að nú er önnur hvor ær
tvílembd og sums staðai' meira:
Það er ekki einu sinni hægt að
iosna við geldfé og hross af húsi
til i'ýmingar fyril' lambærnar. í
sauðfjárræktinni er hámarksaf-
urðastefnan orðin ráðandi á síð-
ustu tímum. Féð er á húsi allan
veturinn og alið síðan heyöflun
varð auðveldari og mikilla afurða
krafizt af hverri skepnu. Þetta
skapar nú hina mestu örðugleika
þegar svona viðrar og er mér
:nær að halda, að einlembur séu
ekki iitnar hornauga þessa daga.
f öoru lagi er víða farið að ganga
iskýggilega á heyfoi'ðann. En á
pessum tíma er sízt og raunai'
alls ekki hægt að spara heyin
meðan þau eru til. Fáir bændur
munu þó enriþá vera koninir í
heyþft og víða eru til fvrningar
■ og heyforðabúr hjá einstökum
..Tiönnum.
í þriðja lagi verða bændur fyr-
ir óhemju kostnaði vegna fóður-
bætiskaupa, sem óumflýjanleg
þýlija og ekki er hægt að spara,
við tvílemburnar að minnsta
kosti, á meðan ekki sézt grænt
Ará upp úr jörðirini. Bændur
vinna dag og nótt og sofa minnst
allra þessar vikur. Þó verður
ekki komizt hjá vanhöldum á
tömbum, vegna þrengsla. En allir
iifa- í voninni um, að sumarið sé á
næstu grösum.
Skólabömin.
Á TÓLFTA HUNDRAÐ börn
á Akureyri hafa nýlega lokað
skólabókum sínum. Feikna vinnu
afl losnar úr læðingi, sem þó
notast miður en skyldi. Vinnu
vantar fyrir mörg þessara barna
og er hörmulegt að þau geti ekki
öll fengið störf við sitt hæfi. Þrátt
íyrir okkar góðu skóla hér á Ak-
ureyri og miklu skólamenn,
verða skólarnir þó aldrei meira
en þáttur í uppeldi og starfi ung-
mennanna. Og ón þess að sá þátt-
ur sé í nokkru vanmetinn, hlýtur
athafnalífið að kalla á alla unga
:menn og konur þegar skólahurð-
:in skellut' aftur og sumario er
trarriúndan.
Vinnufólk vantar í sveitum og
iðjúlausir unglingar ganga um
götur bæjarins á sumrum. Gera
þarf skipulagða tilraun til
„vinnumiðlunar" til úrbóta í
þessu efni. Bæjarbörnum er hin
mesta nauðsyn á að komast i
snertingu við líf og starf í sveit-
unum og þar eru næg verkefni að
vinna. Að sjálfsögðu stækkar sá
hópur óðum í bæjunum, sem á
hverju vori lcemur úr barna- og
unglingaskólum, og sveitirnar
hafa ekki aðstöðu til að veita
ótakmarkaða atvinnu. En hins
vegar pr líklegt að með góðri
samvinnu sveita og bæja mogi þó
finna miklu fleiri kaupstaðar-
börnum góða dvalarstaði í dreif-
býlinu en nú er. En ekki skyldi
farið út á þá braut að koma
börnum fyrir sem eins konar
vesalingum, sem ekki er ætlast
til annars af en að þau eti, vaxi
og sleiki sólskinið. Þau eiga skil-'
yrðislaust að taka þá:tt í öllum
þeim stöi'fum, sem talizt geta við
þeirra hæfi og þau eiga að fá
kaup, sem þau vinna fyrir. Þau
börn, sem keypt eru niður á
sveitabæjum, til að forða þeim
fi'á götunni, eru jafnan óhapþa-
sendingar. Vinnan og helzt ein-
hver ábyrgðarstörf er börnunum
betri en allt annað.
Hvað heitir þessi bær?
Þessi spurning ei' á vörum allra
ferðamanna, sem um landið fara.
Svörin eru misjöfn. Ef einhver
samferðamanna getur leyst úr
spurningunni er það gott og
blessað, en oftast verða menn að
láta sér nægja að horfa stundar-
korn á bæinn og umhverfi hans á
meðan bíllinn brunar fram hjá.
En þar sem bæjarnöfn eru við
heimreiðar, er sem hlýrri kveðju
andi að vegfarendum. Um þetta
hefur oft verið rætt áður hér í
blaðinu og margir Eyfirðingar
hafa þegar gert hreint fyrir sín-
um dyrum í þessu efni, þótt ekki
geti þeir af neinu státað í saman-
burði við nágrannana
Olafur bóndi Sigurðsson á
Hellulandi í Skagafirði sagði mér
í fyrrasumar frá tillögu sinni í
þessu máli, sem miðast við það að
allir sveitabæir landsins séu
merktir. Hún var á þessa leið:
Kaupfélögin leggi til nafnspjöld-
in, bóndinn stöngina og búnaðar-
sambandið sjái um uppsetningu.
Þessi tillaga hefur nú verið sam-
þykkt á aðalfundum þriggja
kaupfélaganna í Skaghfirði og
einnig á aðalfundi Búnaðarsam-
bandsins þar. Sennilega verða
Skagfirðingar fyrstir til að fram-
kvæma almenna bæjamerkingu
með þessari samvinnu. Flugmynd
þessi er bæði skemmtileg, og svo
auðveld í framkvæmd, að hún á
það skilið að henni sé gaumur
gefinn. Auðvitað vilja sumir
bændur leysa málið á annan hátt,
og er náttúiiega ekkert aðal-
atriði, að öll merkin séu steypt í
sama móti eða sett upp með
nefndri samvinnu. Aðalatriðið er,
að merkin verði sett upp.
Vel mætti hugsa sér að Eyfirð-
ingar tækju sömu stefnu og
Skagfirðingar hafa þegai' gert og
ræði þetta á aðalfundi sínúm,
sem hefst innan fárra daga.
ra arsbinoi
Ársþing' íþróttabandalags Akur-
eyrar, Iiið 11. í röðinni, fór fram í
marz—apríl. Fundinn sátu 33 full-
trúar frá fi íþróttafélögum og 5
sérráðum, auk stjórnar bandalags-
ins. Einnig mætti íþróttafulltrúi rík-
isins, Þorsteinn Einarsson, á þing-
inu. Gaf hann ýmsar upplýsingar
urn íþróttastarfsemi, íþróttamann-
\ irki og rekstur þeirra.
Fluttar voru skýrslur stjórnar
bandaiagsiris og sérráða’ þess. Var
þar skýrt frá gangi þcirra mála, er
stjórnin hafði til meðferðar og getið
um þau íþróttamót, scm fram hofðu
farið. Töluvcrð þátttaka var frá
Akureyri í landsmótum og fíeiri
mótum utan héraðs. Nokkrir í-
þróttamenn fóru til útlandá á ár-
inu til þátttöku í námskeiðum og
keppni.
Kennslustarfsemi hafði verið með
mesta rnóti hjá einstiikum félögum
og sérráðum.
Þingið samþvkkti mótaskrá fyrir
tímabilið milli ársþinga, og ertt þar
á meðal nokkur fslandsmót, sem á-
kveðið er að fari fram á Akureyri
í sumar, svo sem Sundmeistaramót
íslands og nokkur hluti Meistara-
móts íslands í frjálsum íþróttum.
Einnig var samþykkt fjárhags-
áætlun fyrir 1958.
Samþykktar voru tillögur um
læknisskoðun og tryggingar íþrótta-
manna, rekstur íþróttamannvirkja,
undirbúning að byggingu íþrótta-
salar til innanhúss keppni, íþrótta-
sýninga o. fl,
Fundarstjórar þingsins vortt þeir
Tryggvi Þorsteinsson og Árni Sig-
urðsson.
Ármann Dalmannsson var endur-
kosinn formaður bandalagsins. Auk
ltans skipa stjórnina einn fulltrúi
frá hverju íþróttafélagi.
Golfk. Ak.: Stefán Árnason.
J. M.A.: Pétur Bjarnason.
K. A.: Einar Kristjánsson.
llóðrarfél.: Gísli I.órenzson.
S.A.: Björn Baldursson.
Þór: Magriús Jónsson.
Vormóti í knattspyrnu
iokið
Úrslit Jtess urðu sem hér segir:
Meistaraflokkur:
KÁ-Þór' 3 : 3
II. flokkur:
Þór — ICA 3:2
III. flokkur:
KA - Þór 10 : 0
IV. flokkur:
Þór — ICA ' 7:0
18.
(Framhald.)
Terry vissi líka sjálfur, að
hverju fór.
Við gengum oft úti í garðinum
alveg fram í rökkur, en við geng-
um mjög hægt, Jrví að Terry
vai'ð ætíð að styðjast við staf. —
Eitt kvöld í ársbyrjun 1949 tók
hann mig í'faðm sér, og þá fann
eg, hve máttvana hann var orð-
inn. „Gvven,“ sagði hann, „eg
veit, að eg verð aldrei heilbrigð-
ur framar."
Eg ætlaði að fara að andmæla,
en hann hélt áfram: „Mér batnar
ekki. Þessu er bráðum lokið, og
þú verður þess vegna að fara aft-
ur til lands þíns með Makó. Þú
hlýtur að sjá, að það er fyrir
beztu. . .. “
Eg þrýsti mér að honum og
brast í grát. Eg gat ekkert sagt.
Eg vissi hvílíka hugarkvöl þessi
ákvörðun hafði kostað Terry.
er er maðurimi?
Nýverið hafa þrír danskir
arkitektar unnið samkeppni um
byggingu og skipulag fimm þús-
und manna hverfis í gamla bæj-
arhlutanum í borginni Halmstad
í Svíþjóð.
í fyrra vann danskur arkitekt
fyrstu verðlaun fyi'ir uppdrátt að
ópéruhúsi í Sidney í Ástralíu.
Nýlega fengu tveir danskir
arkitektar verðlaun fyrir upp-
drátt að ráðhúsi í Toronto í
Kanada.
í „Politiken" segir, að Danir
eigi alveg nægilega mai'ga arki-
tekta, sem liðugir séu að fletta
bandarískum fagblöðum og reyni
að fara eftir þeim, og því sé
gleðilegt, að nokkrir vinni og
hugsi sjálfstætt og verði landi
sínu til sóma á erlendri grund.
Arkitektarnir, sem viðurkenn-
ingu hlutu fyrir ráðhúsuppdrátt-
inn fyrir Torontoborg. heita Jörn
Nielsen og líalldor Gunnlögsson.
Er ekki eitthvert íslendings-
bragð að þessu nafni? Á 19. öld
var ekki fátítt, að menn nefndust
Gunnlögssynir í stað Gunnlaugs-
sona eða jafnvel Gunnlögsen.
Þekkir nokkur ættina eða
manninn?
Við höfðum oft rætt um fram-
tíð Makóar upp á síðkastið. Hún
var nú orðin há og rengluleg ung
stúlka, 16 ára gömul, og hún
hafði raunverulega átt allt of fá
æskuár. Stundum kom í ljós í
viðræðum, að hún var fákunn-
andi um venjulega daglega hluti,
sem jafnöldrur hennar þekktu til
hlítar, en á hinn bóginn kom
stundum upp á yfirborðið hjá
henni svo mikið innsæi og vizka,
að furðu gegndi og ekki var við
að búast af öðrum en þeim, sem
lengi höfðu lifað. Hinar harð-
hnjóskulegu og raunsæju myndir
hennar höfðu verið á sýningum,
og hafði verið ritað um Jtær í
ýmis blöð.
Terry hafði tekið þá ákvörðun,
að hún skyldi fara til Bandaríkj-
anna, svo að hún gæti fjarlæ'gzt
og gleymt þeim hörmungum, sem
hún hafði orðið að þola. „Hún er
eins bandarísk eins og hún er
japönsk," sagði hann, „og hún
þarf að kynnast landi móður
sinnar.“
En hann vildi ekki senda hana
aleina til Bandaríkjanna, eftir
allar þær raunir, sem orðið höfðu
á vegi hennar undanfarin ár.
Hún yrði nú ókunnug og fram-
andi í landinu. Hún hefði aldrei
gengið neitt verulega í ■ skóla, og
ef til vill yrði litið niður á hana
vegna hins japanska ætternis.
Hún yrði því að hafa einhvern til
að styðjast við.
Nú vissi eg, að eg yrði að fara
með henni til Bandaríkjanna, þó
að það hefði í för með sér, að eg
yrði að yfirgefa Terry, sem
hvorki gat horfið frá starfi sínu
— né heldur var rétt, að hann
gerði það.
Við biðum þar til skólaárinu
lauk, og það var komið fram í
ágúst, er við lögðum af stað. —
Keisaradrottningin sendi okkur
stóran vönd af brönugrösum í
kveðjuskyni, og hirðbifreið ók
með okkur niður að skipshlið.
Ekkert gat linað sorg mína né
stöðvað tárastrauminn, er kveðju
stundin rann upp. Eg Jtrýsti
Terry að mér í síðasta sinn, og
svo vorum við Makó komnar á
leið til Bandaríkjanna og endut'-
funda við fjölskyldu mína þar.
(Framhald.)
Fljúgandi jeppi

Bandaríski herinn er nú að láta gera þetta skrýtna farartæki. Er
þetta eins konar jeppi, sem á að geta flogið mcð 150 mílna hraða á
klst., en á ekki að þurfa neinn flugvöll til þess að liefja sig til flugs
eða lenda.