Dagur - 17.12.1958, Blaðsíða 4

4
D A G U K
Miðvikudaginn 17. des. 1958
DAGUR
Ritstjóri:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingast jóri:
Þorkell Björnsson
Skrifstofa í Hafnarstræti 90 — Sími 1166
Árgangurinn kostar kr. 75.00
Blaðið kemur út á miðvikudögum og
laugardögum, þegar efni standa til
Gjalddagi er 1. júlí
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Öfugmæli Morgunblaðsins
MORGUNBLAÐIÐ slær öll met í öfugmælum,
sérstaklega eftir að Sjálfstæðisflokkurinn komst
í stjórnarandstöðu, tapaði ábyrgðartilfinningunni
og gerðist kaupkröfuflokkur. Von er að ýmislegt
gengi úr skorðum við slíka kollsteypu, enda hefur
margt bent til þess, að þessi stóri og stefnulausi
flokkur gangi ekki heill til skógar. Honum hefur
farið eins og manni, sem veikist í höfði og tapar
allri yfirsýn, en klifar sífellt á því sama. Forystu-
grein Morgunblaðsins á laugardaginn ber öll ein-
kenni þessa sjúkdóms. Þar er enn tagazt á því
sama og í öllum öðrum tölublöðum blaðsins í
hálft þriðja ár. Þar segir, að V.-stjórnin hafi leitt
mikinn „ófarnað yfir þjóðina“, stjórnai-myndunin
hafi verið „glapræði" og framkvæmdir hennar
„óheillavænlegri fyrir þjóðina en nokkurn óraði
fyrir“. Þetta er texti dagsins og alla daga síðan
Sjálfstæðisflokkurinn hrökklaðist frá völdum og
hafði enn einu sinni reynzt óhæfur til að hafa á
hendi forystuhlutverk í íslenzkum þjóðmálum. —
Athugum hann nú örlítið nánar þennan einhæfa
söng.
Skyldi það vera „ófarnaður“ að V.-stjórnin sam-
einaði alla ísl. í baráttunni við Breta í land-
helgisdeilunni og hefur haldið svo á málum undir
einarðlegri og ábyrgri stjórn Hermanns Jónas-
sonar, að ekkert óhapp af neinu tagi hefur átt sér
stað og íslenzkur málstaður unnið sér vaxandi
fylgi. Og þetta gerðist, þrátt fyrir andstöðu Sjálf-
stæðisflokksins fram að 1. sept. Fram að þeim
tíma áttu brezkir útgerðarmenn öruggan banda-
mann, þar sem íslenzki Sjálfstæðisflokkurinn var,
svo sem blöð flokksins vitna bezt um. Trúlegt er,
að framkoma Sjálfstæðisflokksins, sérstaklega
hinn tvíþætti rógur, að kommúnistar réðu mestu
í ríkisstjórninni og að ríkisstjómin væri mjög
ósammála í landhelgismálinu yfirleitt, eigi sinn
þátt í þeirri ákvörðun Breta, að verja veiðiþjófn-
að í íslenzkri landhelgi með vopnavaldi. Skyldi
það vera „ófarnaður“, að V.-stjórnin þjappaði
allri þjóðinni að baki sér í þessari tvísýnu bar-
áttu, Sjálfstæðismönnum líka?
Morgunblaðið segir, að myndun V.-stjórnar-
innar hafi verið „glapræði“. Það hefur undanfar-
in tvö og hálft ár talið það „glapræði“ af ábyrg-
um stjórnmálamönnum, að hafa samvinnu við Al-
þýðubandalagið. En í sama blaði og hér er vitnað
til, er á öðrum stað sagt frá því með stærsta letri,
að Ólafur Thors og Bjarni Ben. eigi nú viðræður,
já, daglegar viðræður, við Einar Olgeirsson og
fleiri framámenn kommúnista um stjórnarmynd-
un. Aumingja íhaldið þarf að kingja stórum bita.
Enn talar Morgunblaðið um að framkvæmdir V.-
stjórnarinnar hafi leitt „ófarnað" yfir þjóðina.Hér
felst enn ein íhaldsstunan yfir því að Sjálfstæðis-
flokkurinn var settur hjá. Eða skyldi það vera
„ófarnaður", að atvinnuvegirnir hafa verið tví-
efldir og atvinna aldrei meiri í landinu, eða liggur
kannski ófarnaður í því, að fiskiflotinn hefur
aldrei stöðvazt síðan Ólafur Thors hætti að
stjórna sjávarútvegsmálum? Telur Morgunblaðið
það ófarnað að efla bátaflotann, til dæmis með
því að láta byggja 12 togbáta, sem nú eru að
koma til landsins? Var það „ófarnaður“ að V,-
stjórninni tókst að útvega lán til sementsverk-
smiðju, Sogsvirkjunar, ræktunar og skipakaupa?
Var það „ófarnaður“ aðSjálfstæð
ismönnum tókst ekki að eyði-
leggja lánstraust þjóðarinnar út
á við, eins og þeir reyndu? Var
það „ófarnaður", að V.-stjórn-
inni tókst að sporna við dýrtíð-
inni í tvö ár með undraverðum
árangri. í því sambandi er vert
að minna á, að á sama tíma gerð-
ist Sjálfstæðisflokkurinn kaup-
kröfuflokkur og hjálpaði dyggi-
lega til við að setja af stað þá
verðbólguöldu, sem nú er skollin
yfir. Til dæmis lét hann at-
vinnurekendur innan sinna vé-
banda bjóða kauphækkun til að
ýta undir kaupskrúfuna.
Þannig mætti lengi telja upp
öfugmæli Morgunblaðsins. Öll
hafa þau þann tilgang að villa
mönnum sýn og skapa öfug-
hneigðir í viðhorfum manna til
þjóðmálanna. Sá tilgangur er
ljótari en svo, að nokkurt meðal
helgi hann.
Strákur á kúskinnsskóm
eftir Gest Hannson. Bóka-
forlag Odds Björnssonar.
Akureyri 1958. — 115 bls.
Skáld úti í stóra heiminum
sagði þetta: Fólk er hvorki gott
né vont. Það er annaðhvort leið-
iinlegt eða skemmtilegt. Einnig
sagði sá sami þetta: Bók er
hvorki siðleg né ósiðleg. Um það
er alls ekki að ræða — heldur
hitt: Bókin er annaðhvort vel
eða illa skrifuð — það er allt og
sumt.
Um bækur er svipað farið og
fólk, skylt er skeggið hökunni og
öfugt.
Strákur á kúskinsskóm eftir
Gest Hannson (álias Vigfús
Björnsson, Akureyri) er
skemmtileg bók, og þá er nokkuð
sagt. Og hún er vel skrifuð barna
bók, þar sem sitt hvað gerist,
sem í frásögur er færandi. Hún
er fjörlega samin og óþvingað
víðast hvar; þættir, sem gætu
verið sögur út af fyrir sig, en
snúast allir um eina söguhetju;
rituð í fyrstu persónu, erfiður
frásagnarháttur, sem margir
spreyta sig á: Kiljan, Greene,
Maupassant sálugi, Hemingway.
En frásagnarháttur Vigfúsar
Björnssonar er ekki sóttur í
kornhlöður annarra. Hann hefur
raunai', að því er í fljótu bragði
virðist, orðið fyrir geðslegum
tónhrifum af lestri íslenzkra æv-
intýra og þjóðsagna, sem nafn-
lausir höfundar skx-áðu með
hjartablóði og eilífu bleki
inn í bókmenntir okkar.
Og því er nú hér á ferð i-amís-
lenzk barnabók, sem ber keim af
bókmenntalegum vinnubrögðum,
reist á grunni þjóðlegra erfða, en
þó persónuleg. Það er einn meg-
inkostur hennai'.
Bókin er líka nútímaleg, lif-
andi tákn nýrra tíma okkai’, t. a.
m. kemur það gi-einilega fram í
þættinum, „Sýslumannsfrúin",
þar sem segir af bátsferðinni og
afleiðingum hennar. Það er langt
síðan eg hef í'ekizt á jafn-
ómengaða fyndni í íslenzkri bók.
Kaflinn sýnir, hve höfundur hef-
ur gott auga fyrir kátbroslegum
atvikum í hvei’sdagslífinu, sem
alltaf eru að gei-ast og allt of fáir
hlæja að.
Lýsing höfundar á skringileg-
um persónum, Sægi’ími, Gumma
gamla, er glögg og talsvert hug-
myndarík. Þáttui’inn, Draugur-
inn í turninum, er faerður í svo
ósvikinn kímnibúning, að lesandi
verður að halda um magann við
lestui’inn. Stráklingur eldar grátt
silfur við Gumma gamla, en
flestir strákar hafa átt sinn
Gumma gamla til að glettast við,
og kei’lingaforynjur að sjálfsögðu
líka. Söguhetjan er góður prakk-
ari, góður strákur engu að síður
eins og all-flestir prakkarar eru,
nema þeir séu þeim mun
heimskari og óviðráðanlegri. Þeir
ei’u „saltið“ í hjörðinni, sem oft
er mest spunnið í,enda skemmti-
legir.
Bókin er myndum skreytt af
bróður höfundar og fara vel við
efnið. Myndin utan á kápunni er
hins vegar Ijót, í engu samræmi
við myndirnar í bókinni, enda
sótt í annan heygarð, mætti segja
mér, að hún sé endui’prentun úr
dönsku heimilisblaði. Slíkt
smekkleysi er erfitt að fyrirgefa
margrómuðu útgáfufyi’irtæki hér
á Akureyx’i, stofnsettu árið 1897.
Og í hreinskilni sagt finnst
méi’, að útgefendur hefðu átt að
spai’a minna og verja meiru til
útgáfunnai’. Bókinni hæfir mun
beti’i búningur en raun er á,
vegna inntaks.
Það er langt síðan eg hef getað
gefið litlum vinum frumsamda
íslenzka barnabók með betri
samvizku á jólum.
Akureyri, 14. des. 1958.
Steingrímur Sigurðsson.
Pakki tapaður
Síðastl. miðvikudag tapað-
ist pakki í miðbænum, eða
varð eftir í búð. í pakkan-
um var lítill raflampi og
annað stykki. — Þeir sem
liefðu fundið pakkann eru
vinsaml. beðnir að hringa í
síma 2282.
JÓLAHAIUR:
HANGIKJÖT:
frampartar beinl.
lær beinlaus
KJÖTBÚÐ K.E.A.
JÓLAMATUR:
MAGÁLL
HÁKARL
Kemur um næstu helgi.
KJÖTBÚÐ K.E.A.