Dagur - 10.12.1959, Qupperneq 5

Fimmtudaginn 10. desember 1959
DAGUR
5
NOKKURRA ÞINGMÁLA STUTTLEGA GETIÐI
RegTulegt Alþingi var kvatt saman til funda 20. nóvember
og þá tók ný 7 manna stjórn, undir forsæti Ólafs Thors við
völdum, skipuð 3 Sjálfstæðismönnum, öðrum, og þrem Al-
þýðu f lokksmönnum.
Nokkur helstti mál, sem fram hafa verið borin á Alþingi,
eru þessi:
Þngsályktunartillaga um ráð-
stafanir til fjáröflunar fyrir
Byggingarsjóð ríkisins.
Flutnigsmaður Hannibal Vald-
imarsson.
Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni að gera eftirfarandi
ráðstafanir til að bæta úr fjár-
þörf Byggingarsjóðs ríkisins:
1. Að hlutast til um að veðdeild
Landsbankans gefi þegar út
vísitölutryggð bankavaxtabréf,
B-flokks bréf fyrir að minnsta
kosti 20 millj. kr.
2. Að Seðlabankinn tryggi sölu
á bankavaxtabréfum, A- og
B-ílckks að upphæð 40 millj.
kr.
3. Að beita sér fyrir því að at-
vinnuleysistryggingasjóður
kaupi A-flokks bréf fyrir allt
að 10 millj. kr. eða veiti samn-
ingsbundið lán til skemmri
tíma.
4. Að tekið verði erlent lán að
upphæð 50 millj. kr. og verði
það endurlánað Byggingar-
sjóði ríkisins, enda verði lán-
inu að verulegu leyti varið til
íbúðarbygginga á félagsgrund-
velli, er húsnæðismálastofnun
ríkisins hafi forgöngu um og
við það miðist, að lækka
íbúðaverð og bæta úr húsnæð-
isvanda þeirra, sem verst eru
settir í þeim efnum.
Frumvarp til laga
um bifreiðaskatt o. fl..
Flutningsmenii: Eysteinn
Jónsson, Garðar Halldórsson,
Halldór Ásgrímsson, Halldór E.
Sigurðsson og Skúli Guðmunds-
son.
1. töluliður 1. gr. laganna orð-
ist svo:
Til viðbótar við innflutnings-
gjald af benzíni í a-lið 1. gr. laga
nr. 68/1949 um bifreiðaskatt o. fl.
skal innheimta á árinu 1959 37
aura af hverjum lítra, þar af
skulu 5 aurar renna í brúarsjóð
og 22 aurar í sérstakan sjóð sem
varið verði til að gera akfæra
þjóðvegi milli byggðarlaga. Jafn-
framt skal benzingjald það, sem
um ræðir í i mgr. laga nr. 33/
1958, um útflutningssjóð o. fl.
lækka úr 62 aurum á lítra í 45
aura og af þeim skulu 6 aurar
renna í brúarsjóð en 39 aurar í
útflutningss j óð.
í greinargerð er rakin þörf á
aukinni vegagerð milli byggðar-
laga og nauðsyn þess að afla fjár-
muna til þess.
Tillaga til þingsályktunar um
fjáröfiun til byggingasjóða.
Flutningsmenn: Þórarinn Þór-
arinsson, Jón Skaftason, Ásgeir
Bjarnason, Sigurvin Einarsson,
Ólafur Jóhannesson, Garðar
Halldórsson, Páll Þorsteinsson og
Ágúst Þorvaldsson.
Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni að útvega nú þegar
Byggingasjóði ríkisins það lánsfé,
sem húsnæðismálastjórn telur
nauðsynlegt til að bæta úr brýn-
ustu þörfum, og komi að minnsta
kosti helmingur þeirrar upphæð-
ar til úthlutunar fyrir næstu
áramót. Ennfremur að útvega nú
þegar byggingarsjóði Búnaðar-
bankans fé til þess, að hann geti
bætt úr aðkallandi þörfum vegna
íbúðabygginga í sveitum.
í greinargerð fyrir tillögu þess-
ari er fjárskortur Byggingasjóðs
ríkisins og Byggingarsjóðs Bún
aðarbankans lýst nokkuð og bent
á hversu brýn þörf er á, að úr
verði bætt, ennfremur segir þar,
að Framsóknarmenn hafi áður
bent á leiðir til fjáröflunar, en
rétt sé' að þessu sinni, að ríkis-
stjórnin velji sjálf þær leiðir
sem hún telji heppilegastar og
framkvæmanlegastar.
Tillaga til þingsályktunar um
kaup á skipi til síldarrannsókna
og síldarleitar.
Flutningsmaður er Jón Skafta-
son.
Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni að kaupa hentugt
skip til síldarrannsókna og síld-
arleitar. Verði skipið búið nauð-
synlegum leitartækjum og rann-
sóknartækjum og útbúnaði til
síldveiðitilrauna og afhent fiski
deild atvinnudeildar háskólans til
eignar og starfrækslu. Unnið
verði að því, að skipið verði til-
búið fyrir næstu síldarvertíð.
í greinargerð er á það bent
hvað sildarleitin hafi fært þjóð-
arbúinu að undanförnu þó að að-
búnaður hafi verið ófullkominn.
Auka þurfi síldarleit og síldar-
rannsóknir til að tryggja veið-
arnar svo sem bezt má verða.
Flutningsmenn: Ágúst Þor-
valdsson, Björn Pálsson, Garðar
Halldórsson og Gísli Guðmunds-
son.
9. grein laganna orðist svo:
Verja skal árlega fé úr ríkissjóði
til endurnýjunnar á þeim rækt-
unarvélum og tækjum, er notið
hafa framlags skv. lögum þess-
um, samanber þó 8. gr. Framlag
til endurnýjunar hverrar vélar
eða tækis skal nema helmingi
kostnaðarverðs að frádregnu því
framlagi, er veitt var til hinnar
fyrndu vélar eða tækis.
Fjórðungssjúkrahússins
Með bréfi dagsettu 25. ágúst 1959
stofnuðu hjónin Guðritn Guð-
mundsdóttir og Þorsteinn Jónsson,
Sólvöjlum 13, Akureyri, sjóð, er
vera skal í untsjá og eigu Fjórð-
ungssjúkrahússins á Akureyri.
Er sjóðurinn gefinn i minningu
Tillaga til þingsályktunar um
skipun nefndar til athugunar á
verðtryggingu sparifjár.
Flutningsmaður Olafur Jóhann-
esson.
Alþingi ályktar að fela ríkis-
smtjórninni að skipa fimm manna
nefnd til að athuga, með hvaða
hættj við verði komið verðtrygg-
ingu sparifjár, þar á meðal á inn-
stæðu opinberra sjóða. Fjórir
nefndarmenn verði skipaðir
samkvæmt tilnefningu þingflokk
anna, en sá fimmti skal skipaður
eftir tilnefningu Seðlabankans,
og er hann formaður nefndarinn-
ar. Nefndin skal skila áliti svo
fljótt sem unnt er.
í greinaígerð er rætt um
verðrýrnun peninganna og þörf
til að verðtryggja þá. Rakið er
með dæmum, hvernig sparifé,
sem lagt er á vöxtu rýrnar að
verðgildi og sé illa og ómaklega
farið með eiendur sparifjár. Enn
haldi vantrúin á sparifjársöfnun
áfram. Verðtrygging þess sé því
hin mesta nauðsyn.
Frumvarp til laga um breyt-
ingar á lögum um jarðrækt og
húsagerðarsamþykktir í sveitum.
Frumvarp til laga um lántöku-
heimild og ráðstöfun lánsfjár til
hafnarframkvæmda.
Flutningsmenn: Gísli Guð-
mundsson, Ján Skaftason, Hall-
dór Ásgrímsson, Björn Pálsson,
Halldór E. Sigurðsson og Ágúst
Þorvaldsson.
1. gr. Af láni því, sem rík
stjórninni er heimilt að taka skv,
22. grein fjárlaga fyrir árið 1959
og tilheyrandi yfirfærslubótum
skal endurlána 22 millj. kr. til
hafnarframkvæmda auk þeirra
28 millj. kr., sem þegar hefur
verið skipt milli einstakra hafna.
2. gr. Ríkisstjórninni er heimilt
að taka lán erlendis að upphæð
allt að tveim millj. dollara eða
jafngildi þeirra í annarri eriendri
mynt.
3. gr. Fé það, sem tekið verður
að láni samkv. 2. grein skal, að
viðbættum yfirfærslubótum,
endurlána til hafnarframkv..
4. gr. Fjórir menn, einn til-
nefndur frá hverjum þingílokki,
skipta, að fengnum tillögum
vitamálastjóra, fé því, er endur-
lánað verður, samkv. 2. og 3. gr.
milli einstakra hafna.
5. gr. Lög þessi öðlast þegar
gildi.
í ýtarlegri greinargerð, sem'
frumvarpi þessu fylgir er rök-
stutt, hversu þörfin er mikil til
aukinna hafnarbóta víðsvegar,
vegna útgerðarinnar. Þar segir
m. a. Árlega er nú á fjárlögum
veitt fjárframlög til nálega 60
hafna víðsvegar á landinu. í
flestum þessarra hafna — og
raunar fleiri — er áætluðum
framkvæmdum ólokið, og sums
stðar eru þær á byrjunarstigi.
Gefur þetta út af fyrir sig nokkra
hugmynd um þau verkefni, sem
fram undan eru. Atvinnutækja-
nefnd gerði fyrir nokkru áætlun
um nauðsynlegustu hafnarfram-
kvæmdir á 46 stöðum á Norður-
Austur- og Vesturlandi, en þær
Aramkvæmdir, sem þar er um
fjallað, hefðu, miðað við verðlag
1956—1957, lauslega áætlað,
kostað um 113 millj. kr. Fram-
kvæmdakostnaður hefur hækkað
til muna síðan. Og á Suðurlandi
eru mörg hinna kostnaðarsöm-
ustu verkefna, sem krefjast úr-
lausnar á næstu árum. Hið inn-
lenda fjármagn er takmarkað og
þess er vissulega þörf á mörgum
sviðum. Hafnarframkvæmdum
verður naumast sinnt, svo að
viðunandi sé, fy.rst um sinn,
nema erlent fjármagn komi til í
stærri stíl en verið hefur til
þessa.
Frumvarp um takmarkað leyfi |
til dragnótaveiða.
Karl Guðjónsson, Sigurður ]
Ágústsson, Ágúst Þorvaldsson,
Guðlaugur Gíslason og Lúðvík ]
Jósepsson fl-ytja í neðri deild frv.
til laga um takmarkað leyfi tiljum son þeírra, Kristján, er var
dragnótaveiða í fiskveiðiland- læddur 25' á§úst 1929 °§ andaðist
, , . . , , , í Sjúkrahúsi Akurevrar 20. desear-
helgi Islands undir visindalegu L ^
eftirliti. | Stofnfé sjóðsins er tíu þúsund
Segir í frv. að íslenzkum fiski- krónur, og skal hluta af vöxtunum,
skipum, undir 35 brúttólestum samkvæmt nánari fyrirmælum, var-
skuli, með takmörkunum er við- ið 1 bukakauP td útlána mcðal
komandi raðuneyti setur, heimilt | skrifstofa sjúkrahlissins tekur á
að veiða með dragnót innan fisk-
veiðilandhelginnar frá 1. júní—
1. nóv. ár hvert. Um dragnóta-
veiðar stærri skipa fer eftir
ákvæðum eldri reglugerða. Heim ]
móti gjöfum og áheitum til sjóðsins.
Um leið og ég, fyrir hönd Fjórð-
ungssjúkrahússins, viðurkenni mót-
töku þessarar höfðinglegu gjafar
flyt ég gefendunum alúðarþákkir
fyrir örlæti þeirra og hlýhug í garð
ilt er þó sýslunefndum eða bæj- ] sjúkrahússins. Gjöfin er ekki aðeins
arstjórnum að banna alveg drag- mikils virði fjármunalega, hún er
nótaveiðar innan afmarkaðra, | einnig smekklegur og óbrotgjarn
minnisvarði um gáfaðan og bók-
hneigðan mann, er óræð örlög
kvöddu svo ungan af leikvelli lífs-
deildar háskólans skal fylgjast I ins.
löggiltra hafnarsvæða viðkom-
andi héraðs. Fiskideild atvinnu
með því að veiðarnar gangi ekki |
of nærri fiskistofninum.
Með grg. frv. fylgja umsagnir j
Árna Friðrikssonar, fiskifræðings
og Fiskideildar atvinnudeildar
háskólans og segir Árni m. a.:
„Það er því eigi aðeins æski-
Brynjólfur Sveinsson.
í f járleit á dráttarvél
Laxárdal 5. des. — Föstud. 4.
þ. m. fóru tveir bræður úr Ár-
hvammi á dráttarvél, „Fergu-
legt, heldur nauðsynlegt að leyfa |son ’ austur 5'lir Hólasand. Fói u
dragnót í landhelgi íslands, því
að aðeins þannig er hægt að full
nytja sjóð, sem er eðlileg lyfti
stönd fyrir fiskiðnaðinn í landi og
sókn bátaflotans
mið.“
Heimili og skóli
þeir að leita kinda í Bóndhóls-
hrauni og Röndum, sem eru
vestan við Gæsafjall. Fundu þeir
4 kindur, 3 ær og 1 lamb, allt í
a nálægustu |beztu færum. Voru allar kind-
urnar úr Kelduhverfi. Hittu þeir
Hauk bónda á Grímsstöðum í
Mývatnssveit þar í fjárleit og rak
hann kindurnar heim til sín.
Færi var ágætt, hjarn yfir allt,
Tímabært rit
September—októberheftið
komið út. Efni: Rabbað við j Þar sem snjór var.
kennara eftir H. J. Magnússon, Enn mun vanta hér í dalnum 9
Að hverfa í múginn, niðurlag kindur, sem töpuðust í stórhríð-
útvarpserindis, eftir sama, Nú inni 8. og 9. f. m. Dauðar hafa
erum við sex, niðurlag þýddrar fundist 9. Þremur varð að slatra
sögu eftir Frances Palmer, Hvers vegna tófubits, og 2 drepist, sem
megum við vænta af börnum á b° fundust lifandi. Fjöldi fjár var
mismunandi æviskeiði eftir Ase dreginn úr fönn eftár stórhríðina.
Gruda Skard og sitthvað fleira er Nu er komin góð jörð, og fé lítt
í heftinu. á fóðrum. Vegurinn í dalinn var
---------------------------- ruddur af ýtu í byrjun þýðunnar,
og er nú eins og á sumardag. —
Heyfengur varð meiri en nokkru
Mér hefur borizt í hendur rit sinni áður. og menn hafa yfirleitt
eftir mann, er sjáanlega ann ís- fjölgað fénu. Dilkar voru lítils
lenzkzá kirkju og þjóð og vill háttar vænni en í fyrra. Mjög fátt
þeirra hag sem mestan og bezt- tapaðist af lömbum í stórhríðinni
an. Þetta rit er „Vakning“ eftir í júní, en þá kom hér mikil fönp,
Jón H. Þorbergsson. svo að jarðlaust var að kalla eftir
Boðskapur ritsins er brýnn og hríðarnar. Tvær stórhríðar í júní
mikilvægur. Hann er borinn munu ekki hafa komið hér síðan
fram af sannfæring og áhuga. 1897.
Margt er í ritinu stórlega vel Byggingaframkvæmdir hafa
sagt. „Mikillætið fylllr hugarlönd verið með mesta móti hér í sum-
manna með þoku.“ „Trúin á hinn ar. Byggt var íbúðarhús á Hall-
eina sanna Guð og kirkja Krists dórsstöðum (nýbýli) óskírt.
er undirstaða allrar menningar.“ Hlaða á Þverá, um þúsund hesta,
„Það er varasamt að telja sjálfan með súgþurrkun. Unnið að íbúð-
sig of stóran en Guð of lítinn.“ arhúsi í Árhólum. Hlaða í Kast-
Við, minnsta þjóðin, eigum fjöl- hvammi, um 450 hesta, með súg-
mennt lið, sem heyrir með öðru þurrkun. Hlaða í Árhvammi, um
eyranu orð Drottins og trúir með þúsund hesta, fyrir súgþurrkun.
hálfri sálinni á Drottin.“ -------------------------------
En það gagnar lítið almenn-
ingi, að eg taki upp hverja setn-
inguna af annarri. Þetta er rit,
sem menn eiga að kaupa, lesa,
íhuga og láta sér að kenningu j
verða. Verðið, 10 krónur, þarf
engan að fæla. Ritið fæst hér í
bókabúðum.
S. G. J.
Akvegurinn milli Reykjavíkur
og Akureyrar er enn góður og
umferð mikil. Á nokkrum stöðum
er þó hálka og varúð nauðsynleg
í akstri.
Barnastúkan Samúð heldur
fund í Oddeyrarskólanum næstk.
sunnudag kl. 10 árdegis.