Dagur - 10.03.1962, Blaðsíða 7

■uiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiu.
JÓNAS JÓNSSON FRÁ HRIFLU:
11111111
imiiiiim
7
Þarf að endurfæða
FRÉTTIR að norðan herma, að
Hólaskóli sé á miklum tímamót
um. Lengi var þar biskupssetur
og latínuskóli. Allt í einu lögðu
danskir valdhafar niður bæði
biskupsgtólinn og skólann. Þá
fengu Hólar langa hvíld frá höf
uðseturstilveru. En þegar frelsi
og , framför færðust í aukana,
vaknaði áhugi fyrir hinu faflna
menntasetri. Áhugamenn í
Skagafirði keyptu staðinn fyrir
allmikla fjárhæð. En þó mundi
sú peningahrúga ekki nægja nú
á dögum nema til að byggja
litla kjallaraholu í byggð eða
bæ. En þessir áhugamenn, sem
keyptu staðinn, voru bjartsýnir
sveitabændur og þeir reistu
bændaskóla á Hólum með lítils
háttar stuðningi af almannafé.
Skagfirðingar voru heppnir með
forstöðumenn á Hólum. Þar
urðu skólastjórar tveir viður-
kenndir gáfu- og dugnaðar-
menn, Jósef Björnsson og Her-
mann Jónasson, sem síðar var
kenndur við Þingeyrar. Þeir
lögðu sig mjög fram um rekst-
ur skólans en áttu við marga
erfiðleika að stríða. Slæmt ár-
ferði og vantrú margra bænda.
Skömmu fyrir aldamótin fór
ungur, vaskur og afkastamikill
bóndasonur úr mipni sveit í
Hólaskóla, en kom alfarinn
heim eftir viku. Piltar. voru þá
tvö ár í skólanum, bæði við
verklegt og bóklegt nám. Þegar
piltar komu á vorin, var margt
að gera á Hólupn eins og á
venjufegu sveita'heimili, meðal
annars að bera á og flytja afrak
af túninu. .Eihhvern fyrsta .dag-
inn var sveitunga , mínu.m falið
að. bera afrakið.á bakinu. Skóla
pilturjnn sagðist, kunna þetta
verk og ýmislegt fle.ira. Hann
hefði ekki farið í tyeggja ára
skóla til að, .bera af. Síðan hvarf
hann þe.im, fór. aldrei í neinn
skóla, e.n varð-.ágæ.tur búhöld-
ur í sioni sveit.
Um þessar mundir var. lítil
aðsókn að tveggja ára bún-
aðarskóla. Þá komu Páll Briem
amtmaður og Sigurður búnað-
armálastjóri til skjalanna, ger-
breyttu Hólaskóla og gerðu
hann í senn vinsælan og áhrifa
mikinn. Piltarnir voru einn vet
ur á Hólum við fróðlegt og vekj
andi bóklegt nám. Síðan kom
verklegt námskeið frá vordög-
um og fram á sumar í Gróðrar-
stöðinni á Akureyri. Hún var
líka verk þeirra vinanna, amt-
mannsins og Sigurðar Sigurðs-
sonar.
Þessi siðabót var líka látin
ná til Hvanneyrar. Hinn nýi sið
ur hefur rþðið ríkjum í búnað-
armálum landsins í meira en
hálfa öld. Þetta hefur verið
merkilegt tímabil í sögu búnað
armála hér á landi. E}n senni-
lega þarf að veita nýjum straum
um inn í búnaðarmálauppeldið.
Aðsókn er þrotin að Hólum og
ekki nógu mikil að Hvanneyri.
Sennilega finnst ungu bænda-
efnunum, sem láta vera að
sækja bædaskólana, líkt og
stóra piltinum sem þó.ttist ekki
þurfa að. vinna léttiverkin á Hól
um um síðustu aldamót. Þeir
vilja ef til vill fá nýtt form á
búnaðarmálakennsluna, sem
hæ.fi undinbúningi þeirra og
framtíðarvonum.
Eg ætla, sem einn af. Norð-
lendingum, að bera fram ofur-
litja þreytingartillögu í umræð
ur varðandi iíf eða dauða Hóla-
skóla. Sú hugmynd er þó ekki
frá ,mér heldur manni, sem get-
ur í þeim efnum talað af
reynslu bæði um búskap og þún
aðarnám bænda á Norðurlönd-
um. Hugmyndin er gömul, frá
þe.im tíma, þegar Kristján Karls
son, síðar skólastjóri á Hólum,
var ræktunar- pg húnaðarmála
ráðunautur Rangæinga. Þá var
sunnanlands verið að tala um
skóla fyrir bændaefni í Skál-
holti. Kristján sagði þá í einka-
samtali en ekki sem opinbera
tillögu, að sér þætti líklegt, að
það hentaði sunnlenzkum
bændaefnum að sækja búnað-
arnámskeið í héraðinu, t. d. að
Laugarvatni og vera þar frá
haustnóttum og fram að vertíð.
Kristján vildi -kenna á þessu
námskeiði með fjörugum og
vekjandi fyrirlestrum um
vandamál hins daglega lífs á
bændabýli, en 'þæta síðan við
verklegri æfingu í meðferð allra
helztu búvéla, hirðing þeirra og
viðgerð. Með fyrirlestrum og
samtölum kennara Qg nemenda
vilþi hann láta nemendur fá yf
irþts þekkingu á kynbótum bú
f jár og, meðferð mjólkur. Þá
vildi Kristján að nemendum
væri kennt .að nota fræðirit um
öll helztu búnaðarmál.
Hólástaður ef rtú staddur á
breytingatíma. Engir. bændaleið
togai' hafa enn sem komið er
lagt fram efnfaldar og fram-
kvæmanlegar tillögur um ný-
sköpun búnaðarmála á hinum
fræga og fornhelga stað. Þess-
vegna vil ég leggja inn á óska-
seðlaborð bændastéttarinnar
þessa sunnlenzku tillögu Norð-
lendings, með þeirri breytingu
einni, að í stað þriggja mánaða
námskeiðs kpmi sjö mánaða
bændaskóli. Mér liggur við að
trúa því, að þessi tillaga geti
með ýmsum endurbótum orðið
lífsteinn til að græða með sár
og mein þess góðfræga skóla,
sem amtmaður og ræktunarfor
kólfur efndu til með glæsileg-
um árangri í umbótasókn alda-
rnótamanna.
J. J.
GRÝLUKERTI
í FROSTUNUM myndast grýlu
kerti á þakbrúnum húsa. Slys
hljótast stundum af, er þau falla
niður. Húseigendur þurfa að
fylgjast með þessu og fjarlægja
hættuna í tíma, og lögreglan
þarf að hressa upp á minni
þeirra ef með þarf.
í gæi'morgun féll klakastykki
niðui' af húsi og hafnaði á skýli
barnavagns, reif það og beygl-
aði vagninn, en barnið slapp ó-
meitt. „Þar munaði mjóu“, og
mætti þetta a.tvik . vei-'ða til við
vörunar. □
- KVIKSANDUR
(Framhald af bls. 4)
hef aldrei séð á íslenzku leik-
sviði eins greinilega dregið fram
í dagsljósið hversu djúpt svart-
asti sorinn í mannlífinu getur
sokkið.
Ólafur Gunnarsson.
ÁFENGISSALAN
frá Áfengis- og tóbaksverzlun
ríljásjns 1. okt. til 31. des. 1961.
Heildarsalan:
Selt í og frá Reykjayík kr.
48.104.239.00.
Selt í og , frá Akureyri kr.
4.665.139.00.
Selt í og frá ísafirði kr.
1.917.072.00.
Selt í og frá Seyðisfirði kr.
1.345.449.00.
Selt í og frá Siglufirði kr.
1.234.414.00.
Samtals kr. 57.266.313.00.
Á sama tíma 1960 var salan
eins og hér segir:
Selt 'í .Og' frá Reykjavík ■>’kr'.-
41,491.801.00.
Selt í og frá Akureyri kr.
3.955.980.00.
Selt í og frá ísafirði kr.
1.435.777.00.
Selt í og frá Seyðisfirði kr.
I. 163.614.00.
Selt í og frá Siglufirði kr.
861.117.00.
Heildarsalan varð þrjú síðastl.
ár:
1959 kr. 176.021.137.00.
1960 kr. 187.752.315,00.
1961 kr. 199.385.716.00.
Áfengissalan 1961 varð því kr.
II. 633.401.00 hærri en 1960,
eða 6,2%.
Áfengisneyzja árið 1961 var:
Sterk v.ín, neyzla á mann
af 100% áíengi, 1,478 alkohol
lítrar,
Veik vín, neyzla á mann af
100% áfengi, 0,137 alkohol
lítrar.
Árið 1960 var áfengisneyzlan
1,71 alkohollítrar á mann.
Áfengisvarnaráð.
to ¥
¥ Hugheilar þakkir til allra þeirra, sem glöddu mig á %
J sjötflgsafmœlinu 1. febrúar 1962 með heimsóknum,
S gjöfum, símtölum og skeytum og gerðu mér daginn $-
í ógleymanlegan. — Gcefan fylgi ykkur öllum. |
st SVANHILDUR SIGTRYGGSDÓTTIR, £
£ Böðvarsnesi. %
t t

FRÁ Félagi verzlunar- qg skrif
stofufólks á Akureyri. Félags
fólk er.hér mgð minnt á að-
alfundinn á sunnudaginn í
Gildaskála KEA kl. 2 e..h.
BLÁÐIÐ „íslendingur" birti í
gær fréttir, getgátur og slúð-
ur, en biður svo lesendur
sína að trúa varlega. Viðvör-
unin er þakkarverð, hvort
sem lesendur blaðsins hafa
nú verið búnir að átta sig á
því áður eða ekki.
ENN HEFUR það hent á Ak-
ureyri, að skepna var særð í
útihúsi svo mjög, að henni
varð að lóga. Máí þetta er í
höndum lögreglunnar.
HAUGANESBÁTAR hafa feng
ið góðan afla að undanförnu,
þegar á sjó hefur gefið. En
eins og allir vita, hefur tíð
verið hin hörmulegasta til
sjósóknar, í. vetur,
Áheit á Reynihlíðarkirkju:
Jafnskjótt og byrjað var að
ræða um að byggja nýja kirkju
í Reykjahlíð, tóku að berast
áheit á Reykjahlíðarkiirkju, —
Hér fer á eftir listi yfiir áheitin.
Kristjana Hallgrímsdóttir, R,-
hlíð kr. 500.00. — Rósa Sigur-
jónsd., Grímsstöðum, kr. 50.00.
Ár. 1956: Bára Sigfúsd., Bjargi,
kr. 50. — Kristín Sigfúsd., Stuðl
um, kr. 50. — SólVeig Stefánsd.,
Vogum, kr. 300.00. — Bóas
Gunnarsson kr. 130.00. — S. H.
kr. 200.00.
1957: B. Sigfúsd., Bjargi, kr.
50. — Guðfinna Stefánsd., Vog-
um, kr. 100. — Kristín Jónsd.,
Voigum, kr. 100. — N. N. kr. 50.
— Sólv. Stefánsd., Vogum, kr.
50.
195S: Jóna Jónsd., Vogum, kr.
50. — Sigurlína Helgad., Geit-
eyjarstr., kr. 50. —,Sig. Bárð-
arson, Heiði, kr. 50. — P. J.,
Bárðardal, kr. 50. — Sóley
Stefánsd., Vogum, kr. 50. — F.
Borg kr. 1Q0. — N. N. kr. 2Q0.
1959: Anna V. Skarphéðinsd.,
Vogum, kr. 50. — Jóna Jónsd.,
Vogum, kr. 50. — Sólv. Stef-
ánsd., Vogum, kr. 100. — Illugi
Jónsson, Bjargi, kr. 500. —
Björg Stefánsd., Neslörtd, kr.
100. —. Hallgrímur Þórþallsson,
Vogum, kr. 100. — Ásthildur
Þórhallsdóttir frá Vogum kr.
500. — Ingibjörg H., Strönd, kr.
110. — Óli Jónsson, SJúkrahúsi
Húsavikuí’,' kr.lÖO — 'Guðrún
J., Reykjahlið, kr. 100. — Helgi
V., Grímsstaðir, kr. 100. —• N.
N., Eyjafirði, kr. 50. — Guðrún
Sigurðard., Reykjahlíð, kr. 500.
1960: Kristín Sigfúsd. kr. 50.
—Jóna Jónsd. kr. 50. — Ásdís
Sigfúsd. kr. 50. — Félagsbú H.
E. H. V. kr. 30. — Sigríður Ás-
mundsd., Strönd, kr. 100. —
Guðrún Friðfinnsd., Litlustr.,
kr. 100. — G.uðrún Pálsd.,
Höfða, kr. 100. — N. N. kr. 60.
— María Gísladóttir, Rvík, kr.
500. — Ferðafólk kr. 300.
1961: Ásdís Sigfúsd. kr. 250.
— Erna Sigfúsd. kr. 200. —
- Niðurlagningar-
yerksm. á Siglufirði
(Framhald af bls. 1)
ur, einkum með erlenda mark-
aði fyrir augum.
Framkvæmdastjóri er Ólafur
G. Jónsson, en norski sérfræð-
ingurinn Bernt Bjarnsen ann-
ast niðurlagninguna. Síðar er
ráðgert að fá fullkomnar vélar.
Jóna Jónsd. kr. 150. — Sigríður
Guðmundsd. kr. 50. — María
Gísladóttir kr. 500. -— Bóas
Gunnai'sson kr. 500. — Jón Sig-
urðsson, Eskihlíð, kr. 1000. —
Marta Jónsd., Heiði, kr. 100. —
Arnþór Björnsson kr. 50. — Jpn
Árni Sigfússon kr. 1000. — Sól-
veig Stefánsd. kr. 200. — Heelgi
Vatnar kr. 500. — S. H. kr. 300.
Meðtekið. Með bezLu xökkum.
Sigfús Hallgrímsson.
Inflúenzufarald-
ur á Akureyri
FYRIR s.íðustu helgi bar á in-
flúenzu á nokkrum stöðum á
Akureyri.
Nú í vikunni 'hefur hún
breiðzt mjög ört út. Til mai'ks
um það, vantaði 96 nemendur í
kennslutíma í M A í gærmorg-
un og yfir 100 í Qagnfræðaskól
anum.
Samkvæmt upplýsingum hér
aðslæknisins, Jóharms Þorkels-
sonar, eru rrúuni brögð að veik
inni í barnaskólunum enn sem
komið er, og í sveitunum hefur
hún ekki ennþá náð að breiðast
út.
Ef svo heldur sem horfir hér
í bænum, verður Menntaskóla
og Gagnfræðaskóla lokað eftir
helgina.
Samhliða inflúenzunni .geng-
ur kveffaraldur og hálsbólga.
En einkennin eru: Hár hiti,
beinverkir og höfuðverkur. Hér
aðslækmrinn ráðleggur fólki að
liggja í rúminu að minnsta
kosti tvo daga eftir að það er
orðið hitalaust, og fara eins vel
með sig og auðið er til að forð-
ast eftirköstin, sem oftast eru
hættulegri. □
ALBERT EINSTEIN,
þýzkur vísindamaður.
Ung kona hitti Einstein í
samkvæmi í Ne,w- York.
„Munið þér,“ sagði hún við
prófessorinn, „að eg var ein af
stúdentum . yðar og . einu sjnni
báð(uð þér mig að, verða konuna
yðar?“
„Það getur vel verjð1,, sagði
Einstein an.nars hugar, „en seg-
ið, mér eitt: Gerð.uð þér það?“
SVEN CLAUSEN,
danskur, leikriiahöfuudur ag
lag^prófegsor.
Sven Clausen hafði eitt sinn
tínt saman laufhlöð og smá-
spýtur í garði sínum og ætlaði
að brenna rétt við húsið. Dóttir
hans, sem nýlega var byrjuð á
laganámi, sá til hans út um
gluggann á herbergi sínu og
kom nú þjótandi út.
„Hvað er þetta, pabbi, veiztu
ekki, að það stendur í lögun-
um, að ekki megi vera minna
en 100 metrar frá eldi að næstu
byggingu?" „Jú, eg veit það
vel,“ svaraði prófessorinn, „en
það er ekki neitt um, að það
eigi að vera bein lína.“