Dagur - 19.05.1962, Síða 2

2
Ákureyrarskólunum slitið
slbók Álmenna bókafteins
ODDEYRARSKÓLANUM var
slitið þann 12. maí sl. — Margt
gesta var við skólaslitin. Eirík-
ur Sigurðsson, skólastjóri, flutti
skólaslitaræðu og skólakórinn
söng undir stjórn Jakobs
Tryggvasonar.
í skólanum voru í vetur 337
börn í 13 deildum. Þröngt var í
skólanum og þurfti að þrísetja í
kennslustofur. Verið er að
byggja viðbótarbyggingu og
kemur eitthvað af henni að not-
um í haust, en gert er ráð fyrir
að henni verði lokið á næsta
ári.
Við skólann eru 9 fastir kenn-
arar með skólastjóra og tveir
stundakennarar. Ur skólanum
útskrifast að þessu sinni 51
barn. Hæsta einkunn hlaut Val-
gerður Magnúsdóttir, 9.46. —
Kvöldvökuútgáfan gaf nokkrar
bækur til verðlauna fyrir góðan
námsárangur.
Sýning á skólavinnu barn-
anna var 6. maí sl. Var hún fjöl-
sóft eins og venja er til.
Úr skýrslu um störf skólans
á vetrinum má nefna eftirfar-
andi atriði:
Síðastliðið haust keypti skól-
inn 6 fiðlur og hafa 7 böru ver-
ið við fiðlunám í vetur.
Á síðastliðnu vori gáfu börn-
in, sem þá fóru úr skólanum,
bikar til að keppa um í sundi.
Heppt var um þennan bikar í
fyrsta sinn þann 7. nóv. sl. Sex
átta manna sveitir kepptu. Sig-
urvegari var 6. bekkur í l.stofu,
og hlaut þar með rétt til að
varðveita bikarinn í vetur.
Þriðji foreldradagur var í
skólanum 23, nóv. Eru foreldrar
yfirleitt áhugasamir um að not-
færa sér þetta tækifæri til að
ræða við kennara barna sinna.
Skólaskemmtun barnanna var
1.—5. marz. Var hún fjölsótt og
endurtekin 7 sinnum. Skóla-
blaðið Eyrarrós kom út í sam-
bandi við skemmtunina.
Skíðadagur var í skólanum 7.
HIRÐINCJATJÖID
ÚR PLASTI
PLAST-TJÖLD, sem eru bæði
léttari í burði en venjuleg tjöld
og auk þess eldtraust, vatns- og
vindþétt, munu í framtíðinni
létta hirðingjunum á steppum
Mið-Asíu lífið. Þessi nýju tjöld
eru rússnesk uppfinning.
Fyrir hirðingjana er tjaldið
mjög mikilvægur hluti af bún-
aði hans. Hin venjulegu tjöld
þeirra hafa hingað til verið gerð
úr flóka, en eru hvorki létt í
meðförum né hagkvæm í regni
og roki. Hin nýja uppfinning er
tjald úr gerviefni, sem gefur
mun betra skjól. Veggirnir eru
úr skúmplasti, léttir og teygjan-
legir, og grindin úr glertrefjum.
Á ytra borðinu eru veggirnir
klæddir efni, sem hvorki brenn-
ur né rotnar. Tjöldin eru af
fjórum gerðum, tveim minni
fyrir fjölskyldur, einni stærri
fyrir klúbbinn og einni enn
stærri fyrir skóla. □
apríl. Fóru þá um 160 börn upp
í Hlíðarfjall til skíðaiðkana, og
gengu mörg þeirra landsgöng-
una um leið. Siðar fóru 45 börn
í skíðaferð með kennara sínum.
Sparimerki voru seld í skól-
anum í vetur fyrir 16260 kr.
Iðnskólanum slitið. Kennslu í
Iðnskóla Akureyrar lauk þann
16. þ. m. Hafði þá skólinn starf-
að síðan í októberbyrjun síðast-
liðið haust.
Brautskráðum nemendum
voru afhent prófskírteini í Hús-
mæðraskólanum 27. f. m., enda
var þá skólastarfinu lokiö, nema
teikninámskeiði í 1. og 2. bekk;
en því lauk síðastliðinn mið-
vikudag, sem fyrr segir.
Við það tækifæri flutti Jón
Sigurgeirsson, skólastj., skýrslu
um störf skólans á liðnum vetri.
Alls voru innritaðir í skólann
116 nemendur. Burtfararprófi
iuku, 19, nemendur úi' IV. bekk
og 4 úr III. bekk. Nokkrir nem-
endur áttu ólokið prófi í sér-
greinum. Þessir hlu.tu hæstu
einkunnir:
IV. bekk: Gunnar S. Eðvalds-
son, skipasmiður, I. eink. 8.69,
og Vilhjálmur Baldursson, vél-
virki, I. eink. 8.65. — III. b.e.kk:
Franz Viðar Árnason, vélvirki,
I. eink., 8.95, og Sveinn Jóns-
son, húsasmiður, I. eink. 8.58.
Kennarar við skólann, auk
skólastjóra, voru 12.
Skólastarfið var allt með svip-
uðu sniði og undanfarið. Allt
hafði það gengið mjög farsæl-
lega, heilsufar fremur gott og
talsvert félagslíf. Helzt nýlunda
í starfinu var námsflokkar í
ensku, sem Þórður Gunnarsson
annaðist. Þátttakendur voru 26,
meiri hluti þeirra iðnnemar.
Fjölmennustu iðngreinar í
skólanum sl. vetur voru þessar:
Húsasmiðir 28, bifvélavirkjar
14, húsgagnasmiðir 10 og vél-
virkjar 10.
Skólastjóri gerir ráð fyrir, að
skólinn verði með fjölmennasta
móti næsta starfsár. Til marks
um það má nefna, að á vornám-
skeiði skólans í teikningu voru
nú innritaðir 44 nemendur, eða
mun fleiri en nokkru sinni fyrr.
Brautskráðir iðnnemar úr 4.
bekk: Agnar Þorsteinss., skipa-
sm., Ásgrímur Stefánss., skipa-
sm., Bárður Halldórsson, bólstr-
ari, Bjarni F. Jónasson, húsa-
sm., Einar J. Kristjánss., prent-
ari, Friðfinnur S. Pálsson, húsa-
sm., Gunnar S. Eðvaldsson,
skipasm., Jón Ágiistsson, húsa-
sm., Jónas Valgeir Torfason,
blfvélavirki, Marinó Jónsson,
húsasmiður, Ólafur Dan Snorra-
son, vélvirki, Páll G. Skjóldal,
skipasm., Reynir Frímannsson,
bílasm., Sigþór Ingólfsson, bif-
vélavirki, Stefán Karlsson, vél-
virki, Sveinn Sigurbjörnsson,
húsasmiður, Tómas Böðvarsson,
húsasmiður, Vilhjálmur Bald-
ui'sson, vélvirki, Víkingur Ant-
onsson, húsgagnasmiður.
Brautskráðir úr 3. bekk: Alda
Þorvaldsdóttir, hárgr.m., Böðv-
ína Böðvarsdóttir, Sigurjón Þor-
valdsson, netag., Syala Her-
mannsdóttir, hárgr.m.
Sjálfsævisaga dr. Hannesar Þor-
steinssonar, þjóðskjalavarðar. —
ÚT er komin hjá Almenna
bókafélaginu bók mánaðarins
fyrir apríl, sem er sjálfsævisaga
dr. Hannesar Þorsteinssonar,
þjóðskjalavarðar, en útgáfuna
liefur annazt bróðir höfundar-
ins dr. Þorsteifm Þoi'steinsson,
fyrrv. hagstofústjóri.
Dr. Hannes Þorsteinsson var,
eins og kunnugt er, einn af á-
hrifamönnum þessa lands um
langt skeið. Hann sat á allmörg-
um þingum fyrir Árnesinga og
var ritstjóri Þjóðólfs í samfleytt
18 ár, einmitt þann tíma, þegar
það blað var skeleggast í þjóð-
málum og myndaði annað aðal-
skautið í íslenzkri stjórnmála-
baráttu, en hitt myndaði ísa-
fold undir forystu Björns Jóns-
sonar. Stóðu oftast þrumur og
eldingar milli þessara tveggja
höfuðmálgagna.
Dr. Hanries Þorsteinsson rit-
aði ævisögu sína á árunum 1926
-28. fnnsiglaði hann siðan hand-
ritið með þeim fyrirmælum, að
innsiglið mætti ekki brjóta fyrr
en á aldarafmæli höf. 30. ágúst
19,60. Hefur hann gert þetta
vegna þess, hversu hreinskilnis-
lega og afdráttarlaust hann lýs-
ir málefnum og mönnum, sjálf-
um sér og öðrum.
Bókin skiptist í 5 aðalkafla,
sem skulu taldir hér til glöggv-
unar:
1. Bernska og æskuár, 1860—
1870 (77 bls.), þar sem segir
frá uppvexti höf. í Biskups-
tungum, sjómennsku á Álfta-
nesi og víðar og kaupavinnu
norðanlands.
2. Námsár og kennsluár, 1880—
1891 (87 bls.), sem fjallar um
lífið, kennara og félaga í
Lærðaskólanum og Presta-
skólanum.
3. Ritstjórnarár, 1892-1909 (172
bls.).
GÓÐAR GJAFIR
MARGAR og góðar gjafir hafa
Munkaþverárkirkju borizt und-
anfarið, og hefur þeirra jafnóð-
um verið getið hér i blaðinu. Til
dæmis gafst kirkjunni á liðnu
ári svo mikið fé í frjálsum sam-
skotum, að nægði til að rafhita
hana, og er því verki nú lokið.
Við hátíðamessu á páskadag
skýrði sóknarpresturinn frá því,
að enn hefði kirkjunni bæzt
fögur og dýrmæt gjöf, en það
væri hin ljóspi'entaða útgáfa af
Guðbrandar-Biblíu, gefin til
minningar um hjónin: Halldór
Benjamínsson og Marsilíu Jón-
asdóttur, Sigríði Halldórsdóttur
og Garðar Halldórsson, alþm.,
öll frá Rifkelsstöðum. Gefendur
eru: Völundur Kristjánsson,
iðnaðarmaður, Akureyri, Jónas
Halldórsson og Hörður Garðars-
son, bændur á Rifkelsstöðum.
Um leið og sóknarpresturinn
þakkaði þessa veglegu gjöf og
aðra góða gripi og peninga, sem
kirkjunni hefði verið gefnir,
minntist hann á mikið og bless-
unarríkt starf þeirra í söfnuðin-
um, sem gjafirnar eru til minn-
ingar um.
4. Atvinnuleysisár, 1910—1911
26 bls.).
5. Embættisár, 1912 og síðar
(41 bls.).
Dr. Hannes Þorsteinsson var
maður hispurslaus, fastur fyrir
og ósmeykur að láta skoðun
sína í ljós, hver sem í hlut átti.
Enda kemur sitthvað nýtt og ó-
vænt fram í ævisögunni, eink-
um stjórnmálasögunni, og varp-
ar áður óþekktu ljósi á ýmsa
forystumenn þjóðarinnar. Verða
sumir ef til vill ekki sammála
öllu, sem í bókinni stendur, en
skylt er að hafa það hugfast, að
dr. Hannes var frábær sagn-
fræðingur og lét áreiðanlega
ekki fara frá sér annað en það,
sem hann vissi sannast og rétt-
ast.
Ævisaga dr. Hannesar er
mjög merkilegt innlegg í ís-
lenzka stjóx-nmálasögu um og
eftir síðustu aldamót og færir
(Framhald af bls. 8)
sem komið verði við nokkrum
útbúnaði til að spara vinnu.
Vegna veðráttunnar hér þarf
vinnan líka að fara fram í húsi,
enda nýtist hún þá mun betur
af þeirri ástæðu einnig.
Þarf ekki tæknilega aðstoð?
Skipasmíðastöð þarf að sjálf-
sögðu skipafræðing til að sjá
um hina tæknilegu hlið við
smíðarnar. Það gæti líka verið
hagkvæmt að fá í vinnu yana
skipasmiði fyrst í stað. Bezt
væri þó að senda nokkra menn
utan til að vinna á góðri skipá-
smíðastöð. Undirbúningur tæki
nokkurn tíma, t. d. tvö ár. Á
þeim tíma mætti byggja hús,
sem væri við hæfi. En um stærð
stöðvarinnar yrði auðvitað að
fara eftir ýmsum þeim stað-
reyndum, sem fyrir hendi eru.
En auðvitað þai'f að byggjafleiri
en eitt skip í einp. Svo þyrfti að
sjálfsögðu að fjölga mjög iðn-
oemum í þeim greinum, sem
skipasmíðarnar byggast á.
Hverjir ættu að hafa for-
göngn í þessu máli?
Okkur finnst, að fyrst og
fremst ætti bæjarfélagið að
vinna að því af röggsemi, að
stuðla að því, að komið yrði á
fót stálskipasmíði. Áhugamenn
og fyrirtæki yrðu sennilega að
stofna hlutafélag til að hrinda
málinu fram. í því sambandi má
nefna vélaverkst. Odda og Atla,
Skipismíðastöð KEA, Slippstöð-
ina og e. t. v. fleiri. Ríkið myndi
að sjálfsögðu veita okkur hlið-
stæða fyrirgreiðslu, og þeim
stálskipasmíðastöðvum, sem
þegar eru að rísa upp. Samein-
að átak bæjarbúa getur sannar-
lega lyft Grettistökum í þessu
efni, sem öðrum.
Hvað eru vinnulaun mikill
hluti af kaupverði hinna er-
lendu stálskipa?
Vinnulaunin nema um þriðj-
ungi af verði skipanna. Skip, t.
d. í líkingu við Ólaf Magnússon,
kostar nú sennilega um 9 millj.
lesandann miklu nær málum og
atburðum en nokkurt rit annað,
sem prentað hefur verið um
þessi efni.
Handritið er óstytt, og segir
dr. Þorsteinn Þorsteinsson um
það atriði í formála sínum fyrir
bókinni á þessa leið: .... við
sjálfu frumritinu hefur ekki
verið haggað að neinu leyti, og
verður það auðvitað vandlega
varðveitt alveg eins og höfund-
urinn skildi við það.“
Bókin er 425 bls. að stærð auk
17 myndasíðna. Hún er prentuð
í Prentsmiðju Jóns Helgasonar,
en bókband hefur annazt Fé-
lagsbókbandið hf. Titilsíðu og
kápu hefur Atli Már teiknað.
Bókin hefur verið send um-
boðsmönnum Almenna bókafé-
lagsins út um land, en félags-
menn AB í Reykjavík fá bókina
afgreidda í afgreiðslu Almenna
bókafélagsins, Austurstræti 8.
kr. Við smíði slíks skips á Ak-
■ureyri fengju bæjarbúar þá 3
millj. kr. í vinnulaun.
Fjármagn til að koma stöð-
'inni upp?
Útgerðarmenn, sem kaupa
nýja erlenda fiskibáta, þurfa
ekki að greiða nema brot af
kaupverðinu þegar tekið er á
móti þeim. Hvers vegna gæti
ríkið ekki einnig lagt fram
nokkurt fjármagn til skipa-
innanlapds?
Fyrir nokkru var hér á ferð
enskur förstjóri skipasmíða-
stöðvar. Hann sagði, að það
þyrfti aðeins 12 plötusmíði, auk
annarra fagmanna til að Ijúka
tveim 200 tonna skipum á ári.
Akureyri má hreint ekki
dragast aftur úr í iðnaði eða
láta góð tækifæri ónotuð. Allan
fiskiskipaflota framtíðarinnar á
að smíða innanlands. Annað er
ekki fiskveiðiþjóð sæmandi, og
ekkert vit — bókstaflega ekkert
vit í öðru. — Ef við getum þetta
ekki, er eitthvað meira en lítið
bogið við menntun okkar og
þjóðfélagsmálin yfirleitt.
Þegar við fullnægjum eigin
þörfum, ættum við líka að geta
framleitt skip fyrir aðrar þjóðir.
Við skorum á alla þá menn,
sem áhuga hafa á því, að Akur-
eyri eignist fyrstu stálskipa-
smíðastöð Norðurlands, að
leggja fram krafta sína og
hrinda málinu fram. í raun og
veru liggur þetta svo beint við,
að það sætir furðu, hve dauflega
hefur verið í þetta mál tekið af
almenningi fram að þessu. Þetta
þarf að breytast og þetta er að
breytast. Skipasmíðar eru mál
okkar Akureyringa — miklu
stærra og þýðingarmeira mál en
flestir virðast gera sér grein fyr-
ir, — segja þeir Gísli Guðlaugs-
son og Alfreð Möller að lokum.
Blaðið þakkar þessi svör allra
hinna kunnu borgara. Mikil
hvatning felst í þeim og mikið
umhugsunarefni gefa þau borg-
urum þessa bæjar.