Dagur - 19.05.1962, Page 4

4
r
Nýr kjarasamningur
í FYRRADAG komst á samkomulag
milli Vinnumálasambands samvinnufé-
laganna, Vinnuveitendafélags Akureyrar
og Verkamannafélags Akureyrarkaupst.
um nýjan kaupgjaldssamning. Svipaður
samningur hefur nú einnig verið gerður
á Húsavík. Óhætt mun að segja, að það
hafi almennt vakið ánægjú hjá almenn-
ingi, að samningsviðræðurnar báru svo
skjótan árangur, sem raun varð á, svo að
ekki þurfti að koma til vinnustöðvunar
með þeim afleiðingum, sem slíkur árekst- ,
ur jafnan hefur í för mcð sér fyrir at-
vinnulífið og einstaklinga, bæði þá, sem
eru þátttakendur í vinnustöðvun og aðra,
sem gjalda hennar óbeinlínis.
Kaupgjaldsákvæði hins nýja samnings
eru mjög svipuð því sem gert var ráð fyr-
ir í kauptaxta þeim, sem Verkamannafé-
Iag Akureyrarkaupstaðar auglýsti 16. þ.
m. Þó er þar sumt nokkuð á annan veg,
og geta menn séð með samanburði við
taxtaauglýsinguna í síðasta tbl. Dags, í
hverju munurinn er fólginn.
Hinn nýi kjarasamningur gildir frá og
með 16. maí, og kemur hinn auglýsti
kauptaxti Verkamannafélagsins því ekki
til álita.
Breyting sú, sem nú verður á kaup-
gjaldi verkamanna hér á Akureyri, er í
stórum dráttum í því fólgin, að lægsta
kaup hækkar um 9—10% og annað kaup
um ca. 5—8%. Er þess þá jafnframt að
geta, að í fyrra var svo uin samið, að
kaupgjald yrði hækkað um 4% frá 1. júní
1962.
Samningurinn gildir í 6 mánuði eða til
16. nóvember þcssa árs og síðan áfram í
6 mánuði, sé honum ekki sagt upp með
mánaðar fyrirvara.
Hækki framfærsluvísitala upp úr til-
tcknu marki, er hann þó jafnan uppsegj-
anlegur með mánaðar fyrirvara, og sama
gildir, ef gengi krónunnar verður breytt.
Kemur hér fram það sjónarmið sam-
vinnumanna, að skapa festu og öryggi í
þessuni málum, þannig, að reynt sé að
koma í veg fyrir örar sveiflur verðlags
og kaupgjalds.
Rétt þykir að ryfja upp það, sem gerzt
hefur í þessum málum nú síðustu dag-
ana. Þegar Verkamannaélagið auglýsti
taxtann, samþykki meiri hluti bæjarráðs
að tilkynna félaginu, að hann yrði ekki
viðurkenndur af bænum, og Vinnuveit-
endafélagið mótmælti honum bréflega.
— Jakob Frímannsson lagði til í bæjar-
ráði, að bærinn skyldi þegar hefja sarnn-
inga, enda væri þá ekki ástæða til að
gefa yfirlýsingu varðandi taxtann sér-
staklega. Verkamcnn komu hér til vinnu
í fyrramorgun og hafa unnið síðan, án
þess að til ncinna erfiðleika hafi komið í
því sambandi.
Dagur sagði um þetta 16. þ. m.: „Með
tilliti til þess, sem gcrzt hefur í landinu
síðan kjarasamningar voru gerðir í fyrra
og þá sérstaklega gengisbreytingarinnar
síðari, og með hliðsjón af því, sem ríkis-
stjórnin hefur látið á sér skilja, að eðli-
Iegt sé, að einhver hækkun verði á kaupi
þeirra, sem lægst kaup liafa, verður varla
sagt, að hækkun sú, sem í taxtanum felst,
komi á óvart.“ Hins vegar gat blaðið
þess, að það væri mndeild aðferð að láta
auglýsta taxta koma í stað kjarasamn-
inga.
V-.________________________________J
Ræit við yngsta fulllrúann í nýju bæjarstjórninni
um forystuhlutverk Akureyrar, skólabyggingar, búskap á bæjarlandinu, málefni úthverfanna,
r
nýju kjarasamningana o. fl. Viðtal við Sigurð Ola Brynjólfsson, kennara í Krossanesi
DAGUR ræddi í gær stutta
stund við Sigurð Óla Brynjólfs-
son, kennara í Ytra-Krossanesi,
sem nú er í 3. sæti á B-listanum
og mun verða yngsti fulltrúinn
í bæjarstjórn þeirri, sem kjörin
verður 27. maí þ. m., 32 ára að
aldri.
Sigurður Óli Brynjólfsson er
stúdent frá stærðfræðideild
Menntaskólans á Akureyri árið
1950. Hann lauk B.A.-prófi við
Háskóla íslands árið 1954 í eðl-
isfræði. Hann var fyrsti stúd-
entinn, sem það próf tók í þeirri
fræðigrein. Sigurður Óli er fast-
ur kennari við Gagnfræðaskóla
Akureyrar og stundakennari
við Iðnskólann. Á sumrin vinn-
ur hann við bú foreldra sinna
heima í Ytra-Krossanesi. í bæj-
arstjórn er góðs að vænta af
þessum unga kennara, hæfileik-
um hans, góðri menntun og
dugnaði. Hann hefur átt annríkt
undanfarið vegna prófanna,
sem staðið hafa yfir og auðvitað
berst talið strax að skólamálum.
Hve lengi hcfur þú stundað
kennslu hér og hvernig fellur
þér starfið?
Ég er búinn að kenna í 10 ár
við Gagnfræðaskólann, og geri
ráð fyrir að kenna þar áfram.
Svo kenni ég líka dálítið við
Iðnskólann. Kennslan og ung-
mennin eru skemmtilegt við-
fangsefni Hinu er samt ekki að
neita, að einstaka sinnum getur
hvarflað að manni að breyta til,
einkum þegar þess verður vart,
að starfið er minna metið en við
kennarar teljum að það eigi að
vera, eins og m. a. hefur komið
fram í launamálum kennara.
Er kennaraskoitur í bænum?
Skólana hér á Akureyri hefur
ekki skort hæfa menn til
kennslu. Þess ber þó að geta, að
Iðnskólinn hefur átt í veruleg-
um erfiðleikum með að geta
haldið sérgreinakennurum sín-
um. Kennslan er þar yfirleitt
aukastarf, sem ekki þykir eftir-
sóknarvert. Og áberandi er, hve
miklu færri sækja nú um lausar
kennarastöður hér á Akureyri
en áður tíðkaðist.
Hve margir nemcndur eru í
skólum hér á Akureyri?
Á kennsluárinu, sem nú er að
enda voru um 1200 í barnaskól-
um, um 550 í Gagnfræðaskólan-
um, um 450 í Menntaskólanum,
þar af um 90 í miðskóladeild,
116 í Iðnskólanum og um 60 í
Tónlistarskólanum. Þarna er
því um að ræða fram undir 2400
börn og ungmenni. Svo eru
nemendur á ýmsum námskeið-
um. Akureyri er mikill vandi á
höndum gagnvart þessari fjöl-
mennu, ungu kynslóð, bæði
gagnvart börnum sínum og fóst-
urbörnum, sem svo mætti kalla,
er hér leita sér menntunar á
vetrum og vænta mikils af og
vandamenn þeirra.
Hvaða franikvæmdir telur þú
mest aðkallandi í skólamálum,
eins og sakir standa?
Það verður að telja frum-
skyldu bæjarins í þessu efni, að
búa vel að þeim skólum, sem
lögboðnir eru, þ. e. barna- og
unglingaskólunum. Almennt er
viðurkennt, að þessir skólar séu
nú vanbúnir að húsnæði. — í
barnaskólunum eru nú að með-
altali 56 börn um hverja
kennslustofu, og Gagnfræða-
skólinn leigir húsnæði á tveim
stöðum utan skólans. Aðkall-
andi er, að ljúka byggingu Odd-
Sigurður Óli Brynjólfsson.
eyrarskólans, viðbyggingu
Gagnfræðaskólans og að koma
upp barna- og unglingaskóla í
Glerárhverfi. Fyrirhugað mun
vera, að börn úr Glerárhverfi
sæki Oddeyrarskólann fyrst um
sinn. En þar er um langa leið og
yfir fjölfarnar götur að fara, og
kemur því ekki til greina, að
mínu áliti, að sú tilhögun verði
höfð framvegis.
Jafnframt skólahúsunum sjálf-
um þarf að koma upp í sem nán-
ustum tengslum við þau að-
stöðu til að framfylgja kennslu-
skyldu í íþróttum við viðunandi
skilyrði.
Ég lít ennfremur svo á, segir
Sigurður Oli, að hi-aða beri und-
irbúningi iðnskólahúss, sem
fullnægi kröfum tímans um að-
stöðu til verklegs- og bóklegs
náms. Eins og sakir standa, á
iðnskólinn ekkert þak yfir höf-
uðið og eru þó í honum á ann-
að hundrað nemendur, eins og
ég sagði. Og þeim mun fjölga
með vaxandi iðnaði í bænum og
annars staðar á Norðurlandi.
Hvað er kostnaðurinn við
skólahald á vegum bæjarins?
Ríkið greiðir byggingarkostn-
að barna- og gagnfræðaskóla að
hálfu leyti og reksturkostnað að
verulegu leyti. Sá reksturs-
kostnaður, sem bærinn greiðir
er á árinu 1962 áætlaður kr.
1200.00 á nemanda í barnaskóla
og kr. 1150.00 í gagnfræðaskóla.
Ekki er meðtalið framlag, sem
bærinn greiðir í vexti af sínum
hluta í stofnkostnaði skólanna.
Að því er framhaldsskóla hér
varðar, t. d. iðnskóla og tónlist-
arskóla, virðist mér mjög koma
til greina, að ríkið styðji þá með
sérstöku tilliti til þess, að þar sé
um fjórðungsskóla að ræða.
Þú mátt víst teljast bóndi að
öðrum þræði, a. m. k. á sumrin.
Hvað getur þú sagt okkur um
búskap á bæjarlandinu?
Nei, bóndi get ég ekki talizt,
þó að ég sinni bústörfum þegar
ég hef tíma til. En í lögsagnar-
umdæmi Akureyrar munu nú
vera um 20 lögbýli, þer sem bú-
skapur er aðalatvinnan. Svo er
það búfjárræktarstöðin i Lundi
og svínabúið Grísaból, sem SNE
rekur hvort tveggja, og bú til-
raunaráðs ríkisins á Galtalæk.
Margir stunda smábúskap í hjá-
verkum, og fjárhús eru á ýms-
um stöðum, t. d. í Búðagili, of-
an við bæ (Sameinuðu þjóðarn-
ar), við Glerá og á Oddeyri,
einnig allmikið af hesthúsum á
sömu slóðum. Sauðfjáreigendur
eru um hálft annað hundrað. Á
fóðrum í vetur voru um 3000
fjár, hátt á sjötta hundrað naut-
gripa og um 200 hross. Hey-
fengur í fyrrasumar var um
19000 hestar. Akureyrardeild
Mjólkursamlagsins lagði þar inn
um 650 þús. ltr. á sl. ári, eða
sem svarar rúmlega fjórða hluta
mjólkurmagnsins í þeim hreppi
Eyjafjarðarsýslu, sem mesta
mjólk fx-amleiðir. Þetta kemur
kannski mörgum á óvart, en
svona er það. Það háir nokkuð
sauðfjárbúskapnum ,að sumar-
beitiland er takmarkað, og er
stundum um það rætt, að auka
gx-óður í Glei-árdal og á Súlu-
mýrum með áburðardx-eifingu
úr lofti. Þegar rætt er um at-
vinnulíf á Akureyri, má ekki
gleyma landbúnaðinum í bæjar-
landinu og málefnum hans.
Þú, sem býrð svo utarlega,
hvað viltu segja um mál út-
hverfanna í bænum?
Til dæmis það, að í nýjum
hverfum þurfa að koma leik-
vellir fyrir börnin, enda eru þau
tiltölulega mörg þar sums stað-
ar. Það eru svo oft ung hjón,
sem hafa verið að byggja eða
eru að byggja þai\ Og það er illt
að börnin venjist á að leika sér
á götunni. Og svo það, að stund-
um þykir við brenna, að um-
ferð stöðvist í úthverfum, þeg-
ar snjóar á veturna. Það þai'f
helzt að halda götunum þar
opnum, eins og öðrum götum.
Ég vildi gjarnan skjóta því hér
inn, þótt það komi þessu máli
ekki beint við, að mér vai'ð á að
brosa, þegar ég leit í síðasta tbl.
Alþýðumannsins og sá þann
mann, er ég heyrði nefndan að-
alandstöðumann sameiningar
Glerárþorps og Akureyrar, vera
að tala um að útan við ána yi-ði
eitt mesta athafnasvæði bæjar-
ins og jafnvel að þungamiðja
hans flyttist þangað. í þessum
orðum felst mikill sannleikui’,
og það verður því að vanda vel
allt skipulag á þessum svæðum,
og ég tel hyggilegt, að bærinn
hefði í huga að kaupa jarðir
næst utan við bæjarmörkin, ef
kostur er á.
Hvað viltu segja um nýju
kjarasamningana og aðdrag-
anda þeirra?
Ég tel, að með hinum óvenju
hógværu ki’öfum, sem verka-
lýðsfélögin hér settu fram nú,
komi skýrt í Ijós árangur vel-
vilja þess og skilnings, sem sam-
vinnufélögin sýndu verkalýðs-
félögunum í fyrra. Og að gagn-
kvæmur skilningur milli þess-
ara aðila eigi eftir að verða
þeim báðum til góðs. — Ég trúi
ekki öðru en að ríkisstjórnin
fari öðruvísi að en í fyrra, eink-
um og sér í lagi, ef hún getur
lesið vilja fólksins út úr bæjar-
og sveitastjói’nai’kosningunum í
VOl'.
Sigurður Óli hefur mörgu að
sinna og sýnir á sér fararsnið.
Kannski á hann eftir að fara yf-
ir skriflegu prófin í stærðfræði,
eða hann ætlar að fara að bera
á túnið í Ki’ossanesi. Þegar við
biðjum hann að spá um úrslit
kosninganna, svarar hann engu,
en við sjáum það á honum, að
hann muni vera nokkuð bjart-
sýnn fyrir hönd B-listans. — Á
fundinum á miðvikudagskvöld-
ið sagði hann, að Fi’amsóknar-
menn ætluðu sér að fá fjóra
kjöi-na og fleiri næst.
Glerárskóla slitið
SKÓLASLIT Glerárskóla fóru
fi-am síðdegis sl. laugardag. —
Skólastjórinn, Hjörtur L. Jóns-
son, flutti skólaslitaræðuna og
afhenti börnunum prófskírteini
sín.
Skólaböi’nin voru 104 og fleiri
en nokkru sinni áður í þessu
skólahverfi og var þeim skipt í
5 bekkjadeildir. Fastir kennai-
ar eru: Þoi’björn Kristinsson og
Hólmfríður Gísladóttir, auk
stundakennarans Huldu Árna-
dóttui’, sem kenndi handavinnu
telpna.
í vetur héldu böi’nin skemmt-
un til eflingar ferðasjóði sínum
og munu fullnaðarprófsbörnin
fai-a í skemmtiferð í lok þessa
mánaðai’.
Sparimei’kjasöfnun nam 7300
ki'ónum og er það um 3000 kr.
meii-a en í fyrra.
Barnaskólapi'ófi luku 14 börn.
Hæstu einkunn hlaut Kati'ín
Jónsdóttir, 9.27. Hún og Lilja
Steinþórsdóttir hlutu bókaverð-
laun þau, sem gefin voru af
Bókabúð Rikku fyrir beztu úr-
lausnir í íslenzku. Heilsufar var
ágætt í skólanum í vetur.
- Samvinnutryggingar
(Framhald af bls. 1)
Iðgjaldatekjur félagsins námu
tæpum 2.6 millj. kr. Samþykkt
var að leggja kr. 295.000.00 í
bónussjóð, og kr. 115.000.00 í
tryggingasjóð, sem nemur nú
kr. 19.065.00.
Stjórn tryggingafél. skipa:
Erlendur Einarsson, formaður,
ísleifur Högnason, Jakob Frí-
mannsson, Kai-vel Ogmundsson
og Kjai-tan Olafsson, Hafnar-
firði.
B
Fnndur B-listans fjölsóttastur
LITIÐ í
BÆJARBLÖÐIN
í FRAMHALDI a£ forsíðufrétt
blaðsins í dag af fuiixli B-listans í
Borgarbíó sl. miðvikudagskvöld,
fer hér á eftir stuttur útdráttur úr
ræðum þeim, sem fluttar voru á
fundinum.
Jakob I'rimannsson sagði í upp
hafi ræðu sinnar: Nú líður að
kosningum og kosningabaráttan
tekur á sig ákveðnari svip, og lín-
urnar skýrast milli flokkanna. Síð-
an mælti hann m. a. í meginatrið
um á þessa léið: Flokkarnir liafa
undanfarið kjörtímabil unuið
þannig saman í bæjarstjórninni,
að ekki munu nema í fáum tilfell
utn spinnast út af því deilur nrilli
þeirra í kosningum. Nú hafa þau
tíðindi gerzt, að andstæðingar
okkar hér á Akureyri hafa „misst
glæpinn". Að því er skattgreiðslur
varðar sitja samvinnufélög al-
mennings nú við sama borð og
gróðafyrirtæki einkarekstursins.
Þó er hér niikill eðlismunur á,
enda viðurkennt í öllum nálægum
löndunt. Samvinnufélög skipta
tekjuafgangi milli félagsmanna í
hlutfalli við viðskipti, ekki eftir
inneign í félaginu. Eignir sam-
vinnufclaganna á Akureyri verða
ekki seltlar og kaupverðið flutt til
Reykjavíkur, eins og dæmi eru til
um einkafyrirtæki. En nú, þegar
andstæðingarnir hafa „misst glæp-
inn“, kemur Gísli Jónsson með
þann boðskap, að fólkið, senx lief-
ur gerzt brautryðjendur á sviði
samvinnumála, byggt upp verzlan-
ir, iðnaðarfyrirtæki og margt ann
að og sjálft notið arðsins, m'egi
ekki, eða fulltrúar þess, koma
nærri stjórn bæjarins. Þar eigi ein
staklingshyggju- og gróðabralls-
menn að ráða. Aðalágreiningsefn-
ið í kosningúnum hlýtur nú að
verða landsmálápólitíkin, kaup-
gjaldsmál og atvinnunrál. Unr
stjórnárstefnuna verður barizt
fyrst og fremst. Það er því lífs-
spursmál fyrir okkur öll, sem telj-
um þá stefnu hafa orðið til stór-
kostlegs tjóns atvinnuvegum þjóð-
arinnar og ]xó eiga eftir að
versna fram að næstu alþingis-
kosningum, að stuðla að því að
stjórnarstefnan fái harðan dóm 27.
maí. — í ræðulok skýrði Jakob
Frímannsson frá því, að hann yrði
að liverfa af fundi innan skamms,
þar sem hann þyrfti að mæta á
samningafundi unr kaupgjalds-
mál, sem þá ætti að hefjast, og yrði
þar af liálfu samvinnufélaganna
lögð áherzla á að ljúka samnings-
gerðinni sem allra fyrst.
Haukur Arnason ræddi um hús-
gerð og byggingarkostnað. Hann
sagði meðal annars: Verkamenn
með stóra meðalfjölskyldu þurfa
að greiða 30—50% af ilagvinnu-
tekjum sínum í húsaleigu. Það er
miklu hærra en í nágrannalönd-
unum. Hann kom víða við, ræddi
m. a. um sérhæfingu vinnuafls og
sagði: Breyta þarf iðnskólunum í
verknámsskóla, sem kenna að
mestu í námskeiðum, þar sem
hvert námskeið fjallar um mjög
takmarkað efni. Getur þá bygg-
ingaverkamaður orðið hæfari til
að vinna sérstakt verk fljótt og vel
sér til tekjuauka og húseiganda
einnig til hagnaðar. Til þess að
lxljóta réttindi t. d. við húsasmíð-
ar, þyrfti tiltekinn fjölda nám-
skeiða og verklega þjálfun. í ræðu-
lok vék hann að öðru eíni og
sagði: Bærinn okkar verður 100
ára í sumar, og væri þá skemmti-
legt til þess að vita, að nýja bæjar-
stjórnin héldi gestum sínum góðar
veizlur án vinveilinga.
Siguröur Jóhannesson ræddi
einkum um hinar miklu hækkanir
á vöruverði, sem orðið liafa af
völdum „viðreisnarinnar". Hann
drap á biblíutilvitnun lslendings
í sambandi við kornvöruhækkun-
ina, „maðurinn lilir ekki á einu
saman brauði", og sagði: „Þegar
kauphækkunin nægir ekki til að
greiða hækkun brýnustu nauð-
synja, hvar eru þá peningar
til að kaupa það, sem ekki er
brauð? Hann gerði grein íyrir því,
að 1450 króna útsvarslækkúnin, er
íslendingur gat um hjá sjö manna
fjölskyldu með 80 þús. kr. árstekj-
ur, færi öll í þá verðhækkun eina,
sem orðið helði á tveim sekkjum
a£ sykri, tveinx sekkjum al hveiti,
tveim sekkjum al hafragrjónum
og tveim sekkjum af rúgmjöli.
Hann kvað umsetningu fjárlaga
hafa hækkað úr 882i/2 millj. upp
í 1752 milj. á árunum 1959—62 og
sýnir ]>að, sagði ræðumaður, hve
mjög álögur á þjóðina liafa aukizt,
þótt breytt hafi verið um inn-
heimtuaðlerð og beinir skattar
lækkaðir,aðallega á háum tekjum.
Ýmsar fleiri tölur nefndi Sigurð-
ur, senr voru mjög athyglisverðar
og síðar verður getið.
Krislján H. Sveinsson kvaðst
einkum beina orðum sínum til
unga fólksins og ræddi ýrnis áhuga
mál þess. Vitum, unga lólk, sagði
hann m. a., að á okkur hvflir mikil
ábyrgð. Við eigum að verða full-
trúar hins komandi tíma, en verð-
um það ekki áreynslu- eða bar-
áttulaust. Með því að starfa í
anda samvinnuhugsjónarinnar,
munum við koma miklu til leiðar.
Stefdn Reykjalin ræddi i íyrstu
einkum um gatnagerðina í bæn-
um. Hann sagði, að götur innan
hins skipulagða hluta bæjarlands-
ins væru um 40 km, þar af 3 km
malbikaðir og liðlega helmingur
af því að nokkru leyti endurbyggð
ar fyrir væntanlegt slitlag. Hann
sagði, að riú þyrfti að taka upp þá
reglu, að íullgera strax allar götur,
sem við bættust, og reyna svo að
koma hinum eldri götum í lag,
samkvæmt áætlun, en það myndi,
samkvæmt Reykjavíkurverðlagi og
ráðagerðum, sem þar væru á döf-
inni, kosta 100—1)0 millj. kr., og
ef til ráðstöfunar væri í þessu
skyni t. d. 1 millj. á ári, helmingur
frá bænum og hinn lielmingurinn
af benzínskatti, tæki þetta verk 25
ár. Tíu ára áætlun Árna Jónsson-
ar væri eftiröpún af kosninga-
skrumsáætlun Sjálfstæðisflokksins
í Reykjavík og myndu efndir svip-
aðar hjá báðum, ef þeir réðu. Ak-
ureyri er höfuðstaður Norður-
lands, sagði ræðumaður, og verður
því að veita forystu í ýmsum fram
faramálum í fjórðungnum. Höfn-
ina hér þarf að búa sem bezt og
beina hingað siglingum frá útlönd
um. Hér þarf að koma ný og full-
komnari dráttarbraut, og hér á
að byggja bæði tréskip og stálskip
í framtíðinni. Gerum Akureyri að
mesta skipasmíðastað landsins.
Hann átaldi afstöðu stjórnarflokk
anna í bæjarstjórn í lóðarmáli fé-
lagsheimilis verklýðsfélaganna, og
sagði þá meðferð málsins á síðasta
bæjarstjórnarfundi og að beðið
hefði verið um fundarhlé, til þess
að skipuléggja frávísunarafstöðu
meiriihlutans, af því að Sjálfstæðis
menn óttuðust samkeppni við
sitt eigið hús. Þá ræddi lxann
nokkuð hið nýja slagorð Gísla
Jónssonar um „pólitískt mótvægi
gegn samvinnusamtökunum", er
e. t. v. mætti rekja til uppeldis-
áhrifa, er slagorðshiifundur hefði
orðið l'yrir í Félagi ungra Sjálf-
stæðismanna syðra. Stefán Reykja-
lín hvatti til baráttu íyrir sigri B-
listans og sagði að lokum: Gerum
Framsóknárflokkinn það öflugan,
að liann geti mótað stefnuna í
bæjarmálum á næsta kjörtímabili,
stefnuna, sem liefur samvinnu-
stefnuna að leiðarljósi. Markmið-
ið er: Amþór í bæjarstjórn.
Hjörtur Gislason sagði, að kaup
máttur launa hefði farið þverr-
andi síðan núverandi ríkisstjórn
tók við. Hann sagði, að á einni
síðu í Morgunblaðinu stæði eitt-
livað á þessa leið: Kaupgjaldið er
svo Iiátt, að það cr að ganga af
atvinnuvegunum dauðum, og að
fara fram á kauphækkun nú, er
sama og að heimta að ríkið verði
gjaldþrota. En á næstu síðu í Mbl.
stæði, að viðreisnin hefði tekizt
prýðilega og að alls staðar væri
safnað í sjóði. Þá talaði hann
sem sjálfur er verkamaður, í gam-
ansömum tón um þá verkamenn,
sem gerðust verkalýðsleiðtogar hjá
Sjálfstæðisflokkifúm, og sagði síð-
an: Framsóknarflokkurinn hjálp-
aði til þess með góðum árangri að
gera bændastéttina bjargálna, og
hann er eini flokkurinn, sem get-
ur gert hið sama fyrir okkur,
launþega og verkamenn í bæj-
unum. Því skulum við skipa okkur
undir merki lians í þessum bæjar-
stjórnarkosningum og framvegis.
Armann Dalmannsson talaði
um íþróttamál og flutti fróðlega
ræðu um þau mál og önnur, við-
bæjarins. Ræða lians var í ánda
hugsjóna ungmennafélaganna,
þar senx ræktun lands og lýðs var
kjörorðið og er enn.
Ræðum annarra fundarmanna
verður lýst í næsta blaði.
£|imiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiu,,,iiiiii|i|||||||||||||m|||||||||"^
I HEIMA ER BEZT I
AF hinu vinsæla heimilisriti
Heima er bezt er fjórða hefti
þessa árgangs nýútkomið, og
flytur: Þátt um Grímstungu í
Vatnsdal og Lárus Gn'mstungu-
bónda, eftir Ágúst B. Jónsson
frá Hofi; Jón Skjöldung, eftir
Eið Guðmundsson á Þúfnavöll-
um (framhald); Sumar á Saur-
um, eftir Þorvald Sæmundsson;
Þátt unga fólksins, eftir Stefán
Jónsson, námsstjóra; Eftir Eld,
eftir Eirík Sigurðsson; Fjalla-
gi’ös og fléttur, eftir Steindór
Steindói-sson, og margt fleira.
Áróður, sem missir
marks
ÞAÐ kvað nú standa aðstand-
endum íslendings mest' fyrii’
svefni um þessar mundir, að
Jakob Frímannsson og fleiri for-
vígismenn Fi’amsóknarflókksins
hér á Akureyri séu oi’ðnir
kommúnistai’. íslendingur birtir
í síðasta tbl. myndir af Jakobi,
Arnþóri og Ingólfi Ár-nasyni og
ræðir um möguleika á því; að
þeir skipi saman meiri hluta í
bæjari’áði á næsta kjortírriablli.
Það er að vísu ekkert ólíkleg
tilgáta, að Arnþór vei’ði í bæjar-
ráði eftir kósningarriar. "Én
hvernig væi’i að birta í næsta
tbl. íslendings myndir af fóst-
bræðrunum frá 1944] áem þá
sátu saman í ríkisstjórn, þeim
Ólafi Thors og Brynjólfi Bjarna-
syni, eða af hinum góðfræga
sendimanni Sjálfstæðisflokks-
ins, Einari Olgeirssyni á fundi
Norðurlandaráðs í Helsingfors
sl. vetur? En Sjálfstæðisflokk-
urinn beitti sér þá fyrir sarn-
þykkt séi’stakrar þingsályktun-
ar á Alþingi til að ti’ýggja sendi-
fulltrúa þessum umboð til þeirr-
ar farar. Líka mætti birta mynd
af því, sem í þessari viku gerð-
ist í bæjarstjórn Reykjavíkur,
þegar einn af fulltrúum Sjálf-
stæðisflokksin þar kaus Einar
Olgeii’sson í stjórn Sogsvii’kjun-
arinnar. Þá varð núverandi á-
róðui’sstjórum svo hvei’ft við,
að þeir beittu flokksaga til að
þvinga alla fulltrúa sína, 10 að
tölu, til að undii’skrifa yfirlýs-
ingu um, að enginn þeirra hefði
skrifað það, sem skrifað stóð og
einhver þein-a hlaut þó að hafa
skrifað.
Þegar Sjálfstæðismenn fjarg-
viðrast um bandalag Framsókn-
armanna og kommúnista, sem
ekki er til, nema sem hugarfóst-
ur þeii’ra sjólfra, koma mönn-
um þessi atvik í hug og fleiri,
sem leiða í ljós broslega aðstöðu
þeirra til áróðurs af þessu tagi.
ÍSLENDINGI liður illa út af
samanburði Dags á verðlagi
vara „fyrir og eftir viðreisn".
Verðhækkunin er hinsvegar
staðreynd, sem ekki verður mót-
mælt, enda ekki reynt. Hins-
vegar birtir Islendingur tölur um
hækkun bóta hjá almanna-
tryggingum. Þó þær tölur eigi
auðvitað ekki heima í skýrslum
um verðhækkun á vörum; dett-
ur engum í hug að neita því, að
bætur almannatrygginganna,
svo sem fjölskyldubætur og elli-
lífeyrir, hafi hækkað síðustu tvö
árin. Hækkun þessara bóta er
raunar hið helzta, sem gert
hefur verið og að því miðar að
létta byrðar þær, sem lagðar
hafa verið á almenning vegna
„viðreisnarinnar“ og hrökkva
þó skayimt til, eins og sýnt hefir
verið fram á og hægt er að end-
urtaka.
Hitt veit íslendingur senni-
lega ekki, að endurskoðun al-
mannatryggingalaga var hafin fyr
ir „viðreisri', og víst að bætur
hefðu hækkað til muna, þó að
„viðreisnar“plágunni hefði verið
bægt frá þjóðinni. Islendingur
mun heldur ekki hafa hugsað út
í það, að hér fylgir böggull
skammrifi. Iðgjöld, sem hinir
tryggðu greiða, hafa hækk-
að samtímis. Þannig hækk-
uðu iðgjöld hjóna úr 1250 krón-
um upp í 2090 krónur, ein-
hleypra karla úr 1136 krónum
upp í 1900 krónur og einhleypra
kvenna úr 852 krónum upp í
1425 krónur.
Framlög ríkis og bæja til
trygginganna hafa hækkað mik-
ið og þá hækkun greiðir almenn-
ingur með sk'ttum og útsvörum.
Eigi að síður, er þeim, sem líf-
eyris og fjölskyldubóta njóta,
hjálp í bótahækkun, en eng-
an veginn eins mikil og Islend-
ingur heldur, og líkur til að þeir
hefðu notið þess hagræðis engu
að gíður án „viðreisnarinnar“,
samanber það, sem áður er sagt.
íslendingur féll á prófi
Dagur óskaði skýringa á því
hjá Islendingi um daginn, hvað
átt væri við með því, að hér í
blaðinu hefði verið farið með
talnablekkingar í sambandi við
tilgreindar tölur um umsetningu
fjárlaga 1958—1962. íslending-
ur svarar: Upphæðirnar eru ekki
sambærilegar af því að Dagur
gengur fram hjá því, að 1958 og
1959 voru tvenn fjárlög og önn-
ur nefnd útflutningssjóður.
Svarið er skakkt og titstjóri
Islendings fallinn á prófinu!
Dagur gekk einmitt EKKl fram
hjá þessu atriði, heldur bætti
niðurgreiðslum úr útflutnings-
sjóði 1958 og 1959 við fjárlága-
upphæðir þessara ára, eins og
rétt er og heiðarlegt að gera.
Þetta var sérstaklega tekið fram,
en annað hvort hefur Islending-
ur ekki skilið það, eða gleymt
því. Um útflutningsuppbætur
þær, sem greiddar voru úr út-
flutningssjóði, er það að segja,
að þær eru innifaldar í hinum
gífurlegu hækkunum erlends
gjaldeyris, og koma því ekki
þessu máli við. Átti ritstjóri ís-
lendings sig ekki á þessum skýr
ingum, er velkomið að veita
honum nánari skýringar munn-
lega, ef hann óskar. Mun hon-
um gefinn kostur á að end-
urtaka prófið.
F élagsheimilislóðin
Það er gagnslaust fyrir stjórn
arblöðin hér í bæ að ætla að
verja frávísun sína á síðasta
bæjarstjórnarfundi með því að
bæjarráð hafi ekki viljað af-
greiða lóðarmálið 20. okt. 1960.
Forsendur jákvæðrar afgreiðslu
nú, sem var sjálfs‘gð, voru þá
ekki fyrir hendi. Drátturinn nú,
er óskiljanlegur ef vilji er fyrir
því að verkalýðsfélögin fái lóð-
ina. Málþóf og endurteknar frá-
vísunartillögur jhaldsins og
Braga í þessu máli, benda vissu-
lega til annars en að sá vilji sé
fyrir hendi.
komandi ungu kynsióðinni. Hann Almannatryggingamar
benti á að klæða þyrfti brekkutn-
ar skógi og stuðla þyrfti að fegrun