Dagur - 26.05.1962, Blaðsíða 2

Dagur - 26.05.1962, Blaðsíða 2
2 Reykjavíkurdagblað ræðst á Arnþór Þorsteinsson verksm.stj Áfengissýkin er mikið þjóðarböl EITT Reykjavlkurblaðanna, Þjóðviljinn, réðist núna í vik- unni með óviðurkvæmilegu orð bragði á Arnþór Þorsteinsson, sem, eins og öllum er kunnugt, er í baráttusæti á B-listanum hér á Akureyri. Auðsætt er á greininni, að blaðið óttast mjög um fylgi Al- þýðubandalaksins hér, eins og raunar víðar, og gerir ráð fyrir, að einhverjir, sem áður hafa stutt það á kjördegi, muni nú kjósa B-listann, sem raunar er ekki ólíklega til getið, þar sem nú er talið sennilegt, að Fram- sóknarflokkurinn hljóti nokk- urt fylgi, sem aðrir flokkar höfðu áður. Reykjavíkurblaðið leggur ein- hverjum Akureyringum þau orð í munn, að „allt, sem gert hefur verið í bænum og til framfara hefur horft síðustu áratugi" sé „Arnþóri og SÍS að þakka og kauphækkun verkamanna nú á dögunum“ sé „víst alveg sér- staklega v.erk Arnþórs“. Má vera, að útsendarar Þjóðviljans hafi heyrt einhverja Alþýðu- bandalagsmenn hér eða héðan 'komast svo að orði og að blað- inu hafi gramist það. En þótt ;.vo kunni að vera, er alveg ó- Ársrit Ræktunarfél. ÚT ER KOMIÐ Ársrit Ræktun- arfélags Norðurlands fyrir ár- ið 1961, 58. árgangur. Ritstjóri þess er Ólafur Jónsson og skrif- ar hann í það þessar greinar: Búnaðarfræðsla og alþjóðleg samvinna, Landeyðing og graeðsla, Afkvæmarannsóknir í nautgriparækt, Hvers vegna bændur eiga að færa mjólkur- skýrslur, Ástungur, Kýr og kjarnfóður o. fl. Skafti Bene- diktsson skrifar grein er hann nefnir Ástand og horfur og birt er þýdd grein eftir H. Land- Jensen um geymslu á grasi til vetrarfóðurs. Eins og jafnan fyrr, ‘ geymir Ársritið margan fróðleik og ábendingar,, sem bændum er gott að hugleiða. Má í því efni sérstaklega nefna grein Ólafs Jónssonar um af- kvæmarannsóknirnar og um geymslu á grasi til vetrarfóðurs. þarfi fyrir þetta Reykjavíkur- blað að vera að útbreiða þar syðra illkvittnislegan munnsöfn uð varðandi misbeitingu að- stöðu og fleira þvílíkt, um þenn an góðkunna frambjóðanda Framsóknarflokksins hér norð- ur á Akureyri. Dagur hefur heyrt, að þessi Þjóðviljagrein hafi vakið mikla gremju hjá starfsfólki verk- smiðjanna hér, sem kann illa rógburði um samstarfsmann þess um langt árabil og verk- smiðjustjóra. Og ekki væri það ólíklegt, að þessi rógsgrein hefði öfug áhrif við það sem til var ætlazt, eins og oftast verður um slík skrif. □ -90 ÁRA GUNNLAUGUR JÓNASSON á Þórshöfn, fyrrum bóndi á Eiði á Langanesi, varð níræður 22.þ.m. Hann er Langnesingur í föður- ætt, en móðurætt hans var í Eyjafirði. Gunnlaugur á Eiði var í bú- skapartíð sinni msðal fram- kvæmdasömustu bænda í sínu byggðarlagi og vann stórvirki í jarðabótum, áður en i-æktunar- vélar komu til sögunnar. Kona hans — sem margir minnast enn að góðu — var Þor- björg Daníelsdóttir, bónda á Eiði, en hún er löngu látin. Á lífi eru 9 börn þeirra, þar af 6 heima á Langanesi. Þeir Eiðis- bændur, Daníel og Gunnlaugur, réðust í og leystu af hendi framkvæmdir, sem telja mátti nokkuð óvenjulegar í þann tíð, lögðu m. a. á sinn kostnað fyrir 30-40 árum nokkurra kílómetra veg af alfaraleið heim að Eiði og byggðu vatnsaflsrafstöð á jörðinni. Gunnlaugur hefur enn fótavist. Sjónina hefur hann misst að mestu, en fylgist þó með tíðindum innan héraðs og utan, er minnugur og viðræðu- góður. í síðasta jólablaði Timans birt- ust tvær frásagnir, sem hafðár voru eftir Gunnlaugi, önnur um hvalreka á Eiði fyrir ca. 75 ár- um, hin um það, er Gunnlaugur byggði fyrstu steinsteyptu hlöð- una þar í héraðinu. ÁFENGISSÝKIN er svo algeng hér á landi, að nær hver fjöl- skylda á við hana að stríða. All- ur almenningur óttast krabba- mein, á svipaðan hátt og holds- veiki áður og síðar berkla. Holdsveikin var yfirunnin og berklarnir eru á undanhaldi, enda sameinaðist þjóðin undir forystu landsstjórnar og heil- brigðisyfirvalda og hóf sigur- sæla baráttu gegn berklum, og nú gegn krabba. Áfengissýkin mun vera út- breiddari en berklar og krabba- mein samanlagt, og lokar aug- um fleiri manna til fulls. Geð- sjúklingar landsins, sem æski- legt er að snjóti hælisvistai', ei'U taldir mai'gir og meðferð þein’a hið mesta vandamál. En þótt þeir væru allir komnir á einn stað, yrðu þeir fáliðaðri, hóg- væi'ai’i og hættuminni en drukkinn lýður á einni fjölsóttri skemmtisamkomu. Drukkinn maður er bæði lík- amlega sjúkur og geðsjúkur að auki. Hann er oft bæði sjálfum sér og öðrum hættulegur, vegna þess að hann er viti sínu fjær, eða bi’jálaður, eins og það er kallað. Ef ódi'ukkið fólk hegðar sér á sama hátt og fólk, sem neytt hefur víns í óhófi, er það talið brjálað og þykir ábyrgðarhluti að láta það ganga laust. En eins satt og þetta er, er hitt líka sannleikur, að menn kaupa vín- ið af fúsum vilja, jafnvel fyrir sinn síðasta pening. Þjóðfélagið hefur til þessa ekki viljað skipa drykkjusýkinni á bekk með öðrum sjúkdómum, heldur tal- ið vínneyzlu yfirleitt til hinna bjartari hliða mannlífsins. Þjóð- félagið velur oftdrykkjuhneigða menn til æðstu embætta og trúnaðarstarfa. Almenningsálitið leggur bless- un sína yfir áfengisbölið og þyk- ist jafnvel.ekki sjá það, en ríkið selur áfengið vegna hagnaðai'- ins. Hvað yrði nú sagt, ef lækn- ar sneru einn góðan veðurdag yið blaðinu í starfi sínu og færu að læða skaðlegum sýklum í blóð manna með sprautum. Sá vei'knaður væri þó. engu verri en six óhæfa fullox’ðinna, að ginna unglinga til áfengis- neyzlu. Það er ánægjulegt, að félög Framsóknarmanna á Akureyri lýsa nú yfir fullum stuðningi við þá stefnu, sem Dagur hefur tekið í þessum málum, eitt ís- lenzkra stjói'nmálablaða. Fyrir allmörgum árum tóku aðstandendur hjónaefna til sinna í’áða og komu í veg fyrir nánari kynni. Ástæðan var sú, að í ætt piltsins var geðveiki. Fx'amhaldið á þeirri sögu varð í stórum di'áttum á þessa 1 leið: — Pilturinn stofnaði heimili með annarri kpnu, er hx-austur og hamingju- samui'. Konan giftist manni af góðum ættum. En heimili þeirra er í rúst. Maðurinn drekkur frá sér vitið, næstum í hveri'i viku, og æi'u sinni hefur hann glatað að nokkru eða öllu vegna þessa veikleika síns. Stundum er svo að sjá, að á- fengissýkin sé meira böl í fjöl-' skyldum en allt annað böl sam- anlagt. En við höfum hoi’ft svo lengi á þetta, að við tökum stundum ekki nægilega eftir því, höfum að nokki-u leyti sætt okkur við ástandið í stað þess að bi'eyta því. Ein er sú stétt marxna í þjóð- félaginu, sem bannað er með lögum að neyta áfengis í stai'fi, að viðlögðum hinum þyngstu x’efsingum. Þetta eru bílstjór- arnir. Það hefur bæði í þeirra stétt, og.utan hennar, myndazt sú skoðun, að ölvun við akstur jaðraði við glæp. Banni þessu er víðast mjög vel framfylgt af þjónum réttvísinnar og af al- menningsálitinu. En þui'fa ekki mörg fleiri störf þess með, jafn nauðsynlega og bifreiðaakstuiinn, að starfs- mennii'nir séu allsgáðir og kraft ar þejx’ra, andlegir og líkamleg- ir, óskemmdir af áfengisneyzlu? Hvei'nig væri að rannsaka lít- ilsháttar blóð lækna, pi'esta, dómara, skipstjóra, verkstjóra, fjái'málamanna, kennai’a, þing- manna og ráðheri'a stöku sinn- um? Eru stöi'f þeh'ra þýðingar- minni en bifreiðastjói-a? Er bíl- stjóri glæpaniáðxlr,'ef harín ek- ur bíl undir áhi'ifum áfengis? Ef svo er, er þá ekki líka eitt- hvað athugavert við hina, ef þeir eru undir áhrifum á starfs- tíma? Á þetta er ekki bent til að bera blak af bílstjórum eða draga í efa hinn mikla árangur, sem raunverulega hefur náðst í . því efni, að halda bílstjórum frá áfengisneyzlu í starfi. Þessum árangri þarf að ná í öðrum stétt- um, — t. d. stéttunum, sem áður voru nefndar. — Hver mundu viðbrögð þings, stjórnar, heilbrigðisyfirvald- anna og almennings verða, ef einn eða fleii'i menn eða konur í hvei-i'i fjölskyldu á íslandi væru allt í einu sýktar í heila á þann veg, að sturlun ylli — tímabundinni eða jafnvel varan- legri —? Væi'i hugsanlegt, að hið opinbera héldi að sér hönd- um og hefðist ekki að til vam- ar sh'kum háska? Ólíklegt er það. Og hugsum okkur þá þjóð- arsoi'g, já, og þjóðai’reiði, ef upp kæmist um hóp misindismanna, sem valdir væru að hinni ógnar- legu sýki. En hversu mai'gir ei’u þeir ekki á meðal okkar, smitberax’n- ir, sem við öll tækifæri útbreiða sýkina undir nafninu: Gleði- gjafi? Þessai'i plágu þurfum við ekki að gefa nýtt nafn. Þetta er sýkin, sem hi'jáir nær hverja fjölskyldu tuttugustu aldarinn- ar á íslandi; áfengissýkin al- kunna, sem færir siðmenntað fólk niður á stig rónanna. □ - Litið í bæjarblöðin (Framhald af bls. 5.) Nú getur ritstjóri íslendings, eða einhver, sem hann fær til þess, fullvissnð sig um það sjálf- ur, að hér er með allt í'étt fai'ið. Hins vegar ætti hann ekki að leggja það í vana sinn, að væna aðra um óvöndugheit, þegar hann hefur engin rök fram að fa-ra. Sjálfur reyndi ritstj. íslend- ings að birta dæmi í morgun, en tókst óhönduglega. Hann bar saman verð á postulínsdiskin- um frá 1958 og einhverjum dul- arfullum diski, sem kaupmaður í Sjálfstæðisflokknum auglýsti ' núna’ í vikunni með tilgreindu verði!! Tímakaupið, sem hann tilgreinir fx'á því í október 1958 er líka skakkt samkvæmt upp- lýsingum frá Alþýðusamband- inu! SYNISHORN AF KJORSEÐLI við bæjarstjórnarkosningarnar 27. maí 1962 eins og hann lítur út, er B-LISTINN hefur verð kjörinn: A Listi Alþýðuílokksins XB Listi Framsóknarflokksins D Listi Sjálfstæðisflokksins G Listi Alþýðubandalagsins Bragi Sigurjónsson Steindór Steindórsson o. s. frv. 1 ! Jakob Frímannsson Stefán Reykjalín * Sigurður Óli Brynjólfsson Arnþór Þorsteinsson Haukur Árnason Richard Þórólfsson Hólmfríður Jónsdóttir o. s. frv. Jón G. Sólnes Helgi Pálsson o. s. frv. Ingólfur Árnason Jón Ingimarsson o. s. frv.

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.