Dagur - 05.06.1963, Blaðsíða 1

Málgagn Framsóknarmanna
Ritst)óri: Erlincur Davíðsson
’.SkRusioi a í Hafnarstræti 90
SÍMI 1166. Sl'.TNINGU OG PRENTUN
ANNAST PrENTVERK OdDS
liJÖRNSSONAR H.F., AkUREYRI
V_____________________■
XLVI. árg. — Akureyri, miðvikudaginn 5. júní 1963. — 37. tölublað
Auclýsing/\stjóri Jón Sam-
ÚF.LSSON . ÁRCANGURINN KOSTAR
kr. 120.00. Gjalddaci F.R 1. JÚL.Í
Bladiu kemur út á miuvikudög-
um oc á laúgardögum,
ÞECAR ÁSTÆÐA ÞYKIR TIL
STAÐREYNDIR -
til minnis við kjöiMið
@ BJARTMAR OG RAFVÆÐINGIN.
BJARTMAR GUÐMUNDSSON fékk, sem vænta mátti, það hlut-
verk í útvarpsumræðunum, að lirósa „viðreisnarstjórninni“ fyrir
framkvæmdir í rafvæðingarmálum dreifbýlisins. Staðreyndin í
þessu efni, sem mestu máli skiptir, er þessi:
Á árunum 1956—1958 var stofnkostnaður rafmagnsveitna ríkis-
ins og héraðsrafmagnsveitna ríkisins við rafvæðingu samkvæmt
10 ára áætluninni að meðaltali 131,7 milljónir króna á ári. En á
árunum 1959—1962 75,1 milljón kr. á ári, hvorttveggja reiknað á
verðlagi framkvæmdakostnaðar á árinu 1962.
• JÓNAS RAFNAR OG ÍBÚÐALÁNIN.
Jónas Rafnar gerði mikið úr því í útvarpsumræðunum, og Frið-
jón og Bragi tóku undir bað með honum, hve núverandi ríkisstjórn
hefði látið sér umhugað um að efla íbúðalánastarfsemi í landinu,
meðal annars með því að auka hámark einstakra íbúðalána úr
100 þús. upp í 150 þús. kr. í febrúar 1960 kostaði 330 rúmmetra
íbúð, samkvæmt opinberum skýrslum, 406 þús. kr. Nú kostar sams
konar íbúð, samkv. sömu skýrslum, kr. 556 þúsund. Hækkun bygg-
ingakostnaðarins gleypir því ekki aðeins lánsfjárhækkunina, (50
þús.) heldur allt lánið, sem hægt er að gera sér vonir um að fá
frá húsnæðismálastjórn.
• SAMDRÁTTUR BYGGINGASTARFSEMI 1960—1961.
Árið 1957 var hafin bygging á 1610 íbúðum í landinu, 1958 á
1462 og 1959 á 1597 íbúðum. Fyrsta „viðreisnarárið“ (1960) var
hafin bygging 1013 íbúða og annað „viðreisnarárið“ (1961) 789
íbúða. Tölur ársins 1962 liggja enn ekki fyrir.
@ DRÁTTARVÉLAVERÐ SJÁLFSTÆÐISMANNA.
f umræðum á Alþingi í vetur var það upplýst, að Ingólfur Jóns-
son landbúnaðarráðherra hefði í vorkosningunum 1959 ráðlagt
bændum á Suðurlandi að draga dráttarvélakaup þangað til búið
væri að létta af þeirn „Framsóknarsköttunum“. Þá kostaði algeng
Ferguson-dráttarvél kr. 59.597.00. Árið 1962, þegar Sjálfstæðisflokk-
urinn var búinn að stjórna í tvö ár, kostaði sams konar dráttarvél
kr. 107.073.00. Vegna harðsnúinnar baráttu Framsóknarflokksins
og bændasamtakanna, voru aðflutningsgjöld á dráttarvélum lækk-
uð á s.I. vori. Þrátt fyrir það kostar dráttarvélin nú kr. 88.522.00,
eða nálægt þriðjungi meira en hún kostaði 1958, þegar Ingólfur
ætlaði að afnema „Framsóknarskattana“. Verst urðu þeir bændur
þó úti, sem hlýddu ráði Ingólfs og fengu allt að 80% hækkun
1960—1962.
0 RfKISÚTGJÖLD OG ÁLÖGUR HÆKKUÐU UM 150%.
Stjómarmenn í útvarpsumræðunum héldu áfram gamla söngn-
um um lækkun skatta og tolla á „viðreisnartímanum“. Þar er falskt
sungið og meira en það. Samkvæmt fjárlögum 1958 námu ríkis-
útgjöldin og þær álögur, sem lagðar eru á þjóðina með alls konar
tollum og sköttum, og einkasölugróða, 800—900 millj. kr. Samkv.
fjárlögum, sem eru í gildi fyrir árið sem er að líða (1963), nema
þessi sömu útgjöld og álögur um 2200 millj. kr., teljast sem sagt
í milljörðum í stað milljóna fyrrum. Hækkun frá 1958 til 1963 er
1300—1400 milljónir króna, eða a. m. k. 150%. Það er rétt,. að beinir
skattar voru lækkaðir 1960 og ýmsir tollar nú í vor, en niðurstaðan
er samt þessi. Hér koma til greina. gengisfeliingamar tvær, sem
hafa hækkað stórkostlega innflutningsverðið, sem tollar eru reikn-
aðir af, svo og hinir miklu siiluskattar, sem lagðir hafa verið á í tíð
núverandi stjómar. f þeirri miklu umsetningu, sem hér er um að
ræða, er tolialækkunin s.I. vor ekki mikilvæg og þarf ekki mikla
gengisbreytingu til að vinna hana upp aftur fyrir hönd ríkissjóðs.
@ KAUPMÁTTUR TfMAKAUPSINS.
f marzmánuði 1959 var fyrirvinna vísitölufjölskyldunnar (hjón
með 2,2 böm) 2338 stundir að vinna fyrir ársþörfum fjölskyldunn-
ar fyrir vörur og þjónustu. f marz 1963 var hann 2736 stundir, eða
398 stundum lengur, að vinna fyrir sömu þörfum. Síðan í marz
hefur vísitala vara og þjónustu enn hækkað um 2 stig. Húsnæðis-
kostnaður er hér ekki meðtalinn, enda verður húsnæðisvísitala
Hagstofunnar nú varla skoðuð sem raunveruleg tala.
ÁGENGNI REYKJAViKUR-lHALDSINS
er „lævís og lipur“ eins og syndin
AKUREYRINGUM brá í brún í fyrra, þegar það kom í ljós, að
Reykjavíkurborg en ekki Akureyrarkaupstaður myndi á árinu
1962 fá allt útsvarið, sem verksmiðjur SfS á Akureyri greiddu það
ár. En útsvar þetta átti að nema, samkvæmt niðurjöfnun hér í bæ,
nál. 600 þúsundum króna.
Það kom í Ijós, að þessi flutn-
ingur Akureyrarútsvarsins suð-
ur í bæjarsjóð Reykjavíkur staf-
aði af lagabreytingu, sem kom-
izt hafði inn í ný útsvarslög, sem
sett voru ó Alþingi veturinn
1961—1962 fyrir atbeina ríkis-
stjórnarinnar. Málið hafði verið
undirbúið í nefnd, utanþings, og
eins og vant er hafði enginn
þingmaður stjórnarandstöðunn-
ar fengið að taka þátt í nefndar-
störfum þessum.
En ágengni Reykjavíkur-
íhaldsins er „lævís og lipur“
eins og syndin, og tekizt hafði
við undirbúning málsins, þar
sem höfuðborgin hafði greiðan
aðgang, að hagræða ákvæðum
lagagreina með þeim afleiðing-
um fyrir Akureyrarkaupstað,
sem kunnar eru.
Af hálfu bæjaryfirvalda hér
var gerð tilraun til að fá úr-
skurð ríkisskattanefndar Akur-
eyrarbæ í vil, þar sem hin nýju
ákvæði útsvarslaga voru ekki
talin ótvíræð. Sá úrskurður er
nú fallinn og fékk Akureyri
enga leiðréttingu sinna mála fyr
ir árið 1962.
Hinsvegar var á síðasta Al-
þingi (19. apríl s.l.) sett svo-
hljóðandi ákvæði inn í 30. gr.
laganna um tekjustofna sveitar-
félaga frá 28. apríl 1962:
„2. Ef útsvarsgjaldandi rekur at
vinnustöð utan lögheimilissveit-
ar eða í fleiri en einu sveitarfé-
lagi, skal skipta útsvari, sem
lagt er á tekjur á milli hlutað-
eigandi sveitarfélaga svo sem
hér segir: Útsvörum skal skipt
á milli sveitarfélaganna miðað
við verðmæti framleiddrar vöru
eða veittrar þjónustu, viðskipta-
AÐ KVELDI annars hvítasunnu
dags hófst verkfall flugmanna,
sem starfa hjá Flugfélagi íslands
og Loftleiðum, vegna kjaradeilu,
sem óleyst var í gærkveldi, um
það bil er blaðið fór í pressuna.
Þar með er öll starfsemi þess-
ara flugfélaga lögð niður, innan-
lands a. m. k.
Sáttasemjari ríkisins fékk mál
þetta til meðferðar fyrir hátíð-
ina. Samningaviðræður stóðu í
fyrrinótt og setið var á samn-
ingafundi síðdegis í gær. Flug-
félögin sendu allar millilanda-
flugvélar sínar úr landi í fyrra-
dag. Gullfaxi var þó væntanleg-
ur til Reykjavíkur í gærkveldi
og mun stöðvast þar, ef ekki
semst.
Ollum má ljóst vera hvert
ófremdarástand skapast í land-
inu, ef verkfall Félags atvinnu-
veltu, starfsmannafjölda, nýt-
ingu fastafjármagns og annað,
sem getur skipt máli. Ráðherra
getur með reglugerð sett nánari
ákvæði um skiptingu útsvara
skv. þessum tölulið.“
Þetta nýja ákvæði nægir vænt
anlega til þess að rétta aftur
hlut Akureyrar á árinu 1963 og
framvegis, en útsvarið 1962 er
tapað. □
flugmanna verður ekki leyst án
tafar. Og í öðru lagi mun hin
fjárhagslegi grundvöllur flug-
félaganna tæpast þola langa
stöðvun. □
ÓTRÚEEGT E3V SATT
i ‘ NORÐLBNZKUR iðnnemi hef
;ur spurzt fyrir um það hjá
;; Degi, hvort' það sé satt, sem
hann hafi heyrt á skotspónum
;! að sunnan, en þyki ótrúlegt, a'ð
!! Jónas G. Rafnar alþingismað-
!; ur hafi í ræðu á Alþingi í vor
!; talað gegn því, að Tækniskóli
;; fslands yrði staðsettur á Ak-
;|ureyri í stað Reykjavíkur.
;! Svar: Það er satt, en fyrir-
!! spyrjandi verður sjálfur að
!; meta, hvort það sé ótrúlegt. —
!; Ræðan var flutt í neðri deild
!; Alþingis í aprílmánuði. □
i Mapís viss með uppbófarsæti |i
; „KÆMIST Hjörtur á þing á kostnað D-listans, sem virðist !|
vera óskadraumur Framsóknar, felldi hann að vísu ekki !;
Magnús Jónsson frá þingsetu, heldur þriðja mann D-listans.“ !;
(íslendingur, blað Sjálfstæðismanna í Norðurlandskjör- j!
!; dæmi eystra, 24. maí 1963, bls. 5.) !!
VERKFALL FLUGMANNA HAFID