Dagur - 25.04.1964, Qupperneq 8

Kvöld með eyfirzkri æsku
SMÁTT OG STÓRT
ÞAÐ ER GAMALL og góður
siður, að barnaskólarnir hafi
skemmtanir síðari hluta vetrar,
þar sem nemendur annast öll
skemmtiatriði. Hvaðan eða frá
hverjum þetta er komið í fyrstu
er óvíst, líklegt má þó telja að
þetta hafi smátt og smátt þróazt,
oft við erfið skilyrði, en góðan
vilja, mikla námslöngun og
áhuga til að tjá sig.
Laugum 19. apríl. Á fundi í
Reykdæladeild Kaupfélags Þing
eyinga, sem fram fór á Breiðu-
mýri 17. þ. m., fluttu erindi þeir
Finnur Kristjánsson kaupfélags
stjóri og Haraldur Gíslason
mjólkurbússtjóri og skýrðu
þeir frá ýmsum þáttum í starf-
semi KÞ á liðnu starfsári. Kaup
félagsstjórinn lýsti m. a. hinni
miklu bjartsýni einstaklinga og
félaga á kosningaárinu og áhrifa
hennar í fjárfestingarmálunum.
KÞ lagði þá í mikla fjárfestingu
m. a. í frystihús og breytti
sölubúðum í kjörbúðir. En síð-
an drógu lánastofnanir að sér
hendinni, gagnvart bændum og
hefur það orsakað erfiðleika hjá
þeim og hjá kaupfélaginu. KÞ
getur nú ekki greitt vei'zlunar-
arð eins og áður, vegna þessara
crðugleika.
Áætlað er, að útibú KÞ í
Reykjadal verði tekið í notkun
í sumar, bæði sölubúð og veit-
ingaaðstaða. Gert er ráð fyrir,
að þar geti ferðamenn snætt
nesti sitt.
Mjólkurbússtjóri lýsti m. a.
í sinni ræðu, að miklar vöru-
byrgðir hefðu safnast fyrir hjá
samlaginu, en mjólkurfram-
leiðsla vex í héraðinu.
Fram kom á fundinum, að í
FYRSTI KNATT-
SPYRNULEIKURINN
í DAG kl. 5 e. h. verður háður
á nýja malarvellinum á Akur-
eyri fyrsti knattspyrnuleikur
ársins, milli KA og Þórs. Verð-
ur gaman að fylgjast með,
hvernig knattspyrnumennirnir
eru búnir undir keppnistímabil-
ið og hvaða vonir megi binda
við knattspyrnuna. □
Voru það ekki alþýðufræðar-
arnir sem létu börnin lesa upp-
hátt, syngja og leika fyrir
heimafólk og gesti á löngum
vetrarkvöldum, þegar hver til-
breyttni og skemmtun var vel
þegin og hugtakið; kröfur,
þekktist varla. En áherzla lögð
á að málið væri vandað og rétt
farið með kvæði og vísur.
Þann 25. f. m. héldu börn í
Þingeyjarsýslum hefðu verið
keyptir bílar fyrir 17 millj. kr.
áðurnefnt kosningaár, er bank-
ar greiddu fyrir þeim viðskipt-
um af örlæti kosningahyggjunn-
ar alveg sérstaklega, enda var
enginn barlómur uppi eða lána-
tregða fyrr en búið var að kjósa.
Á AÐALFUNDI Mjólkurbús
Flóamanna, sem yfir 600 manns
sóttu. Kom það m. a. fram, að
bændur fengu nettoútborgaðar
kr. 5,02,32 fyrir lítrann.
Innvegið mjólkurmagn til
Mjólkurbúsins var á síðasta ári
35,45 millj. kr. og var aukningin
frá fyrra ári 2,32% . Mjólkur-
framleiðendur 32. félagsdeilda
voru 1107 talsins eða 6 færri en
árið áður. Flutningskostnaður
FYRSTA umræða á Alþingi um
kísilgúrmálið fór fram í neðri
deild 13. apríl s.l. Iðnaðarmála-
ráðherra, Jóhann Hafstein,
mælti fyrir frumvarpinu af
hálfu ríkisstjói'narinnar. Ey-
steinn Jónsson, form. Framsókn
arflokksins, flutti síðan allýtar-
lega ræðu, sem rakin hefur ver-
ið í blöðum, sömuleiðis, Lúðvík
Jósefsson, form. þingsflokks Al-
Gísli Guðmundsson flutti
stutta ræðu um málið síðari
daginn. Hann las upp tillögu
Karls Kristjánssonar, á Alþingi
1958, sem þingið þá samþykkti,
um fullnaðarrannsóknir á mögu
leikum til kísilgúrvinnslu, og
Saurbæjarskólahverfi sína ár-
legu skemmtun. Skömmu áður
var skólamót fyrir alla skólana
framan Akureyrar haldið á
Laugarborg og þótti vel takast.
Undirbúningur slíkra móta
og skemmtana hlýtur að kosta
ærna vinnu, en þar gefast líka
gullin tækifæri til að leggja sig
fram, taka á því, sem til er, og
(Framhald á blaðsíðu 5).
Einnig kom fx'am, að engin fé-
lagsdeild KÞ hefði bætt hag
sinn nema Kinnadeild, en þar
var fé mun vænna til frálags í
haust en áðui’.
Deildarstjóri Reykdæladeild-
ar KÞ er Teitur Björnsson
bóndi á Bi'ún. G.G.
var 38,81 eyiii' pr. lítra og þegar
sá kostnaður og framlag til
stofnlánadeildar landbúnaðai'-
ins, stofnsjóðstillag o. fl. er frá
dregið, er nettovei'ðið til bænda
eins og áður segir kr. 5,02,36 pi’.
lítra. Þótti bændum mjög miður
að grundvallarvei'ð skyldi ekki
nást. f Árnessýslu framleiddu
bændur til jafnaðar 36.228 kg.
og í Rangái-vallasýslu 32.648
kg. □
tillögu þingmanna úr Noi'ðui'-
landskjöi'dæmi eystra á Alþingi
1961, um sama mál, en sú til-
laga var einnig samþykkt. Hann
sagði, að alla tíð síðan þeir Bald-
ur Líndal og síðar Tómas
Ti-yggvason vöktu, um eða eftir
1950, athygli á notagildi kísil-
gúi-sins á botni Mývatns, hefði
verið áhugi fyrir því máli
heima í héraði og þess beðið
með nokkurri eftirvæntingu, að
úr því yi'ði skorið, hvort þarna
væri reksti'ai'grundvöllur fyrir
hendi. Hann sagðist að vísu sjá
missmíði á undii'búningi máls-
ins og að sumu leyti á sjálfu
frumvarpinu, en þó vilja lýsa
„ÞRÓUNARSVÆÐI“
Svo er að heyra á sumum
ræðumönnum stjórnarflokk-
anna, að með því að skifta land-
inu í svonefnd „þróunarsvæði“
og teikna þau á íslandskort, sé
vandi landsbyggðarinnar leyst-
ur. Það getur út af fyrir sig ver-
ið til skilningsauka að nota
þetta nýja nafn um byggðarlög
eða landshluta, en alveg eins og
það er talið við eiga á alþjóða-
vettvangi að skipta heinúnum í
þróunarlönd eða vanþróuð lönd,
eða vanþróuð lönd og önnur,
sem lengra eru komin. Vísinda-
leg orð eiga við á vísindaöld og
í ritum sérfræðinga, en mestu
máli skiptir þó, að áhugi og fyr-
irhyggja sé til staðar og „afl
þeirra liluta,sem gera skal,“ þ.
e. fjármagnið.
FISKIÐNSKÓLI
Til góðra tíðinda má það telj-
ast, að allsherjarnefnd, þar sem
sæti eiga fulltrúar allra flokka,
mælir nú einróma með því, að
þingið samþykki tillögu Fram-
sóknarmanna um að undirbúa
stofnun fiskiðnskóla hér á landi.
Er vonandi að skriður komist
nú á það mál.
Ríki, sem ver 400 millj. kr. til
skólamála á ári, getur ekki leng-
ur látið það ógert, að mennta
það fólk, sem ber ábyrgð á
miklum hluta útflutningsfram-
leiðslunnar.
HÚN LIFIR Á LÍFSÞRÁNNI
Annars virðist hafa verið áber
andi hægagangur á þingstörfum
síðari hluta vetrar og má víst
teljast vel sloppið, ef þingi verð-
ur lokið fyrir hvítasunnu. Sum-
ir halda, að það muni standa
fram í júnímánuð. Seinagangur
inn stafar af því, að ríkisstjóm-
in hefur ekki getað lagt þau mál
fyrir þingið í tæka tíð, sem hún
telur sig þurfa að fá afgreidd.
Og nú, lætur stjórnin ekki boða
þingfundi nema 4 daga í viku
og standa þeir oft ekki nema 2
stundir eða svo. Með þessu er
stefnt að því, að mörg mál, sem
þingmenn flytja, hljóta enga af-
greiðslu. Yfir þingsölunum
sveimar andi uppgefinnar og
veikrar ríkisstjórnar, sem nálg-
ast sitt endadægur, þótt hún
ALÞINGI
ánægju sinni yfir því, að nú
væri gert ráð fyrir kísilgúr-
vei-ksmiðju við Mývatn. Kvaðst
hann vona, að niðui-staða máls-
ins yrði sú á Alþingi, að verk-
smiðjan yrði reist á árunum
1965—1966, en tók fram, að
hann vildi láta ti'yggja aðilum
hér nyrðra þátttöku í sambandi
við stofnun og stjói-n fyrirtækis-
ins. Frumvai'pinu var vísað til
iðnaðai'nefndai'. í henni eiga
sæti, Jónas Rafnai', sem er
nefndai'foi'maður, Gísli Guð-
mundsson, Þórarinn Þórarins-
son, Sigurvin Einarsson, Sig-
urður Ágústsson og Sigux'ður
Ingimundai'son. □
kunni að geta lifað á lífsþrá
sinni lengur en efni standa til
og framkvæmt skottulækningar
á meinum efnalxagslífsins.
FORMÁLINN VAR '
FELLDUR
Þeir Einar Olgeirsson, Gils
Guðmundson o. fl. Alþýðubanda
lagsmenn fluttu fyrir nokkru
tillögu á Alþingi um „utanrík-
ismál íslands.“ Utanríkisstefnan
var þarna tilgreind í 7 tölulið-
um, og var fyrir þeim inngang-
ur eða formáli. Um þessa til-
lögu fóru fram útvarpsumræð-
ur. Við atkvæðagreiðsluna var
þess óskað af hálfu Alþýðu-
bandalagsmanna, að hver ein-
stakur liður tillögunnar yrði
borinn upp sérstaklega. Forseti
bar þá fyrst undir atkvæði for-
málann og mótmælti þá enginn,
en í formálanum stóð: „Alþingi
ályktar að lýsa yfir því, að þessi
eru grundvallaratriði íslenzkrar
stjórnmálastefnu.“ Þessi for-
máli var felldur við atkvæða-
grieðslu nxeð yfirgnæfandi meiri
hluta. Forseti lýsti þá yfir, að
hér með væri tillagan úr sög-
unni þar sem Alþingi væri bú-
ið að fella það, að gefa út yfir-
lýsingu um grundvallaratriði ís-
lenzkrar utanríkisstefnu að
þessu sinni. Tveir Alþýðubanda-
lagsmenn vöknuðu við vondan
drauxn og mótmæltu, höfðu ekki
áttað sig á því fyrr, um hvað
þeir höfðu beðið. En það var
um seinan.
' (•' ; í
HVAÐ GERA 1
NAGRANNARNIR?
Frændur okkar á Norður-
lönduin semja venjulega um
kaup og kjör til langs tíma.
Eru síðustu dæinin enn ein sönn
un þess. En þetta er því aðeins
mögulegt að jafnvægi og festa
í efnahagsmálun sé fyrir hendi.
Slíkt er því miður ekki hér enda
er svo komið í þjóðfélaginu, að
ekki er samið nema til fárra
mánaða í einu. Veldur því ótti
launþega um verðlagssveiflur
efnahagslífsins og fantatök vald-
hafanna gagnvart almenningi í
því, að Iáta dýrtíðina vaxa hrað-
ar en kaupið.
Innan skanuns tíma rennur
út samningstími sá, sem gerður
var í desember s.l. og verka-
lýðsfélögin búa sig undir það
enn einu sinni að hefja baráttu
fyrir leiðréttingu á launum. Og
enn einu sinni er farið að nota
(Fi-amhald á blaðsíðu 2.)
Skíðalyftan í gangi
um helgina
í DAG, laugardag, veiður skíða
lyftan í Hlíðarfjalli í gangi fx-á
hádegi og allan daginn á moi'g-
un. Snjór er ágætur þessa dag-
ana og ættu sem flestir að nota
snjóinn og sólskinið.
Akureyrarmót í stórsvigi
hefst í Hlíðarfjalli 'kl. 4 í dag.
Margir skíðamenn voru óánægð
ir yfir lokun Skíðahótelsins um
síðustu helgi vegna fundar þax'.
Vonandi stendur það öllum op-
ið nú. □
K. Þ. gelur ekki grei verzlunararð
Grundvallarverð náðist ekki sL ár
KÍSILGÚRMÁLIÐ Á