Dagur - 28.09.1966, Blaðsíða 2

2
, Ný sfelna skilyrði lyrir
viðunandi hagvexfi v
segir í skýrslu Efnaliagsstofnunar til Hagráðs

Með Freyfaxa komust sementsflutningarnir í betra liorf.
(Ljósm.: E. D.)
Hefur Brasilía leyst kynþátfavandamáfin
ÞEIRRAR skoðunar er að
minnsta kosti Brasilíumaðurinn
Gilberto Freyre, félags- og
mannfræðingur, sem hefur um
langt skeið rannsakað kynþátta
mál í heimalandi sínu og ann-
ars staðar. Nú síðast hefur hann
samið skýrslu fyrir Sameinuðu
þjóðirnar um ástandið í heima-
landi sínu. Hún var lögð til
grundvallar á ráðstefnu um að-
skiinaðarstefnu í kynþáttamál-
um, sem haldin var í Brasilíu
um síðustu mánaðamót. Freyre
viil sýna fram á, að fleiri lausn
ir sé hægt að finna á kynþátta-
vandamálunum en aðskilnaðar-
stefnu eða „apartheid".
í Brasilíu ríkir kynþátta-lýð
ræði, segir hann. Evrópumenn,
indjánar, svertingjar, Japanir
og blendingsfólk af þessum þjóð
ernum og kynþáttum býr hlið
við hlið sem Brasiliumenn og
telur sig fyrst og fremst vera
Brasilíumenn.
Sambræðsla hinna ýmsu kyn
þátta hefur sett sérkenni sín á
list, tónlist, mataræði og íþrótt
ir. Evrópuáhrifin eru minni en
áður. í þess stað er lögð áherzla
.á hið upprunalega í hverjum
kynþætti. Gamlar erfðavenjur
koma aftur í Ijós og menn eru
farnir að vera stoltir af og sér
meðvitandi um sérkenni kyn-
þáttanna. Stoltir af Afríkuupp-
runa sínum eða indjánaættum
sínum. En um leið stoltir af því
að vera Brasilíumaður.
Svört Guðsmóðir.
„Næstum sérhverjum Brasilíu
manni finnst — hvort, sem
hann er af blönduðu, norrænu,
semítisku eða japönsku ætt-
emi —, þegar hann skrifar á
portúgölsku, þegar hann dans-
ar evrópiska dansa, þegar hann
leikur hina brezku knattspyrnu,
þegar hann syngur, þegar hann
málar, og einnig þegar hann
biðst fyrir á latínu, að það sé
eitthvað afríkanskt og indjánskt
í sér“, segir Freyre.
Því er eðlilegt, að listamenn
N.K. FIMMTUDAG hefst Meist
aramót Akureyrar í frjálsum
íþróttum. Verður þetta þriggja
daga mót og lýkur á laugardag.
Á fimmtudag hefst keppnin kl.
18.00 og verður þá keppt í þess-
um greinum: 100 m. hlaupi,
kúluvarpi, 400 m. hlaupi og
4x100 m. boðhlaupi.
Á föstudag byrjar keppnin á
Brasilíu skapi myndir af dýrð-
lingum, Guðsmæðrum og engl-
um, sem eru svört, brún, gul og
ekki bara hvít. Eins og á öðrum
sviðum hefur hér gerzt nýtúlk-
un í samræmi við staðhætti í
Brasih'u.
Fyrir 30 árum var talið óhugs
andi að bjóða útlendingi að
snaéða Afríkuættuðu þjóðarrétt
ina feijoada, vatapé og kauru.
Nú er í tízku að gera það.
Nú á dögum notar Brasilíu-
maðurinn oft hengirúm í stað
venjulegs rúms. Foreldrar hans
og foreldrar þeirra gerðu það
ekki — þólt það sé heilsusam-
legra í loftslagi Brasilíu —, því
siðurinn er kominn frá indján-
um.
„Hlnn sæli b?,starSur“.
Freyre vísar til brezka blaða
Fataverksmiðjan Fífa
lögð niður
VIÐ fengum um helgina iþrótta
heimsókn. Ungmennafélagið
Tindastóll á Sauðárkróki heim-
sótti Völsunga. Var hér um að
ræða knattspyrnumenn, 4. flokk
drengja og fyrsta flokk karla.
Urslit urðu þau, að Völsungar
sigruðu í fjórða flokki með 3:1,
og í fyrsta flokki með 6:0.
Fataverksmiðjan Fífa á Húsa
vík hefur verið lögð niður. Þar
unnu flest 20 konur. Þetta þykir
okkur miður gott því mörg
heimili nutu verksmiðjunnar
hvað vinnu snertir. En margar
konur unnu þar, sem naumast
voru færar um mjög erfið störf
og drýgðu tekjur heimilanna
við saumaskapinn. En iðnaður-
inn á nú í vök að verjast vegna
óheppilegrar efnahagsþróunar í
landinu. Þ. J.
sama tíma og verður þá keppt í
200 m. hlaupi, kringlukasti, lang
stökki og 800 m. hlaupi.
Á laugardag hefst keppnin kl.
14.00 og verður þá keppt í 7
greinum: 1500 m. hlaupi, spjót-
kasti, hástökki, 110 m. grindar-
hlaupi, stangarstökki, 3000 m.
hlaupi og 4x400 m. boðhlaupi.
(Frá FRA)
mannsins, sem mótaði hugtak-
ið „hinn sæli bastarður" um
íbúa Gíbraltar, þar sem enginn
kynþáttur er öðrum æðri.
Brasilíumaðurinn er einnig
„hinn sæli bastarður“, segir
Freyre. Jafnvel þegar hann er
vannærður, sjúkur og fátækur,
er hann yfirleitt laus við van-
metakennd út af kynþætti sín-
um.
Hvers vegna hefur Brasilía
náð svona langt?
Freyre álítur, að ein af ástæð
unum sé sú mynd, sem þræla-
haldið tók á sig í heimalandi
hans. Þótt ótrúlegt megi virð-
ast, skapaði þetta ólýðræðislega
fyrirbrigði góð skilyrði fyrir lýð
ræði. Þrælahaldið var nefnilega
föðurlegt. Þrælarnir voru hluti
fjölskyldunnar og fengu þannig
sífellt betri félagsleg, efnahags-
leg og menningarleg skilyrði.
Blendingshjónabönd voru al-
geng, og stéttaskiptingin var
mikilvægari en kynþáttaskipt-
ingin. Rómversk-kaþólska kirkj
an hafði mikil áhrif og studdi
samrunann. □
- HÉRAÐSSÝNINGIN
(Framhald af blaðsíðu 1)
hefðu þá flestir nokkuð að
keppa að. Og þótt einstaklings-
sýningar hefðu takmarkað gildi,
leiddu þær margt í ljós. Hins
vegar væri nú að því unnið, að
koma upp búfjárræktarstöðv-
um, þar sem kynbótahrútar
væru afkvæmaprófaðir. Yrði
það hin mesta framför í sauð-
fjárræktinni. Síðan fór ráðu-
nauturinn inn á hin arfgengu
svið sauðfjárins, eiginleika
þess, kosti og galla, og lýsti því
hvernig kindur ættu að vera.
Þá lýsti hann dómum en hafði
áður skýrt á hverju þeir grund
völluðust að þessu sinni.
Beztu hrútarnir voru leiddir,
einn og einn á útisýningarsvæð
ið og veittu menn þeim góða
athygli.
Síðar verður væntanlega
unnt að segja meira frá héraðs-
sýningu þessari. □
Annar úrslitaleikur
SL. sunnud. léku Keflvíkingar
og Valur til úrslita í íslandsmót
inu í knattspyrnu, I. deild. Leik-
ar fóru svo eftir venujlegan leik
tíma að jafntefli varð 1:1. Var
þá leikið áfram í 30 mínútur,
og varð enn jafntefli 2:2, og
verða liðin því að leika að nýju.
f NÝLEGA útkominni skýrslu
Efnabagsstofnunarinnar til Hag
ráðs, sem mjög er til umræðu í
blöðum um þessar mundir segir
meðal annars, að íslenzk efna-
Iiagsþróun byggist nú:
„. . . . að mjög takmörkuðu
leyti á þeirri Iiagnýtingu tækni
og skipulags í öllum greinum
og þeirri markvissu leit að tæki
færum, sem einkennir atvinnu-
líf þróaðra iðnaðarþjóða. Það
skiptir miklu að á þessu verði
breyting, því þess er ekki að
vænta, að ört vaxandi verðmæti
haldi áfram að skila sér á land
án teljandi frumkvæðis og skap
andi undirbúnings, hvorki í
auknum sjávarafla né í kjörum
heimsviðskiptanna. Hin hag-
stæðu ytri skilyrði eru nú tekin
að breytast til hins verra og hin
nýja fiskveiðitækni hefur þegar
skilað mestu af þeim árangri,
sem af henni er að vænta. Ef
ná á viðunandi hagvexti í fram
tíðinni, verður í æ ríkara mæli
en verið hefur hingað til að
marka þá stefnu í málefnum
hinna einstöku atvinnugreina,
sem grípi til róta þeirra megin-
vandamála, sem þær standa
frammi fyrir, jafnframt því, sem
fyrirtæki jafnt sem opinberir
aðilar leiti með markvissum
hætti þeirra tækifæra, tækni og
skipulags sem bezt eru til hag-
nýtingar. Margvíslegra athug-
ana og aðgerða er þörf til að
- ORLOFSHEIMILI
(Framhald af blaðsíðu 1).
eiginlegra nota. Næstum sjálf-
gerðir leik- og íþróttavellir eru
hjá Illugastöðum. Eitthvað af
jörðinni mun þegar hafa verið
tekið til skógræktar og fylgii'
sá hluti ekki með í kaupunum.
Eigandi Illugastaða er Sigurð-
ur O. Björnsson prentsmiðju-
stjóri á Akureyri. Líklegt var
talið á mánudaginn, að kaup-
máli yrði undirritaður í gær,
þriðjudag. □
- SÍLDARAFLINN
(Framhald af blaðsíðu 1)
Löndunarstaðir.
Reykjavík 32.008 Iestir
Siglufjörður 17.488 —
Hjalteyri 8.567 —
Hrísey 205 —
Húsavík 4.260 —
Þórshöfn 1.940 —
Borgarfjörður eystri 3.604 —
Mjóifjörður 1.095 —
Eskifjörður 36.628 —
Fáskrúðsfjörður 25.076 —
Breiðdalsvík 3.146 —
Bolungarvík 6.634 —
Ólafsfjörður 6.150 —
Dalvík 489 —
Krossanes 14.034 —
Raufarhöfn 50.327 —
Vopnafjörður 14.953 —
Seyðisfjörður 101.539 —
Neskaupstaður 57.054 —
Reyðarfjörður 20.259 —
Stöðvarfjörður 4.907 —
Djúpivogúr 5.596 —
þetta megi verða. Umfram allt
þarf þó jafnvægisástand að kom
ast á, sem tryggi stöðugt verð-
lag, hófstillingu í tekjuþróun,
skynsamlega ráðstöfun verð-
mæta og trausta viðskiptahætti,
svo að fyrirtækjum gefist kost-
ur á að starfa á grundvelli fram
sýnna áætlana.“
Eins og glöggt kemur fram í
framanskráðu, er ný stefna í
efnahagsmálum talin grundvali
arskilyrði fyrir viðunandi bag-
vexti á komandi árum. □
- SMÁTT OG STÓRT
(Framhald af blaðsíðu 8).
ur, Jóhann Halldórsson Krist-
nesi ritari og Aðalsteinn Karls-
son Húsavík gjaldkeri.
AFMÆLI — KOSNINGAR —
BRAUTRYÐJENDUR
Hálfrar aklar afmæli Framsókn
arflokksins og alþingiskosning-
arnar, sem í liönd fara á næsta
vori, settu að sjálfsögðu nokk-
urn svip á þingið, umræður
þess og meðferð mála. Meðal
fulltrúa, sem þarna mættu, var
einn af elztu brautryðjendum
flokksins, Jón Sigurðsson í
Yzta-Felli. Jón er enn ungur í
anda, þótt kominn sé á efri ár,
og ræddi jöfnum höndum minn
ingar fyrri tíma og verkefni
komandi ára. Hann var efsti
maður á Iandslista Framsóknar
flokksins (við landskjör) haust
ið 1926, en þær kosningar eru
enn mörgum minnisstæðar.
Kosning fór fram fyrsla vetrar-
dag og hamlaði ófærð víða kjör
sókn í sveitum, en lítið var þá
um akvegi og farartæki þau, er
nú tíðkast. Svipmikill málflutn
ingur Ketils Indriðasonar á
Fjalli vakti einnig athygli á
þinginu, en liann var eins og
Jón, einn hinna vöskustu for-
göngumanna flokksins hér á
Norðurlandi, meðan flokkurinn
var að ryðja sér til rúms og
álirifa hér í íslenzkum þjóð-
málum.
ENN UM HUNDAHALD
Enn hefur verið kvartað um
hundahald hér á Akureyri. Lítil
stúlka, sem liundur beit, leit inn
á skrifstofur blaðsins í fyrradag
og sagði sögu sína. Ilundahald
var bannað á Akureyri fyrir
nokkrum árum — með undan-
tekningum þó. Þær undantekn-
ingar eru orðnar bæði margar
og ástæðulausar og kemur að
því fyrr eða síðar, vegna sícnd-
urtekinna umkvartana, að
handahald verði bannað með
öllu. Því miður er útlit fyrir, að
beðið verði eftir alvarlegum
slysum til að gera nauðsynlegar
ráðstafanir í þessu efni. Slíkt er
þó óþarft og væri nær að banna
hundahald með öllu og það hið
fyrsta, þar scm nú Iiggur fyrir,
að hundaeigendur gæta ekki
hunda sinna og mörg smáslys
og leiðindi hafa af hundahaldi
hlotizt.
Meistaramót Akureyrar í frjálsum íþróttum
hefst n.k. fimmtudag kl. 6 e. h.