Dagur - 01.10.1966, Blaðsíða 4

VIÐ SA.NDA
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-1160 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla: f
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
STERK ÁBYRGÐARTIL-
FINNLYG
DR. HALLDÓR PÁLSSON, búnað-
armálastjóri, segir í nýútkomnu Bún-
aðarriti, að bændur séu nú ekki eins
bjartsýnir og áður. Valdi því óvissa
sú, er nú flæðir yfir þjóðina með vax-
andi þunga og með þeim afleiðing-
um að gera öllum atvinnuvegum,
sem þurfa að framleiða fyrir erlend-
an markað, fvrr eða síðar ókleift að
standa á eigin fótum í samkeppni
við aðrar þjóðir. Dr. Halldór segir,
að síðustu tvö árin hafi aðstaða
bænda til sölu á erlendum markaði
stórversnað, þar sem verðlagið er-
lendis hafi ekki hækkað en óðaverð-
bólgan innanlands aukið framleiðslu
kostnað um 10—20% á ári, þess vegna
nægi hinar lögbundnu útflutnings-
uppbætur nú ekki lengur til þess, að
framleiðslukostnaðarverð fáist fyrir
það, sem út er flutt.
Hann segir síðan m. a.: „Sumir
ásaka bændur fyrir offramleiðslu og
aðrir eru svo óskammfeilnir að telja,
að landbúnaðurinn sé ein af frum-
orsökum verðbólguþróunarinnar inn
anlands. Slíkt er fjarstæða, því að
samkvæmt þeirri löggjöf, sem verð
landbúnaðarvara hefur verið ákveð-
ið eftir, hækkar verð á landbúnaðar-
vörum því aðeins að verð á rekstrar-
vörum landbúnaðarins hafi hækkað
og/eða vinnutekjur annarra stétta
hafi hækkað. Bændur hafa alltaf
fengið sínar hækkanir eftir að allir
aðrir hafa fengið hækkanir. Bændur
hafa því orðið að súpa seyðið af verð-
bólguþróuninni, en ekki átt sök á
henni. Meðal annars af þessum ástæð
um hafa bændur verið tekjulægsta
stéttin að undanförnu.“
Dr. Halldór segir, að íslenzkir
bændur séu „gæddir sterkri ábyrgð-
artilíinningu sem þjóðfélagsþegnar"
og hlutur þeirra í nútíma uppbygg-
ingu landsins sé sízt minni en ann-
arra stétta. Stefnan, sem bændastétt-
in hafi fylgt, hafi verið í þeirfi. „í
fyrsta lagi að halda við byggð í öll-
um héruðum landsins. í öðru lagi að
framleiða nægilegt magn af þeim
vörutegundum, sem íslenzkur land-
búnaður getur framleitt til þess að
fullnægja eftirspurn innanlands og
eftir atvikum meira eða minna magn
til útflutnings. í þriðja lagi að vanda
alla framleiðsluna — svo að á boð-
stólnum fyrir neytendur sé ávallt
gæða vara. í fjórða lagi að tækni-
væða landbúnaðinn og taka í þjón-
ustu hans á hverjum tíma hagnýtan
árangur vísindalegra rannsókna og
tihauna til að auka framleiðni land-
búnaðarins sem allra mest og fram-
leiða sem ódýrastar vörur miðað við
gæði og allar aðstæður. í fimmta
(Framhakl á blaðsíðu 7).
RÉTT FYRIR vertíðarlok lax-
veiðanna kom kunningi nainn
að máli við mig og bauð rnér að
veiða með sér í Sandá í Þistil-
firði einn eða tvo daga. Með
1—2 þúsund krónu veiðileyfi í
huga, eða jafnvel dýrara fannst
mér þetta vel boðið, bauðst á
móti til að vera kokkur í ferð-
inni og síðan var þetta bundið
fastmælum. Við vorum þrír, sjó
maður, iðnaðarmaður og ég.
Við ókum austur í fögru
veðri, mættum mörgum fjárbíl
um, öllum með ljósi og eftirlits
manni á palli, sáum þingeyskt
fé hér og hvar við veginn frjáls
legt í þurrviðrinu og flest með
prúðan svip, gulleitan, eins og
fallegast þótti í mínu ungdæmi.
En nú er öldin önnur og margir
hallast að hinu bjarta yfirbragðj
sauðfjárins eftir að gular ill-
hærur í ullinni hafa fengið sinn
harða dóm. Hesta sáum við með
hnakkförum, hásir hundar úr
göngum geltu varla að bílnum,
kýr í loðnari feldi en þær voru í
fyrir nokkrum vikum kroppuðu
solnaða há, og nokkrar geitur
er gæddu sér á lyngi, sáum við
einnig og gerðum allt að um-
talsefní. Haustlitirnir fögru í
þingeyskum byggðum eiga eng
an sinn líka. Börn sáum við í
berjamóum og vátnið kom í
munninn, einnig konur, en þær
litu ekki upp. En allt er það
gott, sem guð gefur austur þar.
Við lentum í þreifandi myrkri
á austurleið, vorum nærri bún-
ir að aka yfir hvíta tófu á Axar
fjarðarheiði, en bílljósin munu
hafa ruglað hana í ríminu.
Og svo komum við loksins að
Flögu, sem stendur rétt við þjóð
veginn og stuttan spöl frá mik-
illi og myndarlegri brú yfir
Sandá. En í þeirri ágætu elfi
v veiddi maður nokkur, ekki lýgn
ari en almennt gerist, 58
laxa á tveim dögum fyrir all-
mörgum árum síðan og nennti
þá ekki að standa í því lengur.
Á Flögu voru okkur fengnir
lyklar í hendur, bæði að veiði-
mannakofanum og jeppabíl,
sem þar stóð í hlaði og sagt var
að veiðimenn hefðu til frjálsra
afnota. Þessa leið, sagði bónd-
inn og benti út í náttmyrkrið.
Ekki hægt að villast, fara bara
veginn, sem liggur beint að
húsinu, ekki afleggjarann til
hægri því að hann lægi upp á
tún. Og velkomnir vorum við
og blessaðir fyrir það að koma,
og svo fylgdu okkur góðar ósk-
ir og við héldum út í nóttina.
Veginn fundum við, áin nið-
aði á vinstri hönd. Loks grillt-
um við í kofann og ókum í hlað,
okkar bíl og jeppanum. Lykill-
inn gekk að útihurð. Inni var
dimmt og kalt. Við kveiktum á
eldspýtu og bkkur fór nú að lít-
ast betur á. Þetta var nú ekki
neinn kofi í venjulegum skiln-
ingi. Kerti í skál á stofuborðinu
kom sér vel. Jæja. Gott að fá
ljóstýruna. En ljósamótor átti
að vera einhversstaðar nærri.
Hann var í sérbyggingu og geng
um við þar inn. Sjómaður og
maður vélum vanur, og
auk þess lítið vílsamur, fór
ástúðlegum höndum um vélar-
bákn, sem þar stóð Hún stóðst
ekki gælur hans og rann í gang,
raunar ekki hljóðlaust, og gaf
nú bæði ljós, hita til suðu á
fjórum rafsuðuhellum inni í
eldhúsi og hitaði auk þess ofna
um allt hús.
Veiðimannakofinn var nefni-
lega engin kofi, heldur hið veg-
legasta hús með stórri setustofu
og öllum þægindum þar, svefn-
herbergjum með tilreiddum
sængum, ágætu eldhúsi, stóru
baðherbergi, geymslum og for-
stofu. Svona eiga veiðimanna-
kofar að vera, hugsaði ég og
lét hjá líða að íhuga kostnaðar-
hlið slíkra fyrirtækja.
Nesti var snætt, kaffi hitað,
sögur sagðar og síðan lagzt til
svefns. Eitthvað barst talið að
amerískum veiðimannahúsum,
sem gjarna eru lítil og aðeins
fyrir einn veiðimann. En hús-
leg aðstoð fylgir með í leigunni.
Mönnum kom ekki saman um,
hvort betra væri að hafa stærri
hús sameiginlega eða smáhýsin.
Við sáum roskinn og ráðsett-
an hund við kofann um kvöldið
þegar við komum. Við réttum
honum bita. Hann sagðist ekki
vera svangur og þáði ekki. Um
nóttina urðum við hundsins var
ir. Hann er varðhundur veiði-
mannakofans og geltir þegar
hann sér til mannaferða eða
drauga. Hann virðist vera dálít
ið skyggn. Það er notalegt á
ókunnum og myrkum stað, að
vita af hundi nálægt sér.
Sólin vakti okkur um morg-
uninn og það glampaði á silfur-
tæra ána. Sjómaðurinn var þeg
ar farinn að hita kaffið. Enginn
Iminntist á kokk og sízt af öllu
ég. Seppi sat við dyrnar þegar
við komum út. Bitinn frá kvöld
inu áður var horfinn. Hund-
ur þarf líka sinn morgunmat.
Nú skyldi farin könnunarferð
með ánni, allt frá sjó og upp til
foss þess, sem hindrar lengri
göngu laxfiska. Til þess var
jeppinn hinn ágætasti, enda
ekki öðrum bílum fær sá ruðn-
ingsvegur, sem frá kofanum lá
og fram að fossi. Jafnvel jepp-
inn komst ekki alla leið. Ein-
hverjir höfðu áður freistað þess
að fara lengra en við töldum
fært, en fest bílinn. Slíkt vild-
um við ekki eiga á hættu og
gengum síðasta spölinn.
Fossinn er margskiptur og
vantar sýndist mér ekki mikið
á, að hann væri laxgengur. Und
ir honum var mikill hylur. Þar
var bæði lax og silungur, sýnd
veiði en ekki gefin vegna erfiðr
ar aðstöðu í gljúfrunum. En
litlu neðar var hver veiðistað-
urinn öðrum fallegri.
Sólin var heit, berja- og gras
hvammur við ána gerðu gælur
við letina, en veiðilöngunin örv
aði aftur á móti til rannsókna.
Við renndum fyrir konung fisk
anna en án árangurs. Hann leit
ekki við neinu lengi dags. Við
buðum ánamaðk, sem kostaði
Landsmálaályktun kjördæmisþings Fram-
sóknarmaima 1 Norðurlandskj örd. vestra
Hús veiðimanna við Sandá í Þistilfirði.
3 kr. stykkið, spæni upp á 40—
50 kr. og flugur í öllum regn-
bogans litum.
Svo var það á breiðu einni
failegri, sem ég er búin að
gleyma nafni á, að ég sá fjóra
stóra laxa með stuttu millibili,
tvo og tvo saman og aðra minni
á fleiri stöðum, svo og bleikju.
Það er ósköp gaman að sjá lax,
en sá lax, sem sézt frá
þeim stað sem staðið er á við
veiðarnar, tekur sjaldan.
Svo bar það við er ég skipti
um spón og setti á stóran, silfr-
aðan Toby, að stærðar lax
renndi sér á hann og hrifs-
aði hann hörkulega. Nær strax
rauk hann upp og stökk beint
upp í loftið, sveigði sig með
rykk og hinn ágæti spónn losn-
aði og rann máttlaus niður í
vatnið. Jæja, þetta kom þó blóð
inu á hreyfingu, en heldur ekki
meira. Það fór líkt fyrir gest-
gjafanum á öðrum stað í ánni.
En sjómaðurinn, saklaus af því
að særa fisk, var manna kát-
astur. Við könnuðum ána, allt
til sjávar og var það hin fróð-
legasta ferð en eftirtekja engin
í hinni göfugu veiði.
Varðhundurinn heilsaði okk-
ur þegar við komum í nætur-
stað um kvöldið. Kvöldverðar
var neytt af gnægð nestis, sem
heittelskandi eiginkonur höfðu
um búið áður en heiman var
haldið. Veiðisögur voru sagðar,
bara ögn eldri en frá líðandi
degi og sumar mergjaðar. Lifn-
aðarhættir laxins voru ræddir
af heimspekilegri ró og tiltækri
þekkingu, byggð í huganum
nokkur myndarleg nýbýli við
Sandá, þar sem ræktanleg lönd
eru svo mikil og lítt notuð enn,
nema sem beitiland, Sandá fyllt
af laxi, fossinn gerður laxgeng-
ur svo að laxinn kæmist óhindr
aður langt til óbyggða, vegur
lagður þangað með litlum til-
kostnaði og annar veiðimanna-
kofi byggður ofan með ánni á
friðsælum og fögrum stað o. s.
frv., þar sem „góðir menn“
fengju hina ákjósanlegustu að-
stöðu til að stunda veiðar með
miklum árangri.
Um miðja nótt tók hundur-
inn til að gjamma og var um
stund reiður. Engin var von
mannaferða og létum við ímynd
unaraflið leggja til þá, sem í
náttmyrkrinu voru í nágrenni
okkar, illra eða góðra erinda.
Enginn barði á hurð eða glugga
hjá okkur þessa nótt. Ekki átt-
um við sökótt við framliðna, svo
að við vissum til og því bezt að
breiða sængina ofan á sig á nýj
an leik og sofa ögn meira, láta
náttsveim annarra afskiptalaust
og vakna snemma næsta morg-
un. Vai' það annars ekki í Þistil
firði, sem mestur draugagangur
inn var, hérna um árið? En von
andi ekki hér alveg á næstu
grösum!
Ég vaknaði við þrusk í eld-
húsinu snemma næsta morguns
og þá beztu kaffilykþ sem unnt
er að hugsa sér fyrir morgun-
matglaða menn. Nú skyldi hefja
alvöruveiðar á álitlegustu stöð-
unum. Við vissum svo sem hvar
hann var, sá afturmjói. Þrjár
stengur og tvö leyfi. Það út-
leggst þannig, að tveir mega
veiða en einn að horfa á, og er
engin frágangssök í g;óðu veðri.
Vonbrigði urðu í hverjum hyl
og hverri breiðu. Engin skepna
vildi líta við okkur, nema agnar
litlir og gráðugir urriðar. En
svo var áin veiðileg, að við
hvern nýjan veiðistað ætluðum
við að „ganga að honum vís-
um“.
Svo var það á einum stað, að
eitthvað nartaði í maðkinn hjá
handverksmanninunum. En
hann er iðinn með maðkinn, og
hann lifnaði allur við þetta nart.
Nart getur nú líka verið með
svo mörgu móti. Eftir litla
stund dró hann stóra bleikju,
bústna og ofurlítið rjóða, fyrsta
afla ferðarinnar, nokkuð
margra punda fisk getum við
sagt. Svo var þar ekki meira að
hafa, þrátt fyrir ítrekaðar til-
raunir. Félagar mínir bjuggust
til að leita nýrra veiðistaða og
gengu lengra niður með ánni.
Ég ætlaði að kasta maðki nokkr
um sinnum. Og þá kom laxinn
á, og var ekki feiminn. Fyrst
tók hann þó maðkinn kurteis-
lega og fann ég það. Ég gaf hon
um tíma til að gleypa vel. Síðan
tók ég þéttingsfast í og var þá
haldið vel á móti og þung hreyf
ing fisksins benti til þess, að
um væna veiði væri að ræða.
Hófst svo hin venjulega barátta
milli fisks og manns. Leikurinn
var ójafn en laxinn hafði þó
(Ljósm.: E. D.)
ýms ráð. Hann steypti sér und-
an straumi og neytti færis að
ná fram í strenginn, þar sem ég
myndi verða að láta í minni
pokann. Hann synti í kring um
stóra steina í botninum og hann
stökk upp, í von um að losna
við öngulinn. Eftir litla stund lá
stór og litfagur lax á árbakk-
anum. Heiðri veiðiferðarinnar
var borgið og það færðist væi'ð
arleg ánægja yfir okkur.
Nú var kaffi drukkið úti í
guðsgrænni náttúrunni, nánar
tiltekið í berjahvammi við ána,
þar sem vel sást yfir. Þarna var
áih grýtt og breið, dálítill
straumur í henni. Vitum við þá
ekki fyrr til, en við sjáum
sporðaköst við þann árbakk-
ann, sem fjær var. Það var ekki
um að villast þegar þetta endur
tók sig, ennfremur sáum við
langt og íbogið bak upp úr vatn
inu öðru hverju. Hvað var nú
þetta? Þrjár komu skýringarnar
en engin þeirra var rétt, að
öðru leyti en því, að þarna var
eitthvað lifandi á ferð.
Það einfalda ráð var tekið, að
vaða yfir. ána, ef hún reyndist
væð á klofstígvélum og það var
hún. Fast upp við land í grunnu
straumvatni með grýttan botn
lágu fimm bleikjur, þrjár þeirra
mjög stórar, sennilega fimm til
sex punda fiskar. Þær lágu svo
þétt, hlið við hlið, að líkast var
að' þær væru bundnar saman.
Öðru hverju slógu þær sporð-
um allar í senn og færðu sig að
næsta steini en komu óðar aft-
ur. Tvisvar stakk ein bleikjan
sér undir hinar og lyftust þær
þá að nokkru upp úr vatn-
inu. Þessi leikut- stóð lengi og
stendur kannski enn. Kannski
voru þetta einhverskonar ástar
leikir, sem eru víst skrítnir í
vatni. En nú eiga vatnabúar að
hafa frið fyrir veiðigræðgi
manna, því stangveiðivertíð er
lokið.
Þessar jarðir liggja að Sandá
í Þistilfirði: Flaga, tvö býli, þar
sem búa Jóhannes Guðmunds-
son og Ríkarður sonur hans,
Osland, nýbýli en þar býr Þórir
Björgvinsson. Eru þá taldir bæ-
ir vestan ár. Að austan eru,
Ytra-Áland, Syðra-Áland og
Leirlækur, sem er eyðibýli.
Fjallalækjarsel mun eiga örlítið
land að ánni uppi við fossinn.
Kokkurinn.
SUNNUDAGINN 4. september
héldu Framsóknarmenn í Norð
urlandskjöldæmi vestra kjör-
dæmisþing sitt í Húnaveri og
var það fjölsótt. Guttormur Osk
arsson formaður sambandsins
flutti skýrslu stjórnarinnar, en
Brynjólfur Sveinbergsson gjald
keri skýrði reikninga, er sýndu
góðan hag. Þingmenn fluttu
framsöguerindi um lands- og
héraðsmál og margar samþykkt
ir voru gerðar. Þinginu lauk
ekki og verður síðar boðað _til
framhaldsþings.
Laridsmálaályktun þingsins
hljóðár svo:
„Kjördæmisþing Framsóknar
manna í Norðurlandskjördæmi
vestra, haldið í Húnaveri 4.
september 966, telur það þjóðar
nauðsyn, að horfið sé frá nú-
verandi stjórnarstefnu, sem á
flestum sviðum hefur leitt til
stjórnleysis í efnahagsmálum.
Verðbólgan hefur ekki verið
stöðvuð, heldur hefur hún þvert
á móti magnast ár frá ári, og
í'íkir nú hér meiri óðaverðbólga
en áður eru dæmi til. Álögur á
almenning hafa margfaldazt.
Sparnaðar í ríkisrekstri er ekki
gætt. Óhófseyðsla er á allt of
mörgum, sviðum. I framkvæmd
um hefur handahóf og henti-
stefna ráðið allt of miklu. Frum
atvinnuvegirnir eiga við sívax-
andi erfiðleika að etja af völd-
um verðbólgu og óstjórnar, og
er nú svo komið, að í sumum
atvinnugeirnum blasir við sam-
dráttur og jafhvel alger stöðvun
t. d. í iðnaði. Hins vegar hefur
verðbólgustefnan ýtt undir spá
kaupmennsku og fjármálaspill-
ingu á ýmsum sviðum.
Hér þarf að verða gagnger
breyting á. Þjóðin þarf að snúa
baki við verðbólgustefnu ríkis-
stjórnarinnar. Það þarf að taka
upp nýja stefnu í efnahags- og
atvinnumálum, þar sem höfuð-
áherzla skal lögð á stöðvun
verðbólgunnar, efling atvinnu-
lífsins, skipuleggja niðurrröðun
framkvæmda og aukna fram-
leiðni. Þess ber sérstaklega að
gæta, að nýta sem bezt innlend
hráefni og náttúruauðlindir,
auka fjölbreytni og vaxandi
framleiðni í vinnslu landbúnað
ar- og sjváarafurða, samkv.
neyzluþörf þjóðarinnar og
markaðsmöguleikum. Kapp-
kosta þarf að gera þær sem
verðmætastar útflutningsvörur
með fullvinnslu hér innanlands.
Lögð sé áherzla á að stofnsetja
og efla iðnfyrirtæki sem víðast
og stuðla á þann hátt að jafn-
vægi í byggð landsins. Kanna
ber nýjar leiðir til aukinnar
hganýtingar orkulinda lands-
ins og annarra náttúruauðæfa
þess. Hefja þarf markvissa sókn
á ýmsum þeim sviðum, sem
vandræðaástand er nú að skap-
ast á, svo sem í samgöngumál-
um, uppeldismálum, menning-
armálum og heilbrigðismálum.
Það má vera öllum ljóst, eins
og nú er komið, að nauðsynleg-
ar stefnubreytingar er ekki að
vænta af núverandi ríkisstjórn,
sem lætur reka á reiðanum og
fleytir sér á handahófslegum
skyndiráðstöfunum, sem marg-
ar hverjar verða til þess að
kynda undii' verðbólgunni
strax og frá líður. Verður eigi
betur séð en núverandi ríkis-
stjórn hafi algerlega gefizt upp
við lausn verðbólguvandans,
enda þótt hún vilji sitja áfram,
þvert ofan í allar lýðræðislegar
leikreglur. Kjördæmisþingið tel
ur því brýna nauðsyn á, að öll
ábyrg öfl taki höndum saman
til að knýja fram breytta stefnu
ný vinnubrögð og víðtæka sam
stöðu um nýja forustu. Fram-
sóknarflokkurinn er eini aðil-
inn, sem er þess megnugur að
hafa forystu um það samstarf
og um þá nýju stefnu, sem nauð
synleg er. Þess vegna þurfa all-
ir, sem óska stefnubreytingar,
að gera sér ljósa nauðsyn þess,
að Framsóknarflokkurinn komi
sem allra sterkastur út úr
næstu alþingiskosningum.“
- Orlofsheimili á lliuqastöðum
(Framhald af blaðsíðu 1)
fram Fnjóská og upp á Vaðla-
heiðarbrún. Landið vantar því
ekki.
Þegar um staðarval fyrir
orlofsheimili ræðir, gerá menn
miklar kröfur. Heitt vatn, nátt-
úrufegurð, veiðiréttindi ’og sitt-
hvað fleira vilja menn hafa.
Illugastaðii' fullnægja sumum
þessum kröfum en 'öðrum ekki.
En val þessa staðar erum við
ánægð með að mörgu léyti. Þar
mun sennilega sumarheitast á
Norðurlandi. Vegurinn um
Fnjóskadal er góðui’, miklar
grundir gera leik- og íþrótta-
vallargerð auðvelda.
Nú þegar hefur verkfræði-
skrifstofu Sigurðai' Thoroddsen
og Þorvaldi Kristmundssyni
arkitekt verið falið að annast
tæknilegan undii'búning að
byggingu orlofsheimila á þess-
um stað. Byrjað er að gera
MEÐ minnkandi einangrun og
auknum fjárráðum unglinga,
hafa fallið brott hömiur, sem
þrátt fyrir allt voru til góðs á
sumum syiðum og mörgum
nauðsynlegar.
Þegar þessar hömlur voru
ekki lengur fyrir hendi, á jafn
afgerandi hátt, þurfti fastmótuð
siðgæðisvittirid og meiri form-
festa að koma í staðinn. Aura-
ráð barna og unglinga virðast
oft svo mikil, að úr hófi keyrir.
Frelsi í ráðstöfun þessai’a fjár-
muna yngstu kynslóðarinnar
hefur farið út í hreinar öfgar,
sem hefna sín, enda vandþrædd
ur meðalvegurinn.
Á meðan víð takmörkum ekki
ákveðið peníngaráð barnanna,
verðum við áð setja hömlur á,
sem auðvelda þeim skynsam-
legri notkun fjármuna en nú er
algengt. Á meðan 14—16 ára
unglingar hafa í sumarkaup
hálf árslaun virðingarmikilla
embætfismanha, bera þeir ekki
nauðsynlega virðingu fyrir fjár
munum og kunna ekkert með
að fara að jafnaði.
Heimilin, skólarnir og borg-
ararnir þurfa að skapa það al-
menningsálit, að það sé skömm
fyrir úngling og heimili hans,
ef hann fer ógætilega með pen-
inga.
Við getum glaðzt yfir þeirri
ákvörðun bæjarstjórnar, að
sælgætissölurnar eru lokaðar
eftir kl. 8 á kvöldin, þótt önnur
lausn hefði eflaust verið auð-
veldari í framkvæmd. En það
er staðreynd, að fyrst og fremst
eru það_.unglingarni, sem verzla
á þessum stöðum, okkur til
ama og þeim sjálfum til.tjóns.
Þetta er sá kjarni málsins, sem
úrslitum réði, þótt hitt sé frem-
ur básúnað, að lokun sælgætis-
sala sé af meinsemi einni sprott
in.
Á sama hátt og bæjarfélagið
hefur sagt sitt álit í þessu efni,
eiga skólarnir að brýna fyrir
nemendum sínum, að það sé
ekki sízt eyðslusemi þeirra, er
valdi því, að sett er bann við
búðarrápi þeirra í frímínútum.
Á meðan hóptilfinningin á mest
ítök í nemendunum, er mikil-
vægast að halda eyðsluseminni
í skefjum. Heyrt hefi ég for-
eldra segja sem svo, að börnun-
um sé ekki of gott að fá sér
eitthvað í svanginn í skólatíma,
og þau láta aurana fúslega af
hendi. Reynslan er síðan sú, að
oftast er keypt eitthvað það,
sem er miður hollur matur, til
að svæfa svengdartilfinninguna,
enda naumast aðstaða eða tími
til annars á hlaupum.
En með því að fá börnum sín
um daglega eyðslupeninga til
slíkra „matarkaupa“, eru mæð
urnar stundum að skjóta sér
undan því, að láta börnin fá
góðan morgunverð áður en þau
fara í skólann. Börnin þurfa
bæði að fá næringarríkan og
lystugan morgunverð áður en
lagt er af stað í skólann, og þau
þurfa góðan tíma til að borða
hann. Annað er naumast for-
svaranlegt.
Á það má benda, að í skólum
á að ætla nemendum tíma til að
neyta nestis. Sjálfsagt virðist að
nota þetta meira en gert hefur
verið. Nú, þegar við sendum
börn okkar í skólana, skulum
við hjálpa hvert öðru með’upp-
eldið á börnunum, með því að
vera samhent um að halda í
sumarkaupið, og taka ekki
alltof mikið mark á því, sem
börnin segja okkur um auraráð
annarra.
Sparnaður, sem verndar börn
og unglinga, er til sóma, hvað
sem dýrtíð og annarri óreiðu
líður.
Barnakarl.
„Ferðamaður“ sendþr Fokdreif-
um eftirfarandi:
Það getur verið • gaman að
ferðast um Eyjafjörð í góðu
veðri og margt fallegt áð sjá,
ekki sízt ef farið er fram að vest
an og út að austan. En það get
ur borið fyrir auga fleira en
fallegt er. Það stendur í Degi
17. sept sl. aðvörun til sauðfjár
eigenda við illri meðferð fjár og
er þar minnst á sauðfjárflutn-
inga og vísað til orða Páls A.
Pálssonar yfirdýralæknis.
Stundum er hafður lítill pall
ur aftan á dráttarvélum til að
flytja og annast ýmsan flutning.
í ferð um Eyjafjörð 25. septem-
ber sáum við hvar tveir menn
tóku kindur, sauðbundu þær og
tróðu þeim upp á pallinn á drátt
arvélinni. Síðan óku þeir eftir
hörðum og holóttum veginum.
Getur fáum blandast hugur um,
hvernig skepnunum hafi liðið á
þessu ferðalagi.
fyrstu uppdrætti að mannvirkj-
um.
Ráðgert er, að hvert verka-
lýðsfélag eigi sína sumarbúð
eða búðir, sem hver er ætluð
einni fjölskyldu. í öðru lagi
þarf byggingar til sameiginlegra
nota og er ráð fyrir því gert, að
Alþýðusamband Norðurlands
eigi þær.
Verkalýðsfélögin njóta nú
framlags til orlofsheimila, um
eina millj. kr. á ári, samkvæmt
fjárlögum. Við væntum að njóta
þessa fjármagns á næstu árum,
svo’ sem Olvesborgir fyrir sunn
an hafa notið að undanförnu,
Yfir 20 verkalýðsfélög eru. á
Norðurlandi og félagar um> 6'
þúsund. Samningsákvæði frá> í
vor, létta undir við þessar fram
kvæmdir. Um fjölda orlofshúsa
á Illugastöðum er engu hægfc að
spá ennþá. Þessi hús verða lítil
en þægileg og höfum við hugs-
að okkur að bjóða þau út innan
lands og e. t. v. líka erlendis,
sagði Björn Jónsson að lokum
og þakkar blaðið upplýsing-
arnar. Q
- Umferðaleikvöllur
(Framhald af blaðsíðu 1)
og virða umferðarmerkin. í um
ferðinni eru m. a. notaðir litlir,
handhægir rafknúnir bílar.
Samvinnutryggingar hafa lofað
andvirði eins slíks bíls, vonandi'
koma önnur tryggingarfélög á
eftir, og fleiri aðilar, sem láta
sig umferðarmál einhverju
skipta. Tæki þessa vallar eru
öll miðuð við hagnýta kennslu
í umferðarmálum og á Norður-
löndum, þar sem slíkir umferð-
arlelkvellir eru starfræktir með
aðstoð lögreglu, skáta og kenn-
ara, þykja börnin hinir ágæt-
ustu nemendur. Slík kennsla er
líkleg til þess að draga úr um-
ferðarslysum síðar. Ákveðið
mun vera, að hinn nýi leikvöll-
ur verði á lóð Barnaskóla Akur
eyrar og vonandi getur kennsla
hafizt þar áður en langir tímar
líða. Framundan eru nú miklar
breytingar í umferðarmálum,
þar sem ákveðið er að taka upp
hægi'ihandar akstur hér á landi.
Ekki mun veita af því, að vinna
mikið að aukningu umferðar-
menningarinnar á sem flestum
sviðum fyrir þann tíina. Um-
skiptin skapa aukna og aug-
ljósa slysahættu. Þeirri hættu
ber að mæta með aukinni um-
ferðarfræðslu á sem breiðust-
um grundvelli. Q