Dagur - 15.10.1966, Blaðsíða 5

4
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
Fjárlögin nákjðst
5 miltjarða
NIÐURSTÖÐUTALA fjárlaganna
fyrir árið 1966 var rúmlega 3800
milljónir; og þótti mörgum nóg um.
En dýrtíðarskífan héldur áfram að
snúast með vaxandi hraða og stjórn-
Ieysið, sem Sjálfstæðismenn kalla
„frelsi“, segir til sín. Á öðrum degi
hins nýsetta þings var útbýtt frum-
varpi til nýrra fjárlaga fyrir árið
1967. Niðurstöðulala þessi er rúm-
lega 4652 milljónir. Hækka þá fjár-
lögin þetta ár ca. 852 milljónir. Að
viðbættri vegaáætlun ársins 1967
(264,4 millj.) verður upphæðin 4917
milljónir. Líklegt er, að sú upphæð
eigi enn eftir að hækka áður en af-
greiðslu fjárlaga lýkur á Alþingi fyr-
ir áramótin og er raunar þegar auð-
sætt, að þar vantar enn nokkra óhjá-
kvæmilega útgjaldaliði.
Eftir tæpa tvo mánuði á núver-
andi stjórnarsamstarf, sem Sjálfstæð-
ismenn hafa sett svip sinn á, 8 ára
I afmæli. Niðurstöðutala fjárlaganna,
i sem í gildi voru, þegar það samstarf
hófst, að viðbættum niðurgreiðslum
úr Ú tflutningssjóði, var rúmlega 880
milljónir, þáverandi útgjöld til vega
mála meðtalin. Guðmundur í. Guð-
mundsson, sem var eitt ár f jármála-
ráðherra, komst yfir á annan millj-
arðinn. Gunnar Thoroddsen komst
við afgreiðslu fjárlaga í árslok 1962
yfir á 3. milljárðinn og síðar yfir á
| 4. milljarðinn. Magnús Jónsson
fyllti 4. milljarð í fyrra og nálgast
nú 5 milljarða (5000 milljónir) eins
| og fyrr var sagt. Miðað við nýja f jár-
lagafrnmvarpið er liækkunin frá
i 1958 orðin 450%.
Samkvæmt hinu nýja fjárlagafrum
! varpi eru innheimtur ríkissjóðs áætl-
aðar sem hér segir á árinu 1967:
millj. kr.
Aðflutningsgjöld 1829
Söluskattur 1178
Tekju- og eignaskattur 596
Tekjur af ríkisstofnunum 549
Leyfisgj. af innfl. bifr. 169
Stimpilgjald 95
* Það, sem hér er ótalið, samtals ná-
lcga 236 millj., er gjald af innlend-
um tollvörum, aukatekjur, lestar-
•gjald af skipum, vitagjald, hluti af
|i umboðsþóknun og gengismismun
bankanna, tekjur af bönkum og
! vaxtatekjur (8 millj.), tekjur af fast-
eignum (75 þús.), óvissar tekjur (25
millj.) og endurgreidd lán (ca. 6
millj.). Illuti sveitarfélaga af aðflutn
ingsgjöldum og söluskatti samtals
áætlað nálega 199 millj., er hér ekki
meðtalin. Tekjur vegasjóðs af
benzínskatti o. fl. eru, eins og fyrr
var sagt, áætlaðar rúmlega 264 millj.
króna. □
MINNING
Jónas Andrésson
Sílalæk /
HINN 26. sept. sl. andaðist að
heimili sínu Jónas Andrésson
bóndi á Sílalæk. Átti hann við
þunga vanheilsu að búa síðustu
æviárin. Hann var til moldar
borinn að Nesi í Aðaldal 6. þ. m.
Jónas var fæddur á Sílalæk
5. ágúst 1899 og hafði ekki lokið
fullum starfsdegi þegar hann
var kallaður frá störfum vegna
heilsubrests, er leiddi hann til
bana.
Það er þungt högg fyrir ást-
vini, þegar feðurnir falla meðan
börnin eru ung og líka fyrir
fámennar sveitir að sjá á eftir
góðum búhöldi og félagsmála-
manni, sem starfsvilji og at-
hafnaþrá hefir vígt til mikilla
starfa, sárt að sjá þá hverfa,
áður en eðlilegum starfsdegi
lýkur. En við dómarann tjáir
ekki að deila.
Sílalækur stendur skammt
frá sjó norðan Aðaldalshrauns,
milli Laxár og Skjálfandafljóts.
Norðan bæjarins er fagurt og
veiðisælt stöðuvatn með fjöl-
skrúðugu fuglalífi. Að sunnan
hrfiunið með hinum þjóðkunna
bæ „ekkjunnar við ána“. f
vestri er næsti bærinn Sandur
og ævistaður hins þekkta skáld
jöfurs Guðmundar Friðjónsson
ar, en í austri hinn næsti Laxa-
mýri vafinn minningum góð-
bænda og skörunga núlifandi
og dáinna og skáldsins Jóhanns
Sigurjónssonar.
Þarna ólst Jónas upp. Þarna
naut hann sumarfegurðar Síla-
lækjar við ilminn af vötnum,
skógum og engjum. Þarna lærði
hann að verjast brögðum hins
harðlynda norðlenzka vetrar
við brimgnýinn frá Sjálfanda.
Þarna hlustaði hann á mildan
dyn skógarins á sumrum, leið-
beiningar búhöldanna í nágrenn
inu allan ársins hring og óminn
af snilld skáldanna á næstu bæj
um, þegar tómstundir gáfust.
Efalaust hefir þetta verið
betri skóli en í meðallagi og
áreiðanlega stórum hæfari til
þess að skapa nýta og batnandi
menn, en bókstafsform það, er
og ítroðsla, er nútíminn hefir
upp á að bjóða.
Jónas Andrésson missti föð-
ur sinn ungur. En hann átti
umhyggjusama móður, greinda,
góðhjarta, áhugasama og heita
trúkonu. Hún veitti honum
flest það er góðar mæður geta,
en hann endurgalt það með því
að gera allt það, er góður sonur
getur og var henni undrafljótt
stoð og stytta við búskapinn,
því hann var eldri bróðirinn af
þeim, er á legg komust Tók
hann ungur við búsforráðum
utan bæjar undir leiðsögn móð-
ur sinnar fyrst, en eftir fá ár
þurfti hann ekki leiðbeiningar
við, því snemma komu í Ijós for
ystuhæfileikar hans við allt
það, er að búskapnum laut.
Árið 1935 gekk Jónas að eiga
eftirlifandi konu sína Guðrúnu
Árma;nnsdóttur frá Hraunkoti.
Þau eignuðust 8 börn, sum
þeirra eru ung enn, en elzti son
ur tekur nú við föðurleifð sinni,
þar ssm ætt hans hefir búið
samfellt í rösklega hálfa þriðju
öld.
Eins og fyrr segir er Sílalæk-
ur vel fallinn til uppeldis ungra
manna, með þekkta sögustaði á
báðar hendur og þau lifandi
áhrif sem slíkir staðir veita og
sem lyfta beint og óbeint undir
drengskap, félagslund og afköst
hvers manns, sem móttækileg-
ur er. í ættum Jónasar voru
sterkbyggðir drengskapar- og
afkastamenn, og hneig hugur
hans snemma mjög til sömu
átta og munu ástæður heimilis-
ins líka hafa þarfnazt þess mjög
framan af árum. Var mjög á
orði hve árvekni hans var mik-
il, framsýni og afköst. Hann var
snemma mikill að vexti og karl
menni til burða, tveggja manna
maki „á teig“ og til annarra
venjulegra verka og keppti oft
daglega, að vissu marki, sem
sjálfsagt var að ná að kveldi.
Með þeim vinnubrögðum mun
hann að sjálfsögðu hafa slitið
kröftum sínum of fljótt, en
slíku verður ekki breytt hér
eftir.
Þótt Sílalækur væri ekki í
þjóðbraut talinn í venjulegum
skilningi, þar sem jörðin stend-
ur við hlið annarrar, milli
tveggja árósa út við sjó, var
hún þó vissulega í þjóðbraut á
vetrum, einkum þó meðan ár
voru víðast óbrúaðar. Margan
veturinn lágu liópferðir bænda
um Sílæk. Fylkingar manna
með hesta og sleða áttu þá leið
um og voru þá jafnan áningar-
staðir um nætur og daga á
„Sandsbæjum“, en svo voru bæ
irnir jafnan nefndir, Sandur og
Sílalækur. Röð bænda á 70 km.
svæði frá sjó, um Kalda-Kinn
í botn Bárðardals, áttu þá leið
um bæjarhlað á Sílalæk eða um
100 bændur, sem á þessu svæði
bjuggu, sumir fleiri ferðir á
vetri hverjum. Mikill hluti
þessara bænda munu eiga ógold
inn kaffibolla eða hvílurúm frá
þessum árum á Sílalæk en þar
var gestrisni í hávegum höfð,
eins og hefir verið talið aðals-
merki íslenzkra góðbænda allt
til þessa dags.
Ég vil flytja Jónasi látnum
og Sílalækjarfólki þakkir fyrir
afburða gestrisni einkum á þess
um gömlu og góðu árum. Þær
þakkir eiga að vísu fleiri, sem
héldu einskonar vörð gestrisn-
innar við vetrar-þjóðbrautina,
þegar mest hefir verið þörfin.
Jónas var búhöldur góður, fé
sæll en þó veitull, greiðvikinn
og bóngóður, alvörumaður en
gleðimaður líka. Umhyggjusam
ur um eigið heimili, en jafn-
framt áhugasamur félagsmála-
maður. Við útför hans flutti
merkur nágranni hans og jafn-
aldri ræðu. Hann rifjaði upp
minningar liðinna ára. Allar
voru þær á einn veg og blandn-
ar söknuði yfir missi góðs
drengs. Sögur um greiðvikni,
samúð og drengskap í öllum
viðskiptum. Sömu sögu mun
vera hægt að segja um sam-
skipti Jónasar við mótbýlisfólk
sitt á Sílalæk og svipaða af sam
starfi hans við nágranna og
aðra sveitunga.
„Boðberi K. Þ.“ heitir vélrit-
að blað, er kemur út á vegum
Kaupfélags Þingeyinga. í síð-
asta blaði birtist grein eftir
Jónas Andrésson, sem heitir
Minning. Þar segir Jónas sögu
af móður sinni, sem hann unni
mikið og mat hátt. Þegar Jónas
var á fermingaraldri fór móðir
hans, sem þá var ekkja, eitt
sinn að haustlagi til Húsavíkur.
Það vakti athygli hans hve döp
ur hún var, er hún kvaddi. Dag
inn eftir kom hún heim glöð og
hress og sagði þá frá erindi
sínu. Hún var í skuld við K. Þ.
og gjaldeyrir ekki fyrir hendi.
Erindið var að biðja kaupfélags
stjórann Pétur Jónsson frá
Gautlöndum ásjár. Erindislok
urðu þau, sem bezt hæfðu. Full
ur skilningur af hendi kaupfé-
lagsstjórans sem tók erindinu
með ljúfmennsku og leysti vand
ann. Grein sína endar Jónas á
þessa leið:
„.... Hugsunarháttur henn-
ar (þ. e. móður hans) og skoð-
un gagnvart K. Þ. mótaði af-
stöðu mína strax á ungum aldri
og lífsreynsla mín hefir stað-
fest, að skoðun hennar var
rétt“.
Þannig lét Jónas Andrésson
í ljós viðhorf sitt til samvinnu-
hreyfingarinna r í landinu,
nokkrum dögum fyrir andlát
sitt.
Það er heiðríkja og birta yfir
minningu hans.
Ófeigsstöðum, 7. okt. 1966.
Baldur Baldvinsson.
GÓÐ GJÖF
NÝLEGA barst fráfarandi sókn
arpresti á Möðruvöllum höfð-
ingleg gjöf til kirkjunnar.
Kristín Kristjánsdóttir frá Ábæ
og maður hennar Magnús
Magnússon, sem undanfarin tíu
ár hafa verið búsett á Möðru-
völlum, gáfu til kirkjunnar 5
þúsund krónur til minningar
um son sinn Kristján, sem lézt
af slysförum 3. júlí 1959 á 48.
aldursári. Kristján var ókvænt
ur og bjó alla tíð með foreldr-
um sínum, fyrst í átthögunum í
Norðurárdal í Skagafirði, en síð
ar um 8 ár á Þrastarhóli í Hörg
árdal og loks frá 1956 á Möðru-
völlum, er hann tók mestan
hluta prestssetursins á leigu.
Þau Kristín og Magnús eru
nú bæði komin á níræðisaldur,
en ganga sem fyrr til allra
verka. Um mörg undanfarin ár
hafa þau séð um slátt og hirð-
ingu kirkjugarðanna á Möðru-
völlum og bera þeir vott þeirr-
ar umhyggju og snyrtimennsku,
sem verð er athygli.
Þakka svo þessa rausnarlegu
gjöf til minnar gömlu kirkju.
Ágúst Sigurðsson
í Vallanesi.
i
FJÓRÐUNGSÞING Norðlend-
inga var háð á Siglufirði 17. og
18. sept. sl. Hafði þá þinghald
legið niðri allt frá 1962. Hins
vegar hafa kaupstaðirnir hér
norðanlands haldið sínar ráð-
stefnur — og er ekki annað en
gott eitt um að segja. Ósjaldan
kann svo að virðast, sem mál-
þing og ályktanir, sem þar
kunna að vera gerðar, hafi litla
þýðingu og fái engu áorkað.
Vill og löngum reynast svo, ef
þolgæði brestur og þrek til að
fylgja eftir. En sé róðurinn
þreyttur af kappi og aldrei slak
að á, getur naumast hjá því far
ið, að barningurinn beri árang-
ur.
Því fer fjarri, að við Norð-
lendingar höldum okkar hlut
gagnvart sumum landshlutum
öðrum. Þarna verðum við sjálf-
ir að koma til skjalanna, ef ekki
á verr að fara, en orðið er. Við
verðum sjálfir að hafa frum-
kvæði og forystu, sjálfir hefja
þá sókn, sem einhlít er til að
hrinda fram hagsmunamálum
okkar. Þetta verður ekki gert
án samstöðu og sterkra, félags-
legra átaka Norðlendinga allra,
bæði til sjávar og sveita. Og það
verður ekki gert án orða og
ályktana — látlausrar sóknar
þeirra aðila allra, sem hér eiga
hagsmuna að gæta, efnahags-
legra og menningarlegra. Sam-
tök kaupstaða og kauptúna eru
góð, svo langt sefn þau hrökkva.
En þau eru ekki einhlít. Hér
þurfa til að koma sterk heildar
samtök Norðlendinga allra. Sízt
mega sveitirnar við því að vera
utanveltu.
Þarna v.irðist Fjórðungssam-
band Norðurlands vera kjörinn
aðili til forystu og sóknar. Því
er það meir en illa farið, að lítið
hefur verið gert í seinni tíð til
að halda lífi í þeirri stofnun.
Stjórnin ekki úr hófi athafna-
söm, að því er bezt verður séð.
Og þegar svo loks, eftir langan
svefn, er boðað til fjórðungs-
þings, er þingið háð á þeim
tíma, þegar sveitamenn eru í
göngum og réttum, sláturtíð haf
in og því borin von, að fulltrú-
ar þeirra fái sótt þingið. Auð-
vitað hefur það ekki verið ásetn
ingur stjóimarinnar að snið-
ganga sveitirnar með þessari
einstöku ráðstöfun. Hér er vafa
laust hugsunarleysi um að
kenna, of miklum sófandahætti.
í fullu samræmi við þetta er
svo vitaskuld það, að hin nýja
stjorn, hið nýja fjórðungsráð, er
eingöngu skipað mönnum úr
kaupstöðunum, — 7 mönnum
Akureyringar úr leik
SL. LAUGARDAG léku Akur-
eyringar við Val í Bikarkeppni
KSÍ. Leikar fóru svo, að Valur
sigraði með 3:1, og skoruðu
Valmenn 2 fyrstu mörkin á 3
fyrstu mínútum leiksins. í síð-
ari hálfleik skoruðu liðin sitt
markið hvort. Þetta verður því
eini leikur ÍBA í Bikarkeppn-
inni að þessu sinni. Það er at-
hyglisvert að um mánuður líð-
ur frá því ÍBA lék sinn síðasta
leik í íslandsmóti og þar til lið-
ið leikur í Bikarkeppninni, □
úr 5 kaupstöðum. Allir eru þeir
vissulega ágætir menn. En þó
er þetta naumast rétta leiðin til
framdráttar þeirri hugsjón,
þeirri brýnu nauðsyn, að Fjórð
ungssamband Norðurlands megi
verða öflug heildarsamtök Norð
lendinga, svo öflug og sterk, að
trauðla verði fram hjá þeim
komizt né undan því ekizt, að
taka til þeirra fullkomið tillit.
Gísli Magnússon.
Ásgeir Long sýnir á Ncrðurlandi
ÁSGEIR LONG, kvikmynda-
tökumaður, hefir í sumar ferð-
azt um Austurland og sýnt nýj
ar kvikmyndir, ásamt fyrstu
myndinni sem hann gerði fyrir
15 árum. Sýningin hefst á kvik
myndinni Sjómannalíf sem er
15 mínútna mynd, tekin um
borð í togaranum Júlí frá Hafn
arfirði, en á honum vat' Ásgeir
vélstjóri í tvö ár og hafði því
sérlega gott tækifæri til þess að
fylgjast vel með öllum vinnu-
brögðum um borð og festa þau
á filmu. Er mikill fróðleikur
um togaralífið í þessari stuttu
mynd, en Ásgeir skýrir hana
sjálfur, og nýstárlegt fyrir þá
sem aldrei hafa á sjó komið að
fylgjast með og sjá hvernig tog
Veiðar fara fram:
Næsta mynd er „Discover Ice
land“, en hana gerðu þeir í fé-
lagi W. A. Keith og Ásgeir fyrir
Loftleiðir og er hún sýnd víða
um heim í þeim tilgangi að
kynna land og þjóð. Þykir
mynd þessi sérlega vel gerð og
dregur fram það fegursta sem
landið hefir upp á að bjóða, án
þess að vera öfgafull, jafnframt
því sem fléttað er inn í hana
ótrúlega næmri lýsingu á þjóð
inni að fornu og nýju. Myndin
er í enskri útgáfu þar sem hún
er ekki til í íslenzkri, sýningar-
tími 36 mínútur.
Þriðja myndin er tekin á
Reykjalundi og fjallar um fram
leiðslu plast-vatnsröra. Er
furðulegt að sjá hve auðvelt er
í dag að leggja stórar vatns-
veitur á örskömmum tíma með
þessum plaströrum og hve mik
ið hnjask þau þola, en í mynd-
inni er sýnt hvernig sleggja
dynur á samsuðu á rörinu og
það brotið og sveigt án þess að
suðan láti sig. Róbert Arnfinns
son flytui- .skýringartexta með
þessari mynd en sýningartími
er 15 mínútur.
Fjórða myndin er um ferð á
Esju á jeppum en 12 manns úr
Mosfellssveitinni fóru þessa
ferð á þrem jeppum í hittið-
fyrra. Mynd- þessi er örstutt eða
3% mínúta en sýnir þó nóg af
lirikalegri: jeppakeyrslu. Eru
það undúr að sjá hve mikið er
hægt að br-ölta á jeppunum, en
þeir komust að lokum allir á
toppinn á Esju. Teiknaðir for-
textar eru gerðir af Ragnari
Lár og vékja milda kátínu hjá
áhorfendum.
Síðasta myndin heitir Labbað
um Lónsöræfi og er ferðasaga
12 ungmenna, en Ásgeir fékk
þetta fólk með sér í þessa hrika
legu ferð í fyrrasumar. Flest af
fólkinu var þaulæft fjallafólk
og kemur vel fram' í myndinni
hve nauðsynlegt er að hafa all-
an útbúnað í lagi. Þessi mynd
heldur athygli áhorfandans
óskertri frá upphafi til enda. □
Áfkastamikill
DALAMENN. Æviskrár
1703—1961. III. bindi. —
Tekið hefur satnan Jón
Guðnason. Reykjavík 1986.
SÉRA Jón Guðnason hefur með
þessari bók lokið hinu geysi-
mikla mannfræðiriti sínu um
Dalamenn, sem er alls hátt í
1600 þéttprentaðar blaðsíður,
en áður hafði hann gefið út
álíka rit um Strandamenn nær-
fellt 700 bls. Eru bækur þessar
samanlagt einhverjar mestu
mannfræðibækur, sem skrásett
ar hafa verið á íslenzka tungu,
þegar undan eru teknar íslenzk
ar æviskrár, sem bókmennta-
félagið gaf út í fimm bindum og
Páll Eggert Ólason hafði saman
tekið. En í því riti átti séra Jón
einnig um 300 bls. við'bót. Enn
má geta þess, að séra Jón hefur
þessi árin haft í smíðum mikið
rit: íslenkir samtíðarmenn
ásamt Pétri Haraldssyni, en af
því er komið eitt bindi á fimmta
hundrað blaðsíður og annað
væntanlega bráðlega. Má því
örugglega gera ráð fyrir, að
hlutur séra Jóns í þessum rit-
verkum öllum sé orðinn um 3
þús. blaðsíður, og er þetta engin
smáræðis uppskera af starfi
eins manns um rösklega 10 ára
bil, eða eftir það að flestir menn
fara að létta af sér störfum.
Séra Jón fer öfugt að. Eins og
allir miklir íþróttamenn að
fornu og nýju herðir hann á
sprettinum eftir því sem nær
dregur markinu.
Og það er svo sem ekki eins
og verið sé að skrifa skáldsögu,
eða eitthvað léttmeti. Hver þátt
ur er mælir skekinn og fleyti-
fullur af samandi-egnum fróð-
leik: ættvísi, ártölum, byggða-
sögu og mannfræðilegum upp-
lýsingum, þar sem hvert atriði
liefur kostað stundum ótrúlega
mikið verk og yfirlegu að finna.
Þegar þessa er gætt, eru afköst
séra Jóns orðin undramikil á
þessu sviði, og er þetta eitt
dæmi um, hversu miklu má
koma í verk, þegar menn hafa
ást á viðfangsefninu. En með
því móti einu verða afreksverk
unnin.
í hinum fyrri bindum Dala-
manna er búendatal á jörðum,
eftir því sem heimildir eru finn
anlegar um á árabilinu 1703—
1960, þar sem jafnframt er getið
æviatriða og afkomenda hvers
manns. Er þetta að því leyti að-
gengilegra form en venjulegar
ættartölur, að þarna kemur
byggðasagan betur í ljós í sam-
hengi. Hins vegar koma
kannske ekki allir einstaklingar
til skila, sem þarna hafa háð
sitt lífsstríð, einkum ef þeir
hafa ekki haft ráð á jarðar-
skika. Þó eru þeir ekki ýkja-
margir, sem undan dregur.
Stórkostlega eykur það gildi
þessa rits, að þarna eru varð-
veittar myndir af miklum fjölda
manna, sem til var náð, en þorri
þessara mynda mundi annars
eiga efth' að týnast. Er þetta út
um bændur og alþýðumenn,
sem seinlegra var að finna
heimildir um og því stórum
erfiðara að semja og þó jafn-
skylt, því að:
. . vittu það heimur, að hér
er það lið,
sem hélt þér við ættjörð, er
mest lá þér við
og stórmenni sögunnar sváfu.
Rit séra Jóns Guðnasonar er
grundvallarrit á sínu sviði og
mun þykja þeim mun merki-
legra sem lengri stundir líða, og
þyrfti að gera álíka skrár um
allar byggðir þessa lands. Ekki
efa ég að allir Dalamenn munu
kaupa rit þetta, en það munu
miklu fleiri gera, allir, sem ís-
lenzkum fræðum unna. Þetta er
ein af þeim bókum, sem líkleg
er að seljast upp fyrr en vonum
varir og komast í mikið verð,
þegar tímar líða.
Séra Jón hefur á þessum
vettvangi unnið dýrmætt verk,
sem seint vérður fullþakkað.
Njóti hann heill handa!
Benjamín Kristjánsson.
Um Hagráð og fleira
Á SÍÐASTA Alþingi voru sam
þykkt lög um Framkvæmdasjóð
íslands, Efnahagsstofnun og
Hagráð. Með lögum þessum var
Framkvæmdabankinn lagður
niður, en Framkvæmdasjóður-
inn tekur við eignum hans og
skuldbindingum. Efnahagsstofn
uninni er ætlað svipað hlutverk
og hún hefir áður haft án laga-
setningar en ríkissjóður, Seðla-
bankinn og Framkvæmdasjóð-
ur gera sín á milli samning um
stjórn hennar og greiða kostn-
aðinn, en forstjóri (Jónas Har-
alz) er þó skipaður af forsætis-
ráðherra. Aðal nýmæli laganna
er hið svonefnda Hagráð, sem
er skipað 22 mönnum, en sam-
kvæmt 17. gr. laganna er það
„vettvangur, þar sem fulltrúar
stjórnarvalda, atvinnuvega og
stéttarsamtaka geti haft samráð
og skipzt á skoðunum um meg-
instefnuna í efnahagsmálum
hverju sinni.“ Þetta er valda-
laus samkoma, en senda skal
ríkisstjórninni skýrslu um um-
ræður, er þar fara fram.
í Hagráði eiga sæti 2 ráðherr
ar og fulltrúar frá eftirtöldum
aðilum, einn frá hverjum:
1. Alþýðusambandi Islands.
2. Bandalagi starfsmanna ríkis
og bæja.
3. Farmanna- óg fiskimanna-
sambandi fslands.
4. Félagi ísl. iðnrekanda.
5. Iðju, félagi verksmiðjufólks
í Reykjavík. s
6. Landssambandi iðnaðar-
manna.
7. Landssambandi ísl. útvegs-
manna.
8. Landssambandi ísl. verzlun
armanna.
9. Sambandi ísl. sveitarfélaga.
10. Sjómannasambandi íslands.
11. Stéttarsambandi bænda.
12. Stéttarsambandi fiskiðnað-
arins.
13. Alþýðubandalaginu.
14. Alþýðuflokknum.
15. Framsóknarflokknum.
16. Sjálfstæðisflokknum. 1
17. Verkamannasambandi ís-
lands.
18. Verzlunarráði fslands.
19. Vinnumálasambandi sam-
vinnufélaganna.
20. Vinnuveitandasambandi ís-
lands.
í ágústmánuði sl. hélt Hagráð
svo fyrsta fund sinn, og lá þá
fyrir hin fyrsta skýrsla til þess
frá Efnahagsstofnuninni um
„ástand og horfur í efnahags-
málum.“ Lítið hefir heyrzt um
viðræður á fundi þessum, en
um skýrsluna hefir Ólafur
Grímsson hagfræðingur ritað
skilmerkilega í Tímanum 17.,
20. og 23. sept. sl.
I
Skýrslan til Hagráðs.
Skýrslan til Hagráðs er all-
mikið plagg, nálega 80 bls. vél-
ritaðar. Rúmlega helmingúr
hennar eru talnatöflur ýmiskón
ar um þróun efnahagsmála á
arunum 1960—65, en jafnframt
kom fram í ský rslunni hug-
leiðingai' Efnahagsstofnunariitn
ar og túlkun á þeirri þróun. Öll
er þessi skýrsla, svo sem vænta
má, saminn á fræðimáli hag-
fræðinga, og nokkuð torskilin
sumstaðar ólærðum mönnum á
því sviði. En glöggt kemur það
fram, að hinn svonefndi „hag-
vöxtur" undanfarinna ára staf-
ar fyrst og fremst af hinum
mikla sjávarafla og að dýrtíð
hefir aukizt hér miklu meir en
í öðrum löndum, sem um getur,
(Framhald á blaðsíðu 7.)
fræðimaður
af fyrir sig ómetanlegt björg-
unarstarf. í þessu III. bindi
Dalamanna eru um 1100 ævi-
skrár þeirra, sem fæddir eru í
Dalasýslu en flutzt hafa úr hér-
]! Séra BENJAMÍN !|
skrifar um i:
bækur
aðinu, og æviskrár 720 manna,
sem horfið hafa vestur um haf.
Fjöldamargar myndir eru og af
þessu fólki og'greinargóðar ævi
sögur.
Þetta mikla ritverk séra Jóns
er sniðið í líkt form og íslenzk-
ar æviskrár. En þar sem Páll
Eggert Ólason valdi einkum í
sitt rit æviskrár lærðra manna
og nafnkunnra og fylgdi að
mestu því, sem um þá hafði
verið ritað í æviminningum og
greinum, fjallar rit séra Jóns