Dagur - 16.11.1966, Blaðsíða 2

2
I Miniizt tveggja íþróttaleiðtoga
Saga Jónsdóttir, Rósa Júlíusdóttir, Sæmundur Guðvinsson
— 5 sýningar búnar, við ágætar undirtektir og aðsókn. Sjötta
sýningin var í gærkveldi. (Ljósm.: Eðvarð Sigurgeirsson)
Þrjár Setbergsbæknr
NÝLEGA eru gengnir til hinztu
hvíldar tveir af atkvæðamestu
og kunnustu leiðtogum þjóðar-
innar í íþróttamálum, þeir
Benedikt G. Waage heíðursfor-
seti Í.S.Í. og Erlingur Pálsson
formaður Sundsambands ís-
lands. Þeir áttu báðir marga
kunningja og vildarvini á Norð
urlandi sem og víða um land
vegna samstarfs og fyrir-
greiðslu um íþróttamálin.
Erlingur Pálsson lézt í Reykja
vík 22. okt. sl. tæplega 72 ára
að aldri og var útför hans gerð
á veglegan hátt 28. sama mán-
uðar. Hann var sundmaður svo
að af bar og um skeið mun eng
inn hér á landi hafa verið hon-
um jafnsnjall í þeirri grein
íþrótta. Ungir menn dáðu hann
mjög á þeim árum, er hann var
sigurvegari í Nýárssundinu og
er hann sannaði með Drang-
eyjarsundi sínu, að afrek Grett
is Ásmundssonar hafði getað
verið veruleiki.
Erlingur var formaður Sund
sambands íslands og munu aðr
ir vart hafa komið til greina
meðan hans naut við. Hann var
einnig lengi í stjórn Í.S.Í. og
um skeið varaforseti þess. Mörg
önnur trúnaðarstörf voru hon-
um falin einkum af íþróttamönn
um og samstarfsmönnum hans
í lögreglu Reykjavíkur. Hann
var einnig þjóðkunnur sem yfir
lögregluþjónn borgarinnar og
ávann sér hylli og traust í því
vandasama starfi.
Ég kynntist Erlingi fyrst í
Sundlaugunum í Reykjavík á
íþróttanámskeiði U.M.F.Í. 1915.
Þá var hann nýkominn frá
námi í Englandi og mun
kennsla hans á þéssu námskeiði
hafa verið sú fyrsta eftir heim-
komuna. Eigum við, sem vor-
um þátttakendur í þessu nám-
skeiði góðar endurminningar
frá þeim tíma.
Erlingur var vel heima í forn
um fræðum og vitnaði oft til
hetjusagna fyrri tíma. Við, sem
kynntumst honum á íþrótta-
þingum og mótum, um áratugi
geymum minningu um hetju
okkar tíma, um rammíslenzkan
drengskaparmann, hugljúfan og
háttprúðan.
Benedikt G. Waage lézt í
Reykjavík nokkru síðar eða 8.
nóv. sl. og fór útför hans fram
11. sama mánuðar. íþróttasam-
band íslands sá um útförina,
sem fór mjög virðulega fram.
Benedikt var eins konar kynd
ilberi íþróttastarfseminnar í
landinu mestan hluta þessarar
aldar. Ásamt fleiri áhugamönn-
um gekkst hann fyrir stofnun
íþróttasambands íslands fyrir
55 árum, var lengst af í stjórn
þess og forseti þess í 37 ár. Er
hann dró sig í hlé sem forseti
1962, var hann einróma kjörinn
heiðursfélagi sambandsins.
Fylgdist hann vel með störf-
um Í.S.Í. til hinztu stundar.
Benedikt var eigi aðeins þjóð-
kunnur maður sem forseti Í.S.Í.
og fjölhæfur afburðamaður í
íþróttum, heldur einnig mjög
víða þekktur erlendis vegna
þátttöku í Alþjóða-Olympíu-
nefndinni, þar sem hann hefur
um langt skeið verið fulltrúi
íþróttasambands íslands, lagt
metnað sinn í að halda uppi
heiðri þjóðar sinnar og greiða
götu íslenzkra íþróttamanna á
erlendum vettvangi.
Ég minnist Benedikts ekki
sízt frá þeim tíma, er f.S.f. var
eignalaust og heimilislaust, öll
íþi’óttafélög urðu að halda uppi
æfingum við mjög frumstæð
skilyrði og fjárhagsaðstoð frá
opinberum aðilum var mjög við
nögl skorin. Þá var skrifstofa
Benedikts í Verzluninni Áfram
jafnframt skrifstofu Í.S.Í. og
hún var opin fyrir okkur, sem
um langan veg komum til borg
arinnar, svo lengi sem verzlun-
in var opin og jafnvel lengur
stundum. Hugur hans allur var
svo fast tengdur þessum áhuga
málum að ekki kom til greina
að mæla eða meta stað eða
stund.
Þegar við berum saman þá
aðstöðu, sem nú er víða orðin
til íþróttaiðkana við þá, sem
var á þeim tíma, þá er ekki
ósanngjarnt að renna huganum
til þeirra manna, sem með sí-
vakandi áhuga og þrotlausu
starfi, venjulega án nokkurra
launa, plægðu akurinn.
BIRT hefir verið stjórnmála-
yfiflýsing frá nýafstöðnu þingi
Sambands ungra jafnaðar-
manna. í þessari ályktun hinna
ungu Alþýðuflokksmanna kem
ur fram allhörð gagnrýni á
stjórnarfarið í landinu og getu-
leysi núverandi ríkisstjórnar.
Hér fara á eftir nokkur sýnis-
horn orðrétt:
„Þingið harmar þá miklu dýr
tíð og verðbólgu, er geisað hefir
hér á Iandi síðustu árin. Það
lýsir vonbrigðum sínum vegna
getuleysis ríkisstjómarinnar í
þeim efnum--------
„Það (þing S.U.J.) lýsir and-
stöðu sinni við hina gengdar-
lausu sóun gjaldeyrisvarasjóðs-
ins og krefst þess, að nokkurt
taumhald verði haft á notkun
lians-----
„Þingið fordæmir hið svívirði
lega brask á íbúðarhúsnæði al-
mennings, sem fram fer hemju-
laust og krefst þess, að gripið
verði strax í taumana------
„21. þing S.U.J. fordæmir þau
tollsvik, sem nú tíðkast og tíðk-
azt hafa um langt skeið------“.
„21. þing S.U.J. telur ástand
heilbrigðismála svo ábótavant,
að ekki megi lengur dragast að
hefjast lianda úm verulegar
endurbætur og nýskipan þeirra
mála. Telur þingið nauðsynlegt,
að mál þessi verði tekin fastari
tökum en nú er gert--------“.
Fjöldamargir æskumenn
þeirra tíma, er komu utan af
landi til Reykjavíkur, minnast
fyrirgreiðslu Benedikts G.
Waage. Það var uppörvandi fyr
ir ókunna og oft óframfærna
pilta að fá leiðbeiningar og ráð
leggingar hjá Benedikt, sem
ávallt var það hugstæðara að
hvetja en letja.
Þegar fimleikaflokkur frá Ak
ureyri fór til Reykjavíkur 1929,
hvatti hann mjög til þeirrar
ferðar. Réði það úrslitum, þó
flestir aðrir legðust á móti. Við
munum seint gleyma fyi’ir-
greiðslu Benedikts G. Waage í
sambandi við þá fei-ð. Það mun
hafa vex-ið ósjaldan á þeim ár-
um, sem Benedikt G. Waage
veitti svipaðar fyrirgreiðslur.
Með tilliti til þess, sem hér hef-
ur verið drepið á mun víðs veg
ar af landinu hafa verið beint
hlýhug til Benedikts, þegar
hann var til gx-afar borinn.
Hreint og bjart yfii’bragð,
fi’jálsleg og prúð framkoma ein
kenndi báða þessa afi’eksmenn,
sem hér hefur vei’ið lítillega
minnzt. Síðast þxýstu þeir
hönd mína á Reykjavíkurflug-
velli í september sl. Þegar ég
hripa þessar línur, finnst mér
sem yl leggi frá handtaki þeiri’a
enn.
Ármann Dalmannsson.
„21. þing S.U.J. harmar þá
fálmkenndu stjóm, er verið hef
ir á dómsmálum í landinu síð-
ustu árin-----“.
„21. þing S.U.J. mótmælir og
varar við því að ýmsar öflugar
þjóðfélagsstofnanir og embættis
menn í háum trúnaðarstöðum
nái í sínar liendur æ meira af
því valdi, sem þjóðin liefir feng
ið í hendur Alþingi og alþingis
mönnum og öðrum kjörnum
trúnaðarmönnum--------“.
„21. þing S.U.J. telur nauð-
synlegt, að eðlileg endumýjun
eigi sér jafnan stað í röðum
þeirra, sem til opinberra trún-
aðarstarfa veljast af hálfu Al-
þýðuflokksins-----“.
Það skal endurtekið, að öll
framangreind ummæli eru tek-
in orðrétt upp úr þingsályktun-
um ungra Alþýðuflokksmanna.
Þetta er sem sé ekki ádeila frá
stjórnarandstöðuflokkunum
heldur yngri kynslóðinni í öðr-
um stuðningsflokki ríkisstjórn-
arinnar.
Enginn furða, að hinir ungu
menn, sem að þessu standa,
vilji láta „endurnýja" Alþýðu-
flokkinn á Alþingi.
Einhvei-jum hlýtur að vera
heitt í hamsi í Alþýðuflokkn-
um um þessar mundir. Enda
hlýtur þjónustan við „ei’kióvin-
ina“ að vei’a orðin löng og
ströng þeim, sem áhuga hafa á
framtíð flokksins. □
BLAÐINU hafa borizt þrjár
góðar bækui’, sem Setberg,
Reykjavík, hefur sent frá sér á
þessu hausti.
Minningar Stefáns Jóhanns
Stefánssonar, fyrra bindi, hafa
þegar hlotið mikla eftirtekt og
opinberar umræðui’. Bókin er í
13 köflum, 240 blaðsíður að
stærð og fylgir henni nafnaski’á.
Stefán Jóhann er Eyfii’ðingur
að ætt, lögfræðingur að mennt-
un, einn af kunnustu stjórn-
málamönnum þessa lands á
fyi’ra helmingi aldarinnar, al-
þingismaður, formaður Alþýðu
flokksins, í’áðherra, m. a. for-
sætisráðherra 1947—1949, sendi
herx-a o. s. frv.
Bók Stefáns segir frá upp-
vaxtar- og skólaárum höfund-
ar en þó meira af vettvangi fé-
lagsmála og stjóx-nmála í land-
inu á miklum bi-eytingatímum.
Hún er pi’ýdd allmörgum mynd
um.
Abraham Lincoln Bandaríkja
foi’seti er þýdd af Freysteini
Gunnarssyni, en höfundur er
Nina Brown Baker. Af nafni
Linsolns Bandaríkjafoi’seta,
hins sextánda í röðinni, stafar
mikill ljómi, og um hann hafa
verið ski-ifaðar margar bækur.
Hann var virtur maður, karl-
menni og drengskaparmaður,
höfði hæn’i en aðrir menn, þjóð
hetja og stolt sinnar voldugu
þjóðai’, dáður um heim allan.
Hver bók um hann er hollur
lestur og mannbætandi. Bókin
er 114 blaðsíður, myndum
pi’ýdd.
Strokið um strengi, er þriðja
Setbergsbókin. Hún er minn-
ingabók Þórarins Guðmunds-
sonar fiðluleikara og tónskálds,
skráð af Ingólfi Kristjánssyni.
Bókin skiptist í 22 kafla, er sam
tals um 250 bls. og í henni fjöldi
mynda.
Strokið um strengi er ekki
aðeins ævisaga tónlistarmanns,
heldur einnig saga tónlistar á
íslandi á okkar öld. Þórarinn
Guðmundsson var fyrsti ís-
lenzki fiðluleikarinn, sem lauk
prófi í sinni listgrein við erlend
an tónlistarháskóla og á sjálfur
verulegan þátt í aukinni tón-
mennt þjóðar sinnar sem hljóð-
færaleikai’i, tónskáld, hljóm-
sveitarstjóri og kennari. ' Q
Dráttarvélaslysin
SÍÐAN 1958 er talið að hafi orð
ið 23 banaslys á dráttarvélum,
þar af 5 á yfirstandandi ári.
Flest þessara banaslysa hafa
hent unglinga á aldrinum 14—
15 ára, svo og fullorðna. Bent
hefur verið á það, að lögin frá
1958 kveði á um, að enginn
megi afhenda dréttarvél til
sölu nema með hlífðargrindum,
en deilt er um, hvoi’t taka megi
þá grind af eftir að kaupin hafa
verið gerð. Sé svo gert, ná ekki
reglurnar tilgangi sínum.
í lögum segir erinfremur, að
þeir, sem náð hafi 16 ára aldri
megi aka dráttarvélum á veg-
um úti. Hins végar er ekki
ákvæði um aldurstakmark
þeii-ra, sem slíkum tækjum aka
á túnum eða á öðrum stöðum
utan vegar.
Hin tíðu dráttarvélaslys ættu
að opna augu manna fyrir því,
að finna vei’ður nýjar leiðir til
öryggis. Q
- ÁBURÐARMÁLIN
(Framhald af blaðsíðu 1)
framleitt kornaðan, kalkríkan
köfnunarefnisáburð.
3. Fundurinn telur að breyta
eigi eignar- og umráðarétti Á-
burðarverksmiðjunnar í það, að
vei’ða einvöi’ðungu í-íkiseign,
enda verði þá rekstur verk-
smiðjunnar og framleiðsla henn
ar miðuð einvöx’ungu við það,
sem hagkvæmast reynist
hverju sinni fyrir landbúnað-
inn, og félagssamtökum bænda
ætluð eðlileg hlutdeild í stjórn
véi’ksmiðjunnar“.
Allir vegir á Austurlandi
voru opnir í gær. V. S.