Dagur - 21.01.1967, Blaðsíða 8

8
SMÁTT OG STÓRT
Hjalteyri við Eyjafjörð.
Var maðurinn ekki bótanna verður?
Stott viðtal við Jóhannes Björnsson smið á Hjalteyri
LITLAR SÖGUR fóru af Hjalt-
eyri fyrr en Norðmenn hófu
síldveiðar hér um slóðir um og
eftir síðustu aldamót og byggðu
sér hér og hvar bækistöðvar í
landi. Hjalteyri var einn þeirra
staða og þá varð þar strax mik-
ið athafnalíf, einnig meira
skemmtanalíf, sem af mörgum
var vel þegið. Norðmenn
byggðu þá hús það á Hjalteyri,
sem nú er símstöðvarhús, einn-
ig hús það, sem nú er íshús og
tvö hús niðri á eyrinni, sem
rifin voru þegar síldarverk-
smiðjan var þar byggð 1937.
Einnig byggðu þeir norður við
Sæborg, hús, sem búið er að
rífa o. fl. En Norðmenn hurfu
þegar fyrri heimsstyrjöldin
skall á 1914 og hinn líflegi at-
hafnastaður á malareyrinni
austan í Arnarneshöfða varð á
ný mannfár staður og sum hús-
anna stóðu tóm. Þá hófst þar
ofurlítil bátaútgerð og hefur
svo jafnan verið. Síldarsöltun
var á Hjalteyri í mörg ár. Þá
STÓRHRÍÐARMÓTIÐ
Á MORGUN
Á SUNNUDAGINN kemur
gengst Skíðaráð Akureyrar fyr
ir hinu svokallaða Stórhríðar-
móti og verður það haldið í
Hlíðarfjalli.
Búast má við skemmtilegu
móti, einkum ef vel viðrar til
keppni.
Keppnin hefst kl. 11 f. h. í
drengjafl. 11—12 ára, og stúlkna
fl. 16 ára og yngri. K1 12 hefst
keppni kvenna og unglinga, og
kl. 2 í A og B flokki karla.
Fex-ðir verða í fjallið kl. 9—10
fyrir hádegi og kl. 1 eftir há-
degi frá ferðaskrifstofunni Lönd
og leiðir Kaupvangsstræti. □
Til Ármanns frá J. B.
Oft ég sekt mína sjálfur finn.
Sumum er vaðall leiður.
En hafi ég vakið þig vinur minn
vertu mér ekki reiður.
voru nokkrir braggar byggðir
og Kveldúlfstogarar lögðu afla
á land. En árið 1937 lét Kveld-
úlfur meii'a að sér kveða á
þessum stað með byggingu 10
þús. mála síldai'bræðslu, lýsis-
geymum, mjölskemmu og öðru
tilheyrandi. Bx-yggjurnar eru í
góðu vari sunnan á eyrinni. Lít
il tjörn er uppi á eyriilni, ofan
við malarkambinn. Og síðan
hefur síldarverksmiðjan starf-
að og þar hefur einnig verið
síldarsöltun á sumrin.
Hingað á skrifstofu Dags leit
um daginn Hjalteyringru'inn Jó
hann Bjömsson, stai-fsmaður
Hjalteyrarverksmiðjunnar, ein
hverra erinda, og lagði blaðið
þá fyi'ir hann nokkrar spurning
ar.
Hvémig em útgerðamxál á
Hjalteyrí?
Þar háfa verið nokkrar ti'ill-
ur og tveir li'tlir dekkbátar. Afl
inn hefur brugðizt að mestu hin
síðustu áx', en aðalatvinnan hef
ur verið við síldax'bræðslxma.
En auk síldai'bræðslunnar var
hér á árum áður tekinn karfi til'
bræðslu,. einnig fiskur í skreið
og ufsi í salt, og svo síld til sölt
unar um fjölda ára, að sjálf-
sögðu lítið hin síðustu ár eins
og annars staðar hér um slóðir.
En verksmiðjan var byggð
1937?
Já, og talin geta afkastað 10
þús. mála bræðslu á sólarhring.
Mjölskemma verksmiðjunnar
bx-ann hér urn árið og var ekki
endurbyggð. En í tóftinni var
sett upp síldarsöltunin.
Hvenær byrjaðir þú að starfa
við síldarverksmiðjuna?
Það var árið 1942 og vann ég
þar þangað til ég slasaðist sum-
arið 1961. Ég vann við smíðar
allan þennan tíma og var oft
mjög mikið að gera og mikið
um að vera á meðan þetta var
í uppbyggingu. Og í verksmiðj-
unni unnu stundum á annað
hundrað manns, margir kátir
piltar og duglegir, sumir smá-
hrekkjóttir eins og gengur, en
yfii'leitt afbragðsgóðh- imgling-
ar, sem sumir eru nú orðnir
þjóðkunnir menn, en voru þá í
skóla, flestir fátækir.
Hvað eru íbúar Hjalteyrar
margir?
Rétt um 100 manns, því að
byggðin jókst og færðist upp í
bx-ekkuna ofan við og eru þar
snotur hús, en að sjálfsögðu er
lítið að gefa langtímum saman
fyrir þá, sem treysta á síldina
(Framhald á blaðsíðu 2.)
F ulltrúaráðsf undur
FULLTRÚ ARÁÐSFUNDUR í
Framsóknarfélagi Eyfirðinga
verður haldinn í skrifstofu
flokksins á Akureyri miðviku-
daginn 25. þ. m. kl. 2 e. h. —
Mjög áríðandi að allir fulltrúar
mæti. Stjórnin.
FJÖLDIBUFJÁR
1 nýfluttu erindi dr. Halldórs
Pálssonar búnaðarmálastjóra
og í nýútkominni Árbók land-
búnaðarins eru margskonar
upplýsingar um búskapinn í
sveitum landsins um þessar
mundir. Talið er að nautgripa-
talan í landinu hafi í byrjun sl.
árs verið rúmlega 59.500, sauð-
fjártalan 847 þús. og hrossa-
talan um 30 þús., svín rúmlega
3000, hænsni nálega 94 þús.,
endur og gæsir 1250 og geitur
158. Þetta var sem sé bústofn-
inn fyrir ári síðan. Búnaðar-
málastjóri telur, að sauðfé á
fóðrum sé álíka margt nú og í
fyrravetur, en nautgripir séu
heldur færri.
MJÓLKURMAGN OG
LAMBAFJÖLDI
Samkvæmt skýrslu búnaðar-
málastjóra voru mjólkurkýr um
42 þús. í árslok 1965. Arnór Sig
urjónsson áætlar mjólkurfram-
leiðsluna á því ári 126 millj.
lítra. Er þá gizkað á það mjólk-
urmagn sem bændur nota
heima og afhenda ekki mjólkur
búum. Samkvæmt þessu ætti
meðal ársnyt eftir mjólkaða kú
að hafa verið unv 3000 lítrar.
Búnaðarmálastjóri telur ær-
fjöldann nálega 700 þús. í árs-
lok 1965. Ef miðað væri við
þessa tölu og önnur hver vetr-
arfóðruð ær skilar 2 haustlömb
um en hinar einu, ætti tala
dilka af fjalli að hafa verið 1050
þús. á sl. hausti. En allmikið
vantar á, að svo sé. í slátur-
hús komu 767 þús. dilkar og
rúmlega 70 þús. hafa verið sett-
ir á í staðinn fyrir fullorðið fé,
sem slátrað var. Við þetta má
bæta heimaslátrun dilka og lif-
lömbum, senv til að bæta upp
afföll á fullorðnu fé á árinu

(sbr. áætlun búnaðarmálastjóra
um óbreyttan fjárfjölda).
MEÐALÞUNGI DILKA
Meðalfallþungi dilka á öllu
landinu hefir verið þessi undan
farin 10 ár:
Árið
Árið
Árið
Árið
Árið
Árið
Árið
Árið
Árið
Árið
1957
1958
1959
1960
1961
1962
1963
1964
1965
1966
15.14 kíló
14.12 kíló
14.11 kíló
14.14 kíló
13.85 kíló
13.75 kíló
13.71 kíló
14.41 kíló
14.26 kfló
13.59 kíló
Ungt fólk á skíðum á Akureyri. (Ljósm.: E. D.)
En meðalþungi dilkanna er
ekki einhlítur til að nxeta arð-
semi sauðfjárbúanna. Meira er
að marka meðalkjötþunga dilka
pr. hverja vetrarfóðraða á. Þó
er það ekki einhlítt heldur,
nema jafnframt sé kunnugt um
kostnaðinn við fóðrun ánna,
gæzlu og viðhald.
TÚNASTÆRÐ OG
TÖÐUMAGN
Samanlögð stærð ræktaðra
túna hér á landi eru nú að flat-
armáli um 100 þús. ha. Á þessi
tún, matjurtagarða og aðra
gróðurbletti voru árið, sem leið,
borin 10.537 tonn af hreinu
köfnunarefni 5.695 tonn af fos-
fatáburði, 3.497 tonn af kalí-
áburði. Búnaðarmálastjóri seg-
ir, að áburðarnotkun aukist nú
ekki í hlutfalli við stækkun
túna. Skýrslur herma að töðu-
fengurinn sumarið 1965 muni
hafa verið rúmlega 3 millj. og
700 þús. hestburðir (1.25 hestb.
talinn í 1 nv í þurrheysstæðu).
Einhverntínva var sagt, að upp-
skera af einum hektara mætti
helzt ekki vera minni en 45
hestburðir. Af 100 þús. hektur-
unv ættu þá að koma 4.5 millj.
liestburðir. Þess ber þó að minn
ast, að allmikið er nú orðið um
beit á túnunv einkum vor og
liaust, og er sú uppskera ómæld.
HVERS VEGNA VERÐ-
BÓLGA?
Jónas Haralz núverandi for-
stöðumaður Efnahagsmálastofn
unarinnar skrifaði fyrir nokkr-
um árum grein í afmælisrit Há-
skóla Islands. Þar segir hann
m. a. um verðbólguna:
„HÚN ER AFLEIÐING
STJÓRNLEYSIS OG AGA-
LEYSIS OG LEIÐIR TIL
ÞESS, AÐ ÞRÓUN EFNA-
H AGSLÍFSIN S GEIGAR Æ
MEIRA FRÁ ÞEIM MARK-
MIÐUM, SEM ÞJÓÐFÉLAGIÐ
KEPPIR AÐ.“
(Framhald á blaðsíðu 5.)
MÆLSKUNÁMSKEIÐ
FÉLAG ungra Framsóknar-
manna á Akureyri auglýsir í
blaðinu í dag nvælskunámskeið,
sem vert er að vekja athygli á.
Það lvefst 25. janúar og er kvöld
námskeið. Leiðbeinandi er Ingv
ar Gíslason alþingismaður. Upp
lýsingar um námskeiðið eru
gefnar v sima 21180 svo og
hjá stjóm FUF. □