Dagur - 25.02.1967, Blaðsíða 5
4
5
Skriístofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrg'ðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
ENDURSKOÐUN
STJÓRNARSKRÁRINNAR
KARL KRISTJÁNSSON flytur á
Alþingi því, er nú situr, svohljóðandi
tillögu til þingályktunar um endur-
skoðun stjómarskrárinnar:
„Alþingi ályktar að stofna til end-
urskoðunar á „stjórnarskrá lýðveldis-
ins íslands“ og fela ríkisstjórninni að
skipa til þess níu menn samkvæmt
tilnefningu eftirgreindra aðila:
1. Þingflokkarnir á Alþingi til-
nefni fjóra, sinn manninn hver.
2. Lagadeild Háskóla íslands til-
nefni tvo menn.
3. Hæstiréttur tilnefni þrjá menn
og einn þeirra sem formann
nefndarinnar. Nefndin taki m.
a. sérstaklega til athugunar eft-
irtalin efnisatriði:
1. Forsetaembættið.
Hvort fyrirkomulag æðstu
stjómar íslands sé svo heppi-
legt sem það gæti verið, og
hvaða skipan hennar mundi
vera bezt við hæfi þjóðarinnar.
2. Skipting Alþingis í deildir.
Hvort hún sé ekki úrelt orð-
in og ein málstofa hagfelldari.
3. Aðgreining löggjafarvalds, fram
kvæmdarvalds og dómsvalds.
Hvort ekki sé þörf skýrari
ákvæða um þessa greiningu.
4. Samskipti við önnur ríki.
Nauðsyn ákvæða, er marki
rétt ríkisstjórnar og Alþingis
til samninga við aðrar þjóðir.
5. Þjóðaratkvæði.
Ákvæði um, hvenær rétt sé
eða skylt að láta fram fara þjóð-
aratkvæðagreiðslu — og hvað
hún gildi.
6. Kjörgengis- og kosningarréttar-
aldur.
Hvort rétt sé að lækka þann
aldur frá því, sem nú er.
7. Kjördæmaskipun:
Hvort ekki sé rétt að breyta
kjördæmaskipuninni á þá leið,
að landinu öllu verði skipt í ein
menningskjördæmi, þar sem að-
almenn og varamenn verði
kosnir saman óhlutbundnum
kosningum, en uppbótarþing-
menn engir.
8. Þingflokkar.
Hvort ekki sé þörf lagasetn-
ingar um skyldur og réttindi
þingflokka, þar sem ]>eir eiga
rétt til uppbótaþingsæta skv.
stjómarskránni.
9. Ný skipting landsins í samtaka-
Iieildir.
Hvort ekki sé æskilegt að
taka inn í stjómarskrána ákvæði
um skiptingu landsins í fylki
(Framhald á bls. 7.)
Hús Netagerðarinnar og hið nýja síldarbræðsluhús.
(Ljósm.: JÚI. Dan.)
Netagerð Dalvíkur
SÍLDIN hefur átt vaxandi hlut
verki að gegna í þjóðarbúskap
íslendinga hin siðari ár. Verald
argengi heilla landshluta og
raunar landsins í heild byggist
að verulegu leyti á göngum og
I öðrú háttarlagi þessa smávaxna
■ sjávarbúa. Undanfarin ár höf-
I um við Norðlendingar ekki ver
f
• ið í náðinni hjá síldinni. Hins
vegar hefur hún verið óspör á
að veita bræðrum vorum á
Austurlandi blíðu sína. Eigi að
síður halda Norðlendingar
áfram að eltast við síldina af
óþreytandi elju og raunar með
góðum árangri.
Mestur síldarútgerðarbær við
Eyjafjörð er Dalvík.. Þaðan
voru gerðir út á síld sjö bátar
á síðustu vertíð og veiddu flest
ir vel. Nú er þar líka risin upp
lítil en hánýtízkuleg síldar-
bræðsla rétt niður við höfnina,
og er það von Dalvíkinga, að
hún eigi eftir að skila þeim
miklum arði, ekki sízt með því
að tryggja söltunarstöðvum
staðarins meira hráefni. Við
hliðina á síldarbræðslunni
stendur svo önnur bygging
miklu stærri, sem einnig er
tengd síldarútveginum, því þar
er til húsa eitt af fullkomnustu
netaverkstæðum landsins, Neta
gerð Dalvíkur h.f. Blaðamaður
Dags brá sér nýlega þangað í
heimsókn og bað húsráðendui’
um viðtal.
Júlíus Kristjánsson varð fyr-
ir svörum og tók erindi blaða-
manns með ljúfmennsku.
Júlíus, þú ert forstjóri fyrir-
tækisins, hvað viltu segja mér
um Netagerð Dalvíkur?
Já, ég mun vera skráður for
stjóri, en í rauninni erum við
allir forstjórar, félagarnir, þeg-
ar svo ber undir. Við erum sex
hluthafarnir, auk mín eru það
tvíburabræðurnir Hjalti og
Skafti Þorsteinss., bræðumir
Haukui- og Níels Kristinss. og
Kristinn Þorleifsson. Áður vor-
um við allir starfsmenn gamla
netaverkstæðisins Netjamenn
h.f., sem hér starfaði lengi und-
ir stjóm aðaleigandans Kristins
Jónssonar. Svo gerðist það einn
góðan veðurdag í júníbyrjun
1964 að við félagar hættum
störfum hjá því gamla og góða
fyrirtæki, og eftir réttan klukku
tíma vorum við svo byrjaðir að
vinna við okkar eigin netagerð.
Við tókum nefnilega bragga
Netjamanna á leigu, keyptum
efnisbirgðirnar og sömuleiðis
þau tæki sem til þurfti en þau
voru raunar lítið annað en neta
nálamar sem við vinnum með.
Þetta var nú byrjunin. Síðar
fluttum við okkur svo hingað.
Við erum í leiguhúsnæði hér,
það er eign Egils Júlíussonar
útgerðarmanns, upphaflega
byggt sem fiskmóttökuhús, en
Júlíus Kristjánsson.
var lítið notað sem slíkt vegna
erfiðleika með hráefnisöflun, og
viltu nú ekki gjöra svo vel og
líta á húsakynnin?
Við göngum upp í vinnusal-
inn á efri hæð hússins, hann er
geysistór og bjartur og hlýr.
Síldarnætur hanga á krókum
niður úr loftinu, starfsmennirn
ir standa í röð meðfram þeim
við vinnu sína. Aðrar nætur eru
í stórum stöflum á gólfinu. Þægi
leg tjörulykt fyllir loftið. Á
neðri hæðinni eru enn fleiri
síldarnætur. Þar er allt gólf-
rými upptekið og við verðum
að klifra eins og kettir yfir fjall
háa bunkana til að komast leið-
ar okkar. Betra að vera ekki
með logandi sígarettu hér, þó
að vel sé vátryggt, segir Júlíus.
Já, hvað eru mikil verðniæti
geymd í þessu liúsi?
Ætli það sé ekki í kring um
30 milljónir.
f hverju er svo starf Neta-
gerðarinnar fólgið?
Það er fyrst og fremst við-
gerðir á síldamótum og svo
uppsetning nýrra nóta. Við sjá-
um algerlega um nætur Dal-
víkurbátanna allra og margra
annarra. í fyrra settum við t. d.
upp nætur á Jörund III og á
Sigurey, sem var að miklu leyti
mönnuð Dalvíkingum. Það þótti
í frásögu færandi að nótin á
Sigureynni var svo þung og
fyrirferðarmikil að tveir bílar
voru látnir aka henni niður að
skipinu hérna við hafnargarð-
inn. Sá fyrri ók áfram en hinn
bakkaði þannig að pallamir
námu saman. Þær eru ekki
orðnar neitt smásmíði þessar
nætur, þunginn þetta tíu og
upp í tólf tonn, svo þú getur
ímyndað þér að maður getur
lítið hreyft þetta með handafli.
Ég lít á netagerðarmennina
og sé að þetta eru allt ungir
menn og á bezta aldri, og sum-
ir með allra sterklegustu mönn
um, enda alkunnugt að þeir eru
afrenndir að afli. Samt get ég
skilið að jafnvel þeir leiki sér
ekki að því að vippa til þessum
ógurlegu nótabáknum með
vöðvaaflinu einu saman.
Hvemig berið þið ykkur til
við að flytja nætumar?
Þetta er allt gert með kraft
blökkum, blessaður vertu, alveg
eins og þeir nota á sjálfum veiði
skipunum. Við höfum kraft-
blökk á kranabíl í sambandi við
spilið og aðra rafknúna hérna
uppi í rjáfrinu, sérðu og þannig
hífum við þær hingað upp í
salinn.
Niðri á neðri hæðina fara
þær svo héðan í gegnum lúur í
gólfinu, líttá. Það er heldur auð
veldara að bunka þær upp þeg
ar þær koma svona ofan frá.
Annars byrjum við ekki hér
þegar við fáum nót til að yfir-
fara og standsetja.
Heldur hvar?
Nót, sem hefur verið í notkun
er full af óhreinindum þegar
hún kemur á land, bæði fitu og
öðrum lífrænum efnum og alls-
konar öðrum óþverra. Þess
vegna byrjum við á því að aka
henni beint suður í þvottahúsið
okkar sem við byggðum í sum-
ar upp úr gamla netalitunarhús
inu. Þú verður að koma suður-
eftir og líta á þau húsakynni.
Og það gerum við. Þarna hefur
risið upp snotur bygging suður
í miðju kauptúninu rétt norðan
við Samkomuhúsið.
Ég hef aldrei gert mér grein
fyrir, hvaða starfsemi færi hér
frani. Þvottahús, segirðu?
Já, blessaður vertu. Það ætl-
aðn nú að ganga dálítið brös-
uglega að fá samþykki yfirvald
anna hér á staðnum til að setja
þetta niður hér. Þeir héldu, að
þetta væri svo óskapleg óprýði
fyrir staðinn. Þeir vildu helzt,
að við létum setja eitthvað" af
fölskum gluggum til þess að
særa ekki fegurðarsmekk fólks
ins. En við vildum endilega fá
að byggja þetta hér, því að við
eigum hérna stærðar lóð niður
að sjónum, þar sem áður var
gamli slippurinn, sem nú er
löngu gleymdur og grafinn. Og
nú, þegar húsið er risið hér,
eru allir ánægðir og enginn tal-
ar um að það óprýði staðinn,
eða hvað sýnist þér?
Ég verð að játa, að húsið er
bara fallegt, en hvemig er það
notað?
Hér eru næturnar hreinsað-
ar með gufusuðu í þessum
stóra potti þarna í norðurend-
anum. Að því búnu eru þær
selfluttar yfir í suðurendann
og þar súgþurrkum við þær
rétt eins og þið þurrkið töðuna
ykkar í sveitinni, nema hvað
við blásum heitu lofti þar sem
þið blásið bara köldu. Við þess-
ar tilfæringar allar notum við
auðvitað kraftblökkina, sem er
þarna uppi undir þakinu. Þetta
teljum við vera gott hús og
prýðilega vel lukkað á allan
hátt. Allur hitabúnaður er sjálf
virkur og öruggur, og næturnar
koma héðan ut hreinar og þurr
ar eins og þvottur úr fullkomn-
ustu sjálfvirkri þvottavél. Ég
skal láta þig vita, þegar við
þvoum næstu nót, svo að þú get
ir skroppið hingað með óhreinu
skyrturnar þínar, ef þú kærir
þig um.
Elziu starfsmennirnir Skafti og
koti.
Hjalti Þorsteinssynir frá Efsta-
(Ljósm.: Júl. Dan.)
JÓNAS JONSSON
ráðunautur
LANÐSMÁLAÞÁTIUR
Úti á skrifstofu Netagerðar-
innar er svo haldið áfram að
ræða við Júlíus og tvíbura-
bræðurna Þorsteinssyni, Hjalta
og Skafta, sem mönnum gekk
alltaf illa að þekkja í sundur í
gamla daga.
Hvernig starf er það svo, að
vinna í netum?
Hjalti verður fyrir svörum:
Ég er búinn að vinna að neta-
gerð síðan 1942, svo ég er far-
inn að kynnast því talsvert ná-
ið. Og ég verð að segja það, að
mér hefur eiginlega alltaf líkað
það vel. Auðvitað var þetta oft
kaldsamt verk í gamla daga,
meðan við þurftum að vinna
svo og svo mikið úti að nóta-
viðgerðum, t. d. niður á bryggj-
um, oft í rosaveðrum og bleytu.
Og þá þurfti líka miklu meiri
átök við nætumar. Þegar við
höfðum eiginlega engan tækni-
útbúnað í þjónustu okkar.
En nú fer vinnan að lang-
mestu leyti fram undir þaki og
það er mikill munur. Þetta er
yfirleitt þrifalegt starf og reglu
bundið ofast nær, þó að oft
komi það fyrir yfir síldartím-
ann, að við verðum að leggja
nótt við dag í viðgerðum á bil-
uðum nótum, því mikið liggur
við að koma veiðiskipunum
sem fyrst út aftur í aflahrot-
unum. Það er nú einmitt eitt af
því bezta við þetta starf, að
maður finnur að það hefur ein-
hverja þýðingu. Maður finnur,
að mikið er í húfi, að það sé
samvizkusamlega af hendi leyst
bæði fljótt og vel.
Og hvernig gengur þá sam-
búðin við útgerðarmennina og
sjómennina?
Alveg prýðilega, aldrei nokk-
ur snurða þar á. Við höfum
aldrei orðið varir við annað en
áreiðanleika og velvild úr
þeirri átt, enda reynum við satt
að segja að vanda verk okkar
og gera viðskiptamönnum til
hæfis af fremsta megni.
En nú heíur lítil síld borizt
til Dalvíkur í seinni tíð. Er þá
ekki líka minna um komur síld
arskipa hingað um veiðitím-
ann?
Jú, jú, það er alveg rétt. En
þá höfum við undanfarin sum-
ur nokkurs konar útibú austur
á Vopnafirði, að nokkru leyti á
vegum síldarverksmiðjunnar
þar. Þangið sendum við nokkra
menn yfir veiðitímann og við
stöndum í þeirri meiningu, að
vinna okkar þar hafi tryggt
verksmiðjunni þó nokkrar síld
arbröndur umfram það sem orð
ið hefði, ef við hefðum ekki
verið þar.
Það er víst ekki of fast að
orði kveðið, en hvað svo um
framtíðina, Júlíus? Eruð þið að
hugsa um nokkra nýbreytni í
starfseminni?
Onei, ekki get ég nú sagt
það. Við höfum hugsað okkur
að halda svona í horfinu og
vera við því búnir að auka um-
setninguna ef þannig skipast
um síldveiðamar. Við höfum
hug á að byggja yfir okkur
þarna suður á eignarlóð okkar,
rétt austan við þvottahúsið. —
Það væri mikið hagræði að vera
með alla starfsemina. í einu
lagi. En hvenær við hefjumst
handa veit ég ekki. f bráðina
fer ágætlega um okkur hérna
og leigan er ekki ósanngjörn.
Svo þið eruð bjartsýnir þrátt
fyrir síldarleysið hér norðan-
lands?
Já, því ekki það. Það verður
varla verra en nú er. Miklu
meiri líkur til að síldin færist
nær okkur heldur en hitt og
svo reiknum við líka með að
nýja síldarverksmiðjan dragi
skipin hingað í vaxandi mæli.
Eruð þið kannske liluthafar
þar?
Já, það erum við reyndar —
bæði Netagerðin sem slík, og
sem einstaklingar sumir okkar.
Við lítum svo á, að þetta eigi
allt sameiginlega hagsmuni:
síldarútgerðin, verksmiðjan,
söltunarstöðvarnar og netagerð
in, og svo er víst óhætt að bæta
sjálfu hreppsfélaginu á þennan
lista.
Það er auðséð, að þið eruð
einn af gildustu máttarstólpum
sveitarfélagsins eða er það ekki
rétt skilið?
Ekki veit ég hvað um það
skal segja en ég held að enginn
aðili nema sjálf útgerðin og svo
kaupfélagið veiti fleira fólki at
vinnu heldur en við. Við erum
oftast þetta 10—12 héma á verk
stæðinu og samanlögð vinnu-
laun voru í fyrra mikið á aðra
milljón, og gjöld til sveitarsjóðs
um það bil fjórðungur úr millj-
ón. Ég held þó að meira máli
skipti hin óbeinu áhrif á at-
vinnulífið, meira öryggi fyrir
útgerðina, meiri aðflutningur
síldar, fleiri skipakomur og sam
fara því meiri hafnargjöld, verzl
un o. fl. Þar með er viðtalinu
við þá félaga lokið.
Blaðamaðurinn þakkar fyrir
sig og kveður, sannfærður um,
að Netagerð Dalvíkur h.f. sé
gott og traust fyrirtæki í hönd-
um hinna samhentu ungu
manna, sem við það vinna og
líklegt til að verða ein megin-
stoð atvinnulífsins á Dalvík í
framtíð ekki síður en í nútíð.
Að lokum þakkar blaðið við-
talið og óskar Netagerðinni h.f.
allra heilla í framtíðinni.
H. E. Þ.
- SÖLTUNARSÍLD
(Framhald af blaðsíðu 1)
mun mikla þýðingu fyrir Siglu
fjörð og aðra staði ef vel tekst.
Fjárhagsáætlun Siglufjarðar-
kaupstaðar var afgreidd nú
fyrir helgina. Niðurstöðutölur
hennar eru 27 millj. 419 þús. kr.
Áætluð útsvör eru 20 millj. kr.
en voru 16.8 millj. kr. í fyrra.
Aðstöðugjöld eru áætluð 2.5
millj. kr. Helztu útgjaldaliðir
eru: Fræðslumál 2 millj. kr.,
félagsmál 670 þús. kr., almenn-
ar tryggingar og lýðhjálp 4
millj. kr., framfærslukostnaður
1.5 millj. kr. Öll hækkun fjár-
hagsáætlunar er í fjárfestingar
framkvæmdir og hækkun á af-
borgunum skulda bæjarins. Þá
hefur Hafnarnefnd ákveðið að
láta dýpka í innri höfninni með
fram bryggjum svo að stór síld
arskip komist um höfnina. Er
verkið boðið út hjá bæjarstjórn
inni og gert ráð fyrir að það
kosti 1—1.5 millj. kr.
\
ÞAÐ HLÝTUR að vera skylda
þeirra, sem bjóða sig fram til
umboðsstarfa fyrir almenning,
að gera hvort tveggja að kynna
sér rækilega skoðanir hugsan-
legra umbjóðenda sinna, og
kynna þeim sem bezt skoðanir
sínar og áhugamál.
Ritstjóri Dags hefur boðið
mér að skrifa nokkra þætti í
blaðið og tek ég því með þökk-
um.
Oft heyrast raddir um það, að
stjórnmálin séu orðin leiðinleg
og hugsjónasnauð. Dægurþras
og valdastreita einkenni þau
um of. Öðru máli hafi gegnt á
meðan verið var að berjast fyr-
ir sjálfstæðinu, stjórnarfarslegu
og efnahagslegu, og endurlífga
hið andlega. Á meðan þjóðin
var að brjótast fram og skapa
sér eða koma auga á möguleik-
ana, sem nú einkenna þjóðfé-
lagið, en ei'U svo , misjafnlega
nýttir.
En er síður þörf fyrir sam-
stillrta hugsjónaöldu nú en þá?
Ekki er minni vandi að gæta
fengins fjár en afla þess.
Nítjándualdar mennimir hófu
sjálfstæðisbaráttuna, og endur-
reistu andlegan þrótt þjóðar-
innar. Aldamótamenn fæi'ðu
hina stjórnarfai'slegu sjálfstæð-
isbaráttu frarn til sigurs og hófu
uppbyggingu atvinnuveganna,
sem síðari kynslóðir hafa byggt
á og skapað okkur efnahagslegt
sjálfstæði.
Tveggja þátta sjálfstæðisins
þarf sérstaklega að gæta, þess
andlega og efnahagslega, en á
þeim byggist sá þriðji, það
stjórnaifarslega.
Af þessu sést, að öll aðalmál
þjóðarinnar snei'ta sjálfstæði
hennar. Möguleikar okkar til að
lifa hér sjálfstæðu menningar-
lífi á nútíma vísu eru allmiklir
og engin ástæða er til að vera
með víl og vol yfir smæð þjóð—
arinnar, eða vantrúai-raus um
landið. En það er líka auðvelt
að spila þessu öllu úr höndun-
um á sér, ef að „lítilla sanda og
lítilla sæva geð“ fá að ráða.
Öll samskipti okkar við aðr-
ar þjóðir flokkast undir utan-
ríkismál. Þau vei'ða því mikil-
vægari sem lengur líðui'. Eng-
um dettur í hug að við eigum
að einangra okkur frá umheim-
inum, þvert á móti, við verðum
auðvitað geysimai-gt til annarra
að sækja og vonandi fara vin-
samleg samskipti allra þjóða
jafnt vaxandi.
Það er algjör rangtúlkun að
kenna það við einangrunar-
stefnu, þó að varað sé við ofur-
þunga einhliða erlendra áhrifa.
Það getur engin þjóð með
óskerta sjálfsvirðingu unað við
slík einhliða áhrif frá erlendri
þjóð, sem hér hafa tíðkazt á und
anförnum árum. Þetta hafa
skynsamir merm í öllum flokk-
um nú séð, og viðui'kenna að
við þui-fum á því að halda, að
sameinast í andlegi'i sjálfstæðis-
baráttu. Við þurfum að hrista
af okkur slen almerms siimu-
leysis, en þó umfram allt rétta
við lágkúru valdhafanna í sam-
skiptum við „erlend völd“ og
hrinda því óorði, sem á þjóðina
er af henni komin.
í umræðum um utanríkismál
in hefur alltof mikið borið á
tveimur öflum, þeim sem mest-
ar öfgar vildu hafa annað til
„austurs“ og hitt til „vesturs“.
Þó að langt virðist þeirra milli
eru þau furðu skyld, eitt er
þeim a. m. k. sameiginlegt, ótta-
legt ósjálfstæði í hugsun og orð
um gagnvart erlendu stórveldi.
Þarna hefur of lítið borið á
þriðja aflinu, sem á þó ábyggi-
lega mestu fylgi að fagna með-
al þjóðarinnar, því sem vill ís-
lenzkt sjálfstæði í hugsun og
verki; vill heilhrigðan metnað
og sjálfsvirðingu i framkomu
við aðrar þjóðir, sem skapar
okkur virðingu þeirra og traust.
Ef litið er á einstök mál má
glöggt sjá, að umrædd öfgaöfl
hafa of miklu ráðið, svo að verr
hefur farið en þurfti.
Herstöðvarmál og brottrekst-
ur hersins hefur lengi verið á
döfinni, en því miðúr hefur þar
hvorki gengið né rekið. Bezt er
að gera sér í upphafi ljóst, að
meirihluti þjóðarinnar er á
móti því, að hér dveljist erlend-
ur her nema þá á neyðar- og
ófriðartímum. Eftir því hefði
það verið eðlilegt frá lýðræðis-
sjónarmiði, að herinn færi þeg-
ar sæmdega friðlegá horfði.
Að þetta hefur ekki tekizt má
sjálfsagt ýmsu um kenna, og
ekki hvað sízt áðurnefndum
öfgum, og svo flokksviðjum á
einstaklingunum. Flokkur hef-
ur verið stofnaður með þetta að
aðalmarkmiði, en sá er nú and-
aður og sýnir það, að almennt
láta menn þetta mál ekki ráða
úrslitum um afstöðu sína til
flokka. Samtök hernámsand-
stæðinga voru stofnuð og flest-
ir unnu þar og vinna sumir enn
af einlægni, þó að annarleg öfl
hafi að nokkru lagt þau undir
sig. En starf þeirra hefur alls
ekki borið þann árangur, sem
menn væntu sér og hefur þeim
nú með nokkrum rétti verið líkt
við „þreytta menn á endalausri
eyðimerkurgöngu".
Ein ríkisstjóm hefur verið
mynduð, sem hafði það í mál-
efnasamningi að herinn væri
látinn fara, en svo illa skipaðist
í alþjóðamálum, að ekki gat
orðið af því í hennar tíð. Síðan
hefur ekki byrlega blásið fyi'ir
brottför hersins, þar sem ekki
virðist neinn áhugi fyrir því í
forystu stjórnarflokkanna.
Málið virtist nánast í sjálf-
heldu þegar ungir Framsóknar-
menn hófu könnun á því hvaða
lausnir væru líklegastar. Kom
þá fljótlega í Ijós, að algjör sam
staða var meðal þeirra um þær
tillögur, sem síðar komu fyrir
Sambandsþing S.U.F. og voru
samþykktar samhljóða. Tillög-
ur þessar, sem áður hafa verið
kynntar hér í blaðinu, hafa nú
vakið alþjóðarathygli, og þykja
langliklegastar til að koma mál
inu út úr þeim vítahring, sem
það var komið í. Ekki er að efa,
að allir einlægir hernámsand-
stæðingar fagna þessu, þó að
margir hefðu eðlilega kosið að
herinn hyrfi á braut með skjót-
ari hætti. En minnast má þess,
að sigrar vinnast oftast í áföng-
um og svo var það í sjálfstæðis-
baráttunni.
Annað mál er það að komm-
únistar virðast lítið fagna, enda
talið að þeir hafi verið famir að
líta á herinn sem varnarlið gegn
eigin atkvæðatapi. Allt vill hafa
sitt mótvægi, „ameríkanadek-
ur“ hinna „vestursinnuðu" skap
ar jarðveginn fyrir atkvæða-
veiðar kommúnista. Þess vegna
greip þá felmtur þegar þeir
fundu að hætta var á, að þeir
misstu glæpinn. i
Á kappræðufundi S.U.Fl og
Æskulýðsfylkingarinnar kom
þetta greinilega í ljós. Þar höfðu
Æskulýðsfylkingarmenn engar
raunhæfar tillögur til úrlausn-
ar fram að færa heldur héldu
sig fast við sömu „plötuna",
sem reynslan hefur þegar sýnt,
að ekki leiðir til neinnar lausn-
ar. 3
Ungir Framsóknarmenn hafa
þama ákveðna stefnu, sem lík—
legt er að sameining fjöldans
náist um.
Keflavíkursjónvarpsmálið er
angi af herstöðvarmálinu, og er
sérstaklega glöggt dæmi um
það hve langt undirlægjuhætt-
urinn getur leitt menn. 1
Því var þegar mótmælt þeg-
ar leyfi var veitt til að auka
styrkleika Keflavíkursjónvarps
ins, og á það var bent til hvers
það mundi leiða, eins og síðar
hefur komið á daginn. Ekki var
hlustað á þær aðvaranir, en til
ýmissa ráða gripið til að rétt-
læta stækkunina, sagt að nú
væri ekki hægt að fá kraft-
minni stöð en sú nýja yrði, og
að sú gamla væri úrelt, og
dátagreyin mættu ekki án þess
vera.
Og svo kváðu við sömu hróp-
in og alltaf þegar einhverju,
sem er að „vestan“ er á móti
mælt, „kommúnisti, kommún-
icti“.
Þegar nokkuð var liðið frá
stækkuninni og glöggt komið í
ljós hver áhrif hún hafði, skrif-
uðu 60 þjóðkunnir menn úr öll-
um flokkum undir mótmæli
gegn hersjónvarpinu. Þeir
fengu svipuð svör og sömu
nafngiftir. 600 háskólastúdentar
mótmæltu og fengu sömu svör.
Þetta sýnir eins og fyrra
dæmið hve hinum gagnstæðu
öfgaflokkum þykir gott að
grípa hvorum til annars þegar
ekki má tala um málin af skyn-
semi.
Það var fyrfet fyrir tveimur
árum þegar Norðurlandaráð
hélt þing sitt í Reykjavík, og
það vakti mesta athygli hinna
fjölmörgu stjórnmálaforingja,
að skógur sjónvarpsloftneta
þöktu þar öll þök, að augui
sumra íslenzkra ráðamanna
virtust fara að opnast. Þeir
urðu þá að viðurkenna það fyr-
ir hinum norrænu kollegum
sínum, að ekki væru íslending-
ar svo myndarlega staddir að
hafa sjálfir sjónvarp, heldur
sníktu af Könum. Gestirnir
munu í senn hafa undrazt og
kennt í brjósti um minnsta
bróðurinn, og ákveðið að reyna
að bjarga honum frá Amerikan
anum.
Menntamálaráðherra og fleiri
flokksmenn hans viðurkenndu
fljótlega eftir þetta að hér hefði
orðið slys, og að ekki yrði un-
að við dátasjónvarpið eftir að
íslenzkt tæki til starfa. Norð-
urlöndin buðust svo til að
hjálpa íslendingum til að koma
upp eigin sjónvarpi, og hafa
gert það með ráðum og dáð.
Sjónvarpsmálið er nú vonandi
leyst, en ekki var hátt risið á
islenzku ráðamönnunum í þeim
samskiptum.
Fleiri dæmi mætti taka og
þar á meðal mál, sem geta orðið
okkur mjög afdrifarik, svo sem
undanlátssamningana við Breta
í landhelgismálinu, álsamning-
ana, leyfi fyrir nýjum mann-
virkjum í Hvalfirði, vesældar-
lega afstöðu íslendinga á þingj
Sameinuðu þjóðanna, o. fl.
_ Allt ber þetta að sama brunni.
OIl samskipti valdhafanna við
erlendar þjóðir á núverandi
stjómartímabili hafa einkennz'j
af eftirlátssemi, undirlægju-
(Framhald á blaðsíðu 7.)