Dagur - 03.06.1967, Blaðsíða 4

4
S
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Súnar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERllNGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.L
Eitt ár eða tíu
UM ÞAÐ leyti sem sýnt þótti, að við-
reisnin mundi stranda, byrjaði ríkis-
stjómin að auglýsa á sínum vegum
áætlunargerðir af ýmsu tagi. Fyrst
var hafizt handa um svonefnda fram-
kvæmdaáætlun ríkisins til fjögurra
ára. Svo kom Vestfjarðaáætlunin
fræga, sem hefur verið gumað af und-
anfarin ár en aldrei varð til. Hún
fyrirfannst hvergi þegar um hana
var spurt á Alþingi í vor. I þriðja
lagi er svo N orðurlandsáæ tlupin,
sem oft er minnzt á um þessar mund-
ir. Það má telja upphaf hennar, að
ríkisstjómin lofaði fyrir tveimur ár-
um í kjarasamningi við verkalýðsfé-
lögin hér norðanlands, að áætlun
með þessu nafni skyldi gerð. En það
er um hana eins og Vestfjarðaáætlun-
ina, að hún hefur enn ekki séð dags-
ins ljós, en nú er sagt, að hún muni
koma fram eftir kosningar.
Skömmu fyrir þinglok gerði fjár-
málaráðherra af hálfu ríkisstjórnar-
innar grein fyrir liinni fjögurra ára
framkvæmdaáætlun ríkisins og hvem
ig hún hefði tekizt. En jafnframt
lýsti hann yfir því, sem að vonum
vakti mjög mikla athygli, að nú væri
ástand þannig í þjóðarbúskapnum,
að nýja áætlun væri ekki hægt að
gera nema til eins árs, en ekki til
fjögurra ára eins og áður. Þessi yfir-
lýsing talaði auðvitað ským máli um
það öngþveitisútlit, sem nú er í efna
hagsmálum þjóðarinnar, eftir sjö ára
viðreisn.
En Bjami Benediktsson og aðrir
ráðagerðarmenn Sjálfstæðisflokksins
munu fljótt hafa komizt á þá skoð-
un, að þessi yfirlýsing fjármálaráð-
herrans væri ekki allskostar heppileg
fyrir flokkinn, rétt fyrir kosningar.
Þeir ákváðu í snatri, að láta yfirlýs-
ingu Magnúsar gleymast. Þess vegna
létu þeir skýra frá því á áberandi hátt
nokkrum dögum síðar, að nú væri
Sjálfstæðisflokkurinn búinn að taka
upp hvorki meira né minna en 10
ára áætlun upp í stefnuskrá sína.
Minna mátti ekki gagn gera. í stað-
inn fyrir músarholusjónarmið Magn-
úsar, að ekki væri hægt að gera áætl*
un nema til eins árs, var nú kominn
viðeigandi stórhugur. Og þetta ér
það, sem nú gildir. Ekki eins árs
áætlun Magnúsar, heldur 10 ára
áætlun Sjálfstæðisflokksins.
Allt er þetta áætlunartal Sjálfstæð-
ismanna hégóminn einber. Framtíð-
arvonir þeirra standa ekki skráðar í
neinni áætlun, hvorki til eins árs,
fjögurra ára eða 10 ára. Það, sem
þeir vonast eftir er, að útlendir auð-
hringar leysi atvinnu- og efnahags-
mál íslendinga.

Síldarsöltun í Ólafsfirði.
LANDFRÆÐILEGA SÉÐ hefur Ólafsfjörður talsverða sérstöðu
meðal byggðarlaga við Eyjafjörð. AHt þar til Múlavegurinn var
opnaður í fyrra var þetta byggðarlag að mestu án greiðra sam-
gangna á landi austur á bóginn, en nú hefur þetta breytzt, og ófáir
Eyfirðingar, Akureyringar og Þingeyingar munu í sumar leggja
leið sína eftir nýja veginum til að skoða Ólafsfjörð, enda er óhætt
að fullyrða, að það er ómaksins vert. Álítur Dagur fyllilega tíma-
bært að kynna nú lesendum sinum þessa byggð í máli og myndum.
Ólafsfjörður er lítill fjörður,
sem gengur suðvestur úr mynni
Eyjafjarðar. Fjörðurinn sjálfur
er um 5 km. á lengd, en dalur-
inn inn af honum er um 14 km.
langur. Ólafsfjarðarkaupstaður
stendur við austanverðan fjarð-
arbotninn. Innan við kaupstað-
inn er vatn, sem er 3 km. á
lengd. Annars er undirlendi í
dalnum ekki ýkja mikið, en í
heild er byggðin einkar vinaleg
og umhverfið tignarlegt.
STAÐHÆTTIR.
Að Olafsfirði að austan er Olafs-
fjarðarmúli, en Hvanndalabjarg
er útvörðurinn að vestan. Frá
fornu fari hafa samgöngur á
landi verið greiðastar frá Ólafs-
firði um Lágheiði niður í Fljót,
og er sá fjallvegur ekki nema
400 metrar á hæð. Lokið var við
að ryðja bílveg yfir heiðina árið
1948, og síðan hafa verið bíl-
ferðir á sumrin þá leið, og hefur
éætlunarbifreið farið tvisvar í
viku í veg fyrir bílinn frá Siglu-
firði.
A sjó er samgöngum Ólafsfirð-
inga við umheiminn svo háttað,
að flóabáturinn Drangur kemur
tvær ferðir á viku yfir veturinn
og þrjár á sumrin.
Til Eyjafjarðar hefur land-
leiðin til skamms tíma verið
harla ógreiðfær. Stundum var þó
farið um fjallaskörðin yfir í
Svarfaðardal, og var þar um
nokkrar leiðir að ræða. Póstleið-
in milli Ólafsfjarðar og Dalvík-
ur lá um Reykjaheiði, upp frá
Reykjum, sem er fremsti bær í
Ólafsfirði að austan, yfir heiðina
og ..niður Böggvisstaðadal, sem
heitir Upsadalur norðan árinnar
í dalnunr, en hún nefnist Brim-
nesá. Arið 1949 fengu jeppaeig-
endur í Ólafsfirði þá Björn Stef-
ánssón og Gisla Magnússon til
að- athuga möguleika á lagningu
bílfærs vegar yfir Reykjaheiöi.
Menn af Dalvík áttu að koma á
móti þeim, en þeir fórust á mis
vegna þoku. Þó að mönnum lit-
ist ekki allt of gæfulega á þetta
végarstæði var tekið að ryðja
leiðina næsta sumar upp frá
Reykjum, en sá vegur kom aldrei
undan snjó næsta sumar, og var
þá hætt við frekari framkvæmd-
MULAVEGUR.
Arið 1950 fór hópur manna í
rannsóknarferð í Múlann að
skoða vegarstæði. Voru það
Björn Stefánsson, Sigurður Ring-
sted, Marteinn Friðriksson og
Stefán B. Ólafsson. Varð þetta
til þess, að Ólafsfirðingar hófust
handa um vegarlagningu fyrir
samskotafé heiman að, og ruddu
sneiðing að Rauðagili. Verk-
fræðingar Vegagerðarinnar voru
þó svartsýnir á verkið. Svein-
björn Jónsson forstjóri Ofna-
smiðjunnar kom þá norður með
norskum verkfræðingi, sem leit
á aðstæður og taldi vegarlagn-
ingu framkvæmanlega, en mælti
þó fremur með jarðgöngum. A
Alþingi 1954 báru Bernharð
Stefánsson og Magnús Jónsson
fram tillögu um lagningu vegar
fyrir Múlann, og var hún sam-
þykkt. Fyrsta fjárveitingin frá
ríkinu til vegarins kom 1956.
Eftir það hófst vegarlagningin
fyrir alvöru, og loks.í september
í fyrra var vegurinn formlega
opnaður, og er hann nú tvíbreið-
ur alla leið. Lengd vegarins
milli Ólafsfjarðar og Dálvíkur er
18 km, og kostnaðurinn varð alls
um 20 millj. kr.
Vegurinn fyrir Múlann liggur
upp fyrir 200 m hæð og virðist
því miður ætla að verða snjó-
þyngri en ráð hafði, verið gert
fyrir, og var hann lokaður í vet-
ur, nema þorrann. Aætlunarferð-
ir til Ólafsfjarðar frá Akureyri
um Dalvík hófust í vor, laugar-
daginn 20. maí, og nú er ein
ferð á dag, en með sumrinu eiga
þær að verða tvær.
MIKIÐ ATHAFNALÍF.
Ólafsfjörður varð löggiltur verzl-
unarstaður 1905 og hlaut kaup-
staðarréttindi með lögum 31. okt.
1944. Bæimir í sveitinni heyra
einnig undir lögsagnarumdæmi
kaupstaðarins. Mannfjöldi við
síðasta manntal, 1966, var sam-
kvæmt bráðabirgðatölum 1061
íbúi. Hefur fólkinu nokkuð fjölg-
að undanfarin ár. Aðalatvinnu-
vegur Ólafsfirðinga er sjávarút-
vegur og vinnsla sjávarafurða.
Fjörðurinn er fremúr grunnur
og aðallega sandbotn, og í norð-
anátt getur hann orðið ófær
vegna brota. Hafnargerð á veg-
um hafnarsjóðs Ólafsfjarðar var
hafin 1923. Hins vegar hófst
bygging aðalhafnargarðs (norð-
urgarðs) árið 1943. Vesturgarð-
urinn er svo einkum byggður ár-
in 1943—1949, en hann gengur
út frá botni fjarðarins þvert á
norðurgarðinn. Höfnin hefur
verið dýpkuð nokkrum sinnum
og er nú orðin sæmilega örugg.
Mikil útgerð hefur verið frá
Ólafsfirði um langt skeið. Nú
eru gerðir þar út sex bátar 100
tonna og stærri og fimm minni
þilfarsbátar, auk þess fjölmarg-
ar trillur. Einungis einn af stóru
bátunum var fyrir sunnan á ver-
tíð í vetur, hinir lögðu upp
heima. Einn þeirra, Stígandi, var
um kaupfélagsins og samlagsins
vinna 15—16 manns nú. Kaup-
félagið rekur einnig sláturhús á
haustin, en það er fremur ófull-
komið.
Auk kaupfélagsins eru þrjár
verzlanir á staðnum, og er Val-
berg þeirra mest.
Nokkur iðnaðarfyrirtæki eru
rekin á Ólafsfirði nú. Mest þeirra
er Tréver s.f., sem annast bygg-
ingar og smíðar. Við það vinna
ca. 10—12 manns, og er fyrir-
tækið í stækkun. Þá er Tré-
smiðja Svavars Magnússonar, er
einnig annast byggingar. Ein vél-
smiðja er, Vélsmiðjan Nonni h.f.
Þá eru í Ólafsfirði tvö bifreiða-
verkstæði. Radíóverkstæði er
starfrækt þar, mest vegna þjón-
ustu við bátana, en þar eru líka
seld útvarpstæki o. fl. Þar er
einnig steypuverkstæði, sem til-
tölulega nýlega hefur fengið rör-
steypuvél, og þar er lika gerður
holsteinn. Ein lítil saumastofa er
starfrækt á staðnum.
STJÓRN BÆJARINS.
I bæjarstjórn Ólafsfjarðar sitja
sjö menn og er Sigvaldi Þorleifs-
son forseti hennar. Sjálfstæðis-
menn hafa haft meirihluta í bæj-
arstjóminni í 21 ár og Ásgrímur
Hartmannsson verið bæjarstjóri
allan þann tíma. Við síðustu bæj-
arstjórnarkosningar fékk Sjálf-
stæðisflokkurinn talsvert innan
við helming atkvæða, en óhag-
• •
allt til þessa. Skólastjóri barna-
skólans er Björn Stefánsson, sem
hefur verið í ársleyfi í vetur og
dvalizt í Danmörku. I stað hans
gegnir starfinu Vilberg Alexand-
ersson, og við skólann eru nú 3
fastir kennarar og 3 stundakenn-
arar. í vetur voru 129 nemendur
í barnaskólanum.
Miðskólinn var settur undir
sérstaka skólastjórn árið 1963,
og er Kristinn G. Jóhannsson
skólastjóri. I fyrra voru fyrst út-
skrifaðir gagnfræðingar eftir f jög-
urra ára nám, áður höfðu bekk-
irnir aðeins verið þrír. Kennarar
við miðskólann eru tveir fastir
og sex stundakennarar. I skólan-
um voru í vetur alls 66 nemend-
ur, þar af 16 í verknámsdeild 3.
og 4. bekkjar. I vor eru útskrif-
aðir þaðan 17 gagnfræðingar alls
og fimm þreyttu landspróf. —
Fleiri fara nú frá Ólafsfirði í
Menntaskólann á Akureyri en
áður var. — Nú er orðin mikil
nauðsyn að reisa sérstakan gagn-
fræðaskóla á staðnum, enda mun
sú framkvæmd fyrirhuguð í fram
tíðinni.
BLÓMLEGT FÉLAGSLÍF.
Félagslíf er talsvert í Ólafsfirði
og af ýmsum toga, enda eru Ól-
afsfirðingar fremur glaðsinna
menn og félagslyndir. I vetur má
segja, að tvö leikfélög hafi starf-
að þar. Leikfélag var stofnað í
gagnfræðaskólanum í vetur og
OLAFSFJORÐUR
á togveiðum og fiskaði allvel í
apríl og maí. Sigurbjörg var með
net, en hinir þrír með línu, og
veiddu fremur illa þar til í mai,
að afli tók að glæðast. Bátarnir
hafa sótt bæði austur og vestur
með Norðurlandi. Minni bátarn-
ir hafa verið með net og línu
undanfarið og fengið tregan afla,
og trillurnar hafa lítið stundað
sjó frá áramótum, enda engan
fisfc vérið að hafa nærri. Grá-
sleppan hefur að vísu verið nóg
í vor, en markaðurinn fyrir hrogn
er því nær enginn, svo að hún
hefur ekki verið veidd að ráði.
Hraðfrystihús Ólafsfjarðar h.f.
hefur ekki tekið á móti fiski sið-
an í apríllok. Er þá aðeins starf-
rækt eitt hraðfrystihús í Ólafs-
firði, og er það í eigu Magnúsar
Gamalielssonar. Margir bátaeig-
endurnir salta þó fisk sinn sjálf-
ir eða setja i skreið.
Talsverð sild hefur borizt lil
staðarins undanfarin ár, og hef-
ur mest munað um það, að Egg-
ert Gíslason aflakóngur hefur oft
komið með síld sína þangað.
Söltunarstöðvar fyrir sild eru
þrjár: Stígandi s.f., Jökull h.f. og
Auðbjörg h.f. Auk þess er rek-
in á vegum Hraðfrystihúss Ólafs-
fjarðar síldarbræðsla, sem getur
annað 1000 málum yfir sólar-
hringinnn. Hefur Ólafsfjörður
þessi síðustu ár verið öllu blóm-
legri síldarbær en margir nær-
liggjandi staðir.
Verzlun í Ólafsfirði er einna
mest á vegum Kaupfélags Ólafs-
fjarðar, en kaupfélagsstjóri er nú
Armann Þórðarson. Til 1950 var
í Ólafsfirði útibúa frá KEA, en
þá var Kaupfélag Ólafsfjarðar
stofnað og flutti það í nýtt og
glæsilegt húsnæði 1962. Velta
þess s.l. ár var ca. 22—23 millj.
kr. Kaupfélagið rekur mjólkur-
samlag, stofnað 1959, sem Val- ,,
geir Ásbjarnarson veitir forstöðu.’
Tekur það é móti mjólk úr sveit/
inni, og úr því mjólkurmagni,
sem umfram neyzlumjólk verðurj
er gert smjör og skyr, — A veg-l
stæð skipting milli vinstri manna
(H-lista) og Alþýðuflókksins réð
því að meirihlutinn féll ekki inn-
an bæjarstjórnarinnar, og mun-
aði þó mjög litlu.
Bæjarfógeti er Sigurður Guð-
jónsson.
ELZTA HITAVEITA
LANDSINS.
Hitaveita er í Ólafsfirði. Heita
vatnið (50°) er tekið á Garðs-
dal, tæplega 4 km frá kaupstaðn-
um, og var hitaveitan lögð 1944,
og var fyrsta hitaveita á land-
inu. Síðar hefur verið borað með
Norðurlandsbornum á svipuðum
slóðum, og hefur enn reynzt unnt
að sjá bænum fyrir nægu heitu
vatni. — Árin 1942—1944 var
byggð sundlaug, sem fær vatn
frá hitaveitunni, og er hún talin
með skemmtilegustu útisundlaug
um landsins. Laugin er 8x25 m,
en við hana standa búningsher-
bergi, gufuklefi og kennaraher-
bergi. Ohætt er að fullyrða, að
Ólafsfirðingar eru yfirleitt mjög
vel syhdir, a. m. k. hafa þeir sýnt
það með mikilli þátttöku í nor-
rænu sundkeppnunum.
Rafmagn sitt fá Ólafsfirðingar
frá tveimur virkjunum. I árslok
1942 tók til starfa Garðsárvirkj*
un, sem er staðsett rúma tvo km
frá kaupstaðnum. Hún annaði
ekki orkuþörfinni nema tæpan
áratug, og sumarið 1956 var lögð
háspennulína til Olafsfjarðar frá
Skeiðfossyirkjun í Fljótum, og
þá uiyi leið fengu flestir bæirnir
í sveitinni rafmagn.
Vatn sitt fá bæjarbúar af svo
nefndum Brimnesdal, sem er rétt
utan við bæinn. Á s.l. sumri var
byggður 500 lesta vatnstankur,
sem taka á í notkun í sumar.
NÝJAN GAGNFRÆÐASKÓLA
VANTAR.
Barnaskóli ásamt íþróttasal var
vígður 1949. Er þetta allstór
bygging, og hafa bæði Miðskóli
Ólafsfjarðar og Iðnskóli Ólafs-
fjarðar verið reknir í sama húsi
sýndi það Enarus Montanus eft-
ir Holberg bæði í Ólafsfirði og
á Dalvík. Leikfélag Ólafsfjarðar
er allgamalt, og í vetur sýndi það
tvo leiki. Öldur eftir Jakob Jóns-
son var sýnt um jólin, og með
þann leik var líka farið til Ak-
ureyrar, og um páskana var Mað-
ur og kona sýnt á Ólafsfirði og
Siglufirði.
Þá er karlakórinn snar þáttur
í félagslífinu. Hann hélt söng-
skemmtanir bæði um jól og
páska, og æfir nú undir Heklu-
mótið, sem verður haldið
snemma í júní á Akureyri og
Ólafsfirði. Söngstjóri Karlakórs
Ólafsfjarðar er nú Magnús Magn-
ússon yngri, sem einnig stjórnar
Tónskóla Ólafsfjarðar.
Þá er starfandi í Ólafsfirði
íþróttafélag, sem hefur tíma í
ýmsum greinum í íþróttahúsinu.
Fleiri félög má nefna, svo sem
Rotary-klúbb, sem telur 30 með-
limi, kvenfélag, slysavarnadeild
kvenna og verkalýðsfélag.
Hið veglega félagsheimili Ól-
afsfirðinga, Tjarnarborg, var vígt
29. júli 1961. Hefur það síðan
verið rekið með hinum mesta
myndarbrag, og á skemmtunum
þar ríkir afar skemmtilegur og
góður andi. Kvikmyndasýningar
eru að jafnaði 3—4 í viku í
Tjarnarborg.
PRESTURINN AUGLÝSIR
RÆÐUEFNIN.
Prestur Ólafsfirðinga er nú séra
Ingþór Indriðason, og er þetta
annað árið hans. Hann þjónar
bæði Ólafsfjarðarkirkju, sem var
byggð 1916, en þá fluttist prest-
setrið til kaupstaðarins frá Kvía-
bekk, og Kvíabekkjarkirkju. Ann
ars er Kvíabekkur fornfrægur
staður, því að þar var stofnað að
tilhlutan Lárenzíusar Kálfssonar
Hólabiskups eins konar elli- og
örorkuhæli fyrir uppgjafapresta
um 1330. — Séra Ingþór hefur
nú sunnudagaskóla og biblíulest-
ur og heldur uppi æskulýðsstarfi.
Hann hefur þá venju að auglýsa
ræðuefni sitt opinberlega fyrir
hverja guðsþjónustu, og nýtur sá
háttur mikilla vinsælda, enda er
kirkjusókn hjá honum fádæma
mikil.
Læknir á Ólafsfirði er nú
Hreggviður Hermannsson. Und-
irbúningur mun nú vera að hefj-
ast að nýbyggingu sjúkraskýlis
og elliheimilis. Einnig er ljós-
móðir á staðnum, Lára Vilhelms-
dóttir.
Um síðustu jól var sett upp
endurvarpsstöð útvarps í Ólafs-
firði, en áður höfðu hlustunar-
skilyrði einlægt verið sérlega
slæm. Eftir nýárið komst Ólafs-
fjörður í samband við sjálfvirka
símakerfið, og er svæðisnúmerið
það sama og á Dalvík, 966. Rás-
irnar til Ólafsfjarðar munu þó
vera í fæsta lagi.
Um aðflutninga á vörum verða
Ólafsfirðingar að treysta mjög á
Ríkisskip á vetrum, en á sumrin
ganga tveir vöruflutningabílar á
milli Reykjavíkur og Ólafsfjarð-
ar.
Á Ósbrekkueyrum í fjarðar-
botninum vestanverðum er lítill
flugvöllur, sem notaður er við
sjúkraflug, en úm áætlunarflug
er ekki að ræða, enda völlurinn
engan veginn miðaður við slíkt.
AFLAMAGN OG BÚFÉ.
Eins og áður segir, er sjávarút-
vegur aðalatvinnugrein Ólafsfirð-
inga, og hefur svo verið allt frá
aldamótum. Hafnarframkvæmdir
hafa verið gerðar fyrir ca. 30
millj. kr., og auk þess hefur ný-
lega verið unnið að lendingar-
bótum að Kleifum vestan fjarð-
arins, þar sem nál. 30 íbúar eru.
Frá 1930 hefur Ólafsfjörður ver-
ið talinn ein mesta þorskveiði-
stöð norðanlands, og 1965 fisk-
uðu bátarnir þar 2511 smálestir
af fiski, og síldarverksmiðjan tók
þá á móti 31.600 málum af síld
og síldarúrgangi. Það ár voru
fluttar út frá Ólafsfirði 639 smá-
lestir af frystum fiski, 476 smá-
lestir af saltfiski, 101 smálest af
skreið, 1036 smálestir af síldar-
og fiskimjöli, 5681 tunna af salt-
síld, 586 smálestir af síldarlýsi,
192 tunnur af lýsi og 170 tunnur
af gotu.
Til mjólkursamlagsins í Ólafs-
firði bárust 1965 383.729 lítrar
af mjólk, og voru 68% þar af
neyzlumjólk. Haustið 1965 settu
bændur þar á vetur 186 naut-
gripi, 1760 kindur og 42 hross.
FRAMTÍÐARHORFUR.
Aðalbaráttumál Ólafsfirðinga hef
ur lönfum verið hafnargerðin.
Auk frekari aðgerða í því efni
mun nú vera á döfinni varanleg
gatnagerð, en það mál hefur orð-
ið út undan til þessa. Ráðgert er
að taka aðalgötuna fyrir og fjar-
lægja úr henni hús og skúra,
sem eru þar fyrir, en lítið hefut
orðið af framkvæmdum í þessu
efni ennþá. Við enda aðalgötunn-
ar, þar sem komið er inn i bæinn
að norðan, þarf að færa veg-
inn ofar á kafla.
Ólafsfirðingar horfa björtum
augum til framtíðarinnar, þó að
margt sé auðvitað ógert í kaup-
staðnum, enda eru þeir bjart-
sýnir að eðlisfari, og gestrisni
þeirra er óhætt að lofa.
Dagur þakkar þeim er greiddu
götu tíðindamanns blaðsins í Ol-
afsfirði nú fyrir skemmstu, og
Ölafsfirðingum í
blaðið allra heilla.
héild
óskar
□
Hiíler sagði, að Pól-
verjar hefðu ráðizt á
jÞýzkaland, Boðar s!úð-|
ursaga Mbl. frá Fá-
fskrúðsfirði nýja ofsóknj
gegn samvinnu-
félögunum?
Ö ~ -f-
I
&
I
Hefur nær ekkerf handbærf fé
VORIÐ 1966 var lögfestur svo
I
I
í
I
nefndur Atvinnujöfnunarsjóð
ur, og hafa stjórnarblöð látið
mikið af fjármagni hans og
getu, en hann 'hefur verið
sagður hafa 360 milljóna kr.
stofnfé.
Því fer þó fjarri, að þetta fé
bótasjóðsins, þ. e. útistand-
andi „atvinnuaukningarlán“,
116 milljónir. Þessi lán eru
sum mjög hæpin eign, þar eð
talið mun hafa verið, að þau
ættu að greiðast eftir hentug-
leikum.
3. Mótvirðisfé 55 millj. sem
sjóðurinn fær á 5 árum.
sé yfirleitt handbært eða verði
-> það á næstunni. í greinargerð
með stjórnarfrumvarpinu um gert er ráð fyrir að Atvinnu-
Atvinnujöfnunarsjóð var stofn jöfnunarsjóður fái á fjórúm
féð sundurliðað, og talið alls
364 milljónir kr. Sundurlið-
unin er svohljóðandi:
um að ræða nafnbreytingu, en
gamli Atvinnubótasjóðurinn
fékk 10 milljónir frá ríkinu á
ári. Aðrar tekjur sjóðsins með
nýja nafninu verða einhverjir
vextir þar til álverksmiðjan er
tekin til starfa, og er gert ráð
fyrir að tekjur frá henni komi
fyrst til sögunnar árið 1970 og
t
f
i
4. Mótvirðisfé 43 millj. sem verði fyrst 16 milljónir kr. á
an.
t
*
1
1. Framlag úr rikissjóði 150
* milljónir, sem greiðist á 10 ár-
um eða 15 milljónir á ári.
2. Eignir gamla Atvinnu-
Má af þessu sjá, að til fram- ^
árum. kvæmda, t. d. samkvæmt Norð f
Um 3. og 4. lið er það að urlandsáætluninni, sem ein- ’f
segja, að það fé var í vörzlu hvem tímann á að líta dagsins ?
Framkvæmdabankans og sjálf Ijós, verður ekki um verulegt |
fé að ræða frá sjóði þessum á
næstimni, og því engin ástæða
fyrir fólk úti á landi að taka
neitt forskot á sæluna. □
sagt talsvert af því í útlánum.
Af þessu er Ijóst, að eignir
Atvinnujöfnunarsjóðs hafa lít
ið vaxið, og er því aðallega
Hvernig er grunnur
viðreisnarsfefnunnar?
&
EFTIR 8 ára ’samfellt góðæri
er grunnur viðreisnarstfefunnar,
sem næst því er hér segir:
I heilbrigðismálum má benda
á sjúkrahús Reykjavíkurborgar
og viðbyggingu við- Landsspítal-
ann, en báðar þessar „þyggingar
hafa staðið yfir um.áratúgaskeið.
Um heilbrigðismálin leyfir rikis-
stjórn viðreisnarstefnunnar eigi
að fluttur sé þáffur í útvarpinu,
málinu til skýringar,- heldur geng
ur hún fram fyrir skjölflú um að
stöðva þáttinn og brýtur þannig
þann lýðræðisanda, sem á að
vera útvarpinu leiðarljós i nútíð
og framtíð.
Togurum þjóðarinnar hefúr
fækkað um rösklega • helmjng í
tíð viðreisnarstefnunnar, og: ver-
ið seldir úr landi margir hverjir
fyrir brotajárnsverð. Nú, rétit fyr-
ir nýjar kosningar,. er skipuð
nefnd til að athuga um smiði’4
reynslutogara, sénnilegá til að
láta menn halda, að þessum mál-
um verði nú kippt í lag á kom-
andi kjörtímabili.
Oðaverðbólga sú, sem viðreish-
arstefnan hefur magnað í land-
inu hefur leitt yfir þjóðina marg-/
þætta erfiðleika, raunar sv
mikla, að viðreisnarstjórnin varð
afl gefa út stöðvunarlög, sem
gert er ráð fyrir að gildr fyrst og
fremst fram yfir næstu kosning-
ar, en þá muni meinið læknað
með nýrri gengisfellingu.
Landbúnaðurinn hefur eigi átt
upp á pallborðið hjá viðreisnar-
stefnunni, ýmist er honum sagt
að fækka kúnum og fjölga fjár-
stofninum og verður þess senni-
lega eigi langt að bíða, að boð-
orðið verði að fjölga kúnum og
fækka fjárstofninum. Það er tal-
að um þjóðarböl í sambandi við
þá fjárstyrki, er landbúnaðurinn
nýtur, en á sama tíma styrkir
viðreisnarstjórnin svissneskan
auðhring til að koma hér upp ál-
vinnslu og selur honum rafmagn
undir kostnaðarverði.
Sjávarútvegurinn, sem réttilega
stendur undir langsamlega mest-
um gjaldeyristekjum þjóðarinnar,
á i vök að verjast þrátt fyrir
mörg gjöful góðæri, en verður
að líða fyrir ranga stjórnarstefnu
í vaxta- og lánamálum og hafa
sumir brautryðjendur í útgerðar-
málum þjóðarinnar orðið að
selja skipin sín, til þess að þjóna j
kröfum viðreisnarbankavaldsins.
Hinn almenni iðnaður lands-í
manna á í vök að verjast, sumar
greinar hans hafa þegar verið
lagðar að velli. Hinn frjálsi inn-
flutningur, sem Gylfi lofar í
hverri ræðu, sem; hann flytur,
hefur þegar svift marga Alþýðu-
flokksmenn atvinnu þeirra ■ og
fleiri munu á eftir fara, ef byggt
verður áfram á grunni viðreisn- '
arstefnunnar.
Það verður eigi viðreisrtarstefn-
an sem hættir að flytja inn tertu- _■
botna og margs konár glingur frú
Japan og fleiri löndum, heldúr
verður það skortur -á erlendum
gjaldeyri til slíkra ■ kaupa, sem’
stöðvar þann iiinflutning. Þ^þ ,
vita allir, sem v;ð viðskipti fást,
hvernig viðreisnarstefnan • hrökk
við, er fyrsta verðfall á fiski,
mjöli og lýsi skall yfir þjóðina ’á ■
s.l. ári. Höftin verða frámkvæmd
í gegnum banka þjóðarinnar, án .
þess að upp rísi skömmtunar7
nefndir, sem oft er.vísað til frá
dögum vinstri stjórnarinnar.
Gjaldeyrissjóðurinn, sem oft
er vitnað til af viðreisnarstefnu-
postulunum, verður fljótur að ét-
ast upp, þegar gjaldeyristekjur; ■
þjóðarinnar eru komnar í full-
komið ósamræmi við innflutn-^’
ingsþarfir viðreisnarstefnunnar..
Það er nefnilega þannig, að þessi
taumlausi innflutningur, sem er
sagður í té látinn til að gleðja
þjóðina, er jöfnum höndum í té
látinn til að gleðja viðreisnarrik-
isstjórnina í sambandi við aukn-
ar tolltekjur í ríkissjóð. Núorðið
þarf ríkisstjórnin nefnilega tals-
vert miklar tekjur til að styrkja
atvinnuvegi þjóðarinnar — þrátt
fyrir það, að hún hefur beitt sér
fyrir tveimur gengisfellingum
krónunnar til að losna við slíka
styrki. Það má segja um þetta,
að margt fer öðruvísi en ætlað
er. Blessuð viðreisnarstjórnin
hefur orðið að söðla um oftar en
hún gerði ráð fyrir í öndverðu,
en slíkt ómak hefur hún eigi tal-
ið eftir sér, því að sagt er, að
ráðherrarastólarnir séu með betri
stólum, sem hægt er að sitja í
hér á landi.
Á þessum grunni, sem hér hef-
ur verið lýst, á að byggja fram-
tíð þjóðarinnar á komandi árum,
samkvæmt ósk forkólfa viðreisn-
arstefnunnar.
Margur mundi líklega vilja
kalla þetta rústir fremur en
grunn.
Á þessum rústum viðreisnar-
stefnunnar þarf að byggja að
nýju. Það þarf nýja stjórnar-
stefnu, nýjar leiðir.
Þessi viðreisnarstjórnarstefna
er nú þegar búin að ganga sitt
skeið og góðærin, sem gengið
hafa yfir þjóðina á þeim árum,
sem hún hefur farið með völdin,
hafa orðið þess valdandi, að hún
hefur hangið fram á þennan dag.
Flest eða allt gengur nú úr-
skeiðis hjá henni, nema ferðalög
ráðherranna. Það líður varla svo
dagur, að eigi sé sagt frá utan-
ferð eins eða annars ráðherra, og
er farið að tala um, að þeir muni
stjórna þjóðarskútunni fullt eins
mikið á ferðalögum erlendis sem
í ráðherrastólunum heima. Flug-
tíma sumra ráðherranna er farið
að jafna við flugtíma atvinnu-
flugmanna.
Þessir menn eiga að fá að
fljúga fyrir fullt og allt úr ráð-
herrastólunum, og það ert þú,
kjósandi góður, sem þeir hræðast
mest. Það ert þú, sem með at-
kvæði þínu, getur lagt lóð þitt
á vogarskálina og breytt íslenzku
stjórnarfari frá því sem er, í far-
sælt og heilbrigt þjóðlíf. Q
Skömmlunarstjórar
ÞEGAR grípa þurfti til víð-
tækrar vöruskömmtunar í
ágúst 1947, gekk Mbl. fram
fyrir skjöldu í því að rétt-
læta skömmíunina. I Reykja
víkurbréíi Mbl. (Bj. Ben?)
sagði m. a. svo: „Alþjóð
manna tekur skömmtun og
slíkum ráðstöfunum sem
sjálfsögðum hlut“, enda unn
ið að þessum málum „af ein-
lægum hug... .“
Skömmtunarstjórar frá
þessum tíma eru þeir Bjarni
Ben. og Emil Jónsson. Nú
hræða stjórnarflokkarnir
fólk á skömmtun og höftum
og segja að Framsókn myndi
táka slíkt upp ef hún fengi
að ráða. Þegar það er í huga
haft, að óyggjandi sannanir
eru fyrir því að íhaldið hef-
% ur flokka mest og oftast bein
X línis staðið fyrir illræmdri
skömmtxm og höftum, er
áróður þeirra í þessu efni
bæði lítilmannlegur og
heimskulegur. Q