Dagur - 29.10.1969, Blaðsíða 5

4
5
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Síniar 1-11-66 og 1-11-67
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Skólakostnaðarlögin
UM síðustu helgi var Dagur þess
var, að hér á Akureyri voru staddir
allmargir menn, sem forystu hafa um
byggingu skólahúsa hér í kjördæm-
inu og þeir sátu fund með alþingis-
mönnum kjördæmisins, sem liingað
höfðu komið að sunnan. Hefur blað-
ið síðan haft tal af ýmsum þeirra, er
þennan fund sátu og aflaði sér upp-
lýsinga um tilefni fundarins og við-
fangsefni.
Er þá fyrst frá því að segja, að vor-
ið 1967, skömmu áður en Alþingi
var slitið, rétt fyxir kosningar það
vor, lagði menntamálaráðherrann
fram í þinginu frumvarp til nýrra
skólakostnaðarlaga. Voru þar nýstái-
leg ákvæði um framlög ríkis- og sveit
arfélaga til skólabygginga og rekstr-
ar skólanna. Þótti mörgum þing-
mönnum reglur þær, er þar voru
settar, í senn flóknar og torskyldar
og þar með viðsjálar, enda þeir sem
gerst máttu vita ekki á einu máli um,
hversu skýra skildi sumt það, er um
var spurt. Með atbeina ríkisstjórnar
var þó málinu lxraðað og það afgreitt
í skyndi, en ekki orðið við óskum
þeirra, sem töldu réttara að veita
tóm til frekari athugunar.
í hinum eldri skólakostnaðarlög-
um var kveðið á um það, að ríkið
skyldi greiða 75% af stofnkostnaði
heimavistarskóla og sveitarfélögin
25%. í nýju lögunum er þessu
breytt. Ríkið á að leggja fram 50%
af byggingarkostnaði kennsluhús-
næðis (skólastofur) en kostnað við
byggingu heimavista og íbúða á ríkis
sjóður að greiða að fullu, ef tvö
sveitaifélög eða fleiii eru saman um
skóla. Formælendur laganna sögðu,
að þetta mundi lækka framlag sveit-
arfélaganna úr 25% niður í 20% eða
minna. En rekstuiskostnaðai'hlutfall
ið átti að verða svipað og áðui'. En í
lögunum var ákvæði, sem lítið bar á,
um að kennslumálastjómin skyldi
setja reglurnar um hvað telja skildi
hæfilegt húsnæði og hæfilegan bygg-
ingarkostnað. Hins vegar hefur það
dregizt í meiia en tvö ár að setja
þessar reglur og kynna þær og eru
þær nýkonxnar.
Um það leyti sem nýju lögin vonx
sett og áður en reglumar urðu kunn-
ar, hófust framkvæmdir við nokkrar
skólabyggingar hér í kjördæminu, á
Stóru-Tjörnum, Hrafnagili og
Hafralæk. Var þar hafist lxanda sam-
kvæmt teikningum, sem samþykktar
höfðu verið af lilutaðeigandi yfir-
völdum. Nú sýnir reynslan, að hinar
nýju íeglur hafa þau áhrif, að fram-
lag sveitaifélaganna verður ekki
minna en það hefði oiðið samkvæmt
eldri lögunum, heldur meira og á
(Framhald á blaðsíðu 7)
Samvinna heimila og
Nokkur orð, sem ef til vill geta orðið að gagni
við heimanám barnanna á þessu skólaári
TIL ERU börn sem aldrei þarf
að hjálpa við heimaverkefni.
Þau temja sér góðar námsvenj-
ur af sjálfsdáðum og meta að-
stoð skólans.
Stundum þarf hjálp hinna
fullorðnu ekki að vera fólgin í
öðru en því, að sjá börnunum
fyrir næði við námið.
Það er mikil uppörvun fyrir
börnin er hinir fullorðnu sýna
áhuga fyrir námi þeirra. Það er
þýðingarlaust að segja aðeins:
„Þetta gengur ekki. Þú verður
bara að standa þig.“ Sá full-
orðni þarf að ræða við barnið
og glæða áhuga þess fyrir náms
efninu.
Bezta aðferðin við nám, eins
og aðra vinnu er sú sem skilar
mestum árangri á skemmstum
tíma. Eitt veigamesta viðfangs-
efni skólans, eftir að barnið hef
ir náð valdi á undirstöðugrein-
unum, lestri, skrift og höfuð-
greinum reiknings, er að æfa
nemendur í þeim námsvinnu-
brögðum, sem bezt hæfa hverj-
um einstaklingi.
Tryggvi Þorsteinsson skóla-
stjóri svarar spurningum.
Lestur og hehnanám?
Til er það, að foreldrar taki
sjálfir þátt í heimanámi barn-
anna, ekki aðeins með því að
hlýða yfir lexíur, heldur á þann
hátt að lesa lexíurnar fyrir barn
ið, stundum vegna þess að barn
ið sjálft kann ekki að lesa. Þessi
aðferð gengur aldrei til lengdar
og endar oftast með ósköpum
fyrir báða aðila. Það er óhjá-
kvæmilegt að barn læri lestur
áður en það tekur til við annað
nám, segir Tryggvi.
Hvenær á að læra?
Þegar börnin koma heim úr
skólanum er ólíklegt að þeim
falli vel að setjast við heima-
nám. Flest þarfnast þá hi'eyf-
ingar eftir kyrrseturnar í skól-
anum. Þó eru til börn, sem
kjósa að ljúka heimanámi strax,
og þá er ástæðulaust að amast
við slíku.
Heimanám á ákveðnum stað
og tíma?
Bezt er að heimanámið fari
ætíð fram á ákveðnum stað og
tíma og að sjálfsögðu fer þá eft-
ir heimilisháttum hvar og
hvenær það er unnið.
Þegar líður á kvöldið eru
börnin oftast þreytt og því
óhætt að slá föstu að sá tími er
óhæfur.
Margir kjósa tímann fyrir eða
rétt eftir kvöldmat, og fer það
eftir aðstæðum heimilanna og
stundaskrá barngnna í skólan-
um.
Aðalatriðið er að heimaverk-
efnin séu unnin á þeim tíma,
sem barnið og heimilið ákveður
í sameiningu.
Það er æskilegt að barninu sé
ætlaður viss staður á heimilinu,
þar sem það vinnur að heima-
verkefnum sínum.
Sum börn eru svo vel sett að
þau hafa herbergi til umráða,
en þótt ekki sé nema skápur og
skúffa fyrir skóladótið og ákveð
inn staður við borð, þá er það
betra en að barnið sé á stöðug-
um hrakningi úr einum stað í
annan á meðan það vinnur að
heimanáminu.
Allur umgangur og hávaði
dregur hug barnsins frá við-
fangsefninu, einnig útvarps-
eða plötuspilaramússík, þótt
börnin segi að „þetta geri ekk-
ert til.“ Að sjálfsögðu er vand-
kvæðum bundið að fá góðan
vinnufrið á mannmörgu heimili
og e. t. v. gæti lestrarstofa á
bókasafni eða í skóla bætt eitt-
hvað úr því.
Skylda skólans er að búa nem
endur undir það að leysa heima
verkefnin. í 3. og 4. bekk fara
nemendur að fást við námsgrein
arnar, sem oft eru nefndar les-
fög, landafræði, saga, náttúru-
fræði, kristinfræði o. s. frv.
Meðal annars er þá nauðsyn-
legt:
Að barnið skilji hugsanagang
inn í því, sem lesið er.
Tryggvi Þorsteinsson.
Að það lesi með gagnrýni og
leiti svara við spurningum sem
því koma í hug við lestur náms-
efnisins.
Að barnið læri að nota bók
sem heimild, þar sem leita má
svara við mörgum spurningum.
Að barnið læri að lesa myndir
og línurit.
Að barnið komi fljótt auga á
þýðingarmestu orð og setning-
ar í námsefninu, og athugi fyrir
sagnir sem oftast gefa góða hug
mynd um efni það, sem um er
rætt. Þetta er stundum kallað
að leita eftir lykilorðum. Það
fer eftir þroska nemandans,
námsgreininni og verkstjórn
kennarans hvernig þessi lykil-
orð eru fundin og notuð.
Aðferð til að finna lykilorð.
1. Námsefnið allt hraðlesið.
Fyrirsagnir, myndir og línurit
vandlega athugað, ef þau finn-
ast í textanum,—
2. Námsefnið lesið vandlega í
stuttum áföngum. Þýðingar-
mestu orð og setningar undir-
strikaðar. Það eru lykilorðin. Ef
ekki þykir viðeigandi að strika
undir í námsbókinni má endur-
rita lykilorðin í minnisbók eða
vinnubók.
3. Nemandinn endursegir
sjálfum sér efni kaflans með
hjálp lykilorðanna og athugar
um leið skýringarmyndir, t. d.
landabréf þegar það á við.
4. Næsti kafli lexíunnar les-
inn og lærður á sama hátt og að
framan er lýst.
5. Að lokum er öll lexían end
urlesin og síðan endursögð
(öðrum, eða í huganum) með
hjálp lykilorðanna.
Þessi aðferð gefur oft góðan
árangur, og sé hún kennd í
barnaskólanum og notuð við
heimanámið, með þeim afbrigð-
um, sem falla að námsgetu ein-
staklingsins, getur hún komið
sér vel, hversu löng sem náms-
braut nemandans kann að
verða.
Hvernig hjálpa foreldrar börn
um sínum við heimanámið?
Eins og skólum er háttað hér
l^-«3-<-*-<'ð-í'*-<'Q-ÍSK--t-Ö-<'*-í-®-<"*-e®-NII-*-e-ÍS!<-W-)-<Sfc-wa-<'*-WS-<'-:IK'«!-<-*-t
S
IEGGERTILAXÁRDAL
í
f
Sokki, eitt ágætasta naut í Eyjafirði. (Ljósm.: E. D.)
- Kynbótanaulin til Hvanneyrar
skóla —
á landi, er óhjákvæmilegt að
leggja einhverja heimavinnu
fyrir börnin, jafnvel í 1. bekk.
Bezt er að þau venjist strax
heimavinnunni og skoði hana
sem sjálfsagðan hlut í daglegu
lífi.
Yngri nemendur barnaskól-
anna vilja oft að hinir fullorðnu
(foreldrarnir) sjá og heyri
hvernig „þau læra“. Það er því
æskilegt að annað hvort þeirra
sé nærstatt þegar barnið fæst
við heimanámið, til þess að taka
þátt í gleði þess er það getur
lesið, eða þegar það hefir lokið
við teikningu eða skrift, sem
það vill sýna. Hvatningar og
viðurkenningarorð við slík tæki
færi eru afar mikils virði fyrir
barnið.
Stundum þarf barnið að
spyrja um ýmsa hluti, sem
koma í hug þess við heima-
vinnuna og þá er gott að eiga
hinn fullorðna að. Ekki má
heldur gleyma því að foreldr-
unum gefst oft tækifæri til að
kynnast börnunum á annan
hátt en áður þegar þau vinna
að heimaverkefnunum.
Oft geta hinh- fullorðnu hagað
verkum sínum þannig að þessi
dýrmæta aðstoð við barnið í
fyrstu skólaárum þess, verði
auðveld.
í 3.—6. bekk heldur heima-
nám barnanna áfram en breyt-
ist þó nokkuð og þá verður enn-
þá vandasamara að leggja það
fyrir svo vel fari. Það sem hæf-
ir einum nemanda í bekknum
er öðrum ofviða og fátt lamar
námsvilja barnanna meira en
það, þegar lögð eru fyrir heima
verkefni sem þau hafa enga
möguleika til að leysa.
Þótt skólinn reyni að búa
nemendur vel undir að leysa
heimaverkefnin og kennarinn
haldi að heimavinnan verði
ekki annað en upprifjun á
lærðu efni, getur einhver nem-
andinn komist í standandi vand
ræði við að leysa verkefnið.
Orsakir til þess geta verið
margar og ræði ég þær ekki
hér, en þegar slíkt kemur fyrir
þarf samband heimilis og skóla
að vera náið, svo nemandinn
lendi ekki í sjálfheldu. Þegar
komið er í slíka sjálfheldu er
oftast hægt að hjálpa nemand-
anum úr henni með sérstakri
tímabundinni aðstoð, sem skól-
inn eða heimilið veitir, eða báð-
ir þessir aðilar í sameiningu, en
þess verður ætíð að gæta, að
bezta aðstoðin við barnið er sú,
að gera það sjálfbjarga, — ekki
að vinna fyrir það, heldur með
því. (Framhald á bls. 7)
AFBAKANIR
Eitt er það, sem virðist vera
mjög ríkt í fari íslendinga: Að
stytta nöfn á hinu og þessu, til
hægðarauka, eins og það er
orðað. Næm málkennd hefur í
þessu efni bjargað mörgum yfir
margan boða; og styttingar
nafna eru ýmsar hverjar snilld-
arvel gerðar og af góðum
smekk.
Hér væri gaman að vekja at-
hygli á einu atriði málstyttinga
í íslenzku, eða á nöfnum íslénd
ingasagna. Eins og kunnugt er,
nefnist Njáls saga oftt- Njála,
Grettis saga: Grettla, Land-
námsbók: Landnáma o. s. frv.
Virðist þetta ekki vera sem
verst áferðar, en þó er höfund-
ur þessara lína alveg á móti
styttingum á nöfnum. íslend-
í
| sextugur
ís
SEXTUGSAFMÆLI átti í gær
Eggert Olafsson bóndi í Laxár-
dal í Þistilfirði, formaður Félaga
sambands Framsóknarmanna í
Norðurlandskjördæmi eystra
(Kjördæmissambandsins). Hann
er fæddur í Laxárdal 28. októ-
ber 1909. Foreldrar, merkishjón
in Ólafur Þórarinsson bóndi og
smiður í Laxárdal og Guðrún
Guðmunda Þorláksdóttir; Tví-
burabróðir Eggerts er Ófeigur,
húsgagnasmíðameistari í Reykja
vík.
Eggert ólst upp með foreldr-
um sínum í Laxárdal, ásamt
systkinum sínum og vann þar
að búi með þeim, stundaði bú-
fræðinám á Hvanneyri og tók
síðar við búi og jörð af föður
sínum og hefur búið þár síðan.
Gerðist hann snemma athafna-
samur í búskapnum og hefur
gert miklar umbætur á föður-
leifð sinni, að því er varðar
húsakost' og ræktun, enda er
hann sjálfur atorkumaður, fjár-
maður góður, farsæll búmaður
og á eitt af stærri fjárbúum
norðanlands og afurðasamt fé.
Hann er einn þeirra bænda,
sem lengi hafa verið í Fjárrækt
arfélagi Þistilfirðinga, sem orð
hefur farið af vegna fjárstofns,
sem þar hefur verið ræktaður.
Þrátt fyrir annasama ævi við
búskaparstörf, hefur Eggert var
ið miklum tíma til þátttöku í
félagsmálum af ýmsu tagi og
hvergi legið á liði sínu. Hafa
honum og verið falin mikilsverð
trúnaðarstörf, sem hann hefur
rækt af þeirri atorku og sam-
vizkusemi, sem honum er lagin.
Hann hefur m. a. lengi verið í
ingasagna. Fyrst og fremst er
eitthvað óeðlilegt við styttingar
á fornsagnanöfnunum, jafnvel
þó að þær fari ekki svo ósmekk
lega í sumum tilfellum, og þó á
maður alltaf að vitna rétt í öll
bókaheiti.
Sjáum nú til! Hvernig færi
nú þetta að líta út, ef við fynd-
um-upp á því einn góðan eða
slæman veðurdag, að fara að
tala um íslendingu, Hænsna-
Þóru, Eiríku rauðu, Þorfinnu,
Gunnlaugu, Víglundu, Hítar-
Björnu, Þorskfjörðu, Flóa-
mönnu, Gíslu, Hávörðu, Víga-
Styru, Finnbogu, eða Kjalnesu?
Spekingarnir í norrænu deild-
inni mundu fara að klóra sér í
höfðinu, trúi ég.
Nei, það er bezt að láta eitt
yfir allar sögurnar ganga, nefni
stjórn Kaupfélags Langnesinga
og er enn og formaður félagsins
var hann í mörg ár. Hann á sæti
í stjórn Búnaðarsámbands N,-
Þingeyinga og sat á nokkrum
Stéttarsambandsfundum, sem
fulltrúi þess, er formaður skóla
nefndar í Svalbarðshreppi og
sóknarnefndar í Svalbarðssókn.
Einnig formaður Fiskiðjusam-
lags Þórshafnar um skeið.
Á Fj órðungsþinginu á Sauðár
króki var Eggert annar af þeim
tveim fulltrúum, er N.-Þing-
eyjarsýsla átti þar.
Eggert hefur öðru hverju
mætt á aðalfundum SÍS, sem
fulltrúi kaupfélagsins.
Eggert gerðist snemma áhuga
samur um landsmál og héraðs-
mál, eindreginn Framsóknar-
maður og síðar einn af forystu-
mönnum flokksins í héraði enda
glöggur á málefni og vel máli
farinn. Hann hefur lengi átt
sæti í stjórn Framsóknarfélags
N.-Þingeyinga, austan Axar-
fjarðarheiðar og á kjördæmis-
þingum Framsóknarmanna oft-
ast eða alltaf, síðan kjördæmis-
sambandið var stofnað. Á kjör-
dæmisþingi á Laugum 1966 var
hann kosinn í stjórn sambands-
ins og jafnframt formaður þess
og hefur verið það siðan. Sem
forystumaður þessara samtaka,
hefur hann nú um rúmlega
þriggja ára skeið leyst af hendi
mikið starf og á þann hátt, að
Framsóknarmenn í kjördæm-
inu öllu, hafa ástæðu til að meta
það mikils og 'þakka. Þar sem
hann á heima næstum í útjaðri
þessa stóra kjördæmis, hefur
hann tíðum orðið að leggja á
sig mikil ferðalög í þágu sam-
bandsins og ekki látið sér vega-
lengdir í augum vaxa.
Eggert er kvæntur Elínu
Pétursdóttur bónda á Hallgils-
stöðum á Langanesi og síðar í
Höfnum á Strönd Metúsalems-
sonar, ágætri konu. Heimili
þeirra hefur löngum verið
mannmargt og þar ber margan
gest að garði. Þau hjónin eiga
mörg mannvænleg börn, sem
nú eru uppkomin.
I . _ ’
Dagur sendir afmælisbarninu
hinar beztu árnaðaróskir og
þakkar framúrskarandi góð
kynni um margra ára skeið, og
áhuga hans á þjóðmálum og
héraðsmálum, og að fyrir það
að gefa sér tíma að sinna þeim.
lega að nefna þær sínum fullu
nöfnum, og fella hvergi úr orðið
saga. — Ætli okkur núlifandi
íslendingum færi ekki líta að
verða órótt í gröfunum, ef 25.
aldar íslendingar tækju að tala
um Eldeyjar-Hjöltu eftir Haga_
lín, og Söguköflu eða Sjálfköflu
Matthíasar.
Og að lokum: Bók um Bertel
Thorvaldsen á að heita Saga
Bertels Thorvaldsens, en ekki
bara Bertel Thorvaldsen. Bók
um Jón Sigurðsson á að heita
Saga Jóns Sigurðssonar, en
ekki bara Jón Sigurðsson. Bæk
ur eru yfirleitt um menn (og
ritaðar af mönnum) en ekki
mennirnir sjálfir.
Sigurður Draumland.
(Framhald af blaðsíðu 1).
að eins og hægt er. En um þessi
mál ræðum við nú við Sigurjón
Steinsson nautgriparæktarráðu
naut og svarar hann hér á eftir
nokkrum spurningum.
Hvað er liæft í því að flytja
eigi suður hin ágætu kynbóta-
naut úr Eyjafirði?
Sæðingastöðin hér verður
lögð niður í núverandi formi,
þ. e. kynbótanautin okkar verða
send til Hvanneyrar, þar sem
verið er að setja á stofn djúp-
frystingarstöð. Sæðingar halda
að sjálfsögðu áfram hér, en not_
að djúpfryst sæði frá Hvann-
eyri, en sæðingastöðin þar verð
ur væntanlega komin í fullt
gagn á næsta sumri. Fyrstu kyn
bótanautin, sem héðan verða
flutt til Hvanneyrar og væntan
lega verður gert bráðlega, er
fyrsta sporið í þessari breyt-
ingu. Við höfum fimm fyrstu
verðlaunanaut á Búfjárræktar-
stöðinni og verða þau sennilega
- FJÓRÐUNGSÞING
(Framhald af blaðsíðu 8).
á Sauðárkróki var kjörinn for-
maður sambandsins, en með
honum í fjórðungsráð, Jóhann
Skaptason sýslumaður, Húsa-
vík, Björn Friðfinnsson bæjar-
stjóri, Húsavík, Bjarni Einars-
son bæjarstjóri, Akureyri, Ás-
grímur Hartmannsson bæjar-
stjóri Ólafsfirði, Stefán Frið-
bjarnarson bæjarstjóri, Siglu-
firði, Jóhann Salberg Guð-
mundsson sýslumaður, Sauðár-
króki, Jóhann ísberg sýslumað-
ur, Blönduósi og Óskar Levý
bóndi á Ósi.
Fjórðungsráðið á að kjósa sér
þriggja manna stjórn. Fráfar-
andi fjórðungsráð hafði ráðið
framkvæmdastjóra, Lárus Jóns
son starfsmann Efnahagsstofn-
unarinnar, og óskaði fráfarandi
formaður eftir því að þessi ráð-
stöfun yrði staðfest á þinginu
með atkvæðagreiðslu í fundar-
lok.
Útbýtt var á fjórðungsþinginu
tveim fjölrituðum skýrslum frá
Efnahagsstofnuninni í sambandi
við Norðurlandsáætlun. Önnur
skýrslan nefndist „Mannfjölda-
þróun og almenn byggðastefna
á Norðurlandi" og hin „Atvinnu
mál á Norðurlandi". Að þessu
sinni er ekki rúm til að skýra
frá efni því, sem í skýrslum þess
um felst, en þær voru allmikið
ræddar á fjórðungsþinginu og
ályktun gerð, sem meðal annars
felur í sér, að þær verða sendar
sveitarstjórnum á Norðurlandi
til athugunar og umsagnar.
Einnig voru gerðar margar
ályktanir um „fjórðungsmál“.
öll flutt suður. En það eru naut
in Sokki og Dreyri, sem fyrst
fara. Þetta eru 10 ára gömul
naut, Sokki var afkvæmarann-
sakaður hér á sínum tíma og
fékk þá strax fyrstu verðlaun
og hefur sýnt, að hann er af-
burða gott kynbótanaut. Hins
vegar er Dreyri keyptur í Mý-
vatnssveit, upprunninn frá Ein-
arsstöðum í Reykjadal og hafði
reynslan sýnt kynbótagildi hans
þar austurfrá, áður en við keypt
um hann. En fyrstu kvígurnar
undan honum hér í Eyjafirði
eru að bera nú um þetta leyti.
Það er talað um liátt verð á
fyrrnefndum Sokka N 146, en
mér finnst verðið litið?
Hann er seldur á 40 þúsund
krónur og því hefur verið hald-
ið fram, að það væri hæsta verð
á kynbótanauti hér á landi og
kann það að vera rétt. En þetta
eru þó aðeins tvö kýrverð og
því ekki hátt, miðað við það,
að þetta er úrvalsskepna. Það
mætti líka telja það sanngjarnt
verð, þótt hann hefði kostað
þrjú eða fjögur kýrverð, svo
mikla trú höfum við á kynbóta-
gildi hans. Sokki er frá Skarði
á Akureyri og af úrvalskyni.
Hér voru í sumar haldnar kúa
sýningar?
Já, en með öðrum hætti en
venjulega vegna hringskyrfis-
ins. Kúm var ekki safnað sam-
an á sýningar eins og ætlast er
til, heldur voru kýrnar dæmdar
á hverjum bæ og gerðu það
ráðunautarnir Ólafur Stefáns-
son og Jóhannes Eiríksson. Þess
ar sýningar leiddu það í ljós, að
eyfirzkir bændur eiga mikinn
fjölda ágætra gripa og að um
mikla framför væri að ræða á
síðustu fimm árum. En niður-
stöður þessara dóma urn kýrnar
verða umræðuefni næsta bænda
klúbbsfundar á Hótel KEA
næsta mónudagskvöld.
Eru færðar afurðaskýrslur
flestra kúa hér við fjörðinn?
Eftir því sem ég kemst næst
munu um eða yfir 80% kúnna
vera á skýrslum, en skýrslu-
færðar kýr á síðasta ári voru
4820 talsins í sýslunni og eru þá
meðtaldar kýr í Grýtubakka-
hreppi og á Svalbarðsströnd. En
allt eru það tólf nautgriparækt-
arfélög, sem er uppistaðan í
Sambandi nautgriparæktarfé-
laga við Eyjafjörð, sem skamm-
stafað er SNE. Ég vil svo að lok
um lýsa alveg sérstakri ánægju
minni yfir samstarfinu við
bændur í þessum efnurn og ég
er stoltur af því, sem starfs-
maður þeirra, hve langt þeir
hafa náð í nautgriparæktinni á
undangengnum árum.
Blaðið þakkar svörin. E. D.
SIGURÐUR EGILSSON
MINNING
LAUGARDAGINN 11. október
sl. var gerð frá Húsavíkurkirkju
jarðarför Sigurðar Egilssonar,
Sunnuhvoli á Húsavik, en hann
andaðist á Sjúkrahúsi Húsavík-
ur 30. september, 77 ára gamall.
Sigurður var maður vinsæll
og búinn miklum mannkostum,
léttur á fæti og glaðlyndur.
Skoðanir sínar, sem voru sjálf-
stæðar og viturlegar, setti hann
fram á góðu máli, í ræðu eða
riti og var sanngjarn- og hóg-
vær, er hann rökræddi við þá,
sem voru á öndverðum meiði.
Hann unni mjög landinu og
náttúru þess og munu fáir nú-
lifandi íslendingar hafa séð
meira af íslandi en hann. Eink-
um hefur hann ferðazt mikið
hin síðari ár, er betra tóm gafst
til en áður. Við, sem áttum þess
kost að ferðast með honum og
undir hans leiðsögn, munum
lengi minnast hans sem afburða
góðs ferðafélaga, sem aldrei lá
á liði sínu til að gera hverja
ferð sem ánægjulegasta og
árangursríkasta.
Ferðafélag Húsavíkur hefur
nú stofnað sjóð honum til heið-
urs, en hugmyndin er að nota
sjóðinn til að reisa skála, er
bæri nafn Sigui'ðar, við Hvanna
lindir, en hann hefur nokkur
undanfarin ár unnið að því að
gerð verði brú á Jökulsá á Fjöll
um, við Upptyppinga, svo að
bílfær leið verði að Hvannalind
um og til Kverkfjalla. Hafa all-
margir einstaklingar þegar gef-
ið fé í sjóðinn, auk þess, sem
nokkur fjárhæð úr félagssjóði
Ferðafélagsins var lögð í hann.
Sigurður Egilsson fæddist á
stórbýlinu Laxamýri 11. ágúst
1892 og var hann löngum kennd
ur við þann stað. Foreldrar hans
voru hjónin Arnþrúður Sigurð-
ardóttir frá Ærlækjarseli og
Egill Sigurjónsson bóndi og
hreppstjóri á Laxamýri. Ólst
hann upp á Laxamýri og átti
þar heima nær óslitið til ársins
1928. Hann tók ungur mikinn
þátt í félagslífi og iðkaði söng
og íþróttir. Kynni hans af föður
bróður sínum, Jóhanni skáldi
Sigurjónssyni, hafa vafalaust
haft mikil áhrif á hann, enda
dáði Sigurður þennan frænda
sinn mjög. Nám stundaði Sig-
urður við unglingaskóla Bene-
dikts Björnssonar á Húsavík og
útskrifaðist frá Gagnfræðaskóla
Akureyrar vorið 1911. Auk þess
var hann hluta úr vetri í eldri-
deild Búnaðarskólans að Hól-
um.
Sigurður kvæntist 1916 Rakel
Júdit Pálsdóttur frá Höfn í
Siglufirði og eignuðust þau hjón
6 börn, Pál Kröyer, Egil, Arn-
þrúði, Rakel Júdit, Jóhann Egil
og Gunnar, og eru þau öll á lífi
og búsett í Reykjavík. Rakel
andaðist 1931.
Árið 1939 kvæntist Sigurður
eftirlifandi konu sinni, Petreu
Sigurðardóttur frá Núpsseli í
Miðfirði í Húnavatnssýslu. Eign
uðust þau 3 syni, Sigurð Saló-
mon, Björn og Þórð og dvelja
þeir allir á heimili móður sinn-
ar að Sunnuhvoli á Húsavík.
Störf Sigurðar urðu óvenju
margþætt. Fram til ársins 1921
stundaði hann almenna sveita-
vinnu, laxveiði, varphirðingu og
dúnhreinsun, en auk þess
kennslustörf á Húsavík og Tjör
nesi. Næstu árin vann hann við
jarðvinnslu með fyrsta stór-
virka jarðvinnslutækinu, sem
Íslendingar eignuðust, þúfna-
bananum. Árið 1924 hóf hann
búskap á Laxamýri í félagi við
móður sína og bræður, en árið
1928 var ákveðið að selja jörð-
ina og þótti þá Sigurði miður
að vera þess ekki megnugur að
kaupa. Fluttist hann þá til Siglu
fjarðar með fjölskyldu sína og
stundaði þar smíðar og ávann
sér húsasmíðaréttindi árið 1930.
Á Siglufirði tók Sigurður mik-
inn þátt í félagsstörfum sem
fyrr. Hann var hvatamaður að
stofnun og í fyrstu stjórn Kaup
félags Siglfirðinga, Slysavarna-
félags Siglufjarðar og Iðnaðar-
mannafélags Siglufjarðar. Árið
1931 fékk Sigurður ábúð á jörð
inni Hraunum í Fljótum, en
kona hans, Rakel, andaðist
nokkrum dögum áður en hann
flutti þangað. Þar bjó hann til
ársins 1933. Næstu árin var
hann m. a. ráðsmaður á Sval-
barði við Eyjafjörð, stundaði
smíðar í Reykjavík um skeið og
var kennari og smiður við
Reykjaskóla þar til skólinn var
hernuminn á stríðsárunum. Þá
hóf hann búskap með seinni
konu sinni, Petreu Sigurðar-
dóttur, að Tjörn á Vatnsnesi, en
þau fluttu til Húsavíkur árið
1943. Á Húsavík stundaði Sig-
urður einkum smíðar, en var
auk þess byggingafulltrúi Húsa
víkur 1945 til 1948, skrifstofu-
maður hjá Húsavíkurhreppi í
2 ár og sparisjóðshaldari við
Sparisjóð Kaupfélags Þingey-
inga 1959 til 1962. I fasteigna-
matsnefnd var hann frá 1951 til
dauðadags. Hann annaðist við-
gerð gamalla húsa fyrir þjóð-
minjavörð, m. a. gerði hann við
Grenjaðarstaðarbæ, Keldnabæ
og Nonnahúsið á Akureyri. f
frístundum stundaði Sigurður
útskurðarlist, vefnað, smíðar og
batt bækur, en hann átti mikið
og gott safn bóka. Fyrir útskurð
sinn hlaut hann verðlaun í verð
launakeppni íslenzks heimilis-
iðnaðar fyrir frábærlega gott
handbragð og stílhrein og
smekkleg munstur. Utskornir
munir eftir Sigurð eru mjög
eftirsóttir. Auk þess, sem að
framan greinir, var Sigurður
kjörinn til ýmissa trúnaðar-
starfa fyrir sveitarfélag sitt, var
m. a. hreppsnefndarmaður og
hreppstjóri Tjörneshrepps og
varabæjarfulltrúi í bæjarstjórn
Siglufjarðar. Formaður Ferða-
félags Húsavikur var hann í
mörg ár og allt til dauðadags.
Á heimili þeirra Sigurðar og
Petreu að Sunnuhvoli auðnað-
ist mér að njóta margra ánægju
stunda. Framkoma þeirra hjóna
einkenndist af vingjarnlegri
hógværð og gestrisni, en heimil
ið vistlegt og hlýlegt, en laust
við allt óhóf.
Við fráfall Sigurðar hefur
Sunnuhvolsheimilið misst
traustan og ástríkan heimilis-
föður, en gestrisni og hlýja mun
(Framhald á blaðsíðu 2)