Dagur - 25.11.1970, Qupperneq 5

4
5
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Síniar 1-11-66 og 1-11-67
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Endumýjun togara
Á VORDÖGUM 1947 kom til Akur
eyrar fyrsti togaii Ú tgerðarf élags
Akureyringa h.f. og á næstu árum
fjölgaði þeim í þrjá. Árið 1956 kom
fjórði togarinn og sá fimmti árið
1960, en hann heltist úr lestinni fyr-
ir tveimur árum. Þegar á öðru staifs-
ári hóf Ú. A. netagerð og fljótlega
saltfiskverkun og skreiðai'verkun.
En árið 1957 hófst starfræksla hrað-
frystihússins.
Allir verzlunarmenn við Eyja-
fjörð, sem spurðir hafa verið, telja
sig geta tekið undir orð eins stéttar-
bróður þeirra, sem sagði: Kassinn í
verzlun okkar getur ætíð sagt til um,
hvort full vinna er hjá Ú. A. eða
ekki. Af þessu má sjá hve gífurlega
þýðingu þetta fyrirtæki hefur fyrir
atvinnu- og viðskpitalíf hér um
slóðir.
Nú stendur Ú. A. á tímamótum.
Skip þess eru orðin of gömul og
krefjast endumýjunar. Sliþt krefst
aftur mikilllar fjárfestingar, því að
þau skip, sem talin em koma til
greina í þessu sambandi, kosta 150—
190 milljónir hvert. Því miður er
þetta ekki aðeins vandamál eins fyrir
tækis, Ú tgerðarfélags Akureyringa,
heldur allrar togaraútgerðar í land-
inu. Reynsla áranna er sú, að togar-
arnir eru ömggustu skipin til hrá-
efnisöflunar fyrir fiskvinnslustöðv-
arnar, hvað bolfisk snertir.
Stjómendum landsins mun ætíð
hafa verið það ljóst, að endurnýjun
togaraflota landsmanna væri útilok-
uð nema með forgöngu þeirra. Má
því telja það mikið fyrirhyggjuleysi
og vítavert, að þessum málum hefur
ekki verið sinnt miklu fyrr, og ekki
fyrr en í algert óefni er komið. IEér
á Akureyri er nú sú skipasmíðastöð,
Slippstöðin li.f., sem ein hefur talið
sér fært að smíða togara af þeirri
stærð og gerð, sem óskað er eftir.
Þessi skipasmíðastöð er ung og f jár-
vana, en hefur þó leyst af hendi verk-
efni, sem eftirtekt alþjóðar hefur
vakið. Hún liefur nú gert tilboð í
smíði tveggja togara, en af mjög
skiljanlegum ástæðum hafa þau til-
boð verið hærri en lægstu erlendu
tilboðin. En Ú. A. hefur þá ábyrgu
sérstöðu, að leggja áheralu á, að end-
umýjun Akureyrartogaranna fari
fram hér í bæ. Nú hefur bæjai-
stjórn Akureyrar hlaupið undir
bagga og gert kleift að þessi endur-
nýjun fari hér fram. Þessi afstaða
bæjarstjórnar orkar þjóðhagslega
ekki tvímælis. En á hinn bóginn
verður að teljast furðulegt, að févana
sveitarfélag þurfi að taka að sér slíkt
(Framhald á blaðsíðu 2)
Hvað á að gera fyrir Hjalteyri?
ÞAÐ var víst í einhverju þeirra
málgagna, sem út eru gefin á
Akureyri, að ég las spurningu
þá, sem ég hef að yfirskrift hér.
Spurningin er ákaflega eðlileg.
Hvar sem byggð hefur einu
sinni verið og athafnir í gangi
voru verðmæti sköpuð. Þegar
atvinnan bregst og fólkið þarf
að leita tilvistar annarsstaðar
fer venjulega svo, að um brott-
flulning verður að ræða. Þá
standa mannvirkin eftir ónotuð,
engum að gagni og fyrnast ein-
att örar en ef í notkun væru.
Þetta er ekkert sérstakt um
Hjalteyri en á auðvitað við
hana eins og aðra staði úr því
að sagan hefur nú gerzt þar,
raunasaga, sem öllum er til
ógleði að rifja upp. Mannlaus
hús í örri fyrningu er rauna-
sýn, því að í harðbýlu landi er
það dapurt að sjá mannvirki að
litlu eða engu verða á sama
tíma og mikilla fjármuna og
orku þarf að neyta til þess að
skapa brottfluttu fólki tilvist á
öðrum stað, ef til vill á öðru
landshorni. Og þetta er skiljan-
lega þeim mun sárara öllum er
til þekkja af því að á Hjalteyri
eru frá náttúrunnar hálfu búin
skilyrði, sem spara mikla fjár-
muni við gerð hafnarmann-
virkja.
En hvaða atvinnu skal stofna
til á Hjalteyri þegar síldin er á
brott og ekki líklegt að hún sé
á næsta leiti svo að þau mann-
virki, er hentuðu til nýtingu
hennar, verði notuð?
Ymsum verður sjálfsagt fyrst
fyrir að segja: Auðvitað næsta
álver, það verður hvort sem er
aldrei reist á Dagverðai-eyri
þótt þar hafi verið teiknuð
mikil hafnarmannvirki við það
miðuð, að þar rísi álver. En því
bið ég um að þessar línur kom-
ist á framfæri, að um það vil ég
segja þetta:
Með því að reisa álver á Hjalt
eyri eða annarsstaðar við Eyja-
fjörð yrði að því stuðlað að
eitra land og sæ og eyða í stór-
um stíl því lífi, sem þar kvikn-
ar, eflist og auðgar tilveru fólks
ins. Slík verksmiðja, sem álver
er enda þótt reynt sé að binda
flourvetnin, er vís eiturlind og
lífspillir, sem enginn mannleg-
ur máttur mundi geta stjórnað.
Minnist þess allir, sem við Eyja
fjörð búið, að þvert yfir fjörð-
inn frá Hjalteyri, eru aðeins 6
km. Út að Kljáströnd eru aðeins
7 km og til Akureyrar minna
en 20 km. Vindur við Eyjafjörð,
yfirleitt norðan eða sunnan,
yrði flytjandi flourvetila yfiú
byggðirnar, og í logni, sem
þarna er svo algengt, mundi
leggjast móða eiturloftsins yfir
lygnan sæ og landið í kring, og
í hvert sinn sem úrkoma hreins
aði það hverfa í fjörðinn, eyð-
andi því lífi, sem þar fæðist,
nærist og eflist. Ahrifin og af-
drifin yrðu svona og ekki öðru-
vísi, ef þarna risi sú eiturlind,
sem hver einasta álverksmiðja
í heiminum er. Verksmiðjur af
því tagi er eðlilegast að reisa á
útkjálkum landa og ekki við
uppeldisstöðvar né í þéttbýli.
Eða hver vill eyða öllu lífi í
einni þýðingaimestu uppeldis-
stöð lífvera sævarins við landið,
þar sem Eyjafjörður er? Hver
vill eyða þeim gróðri, sem vex á
ströndum og bökkum þessa logn
væra fjarðar og býr börnum
héraðsins þau skilyrði, sem þar
ríkja?
Ég hef áður — þegar bygging
fyrsta álversins á landi hér var
á umræðustigi — á opinberum
vettvangi varað við athöfnum
sem miðuðu að því að koma upp
álverksmiðju við fjörðinn. Ég
endurtek þetta nú, þegar spurt
er hvað skuli gera fyir Hjalt-
eyri.
Nú er það engin tillaga til
viðreisnar að afneita fyrirtæki,
sem gæti veitt mörgum lífsviður
væri. Skilyrði til mikilla
athafna eru að vísu ekki á eyr-
inni. Þó er hægt að koma þar
fyrir verksmiðju og sjálfsagt
kemur hún. En það má ekki
vera eiturverksmiðja heldur at-
vinnugjafi án lífshættu. „Pen-
ingalyktin“ frá Krossanesi barst
langt inn í Eyjafjörð. Hún var
óþægileg en ekki eiturloft eins
og floursambönd eru.
Akureyri færist út með firð-
inum, eftir fáa áratugi nær bær
inn sjálfsagt út á Dagverðar-
eyri. Er þá ekki alveg eðlilegt,
að útgerðarstöð Akureyringa og
eyfirzkra byggða verði á Hjalt-
eyri, og því ekki að móta sem
fyrst vísinn að því, er koma
skal þar?
Framtíðarverkefnið við sjáv-
arsíðuna hlýtur að verða að
sækja sjó, flytja fiskinn á land,
SUNN segir: „Vestmannsvatn
er allstórt grunnt vatn, sem
myndazt hefir við hraunstíflu í
norðanverðum Reykjadal."
Þetta er fullkomið öfugmæli,
að líkindum byggt á ókunnug-
leika. í fyrsta lagi er vatnið til-
VÍN-
BER
KAUPFÉLAG
VERKAMANNA
Kjörbúð og útibú
Snjóþotur
Sparksleðar
Sraábarnaskíði
- með STÖFUM og
BINDINGUM,
JÁRN OG GLERVÖRU-
DEILD
NÝKOMIÐ!
Drengjanáttföt
— ódýr
Herranáttföt
— m. teg. frá kr. 375.00.
Drengjaskyrtur
Nærfatnaður
— alls konar.
HERRADEILD
fullvinna hann allan sem
neyzluvöru til manneldis innan
lands og utan, í neytendaum-
búðum. Fjölbreytni í fiskiðn
hlýtur að eflast og víkka. Ein-
hver stig þess iðnaðar eiga ein-
mitt heima á Hjalteyri.
Beztu og mestu hráefnabank
ar þjóðarinnar eru án efa þeir,
sem liggja úti fyrir landsteinum
okkar, og þangað verða sótt hrá
efni, er skapa vaxandi þjóð
framtíðarhlutverk við iðnað í
landi. Hins vegar er engin von
til þess, að þeir bankar verði
hráefnalindii' ef Eyjafjörður og
aðrir firðir verða mengaðir
efnum frá eiturverksmiðjum,
sem eyða því lífi ei' skapar hrá-
efnin í hafinu.
Byggð við Eyjafjörð er og
hefur lengi verið þétt, af því að
þar hefur þróazt, í legi og á
láði, líf til framfæris fólkinu.
Verði því lífi fargað með fyrir-
hyggjuleysi hlýtur að fara svo,
að Hjalteyri verðj ekki eina
eyðibyggðin við fjörðinn heldur
komi aðrar í kjölfarið.
tölulega rnjög djúpt og hefir
aldrei stíflazt af hraunrennsli.
Að líkindum er vatnið gamalt
jökullón, frá þeim tíma er skrið
jökull hefir gengið það langt út
í dalinn, hefir hann grafið skál
þá sem vatnið er í, og upp-
moksturinn er Sýrnesmór og
Barðið, sem á þeim tíma hefir
verið samfast, þegar jökullinn
hörfaði suður dalinn, allt suður
fyrir hólaþyrpinguna sunnan
við Breiðumýri, hefir orðið
stöðuvatn í útdalnum sunnan
við jökulgarðinn (Sýrnesmó og
Barðið) en smátt og smátt hefir
vatnið svo grafið jökulgarðinn
sundur, og myndað skarð það
milli Sýrnessmós og Barðsins
sem Eyvindarlækur rennur nú
um.
Hvort hryggur sá er vegurinn
liggur um vestan Vestmanna-
vatns er myndaður af Reykja-
dalsá eða leifar skriðjökulsins,
skal ósagt látið. Þó er öllu lík-
legra að jökullinn hafi verið þar
að verki, því svipuð merki hefir
hann skilið eftir víðar með
báðum brekkum.
Glúmur Hólmgeirsson.
- SMÁTT OG STÓRT
(Framhald af blaðsíðu 8).
harðvítugu átök ein saman, held
ur sýnir liann hina ólíkustu
þætti mannlegs lífs af miklu list
fengi. Þeir, sem að sýningu þess
arri stóðu, sendu boðsbréf á
nokkra vinnustaði í bænum, en
því miður var aðsókn lieldur
dræm.
Um leið og þakkað er hið lof-
samlega framtak menntaskóla-
nema, er hvatt til þess að Borg4
arbíó eða Nýja-Bíó taki þessai
mynd til sýningar þótt ekki
væri nema eitt kvöld, svo að
fleira fólki gefist kostur á að
sjá þetta ágæta listaverk S. G.
GJAFA-
kassar!
HERRADEILD
Gísli Kristjánsson.
Athugasemd við fréttatilkynningu frá SUNN
í FRÉTTATILKYNNINGU frá
SKÓLBÆRINN AKUREYRI
UM ÁRATUGI hefur Akureyri
talizt mikill skólabær. Skólar
þar hafa að áliti margra verið
til fyrirmyndar, enda sérstakir
'atkvæðamenn þar á mennta-
brautum ráðandi: Sigurður Guð
mundsson, Snorri Sigfússon,
Þorsteinn M. Jónsson, og mætti
marga fleiri ágætismenn nefna.
Enn eigum við vissulega góða
skólamenn og að sjálfsögðu
ekki vantraust á þeim, sem fær
alþ.menn okkar til að vinna að
því á Alþingi nú, að efla og
bæta Akureyri sem skólabæ.
Það er gott og mikilsvert að
þing og stjórn sjái og viður-
kenni nauðsyn þess, að hér sé
bætt við og byggt upp til efling
ar fjölbreyttu og sæmilegu
skólahaldi, þótt utan Stór-
Reykjavíkur sé. Nú eru hér
víða þrengsli í skólum og mjög
fárra kosta völ, hvað aðstöðu
og kennslutæki snertir. En góð-
ur skóli byggist þó fyrst og
fremst á stjórnanda, kennara og
nemendum harts — og samstarfi
þessara aðila allra. Þetta getur
verið með ágætum, þótt þröngt
sé og fátækleg aðstaðan, eins og
hitt er lika til, að þrátt fyrir
fullkomna og glæsilega áðbúð í
hvívetna, getur árangur skóla-
starfsins orðið lítill, lélegur og
neikvæður, ef samstarfið bygg-
ist ekki á góðvilja, gagnkvæm-
inii skilningi og samúð."
Oft og víða er nú minnzt á
áfengisneyzlu íslenzkra ung-
menna, jafnvel barna. Flestum
mun ljóst orðið, að hér- stefnir
í óefni og vilja innst inni, bæði
ungir og gamlir, bæta um. En
samtökin eru léleg, t>g löggjöfin
stórgölluð, enda lítið með hana
gert í mörgum tilvikum. For-
eldrar, heímili og skólar verða
að vinna saman gegn Bakkusi.
Skólarnir verða áð taka þetta
fastari tökum. Nám, góður skóla
andi og áfengi eiga ekki sam-
leið. Enginn, — ungur maður,
ung stúlka, -—fyndi til þarfar
Nýr prófessor að norðan
GUÐMUNDUR Björnsson verk
fræðingur, sem á sínum tíma
varð stærðfræðideildardúx og
stúdent við Menntaskólann hér
á Akureyri en síðar um skeið
kennari við skólann, var í haust
sem leið skipaður prófessor við
verkfræði- og raunvísindadeild
Háskóla íslands. Hann er fædd-
ur á Kópaskeri í N.-Þing. 1925.
Foreldrar Guðmundar eru
Björn Kristjánsson fyrrv. kaup-
félagsstjóri og alþingismaður á
Kópaskeri og síðaii kona hans
Rannveig Gunnarsdóttir. Guð-
mundur lauk stúdentsprófi 1945
og prófi í vélaverkfræði í Stokk
hólmi árið 1949, var kennari við
Menntaskólann hér 1949—53 og
vann þá ýmis verkfræðistörf
hér. Starfaði lengi síðan sem
verkfræðingur fyrst í Svíþjóð
en síðan í Reykjavík, hefir
tvisvar sinnum verið formaður
Stéttai'félags verkfræðinga og
öðru hverju kennt við Háskól-
ann en var í fyrra settur í pró-
fessorsembætti. Guðmundur er
af Vikingavatnsætt í Keldu-
hverfi, náfrændi Þórarins sál.
skólameistara Björnssonar. —
Hann er kvæntur Guðlaugu
Olafsdóttur Sveinssonar alþing-
ismanns í Firði Olafssonar.
Myndin hér að ofan er tekin
af prófessornum vorið, sem
hann lauk stúdentsprófi hér á
Akureyri. □
- Ablrei fleiri farþegar
(Framhald af blaðsíðu 8).
það hefur Flugfélag íslands
aldrgi sótt um né fengið neinn
styrk til þessarrar þjónustu frá
hinu oþinbera.
• Nýir þættir starfseminnar,
sem upp voru teknir sl. ár, svo
sérn útvegun og skipulagning
gistiaðstoðu á sveitaheimilum,
þótti lofa góðu með framhaldið.
Naesta’. .sumár njunu allmörg
'»&veitaheMSiii:‘ 'þætast í hóp
þeirra, sem taka á móti gestum
til dvalar. Þá hefur félagið gert
myndarlegt átak í kynningu
lax- og Silungsveiði og hefir í
því notið góðra ráðlegginga
stangveiðimanna.- Ennfrémur er
nú að koma út nýr bæklingur
um dvalarmöguleika ferða-
mauna í sum arbústöðum, en
unnið hefir verið að skipulagn-
ingu þeirra mála að undan-
förnu. □
að ná í og drekka áfengi, væri
það ekki tízka. Skólarnir ættu
að ráða tízkunni í þessu efni.
Ef öllum nemendum skólans, —
t. d. innan tvítugs — væri það
Ijóst og vitað, að áfengisneyzlu
fylgdi skilyrðislaust brottrekst-
ur úr skóla skemmri eða lengri
tíma, liðu varla mörg ár, unz
tízkan gjörbreyttist, og þar með
margt annað til mikilla bóta.
Kennari, umsjónarmaður hóps
í skóla, á skemmtun eða í ferð,
yrði líka að hlíta vissum ákvæð
um. Kröfurnar ættu að vera
samræmdar fyrir alla skóla á
sama stigi, hvar sem er á land-
inu. Bæði kennari og nemandi
verða fyrirfram að kynna sér
kröfurnar og vita getu sína og
vilja að lifa eftir þeim, og taka
sina ákvörðun samkvæmt því.
Góður skóli hlýtur að krefj-
ast skyldurækni og háttprýði,
jafnt kennara og nemenda. Þar
sem nemendur sitja inni í skóla
stofu í blautum úlpum og mis-
hreinum götuskóm, myndast
óloft, ill líðan og næsta ólíkleg-
ur skólabragur. Nemendum er
— eðlilega —1 ætlað að koma
stundvíslega til kennslustundar
og biðja afsökunar, ef út af ber.
Ennþá mikilsverðara er þó að
við, kennarar, séum stundvísir.
Þrjátíu barna- eða ungmenna-
hópur, sem bíður — og bíður
þó ekki —■' eftir kennara sínum
5—10 mínútur — eða lengur —
hlýtur að bíða varanlegt tjón, í
brestandi skilningi á nauðsyn
skyldurækni og stundvísi, höfuð
dyggðum í góðum skóla. Stytt-
ing kennslustundar hlýtur og
að koma niður á námi og ár-
angri þess. Víst er að margt
getur tafið kennarann og hann
stundum haft gildar ástæður,
en þá er nemandanum betra, að
fá það að vita, og fá tækifæri
til að afsaka og fyrirgefa, enda
sé um það beðið.
í fáum orðum sagt: Akureyri
á að vera og verða góður og
merkur skólabær. Aðstaða til
kennslu þarf að batna, nýir
skólar að rísa. Agi, byggður á
skilningi beggja, kennara og
nemanda, þarf að eflast. Æsku-
fólk í skóla og kennarar þess,
hér og annars staðar, ættu ekki
að snerta við áfengi. Kennara
er nauðsyn að halda virðingu
nemenda sinna. Sé alls þessa
gætt, mun og stundvísi, skyldu-
rækni og góðvilji koma sjálf-
krafa, og góðir skólar verða
kjarni í okkar ágæta bæ, Akur-
eyri.
Akureyri, 15. nóv. ’70.
Jónas frá „Brekknakoti.“
Svar félags landeigenda á Laxársvæðinu við
greinargerð stjórnar Laxárvirkjunar vegna
vafnsmiðlunar Laxárvirkjunar við Mývatn
IV. Um lögmæti aðgerða Mý-
vetninga hinn 25. ágúsí 1970.
Laxárvirkjun hefur reynt að
stimpla Mývetninga sem spell-
virkja, eftir að þeir fjarlægðu
hina gagnlausu stíflu úr Mið-
kvísl, sem valdið hefui' þeim
svo miklu tjóni.
Hér skal strax tekið fram, að
aðeins lítill hluti af rennsli Lax
ár rennur m Miðkvísl. Nú eftir
að stíflan hefur verið rofin, er
eftir sem áður unnt að hafa
góða stjórn á vatnsrennslinu,
eins og fyrir 1961, með því að
minnka eða auka með lokum
rennslið í gegnum hinar útfalls
kvíslar Laxár úr Mývatni.
Vér Iítum því svo á, að hinir
raunverulegu spellvirkjar séu
stjórn Laxárvirkjunar, sem að
nauðsynjalausu hafa valdið
tjóni á náttúru- Mývatns og Lax
ár og á eignum bænda hér um
slóðir. Gagnsemi stíflunnar í
Miðkvísl hefur aldrei verið sönn
uð, en tjón af henni er vafa-
laust.
Ákvarðanir stjórnar Laxár-
virkjunar og ráðuneytis, sem
lágu til grundvallar smíði stífl-
unnar í Miðkvísl, voru ógildar,
af því að þær urðu til með ólög
mætum hætti. Það er megin-
regla stjórnsýsluréttar, að borg
urunum er ekki skylt að hlýða
ólögmætum ákvörðunum yfir-
valda.
1) Að lögum er borgurunum
ekki skylt að hlýða ógildum
yfirvaldsákvörðunum:
Noregur er réttarríki sem
fæstir íslendingar mndu telja
standa á lægra menningarstigi
en ísland. Norski prófessorinn
og stjórnsýslufræðingurinn
Arvid Frihagen segir m. a. í
riti sínu „Villfarelsen og
ugyldighet i forvaltningsretten“
á bls. 201: „Að bann eða kvöð,
sem reist er á röngum forsend-
um er ógild, felur fyrst og
fremst í sér, að borgarinn er
ekki lagalega skuldbundinn til
að hlíta banninu eða kvöðinni.
Það er þannig ekki refsivert að
virða að vettugi bann eða kvöð
— sbr. að framan á bls. 47. Þetta
gildir hvort heldur yfirtroðslan
átti sér stað, áður en ákvörðun-
in var lýst ógild af dómstólum
eða henni var breytt af stjórn-
völdum.“
Mývetningar fjarlægðu sjálfir
stífluna, sem hafði valdið þeim
svo miklu tjóni, en Laxárvirkj-
n hafði þegar hafnað að bæta
þeim tjónið á sanngjarnan hátt,
eins og fram kemur í greinar-
gerð Laxárvirkjunar.
2) Lögum samkvæmt eiga Mý-
vetningar fullan rétt á að
hreinsa af löndum sínum mann
virki, sem þar eru sett í
heimildarleysi.
Sjálftakan var neyðarréttur
Mývetninga, sem hafa mátt
horfa upp á sífelldan yfirgang
Laxárvirkjunar, án þess að
finna nokkurn raunverulegan
vott þess, að hún vildi koma
fram á mannsæmandi hátt.
íslenzkir lögfræðingar hafa
lítið skrifað um sjálftöku réttar.
Um sjálftöku segir Ólafur heit-
inn Lárusson prófessor í Eignar
rétti sínum á bls. 179—80. Ritið
er kennt við lagadeild Háskóla
íslands:
„Rétt til neyðarvarnar eiga
menn líka gegn óögmætum árás
um á vörzlur fasteignar. Einnig
myndu svipaðar reglur og þær,
sem nú var lýst, gilda um heim
ild þess manns, sem fasteignin
tilheyrir til að beita valdi til að
koma vörzlum sínum eða um-
ráðum yfir fasfeign í samt lag
aftur eftir ólögmæta röskun,
sem þeim hefði verið gert. Ein-
staklingurinn getur einnig þar
átt rétt á að beita sjálfur bóta-
vörzluaðgerðum. Ef maður hef-
ur t. d. ólöglega þrengt sér inn
í íbúð annars manns, myndi hin
um síðarnefnda vera heimilt að
færa hann þaðan með valdi. Ef
maður hefði í heimildarleysi t.
d. grafið skurð á fasteign ann-
ars manns eða lokað hliði á girð
ingu hans um eign sína, þá
myndi eigandanum vera rétt að
fylla skurðinn eða opna hliðið
og beita til þess valdi, ef með
þyrfti. Að því er til þessarar
<$><Sx$x®x®xSx®xS>^x$xSxSxSxSx®«SxSx$><Sx®x®x&<J
FJÓRÐI HLUTI
réttarvörzlu tekur, þá myndi
hún eigi verða talin stranglega
bundin við það, að hún færi
fram .í beinu framhaldi af hinni
ólögmætu röskun. Hún myndi
vera heimil, þótt nokkuð væri
frá liðið.“
Þetta voru orð Ólafs heitins
Lárussonar lagaprófessors, og
þurfa þau ekki frekari skýring-
ar við. Prófessor Ólafur nefnir
nokkra dóma íslenzkra dóm-
stóla (Lyrd. VII:263; Lyrd.
IV:172), þar sem menn voru
sýknaðir, eftir að þeir höfðu
tekið rétt sinn sjáfir, enda varð
ekki sannað, að þeir hefðu ekki
átt réttinn. Þess má ennfremur
geta, að Reykjavíkurborg hefur
að sögn þráfaldlega látið rífa
hús manna án þess að leita að-
stoðar dómstóla, af því að yfir-
Fædd 25. nóvember 1937.
MINNING
ÉG MINNIST þín með hlýhug
kæra vinkona er þú ert.-nú frá
okkur kölluð svo fljótt. Margar
eru gleðistundirnar, sem við
höfum átt saman, fyrst sem
börn og síðan fullorðnar. Alltaf
var mikil eftirvænting hjá okk-
ur systrunum þegar við vissum
að þú værir að koma til frænda
þíns í sveitinni. Alltaf voru leik
imir og búsýslið fullkomnara
og skemmtilegra þegar þú lékst
með. Þú kunnir marga leiki úr
bænum sem þú vildir gjarnan
kenna okkur. Svo komu mann-
dómsárin, þá vorum við sín á
hvorum stað í skóla og í vinnu
og hittumst ekki oft, fyrr en þú
fluttist aftur til Akureyrar með
manni og börnum og bjóst í
nágrenni við mig, að þráðurinn
var tekinn upp á ný hjá okkur.
Sama kætin fylgdi þér og áður.
Ef ég kom til þín leið og von-
svikin, varst það þú sem réttir
huggun. Þú sást alltaf einhverj-
ar góðar hliðar á öllu og gazt
bent á þær. Ógleymanlegar eru
þær stundir, sem ég ásamt fleir-
um vinkonum, áttum saman
heima hjá þér eða hver hjá
annarri. Oft var þá hlegið dátt
og skemmt sér vel af litlu. Eins
völd borgarinnar hafa talið hús
in standa á bæjarlandi í leyfis-
lysi. Hafa þeir menn, sem sliku
verða að sæta, þó ekki synt
borgaryfirvöldum slíka rangs-
eitni sem Laxárvii'kjunarstjorn
hefur sýnt Þingeyingum né
heldur valdið borgaryfirvöla.im
teljandi tjóni.
V. Vísindaménn fordæma iram-
kvæmdir stjórnar Laxárvirkj-
unar.
Laxárvirkjun hefur kaliaö ao
gerðir Mývetnisga skemmdai'-
vei'k. Mývetningar benda á, ao
hin raunverulegu skemmdar-
verk voru unnin, þegar meci
stíflugei-ðinni 1961 var hoggið á
lífæð Mývatns og Laxái'. Má
styðja þá niðurstöðu með um-
sögnum náttúrufræðinga, sem.
benda á, að enginn hlekkur næv
ingarkeðjunnar í Mývatnj og
Laxá rná bresta, svo að allt dyrr.
ríkið í þessum vötnum gang'.
ekki úr skorðum. Síðan stíflurn
ar komu 1960 og 1961 hefur
mýið við Mývatn og Laxa
breytt hegðan sinni, og á síðast-
liðnu sumri var nánast ekkeri
mý, enda svalt bæði fiskur og
fugl. Þess vegna teljum vér fjav
lægingu hinnar gagnlausu stíflu
úr Miðkvísl vera landhreinsur:,
og skiptir það ekki máli, hvors
hún var fjarlægð með skóflu,
dýnamíti eða öðrum nothæfum
verkfærum.
Félag landeigenda á Laxái’-
og Mývatnssvæðinu mun haida
ótrautt áfram baráttu sinni
gegn yfirgangi stjórnar Laxar-
virkjunar og þeim spjöllum a
íslenzkri náttúru, sem hún stefn
ir að.
Dáin 22. október 1970.
eru góðar minningar frá því e::
við unnum saman. Alltaf varsi
þú fús að rétta hjálparhönd.
Sama held ég að aðrir sem unn
ið hafa með þér munu segja.
Svo ert þú kölluð svo fljótt og
óvænt frá okkur.
Guð blessi þig og minning.L
þína, sem er björt og einlæg.
Manni þínum og börnurn,
fósturmóðir og öðrum ættirgy
um, votta ég dýpstu samúo
mina.
Ólöf Halblaub,
Frá stjórn Félags
landeigenda á Laxar
og Mývatnssvæðinu,
Ester Randvers