Dagur - 20.03.1971, Blaðsíða 4

4
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-11-66 og 1-11-67
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
SENDUM ÚT Á
SEXTUGT DJÖP
ÞAÐ getur orðið mikils virði, að
auka orkuna frá Laxá, og það getur
líka orðið mikils virði að gera Laxá
ofan gljúfra að laxveiðiá. Vera má,
að eins hagstætt geti orðið að fá ork-
una á annan hátt og vera má að eitt-
hvað sé eins líklegt til þess og lax-
inn, að tryggja byggð í dalnum. En
kannski er unnt að gera hvorttveggja
í senn: að fá orku frá Laxá, sem
nægja niyndi í bili og gera laxgöng-
ur mögulegar um hættusvæðin, ef
menn gæfu sér tíma til að bera sam-
an ráð sín með það fyrir augum, að
gera hver öðrum greiða, í stað þess
að verja dýrmætum tíma til að rifja
upp gamlar væringar og ávirðingar,
eða ástunda liðsbón í öðrum lands-
fjórðungum og lijá þeim sem völdin
hafa.
Fleira kann að vera í hættu en
orkan og laxinn, ef hér verður ekki
breyting á. Ýmislegt, sem hingað til
hefur verið talið dýrmætt: Samstað-
an, sem svo oft er nauðsynleg, félags-
hyggjan, eru kraftar, sem í samein-
ingu geta unnið afrek, en nú eyða
hvor öðrum i eldi sundrungar. Vand
séð er, hver úrslit niála verða, ef
svona verður fram haldið, eða hver
áhrif átökin hafa á þróun mála á
komandi tímum.
Margir hafa látið til sín heyra í
þessu deilumáli og myndazt Itafa
harðsnúnir flokkar, að vísu ekki
pólitískir, en að því er virðist hefur
þó flokksræðið staðið þar á nokkuð
háu stigi. Hinir eru ]k) miklu fleiri,
liér á NorðurTandi eystra, sem ekki
hafa látið þessi mál til sín taka og nú
líta með vaxandi kvíða á framvindu
mála. Skeð getur, að þetta þriðja afl
hins þögla meirihluta, hefji fyrr en
varir upp raust sína með skáldinu,
sem kvað:
Sendum út á sextugt djúp
sundurlyndisfjandann.
Á þjóðveldistímanum forna var
oft til þess gripið þegar deilur risu
svo hátt að voði var á ferðum, að
leggja mál í gerð. Samþykktu þá
aðilar fyrirfram, að virða gerðina, án
þess að vita fyrirfram, hvernig hún
yrði. Til gerðar völdust að jafnaðr
menn, sem nutu jöfnum liöndum
trausts og virðingar deiluaðila. Þessi
aðferð þykir e. t. v. úrelt á tuttug-
ustu öld. En um þessar mundir hlýt-
u r hún að korna mörgum í huga, en
eitthvað því líkt. □
Viðtal við Ingvar Gíslason, alþingismann
Fullkomið sjúkrahús á Akureyri
MÁLIÐ ER NÚ TIL LMRÆÐU Á ALWNGI
FRUMVARP þingmanna Fram
sóknarflokksins úr Norðurlands
kjördæmi eystra um nýtt og
fullkomið sjúkrahús á Akur-
eyri hefur að vonum vakið
mikla athygli. Var m. a. svo að
orði komizt í einu daghlaðanna,
að frumvarpið væri meðal
merkustu heilbrigðismála, sem
fram hefðu komið að undan-
förnu. Mun það sízt ofmælt.
Sannleikurinn er sá, að allt of
lengi hefur dregizt að hefjast
handa um byggingu sjúkrahúss
á Akureyri, sem í öllu stæðist
kröfur nútímans. Má með sanni
segja, að það hefði verið eðli-
legri röðun byggingarfram-
kvæmda sjúkrahúsa að láta
stækkun Akureyrarspítala sitja
fyrir sumu því, sem gert hefur
verið í Reykjavík á undanförn-
um árum.
í tilefni af þessu máli hefur
blaðið snúið sér til Ingvars
Gíslasonar alþingismanns, sem
er fyrsti flutningsmaður frum-
varpsins og framsögumaður
þess í þinginu, og spurðist nán-
ar fyrir um efni þess og mark-
mið.
Þess er fyrst að geta, sagði
Ingvar Gíslason, að við þing-
menn Framsóknarflokksins í
kjördæminu höfum unnið að
því að marka okkur stefnu um
frambúðarskipan sjúkrahús-
mála á Akureyri. Við höfum
horft upp á það, að Akureyri
hefur verið að dragazt aftur úr
í sjúkrahúsmálum. Fjórðungs-
sjúkrahúsið, sem tók til starfa
árið 1953, hefur ekki svarað
kröfum tímans nú um langt
skeið. Reyndin hefur orðið sú,
að endurskipulagning sjúkra-
hússins á Akureyri hefur setið
á hakanum. Fullkomið sjúkra-
hús á Norðurlandi hefur orðið
að víkja fyrrir framkvæmdum
í Reykjavík. Höfuðástæðan fyr-
ir flutningi frumvarpsins er
nauðsynin á því að koma sem
fyrst upp fullkomnu deilda-
skiptu sjúkrahúsi á Akureyri.
En er ekki sjúkrahússtjómin
að vinna að þessu máli?
Að sjálfsögðu gerir hún það
fyrir sitt leyti. Sjúkrahússtjórn
in á Akureyri er skipuð mjög
áhugasömum mönnum, og fram
kvæmdastjóri Fjórðungssjúkra-
hússins, Torfi Guðlaugsson, er
reglusamur og ötull starfsmað-
ur. Þá munu víst allir, sem til
þekkja, ljúka upp einum munni
um fórnfúst starf lækna og
hjúkrunarliðs og annars starfs-
liðs sjúkrahússins. Það vekur
aðdáun, hversu akureyrsku
spítalalæknarnir hafa haldið í
horfinu, þrátt fyrir örðug starfs
skilyrði. Hitt er annað mál, að
vinnuálagið á læknana er oft
meira en góðu hófi gegnir. M. a.
af þeirri ástæðu er nauðsynlegt
að gerbreyta sjúkrahúsaðstöð-
unni á Akureyri og leggja
grundvöll þess að fá hingað til
starfa sem flesta lækna og sér-
fræðinga á hinum ýmsu sViðum
til þess að tryggja sem mest
öryggi í þjónustu sjúkrahúss-
ins. Slíkt er almenn krafa og
varðar almannaheill.
Ingvar Gíslason.
í frumvarpinu cr gert ráð
fyrir, að ríkið eigi stærstan hlut
í sjúkrahúsinu í framtíðinni?
Jú, þar er að mínum dómi
farið inn á rétta braut. Ég hef
lengi verið þeirrar skoðunar
persónulega, að ríkið eigi að
hafa veg og vanda af rekstri
dýrustu og bezt búnu spítal-
anna í landinu. Þessari skoðun
hef ég fylgt nokkuð eftir opin-
berlega, því að nokkrum sinn-
um hef ég verið samflutnings-
maður Hannibals Valdimars-
sonar að frumvarpi um lands-
spítaladeildir í öllum landsfjórð
ungum, þó að það frumvarp
hafi ekki náð fram að ganga.
Það er því mjög í mínum anda
að ríkið sé sem stærstur aðili
að stofnun og rekstri fullkom-
ins sjúkrahúss á Akureyri, þótt
ekki sé beinlínis um landsspít-
ala að ræða. Ég lít á það sem
fjarstæðu að ætla Akureyrar-
bæ að standa að mestu straum
af byggingu slíks sjúkrahúss.
Fjárhagur bæjarirns þolir ekki
þess háttar ráðsmennsku. Bær-
inn hefur nóg á sinni könnu,
þótt hann fari ekki að gera það
að metnaðarmáli að byggja
sjúkrahús fyrir ríkissjóð. En
margt mælir með því, að Akur-
eyrarbær leggi sitt af mörkum
þclir ekki bið
í því sambandi. Og á þeirri
hugsun er frumvarp okkar
byggt.
í hvaða hlutföllum gerir frum
varpið ráð fyrir að sameign rik-
is og bæjar verði að sjúkrahús-
inu?
í 1. gr. frumvarpsins segir, að
starfrækja .skuli á Akureyrri
sem fullkomnast deildaskipt
sjúkrahús, er sé að 80 hundraðs
hlutum eign ríkisins, en að 20
hundraðshlutum eign Akureyr-
arbæjar. Hér er um talsvert frá
vik að ræða frá hinni almennu
reglu, þar sem gert er ráð fyrir
hlutfallinu 60:40. Hið ráðgerða
eignarhlutfall, 80:20, er eftir
atvikum mjög sanngjarnt og
eðlilegt, enda byggt á upplýs-
ingum, sem stjórn Fjórðungs-
sjúkrahússins hefur látið frá
sér fara, m. a. um skiptingu
legudaga milli Akureyringa og
utanbæjarmanna.
En nú gerið þið ráð fyrir, að
hlutfallið í rekstrinum sé hið
sama. Kann það ekki að verða
óliagstætt fyrir bæinn?
Nei, það er á misskilningi
byggt, ef einhver heldur það.
Auðvitað mun sjúkrahúsið á
Akureyri njóta þess fjárhags-
lega stuðnings og réttar, sem
lög og reglur ákveða um rekst-
ur sjúkrahúsa, ákvörðun dag-
gjalda o. s. frv. Að sjálfsögðu
fær bærinn sínar greiðslur í því
sambandi. Ekki skiptir í því til-
felli neinu máli, hver er eig-
andi sjúkrahússins, eða hversu
sameigendur skipta með sér
sameign. Okkur þótti hins veg-
ar rétt að ákveða það út af fyr-
ir sig að ábyrgð af rekstrinum
milli eignaraðilja innbyrðis
væri í sömu hlutföllum og sjálf
eignaraðildin.
Hvernig hugsið þið ykkur, að
stjórn sjúkrahússins yrði skip-
uð?
Við hugsum okkur 5 manna
stjórn fyrir sjúkrahúsið, þar
sem 2 fulltrúar yrðu kosnir af
bæjarstjórn Akureyrar, 2 af
sameinuðu Alþingi, en ráðherra
skipi fimmta fulltrúann og sé
hann formaður.
Óttist þið, að með þessu sé
verið að auka vald utanbæjar-
manna í málefnum sjúkrahúss-
ins?
Nei, það er óþarfi að hafa
áhyggjur af því. Ef sú skipan
kemst á, að ríkið eigi 80% af
sjúkrahúsinu á Akureyri, þá
leiðir það af eðli málsins, að
Alþingi verður að fá sinn rétt
til þess að kjósa fulltrúa í
stjórnina. Alþingi er ekki sama
og Reykjavíkurvald. Ekki dett-
ur mér annað í hug en að Al-
þingi mundi fyrir sitt leyti
Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri.
kjósa norðanmann í stjórn
sjúkrahússins. Það er einnig
heppilegt og hagkvæmt fyrir-
komulag, að ráðherra skipi for-
menn slíkra stjórnarnefnda.
Það bætir m. a. samband stjórn
arnefndanna við ráðherra
hverju sinni. Ég held, að reynsl
an sýni, að þegar um slíka skip-
un er að ræða, þá velur ráð-
herra heimamenn til starfans.
Stjórn sjúkrahússins verður
því eftir sem áður skipuð norð-
anmönnum, enda sjálfsagður
hlutur.
Á hve löngum tíma er gert
ráð fyrir, að framkvæma bygg-
ingu sjúkrahússins samkvæmt
tillögu ykkar?
í 2. gr. frumvarpsins segir að
reisa skuli á tímabilinu 1972—
1977 viðbyggingu við Fjórðungs
sjúkrahúsið á Akureyri. Við
gerum því ráð fyrir a. m. k. 5
ára byggingartíma. Æskilegra
hefði þó evrið að hraða bygg-
ingunni meira. í sambandi við
ákvörðun þessa atriðis studd-
umst við aðallega við álit, sem
fram hafði komið í skýrslu frá
sjúkrahússtjórninni sjálfri. Við
teljum álit hennar að þessu
leyti mjög mikilsvert eins og
um svo mörg önnur atriði þessa
máls.
En hvað um undirhúning og
fjáröflun?
í 2. gr. er mjög mikilvægt
ákvæði þar að lútandi. Þar seg-
ir, að ráðherra skuli gera nauð-
synlegar ráðstafanir til undir-
búnings framkvæmdum og til
fjáröflunar. Á þessu stigi er
ekki hægt að fullyrða neitt um
kostnað við að koma upp full-
komnu sjúkrahúsi á Akureyri.
Það gæti kostað 300 millj., það
gæti líka kostað meira. Ég vil
aðeins láta í Ijós það álit, að
ekki kemur til neinna mála að
skera framkvæmdir við nögl
eða rýra búnað sjúkrahússins
af fjárhagsástæðum. Slíkt hefn-
ir sín óðar en varir. Nauðsyn-
legt er að undirbúa málið svo
rækilega, að ekki sé tjaldað til
einnar nætur eins og reyndin
varð með núverandi sjúkrahús,
sem úreltist á nokkrum árum
og dróst til baga aftur úr öðr-
um sjúkrahúsum. Eins og ég
hef áður sagt, verður fullkomið
sjúkrahús á Akureyri mjög dýr
framkvæmd, svo að flestar aðr-
ar framkvæmdir blikna hjá
henni. Það verður því að undir
búa málið vel og í fullu sam-
starfi við alla þá, sem hlut eiga
að máli, m. a. alþingismenn og
Alþingi, sem fer með fjárveit-
ingavaldið. Það er fróðlegt að
minnast þess, að á hinum um-
rædda byggingartíma er 100
ára afmæli sjúkrahússstofnun-
ar á Akureyri. Það var árið
1873 sem sjúkrahúsið Gudmans
Minde var stofnað, fyrsta
sjúkrahús á Akureyri. Það
væri verðugt að minnast þessa
afmælis með því að koma upp
fullkomnu sjúkrahúsi á Akur-
eyri, sem hefði það markmið að
vera þjónustustofnun í heil-
brigðis- og lækningamálum um
Norður- og Austurland.
Það er eitt nýmæli í frum-
varpinu, sem ætti að vekja
nokkra athygli. En þar er gert
ráð fyrir, að nýtt sjúkrahús á
Akureyri verði einnig kennslu-
stofnun. Hvað viltu segja nán-
ar um þann þátt málsins, Ingv-
ar?
Já, hér er vissulega um nokk
urt nýmæli að r'æða. Að vísu er
það svo, að allir góðir spítalar
eru öðrum þræði kennslustofn-
anir. Ég hygg jafnvel, að nú-
verandi Fjórðungssjúkrahús
hafi að nokkru gegnt slíku hlut
verki. En við flutningsmemi
umrædds frumvarps ætlum
framtíðarsjúkrahúsi á Akureyri
allmikinn hlut 1 læknakemislu
(Framhald á blaðsíðu 2)
„YNDÆLT STRÍÐ"
Bæjarstjórn Akureyrar ásamt
okkur öllum, b æjarbúum, er
hinn mikli landeigandi, ræður
yfir bæjárlöndunum svoköll-
uðu, suður fyrir bæ, norður að
Lónsbrú og allt til fjalls þar í
milli, auk þess töluvert af sjó.
En hin víðfeðma forsjá, þar
sem nær ellefu þúsund manns
búa í margslungnu samfélagi
kristinna, krefst þess af land-
setum sínum, að þeir virði sett-
ar samfélagsreglur og lög,
ásamt því að njóta fyrirgreiðslu
af mörgum toga og öryggis, er
samféíagið veitir.
Margar eru reglurnar, sem
íbúarnir verða að beygja sig
undir, og margir hafa alla tíð,
eða allt frá þyí land byggðist,
kunnað því betur að ráða sér
sjálfir og ekki ætíð átt auðvelt
með að lúta reglugerðum, skráð
um á forgengilegan pappír.
Þegar einhver ætlar að
byggja hús, yfir fjölskyldu sína
eða fénað, reisa verkstæði eða
bara bílskúr, þarf leyfi bæjar-
yfirvalda. Umsóknir mn þær
framkvæmdir eru vegnar og
metnar af þar til kjörnum trún-
aðar- og embættismönnum,
bæði skriftlærðum og leikum,
og hljóta ýmist náð eða er hafn
að. Stundum vilja margir
byggja á sama stað og verður
þá að játa einni umsókninni eða
neita öðrum, og hreppir sá jafn-
an, sem verðugastur er, eða á
mestum skilningi að fagna
meðal ráðamanna.
Allir vita, að Akureyringar
eru mikhr búmenn. Þeir vilja
hafa búfé undir höndum, hirða
það í tómstundum og njóta arð-
semi þess. Sumir eru natnir
fjármenn og eiga daglegar
yndisstpndir í fjárhúskofa á
vetrum, á meðan aðrir fara í
danshps eða stytta sér stúndir
með öðrum hætti. Aðrir eiga
hesta og það hefur ætíð þótt
nokkurs um vert, að eiga gæð-
ing við staþinn og setjast í kon
ungssæti. knapans, ekki sízt á
meðan ísar hylja jörð.
En bæði hestar og kindur
þurfa þak yfir höfuðið, rétt eins
og mannfólkið, einhverskonar
hús, og ekki má reisa hús nema
með leyfi húsbóndans mikla,
bæjaryfirvaldanna. Hinir ýmsu
ráðsmenn þeirra, svo sem
" Vatnsveita og Rafveita, verða
svo að leyfa töku vatns og raf-
orku, þegar. byggingarleyfi er
fyrir hendi og húsið orðið veru-
leiki.
Hinir .þúglöðu menn og bæj-
arstjórn hafa löngum átt í brös-
um, og sagði fyrrverandi bæjar
stjóri eitt sinn, að vandamál út
af fjárþúskofum og hesthúsum
á Akureyri væri meðal tor-
leystari viðfangsefna. Ekki taldi
hann það „yndælt stríð“ og
ekki hafa fjár- og hestaeigend-
ur heldur talið svo vera.
Fyrir nokkrum misserum
ákvað bæiars^jórn að allir leyf-
islausir skúrar og kofar á Odd-
eyri skyldu víkja fyrir nýju og
.betra skipúlagi, og meiri. og
Verðugri býggingum. Það liðu.
bæði ménuðÍT og ár áður en
þetta kæmist í framkvæmd, og
kostaði mikið vafstur. Búand-
menn eru ætíð þybbnir and-
stæðiiigar og reyndist svö hér
— bæjaryfirvöld hins vegar
ólöt á samþykktir, boð og bönn,
sem misjafnlega skörulega er
framfyígt.
Það verður að ségjast eins og
er, að hesthús- og kindakofarnir
á Oddeyri voru ekki aúgna-
yndi, þótt búpeningurinn, sem
þar hafðist við, væri það. Það
hefur lengi verið siður og eink-
um vegna vanefna, að hús fyrir
þessar búfjártegundir hafa ver-
ið hinar furðulegustu bygging-
ar hér í bæ, raunar brot á öllu,
er því nafni nefnist nú á dög-
um. Hugmyndir um hesthús og
hlaupagarð í miðbænum, sem
gæti verið bæjarprýði, ef vel
væri um gengið og eigendur
gerðu sig aldrei aurríari en fer-
fætlingarnir, hafa aldrei feng-
ist viðurkenndar, og ekki einu
sinni teknar á dagskrá.
Oddeyrarkofarnir eru nú
horfnir, en mönnum var gefinn
kostur þess að byggja á öðrum
stað, og þar fyrirgreiðsla veitt,
hvað snertir vatn og veg. En
þangað finnst mönnum löng
leið. Gömlu kofarnir voru víst
flestir eða jafnvel allir byggðir
án nokkurra leyfa. Þess vegna
urðu þeir að víkja, án skaða-
bóta. Hið „yndæla strið“ gat
ekki farið nema á einn veg,
með ósigri hinna leyfislausu
manna, eftir langvinna og
harða „vörn“. Húsbóndinn
hlaut að ráða, þegar hann vildi
beita valdi sínu.
Þótt mörg sjónarmið bænd-
anna, og lífsviðhorf þeirra henti
vel í þéttbýlinu og sé þar jafn-
vel ómissandi, hefur sú raunin
á orðið, hvarvetna í vaxandi
þéttbýli, að stríð hefur orðið
milli búf járhalds og annarra
sjónarmiða og búpeningurinn
hefur ævinlega þurft að víkja
fyrir vaxandi byggð, sam-
kvæmt ákvörðun bæjaryfirvald
anna á hverjum stað. En nauð-
synlegt er, að þau virði þó þá
lífsánægju og hagræði einnig,
sem fjöldi þegnanna hefur af
búfé sínu, eftir því sem framast
er unnt.
Þrátt fyrir brottreksturinn á
Oddeyri, sem vikið hefur verið
að, sem dæmi um þetta eilífa
stríð tveggja sjónarmiða í þétt-
býli, reyna menn nýjar leiðir,
fram hjá leyfum yfirvalda. Ris-
in er í Glerárhverfi ofurlítil ný-
lenda, sem er utan við lög og
rétt, leyfislausar byggingar,
kannski ekki fyrir neinum og
þjóna eflaust vel sínum til-
gangi, að vera skýli búfjárteg-
unda, og eflaust yndi eigenda
sinna. Þetta getur kostað nýtt
stríð. Sá, sem byggir hús í bæj-
arlandinu án leyfis hins mikla
húsbónda, má búast við lands-
föðurlegu bréfi frá honum þess
efnis, að bygginguna skuli fjar-
lægja fyrir ákveðinn dag, ann-
ars verði hún fjarlægð á kostn-
að húsbyggjanda.
Um þessar mundir má búast
við, að bæjaryfirvöld hafi
miklu meiri skilning á þessum
málum en nokkru sinni fyrr, og
horfi máski meira í gegn um
fingur sér við þá, sem brotlegir
gerast og byggja í leyfisleysi. f
því trausti eru líklega þessar
nýju, vafasömu byggingar til
orðnar nú.
Þau standa nefnilega sjálf í
svipuðum sporum, ásamt Laxár
virkjunarstjórn og ríkisvaldinu,
að framkvæmdum við Laxá, án
þess að hafa öll tilskilin leyfi
þeirra austur þar, sem landið
eiga. Af því hefur sprottið stríð,
og því miður er^ það ekki
„yndælt stríð“.
En svo aftur sé nú vikið að
búskapnum og eigendum hesta
og kinda, er það mikill vottur
framfara, að jafnhliða þvi að
„kofarnir“ hverfa, með illu eða
góðu, rísa mörg sómasamleg,
jafnvel smekkleg og snyrtileg
gripahús á leyfðum stöðum og
þarf að halda áfram á sömu
braut. □
LEIÐRÉTTING
í 12. tbl. Dags, laugardaginn 13.
marz sl., birtist „Fréttabréf úr
Köldukinn“. Þar stendur í nið-
urlagi „bréfsins":
Félagsheimilisbygging hér,
hefir nú staðið yfir í 10 ár. Að
henni standa bæði ríkissjóður
og sveitarsjóður".... En á að
vera: Að henrii standa: Félags-
heimilasjóður, sveitarsjóður og
ungmcnnafélag sveitarinnar.
„Fréttabréf“ þetta var skrif-
að upp úr símtali við mig undir-
ritaðann. Ungmennafélag okkar
á svo merkan þátt í byggingu
félagsheimilisins, að trúlega
hefði grunnurinn staðið auður
enn, ef ungmennafélagið hefði
ekki komið hér við sögu.
17. marz 1971.
Baldur Baldvinsson.
Helgi Valtýsson
kennari og rithöfundur
HELGI, vinur minn, Valtýsson,
er látinn, í hárri elli. Þar héfur
góður drengur kvatt okkur og
mikill starfsmaður. Merkur ís-
lendingur.
Við vorum bæði, við Helgi,
miklir Noregsvinir, og áttum
þar heima í mörg ár, Helgi jafn
vel frá barnæsku, og undum
okkur vel. Við tókum þar bæði
kennarapróf um aldamótin, sitt
á hverju landshorni.
Eftir svona 50 ár bárum við
saman bækurnar um prófin að
gamni, og þá sýndi það sig að
við höfðum nákvæmlega sömu
stigatöluna. Þótti það gaman.
En það fór svo um Helga,
eins og fleiri, að hugurinn leit-
aði heim á leið. Og margt var
það, sem Helgi lagði á gjörva
hönd hér, enda maðurinn fjöl-
hæfur með afbrigðum og áhug-
inn brennandi, og margt þurfti
að lagfæra.
Það var alveg ótrúlegt, hve
miklu Helgi fékk afkastað, og
hve mörgum hann fékk rétt
hjálparhönd, því hann var allra
manna hjálpfúsastur.
Ég tel mér það mikið lán að
hafa kynnzt þessum góða
manni og að hafa átt hann að
vin.
Guð blessi hann og hans fólk.
Blönduósi 11. marz 1971
Halldóra Bjarnadóttir.
Á DAGSKRÁ
FRÁ því hefur verið gengið, að
Hcimir Hannesson, lögfræðing-
ur, riti öðru hvoru á næstunni
stutta þætti í blaðið um ýmis
þau mál, er ofarlega eru á
baugi, m. a. um fjármál, at-
vinnu- og efnahagsmál o. fl., en
Heimir hefur á undanförnum
árum fengizt við slík málefni,
m. a. fyrir hönd nokkurra at-
vinnufyrirtækjá á Norðurlandi.
Heimir Hannesson er fæddur
og uppalinn á Akureyri. Stúd-
ent frá M. A. 1955, tók lögfræði-
próf frá Háskóla íslands 1962 of.:
varð héraðsdómslögmaðui'
skömniu síðar. Hann starfaðí
um skeið við blaðamennsku, er
cftir háskólanám varð hann lög
fræðingur Seðlabanka íslands.
þar sem liann starfaði nokkui’
ár. Nú rekur H. H. sjálfsiæðr
lögfræðiskrifstofu, svo og út-
gáfufyrirtæki, sem m. a. gefur
út landkynningarritið leelant
Review, og er H. H. annar rit-
stjóri þess.
GLEYMUM ÉKKI AÐ VARÐVEITA
OG EFLA ÞAÐ SEM FYRIR ER
FYRIR skömmu ritaði einn
kunnasti rithöfundur okkar
skemmtilega blaðagrein þar
sem hann gerði að umtalsefni
það sem hann kallaði hernað
landsmanna gegn landinu og
kom víða við. Þessi grein vakti
að sjálfsögðu mikla athvgli og
mikið var til hennar vitnað,
einkum í sambandi við náttúru
Heimir Hannesson.
vernd og skyld mál, sem mikið
eru á dagskrá, en þau atriði
greinarinnar skulu ekki gerð
að umtalsefni að þessu sinni.
Rithöfundurinn gerði sér tíð-
rætt um Akureyri í sambandi
við umræður um stóriðiu og
þær hættur er náttúrunni
kynnu að stafa af henni, ef ekki
væri gætt ýtrustu vai'úðar. Og
síðan var spurt, hvort yfirleitt
væri til sá staður á jarðríki,
jafnvel í hinum háþróuðu iðn-
aðarlöndum, þar sem iðnverka-
fólki liði betur en á Akureyri,
og í spurningunni fólst sú skoð-
un skáldsins, að við íslendingar
ættum í lengstu lög að forðast
allan þann atvinnurekstur, er
spillt gæti landinu og gæðum
þess, og munu þar margir vera
sammála.
En fram hjá einu verður ekki
litið. Hver sem skoðun manna
kann að vera á gildi ýmiskonar
iðnreksturs i stærri stíl, sem
kallast stundum stóriðja, er
rétt að minnast þess, að á Akur
eyri hefur um langt árabil ver-
ið rekin stóriðja á íslenzkan
mælikvarða, þar sem er hinn
fjölþætti iðnrekstur samvinnu-
manna og flestir munu vera
sammála um gildi þess fjöl-
þætta reksturs, ekki eingöngu
fyrir bæjarfélag og nágrenni,
heldur þjóðfélagið í heild. í öll-
um umræðum um nauðsyn
nýrra atvinnugreina, sem sízt
skal gert lítið úr, megum við
ekki glejmia gildi þess réksturs,
sem fyrir er, og sem framar
öðru þarf að efla og styrkja, um
leið og nýjar leiðir, t. d. í út-
flutningi, eru kannaðar. Ég veit
t. d. ekki hvort menn gera sér
ahnennt grein fyrir þvi, hversu
merkilegt fyrirtæki nýja sútun-
arverksmiðja Iðunnar er, þa ’
sem flytja á út 90—95% af fran.
leiðslu verksmiðjunnar, og
mikilvægt brautryðjendastar:
er unnið t. d. í sambandi vic'
fullvinnslu mokkaskinna. Og ’
nýju skódeild Iðunnar er stefn
að því að framleiða skó árleg;
á hvorki meira né minna ei.
alla landsmenn og unnið kapp •
samlega að því marki, þrát;
fyrir aukna samkeppni eriendi:
frá og þá furðulega stefnu hin:
opinbera að leyfa hærri sölu
laun eða álagningu á innflutt;.
skó en innlenda. Nýjar vela
fyrir á fjórða tug milljóna haf;.
verið keyptar til Heklu og Geí j
unar, en samtals nemur fjár ■
festing Sambandsins í iðnaði i\
Akureyri á árunum 1969—70
nokkuð á annað hundrað millj-
ónum, og fjárfesting KEA
ýmiskonar iðnaði nemur enr ■
fremur verulegum fjárhæðun.
á sama tíma og sitthvaö' er í
undirbúningi á þessu ári og;
næsta. Söluverðmæti útflutr ■
ings samvinnuverksmiðjanni’
jókst verulega á síðasta ari, og
fyrstu sex mánuði ársins un\
46% og framleiðsluaukning
varð í flestum iðngreinum KEA.
og SÍS, þó að lokatölur hafi enn
ekki verið birtar.
Það fer því ekki á milli mák,
að hér er unnið að mikilvægr..
stóriðju í kyrrþey. Mönnun.
hættir til að Hta svo á, að allíi
sé sjálfsagt sem komið er, og
átta sig ekki alltaf á nauðsyr.
þess að varðveita og styrkja
slíkar stoðir. Sú var tíðin, ao
þessi víðtæka starfsemi var til-
efni stórpólitískra deilna á milíi
anna og flokka, og jafnvel svo
langt gengið af andstæðingum
samvinnuhreyfingarinnar, ao
því var haldið fram, að því e.’
virtist í fullri alvöru, að at-
vinnurekstur hennar byggðis.;
á einhverjum sérstökum for-
réttindum, og við honum var
jafnvel amazt. Sem betur fe ’
eru þessar raddir þagnaðar ao
mestu, og er það vonandi tií
marks um aukinn skilning á
einföldum staðreyndum. r j
Allir velkomnir á
bæjarskrifstofurnar
BÆJARSKRIFSTOFURNAR I
eru opnar á mánudögum og
föstudögum kl. 17—18.30, aun
venjulegs skrifstofutíma. Þetia
er gert vegna þeirra, sem iengi,
vinna dag hvern, tii að auo-
velda þeim viðskiptin vio skrii-
stofúrnar.
Athygli gjaldenda skal hk t
á því, að samkvæmt nýjum iö&j
um ber útsvarsgreiðenciu n ; 'i
greiða fyrirfram 60% i stau
50% áður af útsvarsupphæ j
fyrra árs, eða 12% á már.uði.