Dagur - 14.08.1974, Blaðsíða 2

2
frá Þjóðhátíðarnefr
Bifreióir
DAGANA 16 og 17. júní var
haldin hátíð að Laugum í
Reykjadal í tilefni 1100 ára bú-
setu á íslandi.
Dagskrá hátíðarinnar hófst í
íþróttahúsinu á Laugum sunnu-
daginn 16. júní kl. 14.00 á því að
framkvæmdastjóri þjóðhátíðar-
nefndar, Arnaldur Bjarnason,
bauð gesti velkomna og kynnti
dagskrá fyrri dagsins. Síðan lék
Sigríður Einarsdóttir tónlistar-
kennari í Mývatnssveit á fiðlu
með aðstoð Vladislav Votja tón-
listarkennara á Húsavík, er lék
á píanó. Jóhann Skaptason sýslu
maður flutti ávarp og opnaði
■ sýningar, er settar höfðu verið
upp í húsakynnum skólanna á
Laugum. Forstöðumenn sýning-
anna kynntu þær síðan. Séra
Sigurður Guðmundsson prófast-
ur á Grenjaðarstað kynnti bóka
sýningu, þar sem saman voru
komnar flestar þær bækur, er
samdar hafa verið af Þingeying-
um. Elsti höfundurinn á sýning-
unni var Jón Pálsson kallaður
Maríuskáld, dáinn 1471. Sá höf-
undur, sem flest verk átti var
Jónas Jónsson frá Hriflu. Á sýn
ingunni voru yfir 1000 bækur
eftir rúmlega 200 höfunda. f til-
efni sýningarinnar var útgefið
drög að bókaskrá yfir þingeysk
verk. Hróar Björnsson kynnti
málverkasýningu, en þar voru
sýnd málverk máluð af Þing-'
eyingum. Sýnd voru alls 72 mál
verk og listvefnaður eftir 25
listamenn. Elsta málverkið var
eftir Arngrím Gíslason málað ó
19. öld. Af þekktum málurum er
áttu málverk á sýningunni má
nefna Gunnlaug Blöndal, Valtý
Pétursson, Hring Jóhannesson
og Jakob Hafstein. Iðunn Steins
dóttir húsfrú í Mývatnssveit las
kvæðið Krosssaumur eftir skáld
konuna Huldu, og Hólmfríður
Pétursdóttir fonnaður Kven-
félagasambands Suður-Þing-
eyjarsýslu kynnti handíðasýn-
ingu er kvenfélagskonur höfðu
sett upp í Húsmæðraskólanum
á Laugum. Þar voru alls um 900
munir sýndir, ýmis konar
handiðnaður úr margvíslegasta
efni. Elsti munurinn var útskor
inn hluti úr hnífsskafti, er
fannst í kumli í Böðvarsnesi í
Fnjóskadal. Einnig fór fram
verkleg sýning ó gömlum vinnu
brögðum í baðstofu, sem sett
var upp vegna sýnirígarinnar.
Voru lesnir húslestrar og kveðn
ar rímur af þeim er önnuðust
þessa verklegu sýningu. Að lok
inni kynningu á sýningum
sungu Sigrún Jónsdóttir frá
Rangá og Þráinn Þórisson ein-
söng og tvísöng. Að lokum
sungu allir viðstaddir „Blessuð
sértu sveitin mín.“ Síðan dreifð
ust gestir á hinar ýmsu sýning-
ar og var mikil þröng á sýninga
stöðum fram eftir kvöldi. Sýn-
ingur var lokað kl. 23.00. Kl.
17.00 var sýndur hluti héraðs-
kvikmyndar Suður-Þingeyinga,
en það er litmynd, sem Eðvarð
Sigurgeirsson ljósmyndari á
Akureyri hefur unnið að kom-
ust færri að en vildu, en kvik-
myndasýningin stóð til kl. 19.00.
Dagskrá 17. júní hófst kl.
13.30 og fór samkoman fram
undir berum himni. Að morgni
17 júní var veður fremur óhag-
stætt til samkomuhalds, súld og
hæg norðan gola. Stuttu fyrir
samkomusetningu stytti upp og
við upphaf dagskrár braust sól-
in fram úr skýjum skamman
tíma. Helst veður þurrt meðan
útidagskráin fór fram. Lúðra-
sveit Húsavíkur lék þrjú lög
meðan gestir streymdu á hátíð-
arsvæðið, sem var í djúpri laut
norðan íþróttavallar á Laugum.
Þar höfðu ungmennafélagar sett
upp mikiim pall og svið vegna
hátíðarinnar. Að loknum leik
lúðrasveitar setti Jóhann
Skaptason sýslumaður hátíðina
og samkór Kirkjukórasambands
Suður-Þingeyjarsýslu söng þjóð
sönginn undir stjórn séra Frið-
riks A. Friðrikssonar. Séra
Sigurður Guðmundsson annað-
ist helgiathöfn og kórinn söng.
Dr. Jónas Kristjánsson frá
Fremstafelli flutti þjóðhátíðar-
ræðu. Kór kirkjukórasambands
ins frumflutti tvö lög ásamt
Lúðrasveit Húsavíkur og undir
stjórn Vladislav Votja. Lögin
voru Ár var alda (úr Völuspá)
eftir Pál H. Jónsson og Gamla
ísland, lag eftir Steingrím Sig-
fússon skólastjóra Tónlistarskól
ans á Húsavík, ljóð eftir Einar
Benediktsson. Bæði þessi lög
voru samin sérstaklega í tilefni
hátíðarinnar. Guðfinna Árna-
dóttir húsfrú í Brúnahlíð las
ljóðið Aldaslagur eftir Elínu
Vigfúsdóttur húsfrú á Laxa-
mýri og kórinn söng síðan ljóð-
ið við lag eftir Sigurð Sigurjóns-
son á Húsavík. Ljóð og lag er
helgað 1100 ára afmæli íslands-
byggöar og frumflutt á hátíð-
inni. Heiðrekur Guðmundsson
skáld frá Sandi fiutti ljóð, er
hann hafði samið fyrir hátíðina.
Þá söng kórinn „Þótt þú lang-
förull legðir“ undir stjórn Frið-
riks Jónssonar á Halldórsstöð-
um og „Rís heil þú sól“, stjórn-
andi Jón Árni Sigfússon í Vog-
um. Að lokum söng kórinn „O
Guð þú sem ríkir“, undir stjórn
Þráins Þórissonar. Er hér var
komið var gert hlé á útisam-
komu og gestir notuðu tímann
við sýningaskoðun. í hléinu fór
fram glímukeppni milli Héraðs-
sambands Suður-Þingeyinga og
Ungmennafélagsins Víkverja í
Reykjavík. Keppnin fór fram í
íþróttahúsinu á Laugum og var
liður í Sveitaglímu íslands.
Urslit keppninnar urðu þau, að
Þingeyingar sigruðu með 13 V2
stigi gegn IIV2 stigi Víkverja.
Að loknu hléi hófst dagskrá á
samkomusvæðinu að nýju með
söng Karlakórs Reykdæla,
stjórnandi var Vladislav Votja.
Fram átti að fara bændaglíma
á palli á hátíðarsvæðinu, en
hún féll niður. Kynntir voru
fánar sveitarfélaganna í sýsl-
unni, er prýddu hátíðarsvæðið.
Sáu þar dagsins ljós fánar, er
ekki höfðu verið uppi í áratugi,
en jafnframt nýir fánar, er
komu í stað glataðra. Hafði
mikil vinna verið lögð í að finna
sveitafánana og gera þá sýn-
ingarhæfa. Voru listamenn
fengnir til að mála nýja fána og
má þar nefna fána Bárðardals,
sem er mynd af Aldeyjarfossi
máluð af Hringi Jóhannessyni
listmálara og fána Ljósavatns-
hrepps, mynd af Goðafossi mál-
uð af Aðalgeir Halldórssyni á
Stórutjörnum. Síðasti liðurinn,
sem fram fór á útipallinum var
þjóðdansasýning ungmenna í
sýslunni undir stjórn Védísar
Bjarnadóttur íþróttakennara á
Húsavík. Er hér var komið var
hátíðin flutt á íþróttavöllinn á
Laugum, en þar fór fram hesta-
sýning, er var í umsjón Hesta-
mannafélagsins Þjálfa. Hesta-
menn fóru hringreið á vellin-
um, sýndir voru klyfjahestar,
m. a. hestar með heybagga og
timbur á klökkum. Þá sýndu
fimm konur söðulreið. Að lok-
um fór fram naglaboðreið. Nú
var lokið öllum liðum útisam-
komunnar og fóru margir sam-
komugestir á sýningarnar, sem
voru opnar fram undir mið-
nætti. Síðasti liður dagskrár
var dansleikur, sem fram átti
að fara á útipalli. Er líða tók á
daginn kólnaði og um það leyti
er útidagskrá lauk fór að rigna.
Var horfið að því ráði að flytja
dansleikinn í íþróttahúsið á
Laugum. Var dansað fram til
kl. 2.00 eftir miðnætti. Sam-
komugestir neyttu veitinga í
sölutjöldum, sem voru á vegum
Kvenfélagasambands sýslunnar
og Héraðssambandsins. Einnig
voru veitingar á boðstólum í
Sumargistihúsinu á Laugum. í
solutjaldi Kvenfélagasambands
ins voru eingöngu seldir íslensk
ir réttir, svo sem grasystingur,
skyr og rjómi og flatbrauð með
hangikjöti og Mývatnssilungi.
Vöktu þessar veitingar forvitni
margra. Seld voru merki, borð-
fánar og veggskjöldur með
mynd eftir Hring Jóhannesson
og sérstaklega unnið fyrir há-
tíðina.
í heild fór þessi 1100 ára þjóð
hátíð Suður-Þingeyinga mjög
vel fram og er almenn ánægja
með hana. Áætlað er að um
4500 manns hafi komið í Laug-
ar um helgina. Löggæsla var
öflug og umferðarstjórn með
ágætum og ekki sást vín á
nokkrum manni.
í þjóðhátíðarnefnd Suður-
Þingeyinga voru Jóhann Skapta
sonð formaður, Hróar Björns-
son, Baldvin Baldursson, Hólm-
fríður Pétursdóttir, séra Sigurð
ur Guðmundsson, Hermóður
Guðmundsson og Oskar Ágústs
son. Framkvæmdastjóri nefnd-
arinnar var Arnaldur Bjarna-
son. □
Til sölu bifreið,
7-manna Volkswagen
rúgbrauð, ekin 48 þús-
und mílur.
Ný dekk og í góðu lagi.
Uppl. í Byggðaveg 122
kl. 17 á föstudaginn.
Til sölu 14 manna fram
byggður Rússajeppi árg.
1972. Perkins díselvél.
Bergvin Jóhannsson
Áshóli,
sími um Grenivík.
Til sölu DAF-bifreið
árgerð 1963 ekin 32
þúsund km. Selst ódýrt.
Uppl. í símum 24-50 og
21-65, Seyðisíirði.
Japað
Edox karlmannsúr tap-
aðist s. 1. föstudagskvöld
við Sjálfstæðishúsið.
Finnandi hringi í sírna
2-22-81.
Grár og hvítur kettling-
ur tapaðist frá Möðru-
vallastræti 7.
Finnandi er vinsamleg-
ast beðinn að koma hon-
um lil skila.
Fundarlaun.
Tapast hefur kettlingur
hvítur og grár að lit.
Vinsamlegast látið vita
í síma 1-17-13.
Norsku teinærinsfarnir HRAFN 02 ÖRA
1) HRAPN og ÖRN eru gjöf
frá Noregi til íslands í tilefni 1100
ára afmælis íslandsbyggðar.
ÖRN er gefinn af þeim 3 bæj-
arfélögum, sem hafa verið höfuð-
setur í Noregi frá gamalli tíð,
Þrándheimi, Bcrgen og Osló, og
er það eftir hugmynd írá Norsk-
Isl. Samband. Viðtakandi er höf-
uðborg íslands, Reykjavík, sá stað-
ur, sem talið er að Ingólfur Arnar-
son, sagður fyrstur landnáms-
manna, hafi byggt.
HRAFN cr gefinn af Norges
Ungdomslag og fleiri aðilum, og
er viðtakarídi Bæjarfélag Húsavík-
ur, Sjómannafélag Húsavíkur og
Landeigendafélag Laxár og Mý-
vatns.
Húsavík var fyrir valinu vegna
þess, að þar nam maður land á
undan Ingólfi, en sá var ekki tal-
inn landnámsmaður, vegna þess
að liann var þræll. Hét liann
Náttfari og stakk af skipi Garðars
Svávarssonar, scm er talinn hafa
verið hér nokkrum árum á undan
Ingólfi.
Þar sem bátarnir eru tveir, þá
þótti hæfa að annar yrði gefinn á
mesta þéttbýlissvæði landsins, en
hinn á stað, er minna er þéttbýlt
og fólk byggir afkomu sína á land-
búnaði og sjávarútvegi.
Einnig má í þessu sambandi
nefna, að Laxárdeilan hefur vakið
mikla athygli í Noregi. Við viljum
vekja athygli á, að þessi deila cr
gott fordæmi til eftirbreytni í iill-
um löndum á tímum, sem mat-
vælaskortur er yfirvofandi.
2) Ingólfur Arnarson fé>r frá
Fjaler í Sunnfjord 874. Til að
minnast ferðar hans liöfum við
okkar siglingu frá sama stað. Bát-
arnir voru gerðir sjóklárir í Rive-
dal, sem var heimabær Ingólfs. Við
höfum siglt sömu leið og hann og
komum undir land við Ingólfs-
höfða.
3) Teinæringurinn var fyrir val-
inu, vegna þess, að hann er sú gerð
fiskibáta, sem byggður var eftir
gamalli hefð, allt frá dögum Ing-
ólfs í Áfjord, þar sem bátarnir
voru byggðir. í Áfjord hafa verið
stundaður skipasmíðar allt frá
fyrstu tímum slíkra smíða í Nor-
egi.
Viljandi var langskip ekki fyrir
valinu, vegna þess að við viljum
minna á, að meirihluti fólksins,
sem myndað hefur kjarnan hjá
þessum tveimur þjóðum, var fólk,
sem ekki lifði af ránum og ribb-
aldaskap, heldur af landinu og
sjónum.
Talið er, að Áfjord-teinæring-
urinn hafi lítið sent ekkert breyst
frá J>ví á tímum Ingólfs. Breiða-
fjarðar-teinæringurinn íslenski er
mjög líkur þessum bátum, og er
talið, að með honum hafi Islend-
ingar numið land á Grænlandi.
Magnar Gilde í Áfjord í Þrænda
lögum smíðaði bátana.
Leiðengurssljóri er Jon Godal,
og einnig höfuðsmaður á Ilrafni.
Htifuðsmaður á Erni er Arne
Rödsand.
Annar mannskapur um borð er
víðs vegar að frá Noregi og ís-
landi. Mikill hluti áhafnanna eru
ákalir náttúruverndarmenn.
Á Hrafni eru: Jon Godal, Sig-
mund Kvalöj, Hilmar Hauksson,
Kjartan Mogensen, Harald Celíus,
Odd Björke, Atle Tellnes, Bodil
Birkeland.
A Erni eru: Arne Rödsand,
Karl Georg Höyer, Haraldur Ás-
geirsson, Stefán Sigtryggsson, Kjell
lfang, Ola Pederscn Erik Rud-
ström, Jon Teigland.
(Úr fréttatilkynningu fráHrafni
og Erni, er bátarnir voru enn í
hafi).
\ ' -- - -7 - ~^
Annar norsku teinæringanna á lieimaslóðum.