Dagur - 08.07.1980, Blaðsíða 4

Blóðtökuáhöld, sem notuð voru f lækningaskyni, - blóðglas og bfldur. Bfldurinn
var lagður á hörundið og þegar tekið var f handfangið að ofan, skárust bcittir
hnffar í vöðvann, en þeir komu út úr raufunum að neðan.
NÝI ÞÓRSVÖLLURINN
Um helgina unnu milli 60 og
70 félagar og velunnarar
íþróttafélagsins Þórs hörð-
um höndum við að leggja
þökur á nýjan knattspyrnu-
völl félagsins, norðan Gler-
árskólans. En margar hendur
vinna létt verk og vinnugleð-
in var mikil, ekki síst hjá
unga fólkinu.
Fyrsta skóflustungan að
þessum grasvelli var tekin
29.11.1975, en mest hefur verið
unnið við gerð hans síðustu tvö
árin. Þetta mikla verk er nú á
lokastigi og er það ekki síst for-
manni félagsins, Sigurði Odds-
syni, að þakka, hversu vel hefur
nú gengið, en hann hefur verið
aðal driffjöður framkvæmd-
anna í ár.
Til þess að gefa einhverja
hugmynd um umfang verksins
má nefna, að allt vallarsvæðið
er um 14 þúsund fermetrar,
Magni sigrar
landsiið 2-1
Á sunnudaginn lék þriðju
deildar lið Magna á Grenivík
við grænlenska landsliðið í
knattspyrnu.
Leikur þessi var mjög vel
leikinn af beggja hálfu og brá
fyrir skemmtilegu spili í leikn-
um.
Grænlendingar urðu þó að
lúta í lægra haldi fyrir Gren-
víkingum, en Jóni Lárussyni
tókst tvisvar að koma boltanum
í netið hjá frændum vorum, en
einu sinni þurfti Ragnar mark-
vörður Magna að hirða boltann
úr sínu neti. Magna menn tóku
höfðinglega á móti gestunum og
byrjuðu daginn með því að sýna
þeim kjúklingabúið að Svein-
bjamargerði. Því næst heim-
sóttu þeir sr. Bolla i Laufási og
fræddust um staðinn. Þá fengu
þeir létta máltíð fyrir leikinn, og
eftir leik sátu þeir stórveislu
Grenvíkinga. Um 350 manns
sáu þennan leik.en það er mikið
fjölmenni úr svo litlu byggðar-
lagi.
Minningarmót í golfi
Um helgina var haldið á Golfvellinum á Akureyri minningarmót um Ingimund
heitinn Árnason, en hann var m.a. fyrrverandi formaður kappleikjanefndar
klúbbsins.
Mót þetta var öllum opið og keppt með og án forgjafar.
Án forgjafar sigraði Gunnar Þórðarson á 151 höggi, því næst kom nafni hans
Sólnes á 158 höggum, og þar á eftir Jón Þór Gunnarsson á 159 höggum, eftir að
hafa unnið Sigurjón Gíslason Keili í bráðabana.
í keppni með forgjöf sigraði litli bróðir Jóns Þórs, Héðinn Gunnarsson, á 142
höggum. Annar var Gunnar Þórðarson á 143, í þriðja sæti Gunnar Rafnsson á
146 og í fjórða sæti var Gunnar Sólnes á 146 höggum einnig.
Sérstök verðlaun voru veitt fyrir að slá næst holu á 6. braut og fékk þau
Gunnar Þórðarson sem var 1.29 cm frá holunni og fékk hann í verðlaun dúkristu
gefna af Guðmundi Ármanni, listamanni.
Þá gáfu einnig bridge-félagar Ingimundar glæsileg verðlaun í mótinu, og
aukaverðlaun gaf mágur hans, en þau voru ferð og uppihald á golfmót f
Reykjavík.
milli 30 og 40 þúsund tonn af
jarðvegi hafa verið flutt til og
síðan 1. maí í ár hafa um 1500
vinnustundir farið í verkið og
áætlað er að annað eins fari í að
þekja svæðið, en því lýkur
væntanlega um næstu helgi.
Þá verður efnt til grillveislu á
grasvellinum, fyrir þá sem lagt
hafa hönd á plóginn. Áætlað er
að taka völlinn í notkun næsta
sumar, en í haust verður vænt-
anlega vígsluleikur. Á þessari
mynd hafa nokkrir Þórsarar,
sem unnu við þökulagninguna,
stillt sér upp við hælinn, sem
settur var niður til að marka
miðju vallarins. Mynd: H. Sv.
„Eitt mark
á mann“
„Eitt mark fyrir varamenn-
ina" kallaði einp stuðn-
ingsmaður KA rétt fyrir
leikslok í ieik þeirra við
Austra, en þá höfðu KA
menn skorað 11 mörk hjá
þeim, eða eitt mark á hvern
leikmann liðsins, en einu
sinni hafði Austra mönnum
tekist að koma boltanum í
netið hjá KA.
Leikur þessi var leikur
kattarins að músinni, en að
frátöldu markinu áttu Austra
menn aðeins eitt annað mark-
tækifæri og verða að teljast
óheppnir að hafa ekki skorað
úr því. Mörk K.A höfðu hins
vegar alveg eins getað orðið
15-20 eftir gangi leiksins.
í hálfleik var staðan tvö
gegn engu fyrir KA.
Á fimm mínútna kafla í
síðari hálfleik gerðu KA menn
t.d. fimm mörk og þar af gerði
Gunnar Blöndal þrjú.
Mörkin skiptust þannig á
milli einstakra leikmanna KA.
Gunnar Blöndal 4, Gunnar
Gíslason 3, Elmar 2, Óskar 1,
og Jóhann J. 1. Flest mörkin
komu eftir fyrirgjöf frá Elmari
utan af kanti.
Öruggur sigur Þórs
Á laugardaginn léku í
Hafnarfirði Þór og Hauk-
ar, en Haukar hafa verið
cinna skæðustu keppinaut-
ar Akureyrarfélaganna í
annarri deild í knattspyrnu.
KA gerði jafntefli við
Hauka fyrir skömmu.
Þórsarar unnu auðveldan
og sannfærandi sigur á
Hafnfirðingunum.
Þórsarar gerðu þrjú mörk á
móti einu heimamanna. Rétt
fyrir lok fyrri hálfleiks gerði
Nói Bjömsson fyrsta markið
og var það með skalla eftir
fyrirgjöf utan af kanti.
I byrjun síðari hálfleiks
jöfnuðu síðan Haukar.
Þá kom mark frá Óskari
Gunnarssyni, og var það
einnig skallamark utan af
kanti. Sigurinn innsiglaði síð-
an Oddur Óskarsson, en hann
skallaði líka boltann í netið
eftir góða fyrirgjöf.
Eftir 7. umferð deildarinnar
eru Haukar þremur stigum á
eftir Akureyrarfélögunum.
DAGUR.5
Baðstofumunir. - Lengst til vinstri er rúmskápur og rúmið sem Þórður öm
Hjálmarsson, 4 ára, situr i er hægt að lengja. Hjónarúm, sem þama er einnig að
finna, er hægt að breikka.
Þetta jólatré er frá siðustu aldamót-
um. Systkinin Anna Þómnn Hjálm-
arsdóttir og Þórður Öm bragðu sér
inn úr sólinni, til að skoða safnið hjá
afa sinum.
MINJASAFNIÐ
Á AKUREYRI
Þennan skúfhólk átti Rannveig Jón-
asdóttir, móðir Jónasar skálds Hall-
grfmssonar.
Þessi kirkjuskápur ber elsta ártalið af safnmunum (1672), en fróðir menn telja að
kirkjuklukkan til hægri sé elsti munur safnsins, frá þvf um 1200.
Meðal gnpa í Minjasafninu á Akureyri er forláta spiladós,
greinilega í ætt við nútíma plötuspilara bæði að útliti og
gerð. Þessi forfaðir hljómflutningstækja diskótekanna
framleiðir engan dómadags hávaða, en hefur vafalaust
verið góður til síns brúks. Spiladósin hefur vafalaust þótt
mun merkilegra tæki á sínum tíma, heldur en plötuspilarar
þykja í dag. Spiladósir af þessu tagi voru ekki i almenn-
ingseign, eins og hljómflutningstæki eru í dag. Hún er að
því leyti frábrugðin spiladósum, sem við þekkjum í dag og
gefnar eru börnum, að hægt er að leika mörg mismunandi
lög á hana. Það er einfaldlega skipt um plötu. Þessar plötur
eða hljómskífur eru hringlaga málmþynnur með mörgum
götum, rétt eins og gataspjöld í tölvu, og hver veit nema
þróun tölvutækninnar og gataspjaldanna eigi að einhverju
leyti rót í þessum gömlu spiladósum.
Spiladósin er aðeins einn af um
5 þúsund gripum á Minjasafninu
á Akureyri. Flestir gripanna segja
mikla sögu og það er rétt eins og
maður sé skyndilega kominn
áratugi og jafnvel aldir aftur í
tímann, þegar maður virðir þessa
gömlu muni fyrir sér, og hugleiðir
hvaða umhverfi og hverskonar
menningu þeir tilheyrðu.
Minjasafnið á Akureyri var
stofnað árið 1962, en áhugamenn
höfðu þá þegar safnað nokkrum
munum, því varðveisla gamalla
muna á sér langa sögu við Eyja-
fjörð. Jónas Kristjánsson, fyrr-
verandi Mjólkursamlagsstjóri, og
Sveinbjörn Jónsson, sem kenndur
hefur verið við Ofnasmiðjuna í
Reykjavík, áttu frumkvæðið að
því, að safnið var stofnað, en auk
þeirra lögðu margir góðir menn
þessu máli lið. Forstöðumaður
safnsins hefur frá upphafi verið
Þórður Friðbjarnarson, og er
hann eini fastráðni starfsmaður
safnsins, en yfir háannatímann á
sumrin hefur hann aðstoðarfólk
við sýningar.
Þórður sagði í viðtali við Dag,
að aðsóknin mætti heita góð yfir
sumarmánuðina. Þá kæmu
margir útlendingar til að skoða
safnið, en því miður virtist svo,
sem Akureyringar og Eyfirðingar
hefðu lítinn skilning og áhuga á
safninu, þegar á heildina væri lit-
ið. Skólanemendur kæmu að vísu
reglulega til að skoða safnið,
meðan skóli stæði, en Þórður
sagðist álíta, að mun meiri not
mætti hafa af safninu, þegar verið
væri að fræða unglinganna um
sögu og gamla menningu þjóðar-
innar.
Fjárhagur safnsins, eins og
flestra annarra menningarstofn-
ana, er ákaflega þröngur. Að-
gangseyrir hrekkur skammt og er
safnið að mestu rekið með styrkj-
um frá eignaraðilum þess, sem
eru Akureyrarbær að 3/5 hlutum,
Eyjafjarðarsýsla að 1/5 og Kaup-
félag Eyfirðinga að 1/5. Fyrir
rösklega tveimur árum var ný
viðbygging tekin í notkun. Hún er
nú að mestu fullnýtt, og þó að
plássið virðist nokkuð stórt, er
hvorki hægt að sýna á safninu bát
eða bíl, eins og Þórður komst að
orði.
1 garði Minjasafnsins á Akur-
eyri er mikill trjágróður. Trén eru
svo stór og stæðileg, að húsið sést
ekki frá götunni, enda mun þetta
vera elsta trjáræktarstöð á land-
inu. Sigurður Guðmundsson,
fyrrum búnaðarmálastjóri,
skipulagði garðinn upphaflega og
hafist var handa við gerð: hans
árið 1899. Forgöngu um að koma
garðinum á fót átti Páll Briem,
sem var síðasti amtmaður fyrir
norður og austuramtið. Embætt-
isbúningur hans er meðal muna á
safninu. Þar er einnig að finna
mikið og gott ljósmyndasafn, allt
frá fyrstu árum ljósmyndunar hér
á landi, og listasafn eftir bræð-
uma Kristján, Hannes og Jón
Vigfússyni frá Litla-Árskógi á
Árskógsströnd.
Það er ekki vinnandi vegur að
ætla að gera Minjasafninu á
Akureyri og safnmununum þar
skil í stuttri blaðagrein. Hins veg-
ar er rétt að benda fólki á það, að
þarna er að finna ævintýraheim,
sem eykur manni skilning á lífi
forfeðranna, bæði í starfi og leik.
Eyfirðingar mættu að ósekju sýna
safninu meiri ræktarsemi og eng-
inn ætti að vera svikinn, þótt
hann eyddi þar stund og stund.
Myndir
og texti:
H. Sv.
Þennan glæsilega stofuskáp smfðaði Frímann Jakobsson, faðir Jakobs, fyrrver-
andi kaupfélagsstjóra, líklega árið 1912.1 speglinum sést Helga Hjálmarsdóttir,
sem starfar við safnið f sumar.
Halla Sigurðardóttir, starfsmaður safnsins, reynir sig hér við um 100 ára gamlan,
forláta vefstól.
Þórður Friðbjamarson, safnvörður, á skrifstofu sinni.
Symphonion heitir þessi spiladós, með skiptanlegum hljómskffum. Á safninu em
margvísleg hljóðfæri, þar á meðal einföld harmonikka, sem ber hið stolta nafn
„konscrtína“.
Útgefandi: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
Skrifstofur: Tryggvabraut 12, Akureyri
Ritstjórnarsímar: 24166 og 23207
Sími auglýsinga og afgreiöslu: 24167
Ritstjóri (ábm.): HERMANN SVEINBJÖRNSSON
Blaðamaöur: ÁSKELL ÞÖRISSON
Augl. og afgr.: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
Prentun: Prentverk Odds Björnssonar hf.
FISK-
VEIÐI-
MÁL
Kappsamlega er nú unnið að því
að finna lausn á fiskveiðimálum
okkar, enda ekki vanþörf á. Við
erum ennþá að glíma við ofveiði
þorskstofnsins, bæði hvað varðar
stærð stofnsins sjálfs, en einnig
hvað varðar markaðsmálin. Þann-
ig er nú komið, að við veiðum
meira en fiskifræðingar telja ráð-
legt og á sama tíma hlaðast af-
urðirnar upp í frystigeymslunum,
vegna þess að sala hefur dregist
saman á okkar helstu fiskmörk-
uðum erlendis. Ljósara getur
dæmið vart orðið um þá óstjórn
sem ríkt hefur í fiskveiðimálum
okkar undanfarin ár.
Mikið starf er óunnið í þessum
málum og þrátt fyrir tilraunir til að
takmarka aflann með alls kyns
skyndiviðbrögðum og neyðarráð-
stöfunum, hefur lítið áunnist. Dr.
Björn Dagbjartsson bendir á það í
grein í Ægi nýlega, að skipting
afla á skip sé margfalt betri aðferð
til að takmarka þorskveiðar, en sá
frumskógur boða og banna, sem
atvinnugreinin búi nú við.
Meðal þeirra röksemda sem
Björn Dagbjartsson nefnir kvóta-
skiptingu á skip til ágætis eru þau,
að tilkostnaður hljóti að minnka,
ef menn ráði því hvenær og með
hvaða hætti þeir taki þann afla
sem þeim sé ætlaður, takmarkað
aflamagn muni stuðla að betri
meðferð aflans, líklegt sé að
ýmiss aukaafli og aukaafurðir
verði frekar hirt, þegar ekki þurfi
að nýta hverja smugu fyrir meiri
þorsk, og hægt ætti að vera að
koma við betri samræmingu veiða
og vinnslu, þar sem kappið við að
missa af hrotunni væri mikið til úr
sögunni.
Ennfremur nefnir hann það, að
útvegsmenn og skipstjórar hafi
betra næði til að hyggja að öðrum
afla þegar hann gefist, þar sem
þorskskammtinn sinn fái þeir
hvort sem er, fiskvinnslan fái
væntanlega betra næði til að
vinna þorskinn í verðmætustu
vörutegundir og stjórnunin hljóti
að verða mun einfaldari, með
auknu frjálsræði útvegsmanna og
skipstjórnarmanna við skipulagn-
ingu starfs síns.
Síðast en ekki síst nefnir Björn,
að með þessu móti haldist afli
innan þeirra marka sem stjórnvöld
ákveði og fiskverkendur og selj-
endur geti byggt sínar áætlanir á
þekktum forsendum.
4.DAGUR