Dagur - 05.02.1981, Síða 4

3MOLM
Útgefandi: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
Skrifstofur: Tryggvabraut 12, Akureyri
Ritstjórnarsímar: 24166 og 23207
Sími auglýsinga og afgreiðslu: 24167
Ritstjóri (ábm.): HERMANN SVEINBJÖRNSSON
Blaöamaður: ÁSKELL ÞÓRISSON
Augl. og afgr.: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
Prentun: Prentverk Odds Björnssonar hf.
Kaupmáttarstefna
efnahagsaðgerð-
anna
í grein sem Guðmundur Bjarnason,
þingmaður Framsóknarflokksins í
Norðurlandskjördæmi eystra, skrifar í
Dag, fjallar hann um bráðabirgðalög-
in og efnahagsáætlanir ríkisstjórnar-
innar og segir þar meðal annars:
„Segja má með réttu að þjóðin hefi
beðið eftir aðgerðum stjórnvalda og
sanna það þær undirtektir, sem
þessar efnahagsaðgerðir hafa fengið
hjá almenningi. Stoðar þar lítið, þó
stjórnarandstæðingar setji sig á háan
hest og reyni að finna þeim allt til for-
áttu, — segi að fólk láti blekkjast. Al-
menningur í þessu landi er ekki leng-
ur þannig hugsandi, að hann láti
segja sér fyrir verkum og hvernig
hann eigi að hugsa. Það sýna glöggt
kosningaúrslitin í tvennum síðustu
alþingiskosningum og þær sveiflur
sem þá urðu á fylgi milli flokka.
Það dugar ekki lengur að stjórnar-
andstaða leyfi sér ævinlega að vera á
móti öllum aðgerðum ríkisstjórnar, að
maður tali ekki um þann fáheyrða at-
burð er gerðist nú, er postular stjórn-
arandstöðunnar lýstu andstöðu sinni
yfir fyrirfram, áður en grein hafði verið
gerð fyrir boðuðum aðgerðum, svo
sem ganga þeirra til Bessastaða á
gamlársdag sýnir. Nú vill þjóðin gefa
stjórninni möguleika á að giíma við
vandann og taka þátt í þeirri glímu,
svo sem öllum má vera Ijóst að nauð-
synlegt er ef árangur á að nást. Skiptir
þá engu hversu fáránlega stjórnar-
andstaðan hagar sér.
Merkasti þátturinn í bráðabirgða-
lögunum er sú viðurkenning sem í
þeim felst, að nú skuli fremur stefnt
að því að verjá kaupmátt launa, það er
taka upp kaupmáttarstefnu, í stað
þess að strekkjast við krónutölu-
hækkanir, sem fljótt verða minna en
einskis virði og aðeins magna verð-
bólgubálið. Hér er gripið inn í þann
vítahring sem sjálfvirkar víxlhækkanir
verðlags og kaupgjalds í raun og veru
eru. Það verður ekki dregið að marki
úr verðbólgu án þess að verðbætur á
laun svo og ákvarðanir búböruverðs
og fiskverðs eigi þar verulegan þátt í.
Að auka kaupmátt þeirra króna sem
hverju sinni eru í launaumslaginu
hlýtur að vera meira virði en að fjölga
krónunum með þeim afleiðingum,
sem öllum eru nú ljósar.“
Síðar í grein sinni segir Guðmundur
Bjarnason, alþingismaður, að með
efnahagsaðgerðum ríkisstjórnarinnar
sé fyrsta stóra skrefið stigið til niður-
talningar verðbólgunnar. Árangur
áramótaaðgerðanna dugi hins vegar
aðeins til að bægja frá þeirri holskeflu
sem við hafi blasað og að við 50%
verðbólgu verði ekki unað, enda hafi
ríkisstjórnin sett sér það mark að
koma henni niður í 40% á árinu og
síðan niður á svipað stig og í ná-
grannalöndum okkar. Um þessa leið
er þjóðin sammála ríkisstjórninni,
segir Guðmundur Bjarnason í grein
sinni.
Gott leikverk
og spennandi
segir Jill Brooke Arnason, leik-
sem frumsýnt
stjóri „Skáld-Rósu
verður eftir viku
Jill Brooke Árnason er akur-
eyrskum leikhúsgestum að
góðu kunn. Hún hefur tvívegis
leikstýrt hjá Leikfélagi Akur-
eyrar og nú stjórnar hún upp-
færslu hjá félaginu í þriðja
sinn, þ.e. á leikritinu „Skáld-
Rósu“ eftir Birgi Sigurðsson.
Þetta þriðja verkefni hennar
hjá Leikfélagi Akureyrar er
sérstætt að því leyti, að þetta
manns borð 1977), auk þess
sem flutt hefur verið eftir hana
leikrit í útvarpi (Einum ofauk-
ið 1979). Þá var hún aðstoðar-
leikstjóri hjá eiginmanni sín-
um, Benedikt Árnasyni, í
Þjóðleikhúsinu á síðasta ári.
„Skáld-Rósa“ er öðrum þræði
þjóðfélagslýsing og því var Jill
innt eftir því, hvernig henni hefði
gengið að setja sig inn í íslenskan
hugsunarhátt og skilja það and-
rúmsloft sem ríkti á þeim tímum
er verkið lýsir.
— Mér hefur ekki reynst þetta
mjög erfitt. Ég hef kynnst ís-
lensku þjóðlífi eins og það er í dag
allvel, auk þess sem ég hef lesið
mér mjög mikið til um landið og
þjóðina. Ég hef sérstaklega lagt
mig fram um að kynna mér
heimildir um það þjóðlíf sem
Rósa lifði og hrærðist í og ég held
að það sögusvið sem verkið lýsir
sé býsna líkt raunveruleik þessa
tíma.
Ég er jafnvel ekki frá því að
það, að ég skuli vera útlendingur,
hjálpi mér fremur en hindri mig í
að skilja verkið og þjóðfélagið,
sem þar er lýst. Glöggt er gests
augað segir máltækið. Ég þarf
e.t.v. að einbeita mér að hlutum
sem íslendingum þykja sjálfsagð-
ir, en sem eru það kannski ekki í
raun, og mér sést þá síður yfir
smáu hlutina, sem eins og allir
vita, geta skipt sköpum.
— Hvers konar sögu er verið að
segja í verkinu?
— Þetta er fyrst og fremst saga
konunnar Rósu. Sagan lýsir
henni saklausri og góðviljaðri,
sterkri og hjálpsamri, vinsælli
meðal samtímamanna sinna.
Sagan lýsir síðan þeim áhrifum
sem hún verður fyrir af samtíma-
fólki sínu. Hún var fyrst opinská
og trúði á það góða í öllum
mönnuni, en eftir því sem hún
Gestur E. Jónasson og Theodór Júliusson í hlutverkum sínum.
Ljósm.: Páll Pátsson.
vinnaaðsameiginleguverkefni.En
ég hef mjög gaman af þessu.
— Hvað finnst þér um íslenska
leikara í samanburði við breska,
sem hafa orð á sér fyrir að. vera
með þeim bestu i heimi?
— Það er gaman að heyra að
Bretar skuli hafa orð fyrir að vera
góðir leikarar. Þeir eru ekki góðir
í of mörgu um þessar mundir. Það
er gott að vera góður í einhverju.
Annars vil ég segja það við þess-
ari spurningu, að mér finnst ís-
lenskir leikarar mjög góðir og
raunar varð ég alveg hissa á að sjá
þessi gæði i leiklistinni, í I ekki
fjölmennara samfélagi en er hér á
íslandi. Það kann að vera að sú
gífurlega samkeppni sem ríkir
meðal leikara á Bretlandi valdi
því, að þeir leggi meira að sér en
íslenskir leikarar. Það er gott að
menn leggi sig fram en það er
hins vegat góð áhrif, en neikvæðu
hliðarnar geta valdið því að góðir
leikarar þoli ekki samkeppnina
og hætta að vinna við leiklist, sem
er mjöl slæmt. Að þessu leyti er
þetta ekki eins erfitt hér.
varð fyrir meiri áhrifum, því
erfiðara reyndist henni þetta.
Leikritið fær okkur til að hugsa
um það, hvernig fólk getur mótast
af öðrum og framkomu og við-
móti annarra í þess garð, að
ógleymdum þeim áhrifum sem
peningar hafa á andlega og
líkamlega líðan manneskjunn-
ar. Þetta er mjög spennandi verk
og í því eru miklar og örar skipt-
ingar milli andstæðna — gleði og
sorgar — og alltaf eitthvað að
gerast. Þetta er mjög gott leikrit
að mínu mati.
—- Hvernig hefur þér líkað
samstarfið við leikhúsfólkið hér á
Akureyri?
— Mér finnst mjög gott að
vinna með leikurunum hér og
það sést kannski best á því, að ég
er hér í þriðja sinn. Hér eru góðir
leikarar, en þó gerir það dæmið
svolítið flóknara að vinna bæði
með atvinnu- og áhugaleikurum.
Ég kann vel við að vinna með
báðum hópunum sínum í hvoru
lagi, en eins og ég sagði verður
málið svolítið flóknara þegar þeir

Jill Brooke Árnason.
er í fyrsta sinn sem hún leik-
stýrir og setur upp íslenskt
verk í íslensku leikhúsi. Tvö
fyrri verkefni hennar hjá L.A.
voru þýdd, „Hunangsilmur“
árið 1978 og „Skrýtinn fugl ég
sjálfur“ árið 1979. í London
hefur hún unnið fyrir útvarp,
sjónvarp og leiksvið og þar á
meðal leikstýrði hún íslensku
leikverki, sem síðan var svo
sýnt á Edinborgarhátíðinni.
Jill hefur verið með annan
fótinn á íslandi undanfarin 4
ár og auk verkefna hjá L.A.
hefur hún unnið við leikstjórn í
Hveragerði (Ærsladraugurinn
1979) og fyrir Nemendaleik-
húsið í Reykjavík (Við eins
Leikcndur á sviði samkomuhússins. Á bálkinum lengst til vinstri er Sunna Borg sem lcikur Rósu. Mynd: H.Sv.
4 -DAGUR
Guðmundur Bjarnason alþm.:
Verum samstiga
þá næst árangur
Þessa dagana fara fram miklar
umræður á Alþingi um efnahags-
og atvinnumál og er það ekki að
ástæðulausu. Um síðustu áramót
gaf ríkisstjórnin út bráðabirgðalög
um ráðstafanir til viðnáms gegn
verðbólgu svo og efnahagsáætlun
sem inniheldur og greinir frá ýms-
um þeim markmiðum, sem ríkis-
stjórnin hefur sett sér að vinna að á
næstunni í glímunni við
verðbólguna.
Segja má með réttu að þjóðin
hafi beðið eftir aðgerðum stjórn-
valda og sanna það þær undirtektir,
sem þessar efnahagsaðgerðir hafa
fengið hjá almenningi. Stoðar þar
lítið, þó stjórnarandstæðingar setji
sig á háan hest og reyni að finna
þeim allt til foráttu, — segi að fólk
láti blekkjast. Almenningur í þessu
landi er ekki lengur þannig hugs-
andi, að hann láti segja sér fyrir
Guðmundur Bjarnuson,
ulþingismaður.
verkum og hvernig hann eigi að
hugsa. Það sýna glöggt kosninga-
úrslitin í tvennum síðustu alþingis-
kosningum og þær sveiflur sem þá
urðu á fylgi milli flokka.
Það dugar ekki lengur að stjórn-
arandstaða leyfi sér ævinlega að
vera á móti öllum aðgerðum ríkis-
stjórnar, að maður tali ekki um
þann fáheyrða atburð er gerðist nú,
er postular stjórnarandstöðunnar
lýstu andstöðu sinni yfir fyrirfram,
áður en grein hafði verið gerð fyrir
boðuðum aðgerðum, svo sem
ganga þeirra til Bessastaða á
gamlársdag sýnir. Nú vill þjóðin
gefa stjórninni möguleika á að
glíma við vandann og taka þátt í
þeirri glímu, svo sem öllum má
vera ljóst að nauðsynlegt er ef ár-
angur á að nást. Skiptir þá engu
hversu fáránlega 'stjórnarandstað-
an hagar sér.
Kaupmáttarstefna
Merkasti þátturinn í bráða-
birgðalögunum er sú viðurkenning
sem í þeim felst, að nú skuli fremur
stefnt að því að verja kaupmátt
launa, það er taka upp kaupmátt-
arstefnu, í stað þess að strekkjast
við krónutöluhækkanir, sem fljótt
verða minna en einskis virði og að-
eins magna verðbólgubálið. Hér er
gripið inn í þann vítahring sem
sjálfvirkar víxlhækkanir verðlags
og kaupgjalds í raun og veru eru.
Það verður ekki dregið að marki úr
verðbólgu án þess að verðbætur á
laun svo og ákvarðanir búvöru-
verðs og fiskverðs eigi þar veruleg-
an þátt í. Að auka kaupmátt þeirra
króna sem hverju sinni eru í launa-
umslaginu hlýtur að vera meira
virði en að fjölga krónunum með
þeim afleiðingum, sem öllum eru
nú ljósar.
í því verðbólguþjóðfélagi sem
við nú búum við er atvinnuöryggi
mjög teflt í tvísýnu. Útflutningsat-
vinnuvegir okkar, sem að sjálf-
sögðu eru meginundirstöður efna-
hagslífsins eiga í vök að verjast,
vegna hinna miklu og öru kostnað-
arhækkana og samkeppnisaðstaða
okkar á erlendum mörkuðum
verðurerfið. Þetta hefursíðan áhrif
á alla aðra atvinnustarfsemi í land-
inu. Sú vaxtastefna sem ríkt hefur
að undanförnu og í raun miðar að-
eins að því að skila aftur því sama
verðgildi og fengið var að láni,
hefur einnig reynst atvinnulífinu
þung í skauti. Okkar sjúka og
verðbólgna efnahagslíf er ekki
undir slíkt búið. Aðlögunin að
raunvaxtastefnu er að öllum lík-
indum of hröð, a.m.k. á meðan við
náum ekki fastari tökum á verð-
bólgunni, en hún er að sjálfsögðu
meinsemdin, ekki vextirnir. Við
verðum að skapa okkar atvinnulífi
þann rekstrargrundvöll að það geti
endurgreitt sitt lánsfé með sama
verðgildi, en sú aðlögun tekur sinn
tíma og á meðan verðum við að
gæta þess að allt sigli ekki um koll.
Niðurtalning
Fyrir kosningarnar í desember
1979 boðuðum við Framsóknar-
menn að farsælasta leiðin til að
rétta við efnahagslífið og tefla sig út
úr verðbólgunni væri svokölluð
niðurtalning. Á síðast liðnu ári•
þótti okkur flestum sem heldur lítið
væri að gert í því efni, þrátt fyrir
ákvæði í stjórnarsáttmála ríkis-
stjórnarinnar og þótt reynt væri að
setja ákveðin niðurtalningarmörk.
hvað varðar verðlagningu á ýmiss
konar vöru og þjónustu. Með efna-
hagsáætlun ríkisstjórnarinnar er
hins vegar fyrsta stóra skrefið stigið
á þessari braut. Þar segir einnig að
á næstu mánuðum verði ákveðin
tímasett mörk fyrir hámark verð-
hækkana í samræmi við hjöðnun
verðbólgu. Því má öllum verða
Ijóst, að hér er fetuð sú leið sem við
Framsóknarmenn boðuðum og allt
tal stjórnarandstæðinga úm svikin
kosningaloforð Framsóknar og
jarðaða niðurtalningastefnu er
marklaust hjal eitt, eins og fleira úr
þeim herbúðum.
Aðgerðir þessar í efnahagsmál-
um mótast af þremur aðalmark-
miðum; að tryggja kaupmátt
launafólks, svo sem ég hefi getið
um hér að framan, að efla at-
vinnulífið og tryggja öllum lands-
mörinum næga atvinnu, en það
verður best gert með þriðja mark-
miðinu, sem er að draga svo úr
hraða verðbólgunnar, að hún lækki
í um 40% á árinu 1981. Þetta síðast
talda atriði segir okkur, svo ekki
verður um villst, að enn hefur að-
eins fyrsta skrefið verið stigið og
áfram verður að halda. Sá árangur
sem hlýst af áramótaaðgerðunum
og framhaldi þeirra dugaraðeins til
að bægja frá þeirri holskeflu sem
við blasti, en verðbólguhraðinn er
eftir seni áður um 50%. Við það
verður ekki unað og hefur ríkis-
stjórnin því sett sér það mark, að
koma verðbólgunni i 40% á þessu
ári, eins og áður er getið, og síðan
niður á svipað stig og í heistu við-
skiptalöndum okkar. Þetta veit ég
að þjóðin er sammála ríkisstjórn-
inni um.
Vaxtafrádráttur
Ýmis önnur atriði eru í efna-
hagsáætluninni sem miða að því að
glíma við verðbólguna og létta
.undir með einstaklingnum, sem
vissulega þarf að taka þátt í barátt-
unni og taka á sig byrðar, eigi ár-
angurað nást. Hert verðstöðvun, til
að koma í veg fyrir sjálfvirkar og
ónauðsynlegar hækkanir, seni
jafnfranit ætti að hvelja til aukinn-
ar hagræðingar og sparnaðar í
rekstri fyrirtækja og stofnana, er
eitt alriðið. Annað atriði er skatta-
lækkun, sem svarar til eins og hálfs
prósents í kaupmætti lægri og
meðallauna. Þá segir að vegna
íbúðabygginga og kaupa skuli
stefnt að því að brevta
skammtímalánum og lausaskuld-
um í föst lán til lengri tírna. Mikið
riður á að vel takist til við fram-
(Framhald á bls. 7).
Hér fer að lokum spá
Leikir 7. febrúar 1981.
Birmingham - Brighton . .
Coventry - Wolves .....
Everton - Aston Villa ....
Leicester - Man. United ..
Man. City - Nott’m Forest
Middlesbro - Sunderland .
Southampton - Norwich .
Stoke - Arsenal .......
Tottenhanr - Leeds.....
W.B.A. - Liverpool.....
Luton - Blackburn .....
Notts County - Swansea . .
maður
vikunnar
Spámaður vikunnar er að þessu
sinni Ragnar Þorvaldsson. í
stuttu viðtali sem íþróttasíðan
átti við hann kom fram að
Ragnar er mikill Man. City að-
dáandi og að hans uppáhalds
leikmaður er að sjálfsögðu
markvörðurinn Joe Corrigan.
Ragnar sagðist vera mjög
ánægður með John Bond,
framkvæmdastjóra Man. City,
og væri það greinilegt að liðið
væri á réttri leið undir stjórn
hans. Ragnar sagði það þó vera
skoðun sína að Ipswich myndi
verða Englandsmeistari þegar
upp væri staðið í vor.
Stórsvigs-
mót í
Hlíðar-
fjalli
Uni helgina fer fram í Hlíðar-
fjalli stórsvigsmót KA. Keppni í
7 ára flokki drengja og stúlkna
hefst kl. 11.30 í Hjallabraut.
Á sania tíma verður keppt i
10 ára flokki, og fer sú keppni
fram í Strompbraut. Keppni
hefst í 13-14 ára flokki drengja
kl. 14. Á sunnudaginn hefst
keppnin kl. 11.30 í 13-15 ára
flokki stúlkna og 15-16 ára
flokki drengja. Að lokum verð-
urkeppt í karla og kvennaflokki
kl. 14.
Á sunnudag verður einungis
keppt í Strompbraut.
Æfingar að hefjast
Eins og komið hefur fram hér
á íþróttasíðunni hafa bæði lið
Þórs og K.A. ráðið þjálfara
fyrir sína meistaraflokka í
knattspyrnu. Árni Njálsson
hefur verið ráðinn til Þórs en
Skotinn Alex Willoughby
hefur verið ráðinn til að sjá
um meistaraflokk K.A.
í viðtali við Karl Lárusson
formann knattspyrnudeildar
Þórs, sagði hann að Árni Njáls-
son yrði á Akureyri um hverja
helgi fram að páskurn og einnig
ætti hann að vera hér um alla
páskana. Ekki er afráðið hver
mun sjá um þjálfun liðsins þá
daga sem Árni er ekki í bænum.
sagði Karl að lokum.
Þjálfari K.A.. Alex
Willoughby, mun koma til
landsins i byrjun mars og taka
þá við þjálfun liðsins. En
Magnús Ólafsson mun sjá uni
þjálfun K.A. manna þar til Alex
keniur.
Stefnan á Evrópu
í enska knattspyrnuritinu
SHOOT birtist fyrir
skömmu viðtal við knatt-
spyrnuþjálfara K.A., Alex
Willoughby, sem er væntan-
legur hingað til lands í byrjun
næsta mánaðar eins og áður
hefur komið fram. Hér fer á
eftir greinin í lauslegri
þýðingu.
Fyrrum leikmaður Rangers
og Aberdeen, Alex Willoughby,
naut mikillar velgengni seni
leikmaður, en nú nýtur hann
viðurkenningar sem þjálfari hjá
íslenska liðinu K.A. Sitt fyrsta
tímabil við stjórn leiddi Alex
liðið til sigurs í annarri deild og
náði liðið 31 stigi af 36 mögu-
legum. Alex hefur nú sett stefn-
una á Evrópu.
„Ég var með mjög erfiðar
æfingar og krafðist mikils aga af
leikmönnum niínum og þeir
brugðust allir nijög vel við."
sagði hann. „Ég ætla ekki í
fyrstu deild aðeins til að staðna
þar, með mína fortíð hlýt ég að
fara af stað til að vinna allt. Ef
ég get styrkt lið niitt með tveim
til þreniur sterkum leikniönn-
um, þegar keppnistímabilið
hefst í niars n.k. get ég ekki séð
neitt sem er því til fyrirstöðu að
við verðuni nógu ofarlega i
deildinni til þess að komasl í
U.E.F.A. keppnina."
Alex var i tvö ár með fyrrver-
andi leikmönnum frá Rangers
hjá Hong Kong Rangers áður
en hann fór til Johannesburg
Rangers í Suður-Afríku. Síðan
var hann með Engelwood Kiev
frá Ástralíu.
En velgengnin á síðasta
keppnistimabili rneð liðið á
Akureyri hefur gert frani-
kvæmdastjórum á Bretlandi
það Ijóst að Alex Willoughbv er
á réttri leið með lið sitt.
Karfa um
helgina
Á föstudagskvöldið kl. 20 leikur
Skallagrímur í Borgarnesi viö
Þór i Skenimunni. Sömu lið
leika sainan í Skenimunni á
laugardaginn kl. 15. Þetta eru
sídustu leikir Þórs i deildinni
hér á Akurevri.

DAGUR•5