Dagur - 30.04.1981, Blaðsíða 13

Niels Á. Lund:
ÞAÐ ER ALLTAF GAMAN AÐ VINNA MEÐ
UNGU FÓLKI
Á Bifröst er sérstakur félags-
málakennari, sem hefur það
hiutverk að skipuleggja félagslíf
nemenda og vera þeim til að-
stoðar í þeim efnum. Núverandi
félagsmálakennari er Níels Árni
Lund.
I hverju er starf félagsmálakenn-
ara einkutn fólgið?
{ stórum dráttum má segja að
það.sé tvíþætt. Annars vegar bein
kennsla í félagsmálafræðum, þar
sem kennt er flest það sem lýtur að
félagsmálum s.s. ræðumennska,
nir ser
miklu meira heldur en ég hafði gert
fyrir 5 árum. Og það er alveg stór-
fínt að vera héiz a.
Telurðu að félagslífið sé jafn
mikilvægur þáttur í skólanum og af
er látið, og þá hvers vegna?
Já, alveg örugglega. Hér eru
haldnir málfundir einu sinni til
tvisvar í viku þar sem við leysum öll
heimsins stóriðjuvirkjana- og verð-
bólgu vandamál. Við lærum að
koma fram og flytja ræður og
standa fyrir máli okkar í ræðustól.
Við lærum fundarstjórn og fundar-
sköp og yfirleitt allt í sambandi við
stofnun og stjórn félaga. Við höld-
um hér 3-4 stórar hátíðir á hverjum
vetri sem við undirbúum og sjáum
um að öllu leiti, auk fjölda af alls
kyns kvöldvökum. Þetta miðar allt
að því að þjálfa nemendur í félags-
störfum og ég segi bara fyrir mig að
ég finn stóran mun á mér hvað ég á
orðið mikið auðveldara með að
koma fram og tjá mig en þegar ég
kom í haust.
Verða menn samvinnumenn við
það að stunda nám við Samvinnu-
skólann?
Nei ekki endilega. En við lærum
hér um samvinnuhreyfinguna,
uppbyggingu hennar og starfsemi
og þá er kannski ekkert skrýtið þótt
margir snúist á hennar band. Alla
vega eftir að hafa verið hér þá
gagnrýna menn samvinnuhreyf-
inguna ekki af þekkingarleysi. Og
það er jú fyrir mestu.
fundarsköp, stofnun félaga og störf
stjórnar o. fl. í þessari námsgrein er
að sjálfsögðu tekið próf, bæði
skriflegt og einnig munnlegt ræðu-
próf. í annan stað er starfið fólgið í
því að skipuleggja félagslíf nem-
enda og vera þeim til aðstoðar í
þeim efnum. Þá hef ég einnig um-
sjón með heimavistum nemenda.
Er það ekki óþarfi að það sé sér-
stakur kennari sem sér um að hjálpa
fullorðnu fólki að leika sér?
Hvað er leikur og hvað er starf?
Það er sannfæring mín að það
félagsmálastarf sem unnið er hér af
nemendum með hjálp kennara er
ekki bara leikur út í loftið, heldur
stór þáttur í því að gera nemendur
Samvinnuskólans hæfari í hin
ýmsu störf sem bíða þeirra að námi
loknu. Margt það sem leikur kann
að finnast að vetri getur verið smá
sýnishorn af alvöru vandamáli
strax sumarið eftir. Þjóðfélagið í
N
Niels Á. Lund.
dag krefst þess af einstaklingnum
að hann bjargi sér sjálfur og taki
sjálfstæða afstöðu til fjölmargra
þátta og að menn geti gert sér grein
fyrir afstöðu sinni til ýmissa mála á
opinberum vettvangi. Félagsmála-
fræðsla hver sem hún er, hjálpar
einstaklingnum til að geta gert
þessa hluti.
Finnst þér það vera rétt að sam-
vinnuhreyfingin reki skóla sem
þennan?
Tvímælalaust. Auðvitað fara
ekki allir þeir sem hér stunda nám
til vinnu hjá samvinnuhreyfing-
unni, þeir fengju ekki allir vinnu
þótt þeir vildu. En það er ekki ónýtt
fyrir samvinnuhreyfinguna að í
fjölmörgum ábyrgðar og trúnaðar-
stöðum um allt land eru Sam-
vinnuskólanemendur sem þekkja
hreyfinguna og eru velunnarar
hennar. Þeir lenda oft í því að verja
samvinnuhreyfinguna fyrir órétt-
mætum ásöku, um og gagnrýni
fólks sem þekkir ekkert til hreyf-
ingarinnar. { skólanum eru nem-
endur fræddir um samvinnuhreyf-
inguna eðli hennar uppruna og
störf. Auk beinna kennslu í sam-
vinnufræðum fara nemendur í
kynnisferðir til fjölmargra sam-
vinnufyrirtækja um allt land. Öll
þessi fræðsla eykur áhuga nem-
enda fyrir samvinnuhreyfingunni
og gerir þá hæfari til að vinna hjá
henni að námi loknu.
Nú ert þú varaþingmaður Fram-
sóknarflokksins. Er ekki erfitt að
yera svo yfirlýstur pólitíkus f þessu
starfi?
Nei ég hef aldrei fundið fyrir því.
Ég hef reynt eftir mætti að forðast
að blanda pólitík inn í starfið enda
tel ég flokkspólitík ekki samrýmast
því, þar á ofan veit ég að ef ég færi
út í að vera með slíkan pólitískan
áróður myndu nemendur hafna
mér, en forsenda fyrir árangursríku
starfi félagsmálakennara er gott
samstarf og gagnkvæmt traust við
nemendur.
Er starfið skemmtilegt?
Já, starfið er bæði fjölbreytt og
skemmtilegt. Það er alltaf gaman
að vinna með ungu fólki. Það
heldur manni ungum, það svo að
mér finnst oft lítill munur á mér og
nemendunum. Auk þess er sam-
starf við skólastjóra og kennara al-
veg með eindæmum gott svo sem
vera ber í samvinnuskóla og það
sama gildir raunar alveg með stað-
arbúa alla hér á Bifröst. Staðurinn
er í raun lítið samfélag og hér ríkir
líf og fjör. Á meðan svo er kvíði ég
ekki framtíð skólans.
Fullorðinsfræðsla
mun storaukast
Samvinnuskólinn hefur nú síð-
ustu árin staðið fyrir skipulögðu
námskeiðahaldi fyrir starfsfólk
og félagsmenn samvinnuhreyf-
ingarinnar. Þórir Páll Guðjóns-
son, kennari, hefur yfirumsjón
með þessum þætti skólahalds-
ins, og hann var spurður að því
hvernig stóð á því að Samvinnu-
skólinn byrjaði á þessu nám-
skeiðahaldi. Það eru kennarar
skólans sem annast námskeið-
in, auk leiðbeinenda utan skól-
ans um sérhæfð málefni.
Eitt af aðalmarkmiðum Sam-
vinnuskólans hefur frá upphafi
verið að mennta hæft starfsfólk
fyrir samvinnuhreyfinguna. Þessu
hefur skólinn sinnt með reglu-
bundnu skólahaldi sem byggst hef-
ur á því sem við getum kallað fyr-
irmenntun, þ.e. að undirbúa ungt
og óreynt fólk undir framtíðarstörf.
Nú síðustu árin hafa augu
manna æ meira opnast fyrir nauð-
syn þess að gefa fólki sem er í starfi
tækifæri á að auka þekkingu sína
með því að taka þátt í námskeiðum.
Aðalfundur Sambands ísl. sam-
vinnufélaga árið 1977 samþykkti
sérstaka ályktun þess efnis að
Samvinnuskólanum skyldi falið að
koma á fót reglubundnu nám-
skeiðahaldi fyrir starfsfólk sam-
vinnuhreyfingarinnar. Þá þegar var
hafist handa við undirbúning og
fyrsta námskeiðið haldið í nóvem-
ber 1977.
Hvernig eru þessi námskeið
framkvæmd?
Það má segja að þar sé einkum
um tvær leiðir að ræða. Annars
vegar er um að ræða stutt námskeið
sem kennarar skólans fara með út í
félögin víðs vegar um landið.
Venjulega eru þetta stutt kvöld-
námskeið sem taka ca. 3-4 klst.
Hins vegar eru svo ýmis önnur
námskeið sérhæfðari sem taka frá 2
dögum og upp í viku. Eru þau
gjarnan haldin í Bifröst eða eftir
því sem hentugast þykir annars
staðar.
Hvers konar námskeið eru það
helst sem skólinn býður upp á?
Námskeiðaframboðið er nú orð-
ið allfjölbreytt. Skólinn býður nú
upp á 7 mismunandi þætti sem
fjalla um ýmis atriði verslunar-
starfa og eru ætluð til að fara með
út i félögin. Hver þáttur um sig
tekur ca. 3-4 klst. Þá býður skólinn
sérstakt námskeið til kynningar á
samvinnuhreyfingunni sem tekur
3-4 klst. og er ætlaður starfsfólki,
félagsmönnum svo og öllum, sem
áhuga hafa á. Auk þessa má nefna:
Verslunarstjóranámskeið, nám-
skeið í skiltagerð, námskeið fyrir
félagskjörna endurskoðendur,
námskeið fyrir stjórnarmenn
kaupfélaga, framkoma í sjónvarpi,
skrifstofustörf, útgáfustörf, kjöt-
vörunámskeið, námskeið um
ávexti og grænmeti o. fl. Nú i vetur
tók skólinn að sér að sjá um fræðslu
fyrir verkstjóra hjá verksmiðjum
Sambandsins á Akureyri.
Þórir Páll Guðjónsson.
Hve margir hafa tekið þátt I
námskeiðunum til þessa?
Þeir eru nú orðnir alls um 4.000
ma, ns frá upphafi og námskeiðin
eru orðin 223.
Telur þú að svona námskeiðahald
eigi framtið fyrir sér?
Alveg tvímælalaust. Ég er alveg
viss um að fullorðinsfræðsla í þess-
ari mynd á eftir að stóraukast.
Reynsla, sýnir að nám af þessu tagi
nýtist mun betur þar sem fólk er að
fjalla um hluti og vandamál sem
það þekkir af eigin raun.
Ég tel að samvinnuhreyfingin
eigi að leggja enn meiri áherslu á
fræðslu í þessu formi en hún hefur
gert. Það skilar sér örugglega til
baka með betra og jákvæðara
starfsfólki og bættri þjónustu.
Þessir tveir vetur hafa venð fljótir að líða
Steingrímur Ingason er núver-
andi formaður Skólafélags
Samvinnuskólans en hann lætur
af því starfi í vor, enda að yfir-
gefa skólann. Steingrimur er frá
Kárhóli í Þingeyjarsýslu.
Blaðamaður hitti Steingrim á
skrifstofu Skólafélagsins þar
sem hann var að störfum, m.a.
að vinna að ársskýrslum félags-
ins.
Steingrímur, í hverju er starf for-
manns Skólafélagsins aðallega
fólgið?
Starfið er all margþætt og erfitt
að draga einstaka þætti út úr.
Skólafélagið er byggt upp eins og
hvert annað félag. Skólafélags-
stjórn tekur til umfjöllunar öll
helstu mál sem upp kunna að koma
og er samræmingar og fjárhaldsað-
ili fyrir hina fjölmörgu klúbba og
nefndir sem innan þess starfa.
Eitt stærsta hlutverk formanns er
því að samræma störf þessara aðila
og koma í veg fyrir árekstra í starf-
seminni bæði hvað varðar tíma-
setningar og annað því það er mjög
aigengt að sami einstaklingurinn
starfi í mörgum klúbbum. Einnig er
það mikilbægt atriði að sjá til þess
að félagslífið dreifist sem jafnast á
allan veturinn og að allir nemendur
séu sem virkastir, að allir fái sín
tækifæri. Skólafélagsformaður er
einnig tengiliður nemenda við
skólastjóra og kennara eftir því sem
þarf og kemur fram fyrir hönd
nemenda út á við.
Þarf oft að hafa samband við að-
ila utan skólans?
Já, ég held að það sé óhætt að
segja það.
Nú sé ég að þú ert að vinna að
ársskýrslum, hvaða hlutverki þjóna
þær?
Þær þjóna sama tilgangi og í
öðrum félögum. Allir klúbbar og
nefndir skila ársskýrslum um starf-
semi vetrarins til stjómar og hún
leggur síðan ársskýrslu fyrir aðal-
fund. Þessar skýrslur auðvelda
fyrstu bekkingum að leysa störf
klúbba sinna vel af hendi næsta
vetur.
Hvemig er aðstaða til félagslífs f
skólanum?
Hinir ýmsu klúbbar búa eðlilega
við misjafnlega góða aðstöðu, en ef
á heildina er litið má segja að hún
sé góð. Hér fer öll starfsemi fram
undir sama þaki bæði kennsla,
heimanám og félagsstarfsemi og er
það óneitanlega til mikilla þæg-
inda.
Nú ert þú að Ijúka námi hér, hvað
er það sem þú metur mest við skól-
ann?
Kennslan er mjög góð og maður
lærir margt af bókunum, en sjálfur
tel ég ekki síður mikilvæga þá
„praktisku'* reynslu sem maður
öðlast hér af því að búa í samfélagi
sem þessu og að taka þátt í svo
fjölbreytilegu og skemmtilegu
félagslífi. Þessir þættir gera fólk
hæfara til að koma skoðunum sín-
um á framfæri og að umgangast
annað fólk og eru því örugglega
ekki síður gott veganesti út á lífsins
braut.
Hvað tekur við hjá þér að námi
loknu?
Hópurinn sem útskrifast í vor fer
í þriggja vikna ferð til Florida í maí
og ég reikna með að verða eftir í
Bandaríkjunum í sumar en í haust
— segir Steingrímur Ingason
byrja ég í starfsnámi hjá Sam-
bandinu.
t hverju er starfsnámið fólgið?
Það er eins og nafnið bendir til
starfsnám og fólgið i því að I átján
mánuði mun ég vinna hjá ýmsum
fyrirtækjum og deildum innan
samvinnuhreyfingarinnar í 1-3
mánuði á hverjum stað.
Kemur þú til með að sakna þess
að fara héðan í vor?
Þessir tveir vetur hafa verið mjög
fljótir að liða og það hefur verið
afskaplega þroskandi og gaman að
vera hér. Tengslin við skólafélag-
ana eru mjög sterk og ég er viss um
að oft á maður eftir að hugsa til
baka og minnast þessara daga.
~^
DAGUR.13