Dagur - 03.02.1983, Blaðsíða 4

ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
RITSTJÓRNARSlMAR: 24166 OG 24167
SÍMI AUGLÝSINGADEILDAR DAGS OG AFGREIÐSLU: 24222
ÁSKRIFT KR. 90 Á MÁNUÐI - LAUSASÖLUVERÐ 10 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARM.: HERMANN SVEINBJÖRNSSON
BLAÐAMENN: EIRlKUR ST. EIRlKSSON, GYLFI KRISTJÁNSSON,
ÓLAFUR JÓHANNSSON (SAUÐÁRKRÓKI) OG
ÞORKELL BjÖRNSSON (HÚSAVlK)
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI: JÓHANNES MIKAELSSON
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Jöfnun húshitunarkostnaðar
og raforkuverð til álversins
Eins og flestum mun kunnugt hefur verð á raf-
orku hækkað mjög verulega. Þannig hefur
smásöluverð á raforku frá almenningsveitum
hækkað um 116—132% frá nóvember 1981 til
sama tíma í fyrra og á sama tímabili hækkaði
gjaldskrárliðurinn almenn notkun hjá Rarik
um tæplega 126%. Landsvirkjun hefur nú
ákveðið 29% hækkun frá og með 1. febrúar og
svo dæmi sé tekið þá þýðir það tæplega 19%
hækkun á smásöluverði Rafmagnsveitu Akur-
eyrar.
Á stefnuskrá ríkisstjórnarinnar er jöfnun
húshitunarkostnaðar og verði raforka til hús-
hitunar ekki greidd niður á þessu ári verður
kostnaður við rafhitun jafnmikill kostnaði við
kyndingu með óniðurgreiddri olíu. Þetta er
reyndar furðulegt í okkar orkuríka landi á tím-
um orkukreppu í heiminum. En þannig standa
nú málin engu að síður.
Nefnd sem vinnur að lausnum á þessu máli
hefur komist að þeirri niðurstöðu að eðlilegt sé
að afla fjár til þessarar niðurgreiðslu á raforku
til húshitunar með hækkun á raforkuverði til
stóriðju. Þetta er rökrétt þegar til þess er litið
að t.d. álverið í Straumsvík greiðir svo miklu
lægra verð fyrir raforkuna en almennir neyt-
endur að engu lagi er líkt. Heildsöluverð til
almenningsrafveitna í landinu hefur að
undanförnu verið fimmfalt hærra en verð á raf-
orku til álversins í Straumsvík. Mismunurinn
er um 400%, en starfshópur á vegum iðnaðar-
ráðuneytisins hefur komist að þeirri niður-
stöðu að eðlilegur munur þarna á milli væri um
50%, að teknu tilliti til þess hversu stór kaup-
andi álverið er.
í viðtali við Dag segir Guðmundur Bjarna-
son, alþingismaður og einn nefndarmanna í
nefndinni sem fjallaði um jöfnun húshitunar-
kostnaðar: „Það getur hver maður séð að
seinagangur í samningum við álverið um
hækkun raforkuverðs veldur okkur stórkost-
legu tjóni og því miður er samningsstaðan
mun verri nú en fyrir tveimur árum, en þá hefði
að líkindum verið hægt að ná viðunandi samn-
ingum. Það má því segja að seinagangur í
samningum við álverið um hækkun raforku-
verðs standi nú í veginum fyrir því að hægt sé
að jafna húshitunarkostnað landsmanna.“
Að sögn Guðmundur verður leitað bráða-
birgðalausna á þessu vandamáli en lögð er
áhersla á að stjórnvöld beiti öllum tiltækum
ráðum í því skyni að fá framgengt kröfunni um
hækkun raforkuverðs til álversins. Því miður
er samningsstaðan nú miklu verri en áður, þar
sem nú fást ekki nema þúsund dollarar fyrir
tonnið af áli á móti tvö þúsund dollurum fyrir
tveimur árum.
Ráðherranefnd hefur nú yfirtekið þetta mál,
rétt eins og nauðsynlegt reyndist í Blöndudeil-
unni, sem iðnaðarráðherra virtist ekki fær um
að leysa. Er vonandi að nefndinni verði betur
ágengt en iðnaðarráðherra einum, sem klúðr-
aði málinu og nýtti ekki þá samningsstöðu
sem við höfðum.
Það er oft svo með góð mál og það sem vel er gert á hinum ýmsu
sviðum þjóðfélagsins, að þau fara ekki alltaf hátt og stundum er
alls ekkert á þau minnst. Það væri t.d. gaman að vita hve margir
hér í bæ hafa heyrt minnst á starfsemi heimahjúkrunarinnar eða
sjúkravina Rauða krossins. Þeir eru örugglega ekki mjög margir,
en það segir ekkert um eðli eða umfang þessarar starfsemi. Til að
ráða bót hér á ræddi blaðamaður Dags á dögunum við fulltrúa
heimahjúkrunarinnar og sjúkravina, þær Huldu Baldursdóttur
og Öldu Sigurbrandsdóttur og voru þær fyrst beðnar að gera
grein fyrir starfseminni.
- Eins og í nafninu felst þá er
okkar starf fólgið í hjúkrun og að-
hlynningu sjúklinga í heimahúsum,
segir Hulda Baldursdóttur.
Að sögn hennar voru svokölluð
stöðugildi við heimahjúkrunina,
sem rekin er í tengslum við Heilsu-
verndarstöð Akureyrar, þrjú og
hálft á síðasta ári en þá var farið í
alls 4800 vitjanir. Þetta þýðir í raun
að hver starfsmaður hafi farið í um
1500 vitjanir á árinu eða rúmlega
sex heimsóknir daglega, ef miðað er
við fimm daga vinnuviku.
Fimmtán manns eru á skrá hjá
sjúkravinum á Akureyri en auk þess
er, að sögn Öldu, margt Rauða
kross fólk svo reiðubúið til að að-
stoða ef þörf krefur.
- En hvernig kemst fólk í sam-
band við ykkur?
- Það á að vera hægt með því að
hafa samband við lækna sjúkrahúss-
ins eða Félagsmálastofnun og svo
hefur séra Pálmi Matthíasson síma-
númerin okkar. En þetta má fréttast
víðar og því miður hefur ekki verið
Hulda Baldursdóttir og Alda Sigurbrandsdóttir.
„Ríkjandi skoðun hjá gamla
fólkinu að það sé að þiggja ölmusu“
- segja þær Hulda Baldursdóttir, hjá heimahjúkruninni
og Alda Sigurbrandsdóttir, hjá Sjúkravinum
Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri. Þar vilja sjúkravinir fá aðstöðu fyrir sölubúð í
framtlðinni.
Allt sjálfboðavinna
En nú er röðin komin að Öldu.
- Við í sjúkravinum hjálpum
fólki á heimilunum svo sem við ýms-
ar útréttingar. Við borgum reikn-
inga, sækjum mat, lesum fyrir fólkið
og spjöllum við það. Það má eigin-
lega segja að okkar starfsemi sé
fólgin í að rjúfa einangrun þess.
Samkvæmt upplýsingum Öldu er
öll starfsemi sjúkravina unnin í
sjálfboðavinnu og á síðasta ári
sinntu sjúkravinir á Akureyri um tíu
aðilum reglulega, en þar við bættust
svo fjöldi heimsókna á sjúkrahús.
- Það er yfirleitt miðað við að við
heimsækjum hvern skjólstæðing
svona tvisvar sinnum í viku og þá
u.þ.b. klukkutíma í senn, en oftast
verður þetta nú meira. Það myndast
oft mjög skemmtileg og indæl vin-
áttubönd, þannig að þessar heim-
sóknir verða í sjálfu sér oft eins og
sannkallaðar vináttuheimsóknir,
segir Alda, sem er með sex manns á
sínum heimsóknarlista.
leitað eins mikið til okkar og við átt-
um von á.
- Já, þettaervístalvegrétt, skýt-
ur Hulda nú inn í og bætir því við að
gamla fólkið viti oft ekki um þá
þjónustu sem því stendur til boða og
eins séu bæjarfélögin oft sein að
taka við sér og kynni þetta ekki
nægilega.
Þá er það einnig ríkjandi skoðun
hjá þessu gamla fólki að það sé að
þiggja einhverja ölmusu, enda verð-
ur það oft ákaflega undrandi þegar
það kemur í ljós að það á ekkert að
borga. Þetta fólk er vant þvf frá
blautu barnsbeini að sjá um sig sjálft
og það bara gerir sér ekki grein fyrir
því að það eru svo margir fleiri aðil-
ar í þjóðfélaginu sem fá svo miklu
meiri þjónustu en þeir sjálfir, segir
Hulda og Alda tekur h^ils hugar
undir.
En svo vikið sé nánar að heima-
hjúkruninni, þá má geta þess að
heimahjúkrunin ráðstafar sjúkra-
rúmum til einstaklinga. Rúm þessi
voru framlag Rauða kross deildar-
innar hér á Akureyri á ári aldraðra
og voru kaupin m.a. fjármögnuð
með fé úr sérverkefnasjóði Rauða
kross íslands.
Biölisti eftir
sjúkrarúmunum
Keypt voru átta rúm
og eru sjö þeirra í notkun á Akur-
eyri, en eitt frammi í Eyjafirði. -
Þessi rúm eru ákaflega góð og
heimilisleg, segir Hulda og tekur
það fram að auk þess sem þau séu
þægilegri fyrir sjúklingana, þá sé
það mjög mikill munur fyrir þá sem
hlynna að sjúklingunum að vinna
við þessi rúm.
- Ég er sannfærð um að þessum
peningum, sem varið var til kaup-
anna á þessum sjúkrarúmum, hefði
ekki getað verið betur varið, segir
Hulda, en getur þess jafnframt að
heimahjúkrunin gæti notað miklu
fleiri rúm og auk þess sé bagalegt að
hafa ekki a.m.k. eitt aukarúm sem
hægt sé að grípa til í neyðartilvik-
um.
- Er þá fólk á biðlista eftir þess-
um rúmum?
- Já, það eru all nokkrir á biðlista
og við gætum t.d. ráðstafað þrem
rúmum strax í dag ef þau væru fyrir
hendi. Þörfin er brýn og það má
gjarnan koma fram að rúmin eru
lánuð endurgjaldslaust. Ég vil jafn-
framt biðja fyrir þakkir hér til sendi-
bílstjóranna og slökkviliðsmanna
bem hafa hjálpað okkur við að flytja
rúmin á milli staða, en þessir menn
hafa reynst okkur mjög hjálpsamir
og ekki talið það eftir sér að flytja
rúmin þó þau séu þung og mikið
þyngri en tveir menn eiga gott með
að bera.
- En hvað er nú framundan hjá
heimahjúkruninni og sjúkravinum?
- Hvað okkur snertir, segir
Hulda, - þá munum við bara halda
okkur striki og vonandi verður okk-
gr gert kleyft að sinna okkur starfi
bftir bestu getu.
Sjúkravinir fái
sölubúð
á sjúkrahúsinu
- Við hjá sjúkravinum bíðum
spennt núna eftir niðurstöðum
könnunar Félagsmálastofnunar á
vistunarþörf aldraðra, segir Aldá og
bætir því við að þessi könnun hafi
verið það víðtæk að hún ætti að gefa
svör við mörgum spurningum varð-
andi þarfir aldraðra á Akureyri.
- Nú og svo vonum við einnig að
þess verði skammt að bíða að
sjúkravinir fái aðstöðu í Fjórðungs-
sjúkrahúsinu fyrir sölubúð, líkt og
sjúkravinir í Reykjavík. Það er
langt síðan að þessu máli var fyrst
hreyft, en þess má geta að öll vinna
við búð sem þessa er sjálfboðavinna
og rennur ágóði, ef einhver er, til
starfseminnar.
Hvað er
mm
■ ■■ ■
í;:' >

sjjúkra vinur?
Sjúkravinur er sá sem leitar að því besta í sjálf-
um sér til að miðla öðrum og gerir sér far um að
sýna skilning, umburðarlyndi og þolinmæði.
Sjúkravinur reynir að hjálpa og létta undir með
sjúkum og þjáðum og þeim sem eru einmana.
Sjúkravinur vinnur að líknar- og mannúðar-
störfum fyrir Rauða krossinn á hlutlausan og
óhlutdrægan hátt.
Þannig er sjúkravinur.
Hugmyndin um sjúkravini og starfsemi þeirra
er upphaflega frá hinum bandarísku „Red
Cross Grey Ladies“ sem voru til ómetanlegrar
hjálpar sjúkum og særðum í sjúkrahúsum með-
an á báðum heimsstyrjöldum stóð.
Undirbúningur undir starf sjúkravina Rauða
kross íslands hófst í byrjun ársins 1967 á vegum
nýstofnaðrar kvennadeildar Reykjavíkur-
deildarinnar, en starfsemi sjúkravini á Akur-
eyri hófst árið 1979.
(Úr bæklingi kvennadeildar RKÍ)
pipii
Texti: ESE
Mynd: H.Sv.
Þeim var skipað
að koma suður
KA-Ármann
Friðbjörnn Jónsson verður í sviðsljósinu í íþróttahöllinni annað kvöld.
KA-mót
IKA-mót í svigi fyrir 12 ára og
yngri verður haldið í Hlíðarfjalli
á laugardag og hefst það kl. 12 á
hádegi.
Skráning hefst kl. 11 í Strýtu.
(Foreldraráð hefur ákveðið að
allir þeir er keppa og greiða ekki
æfingagjald greiði þátttökugjald
í mótum kr. 50).
Fylkir 9 9 0 0 199-141 18
Reynir 10 7 1 2 258-188 15
Akranes 10 6 1 3 278-186 13
Þór Ak. 9 5 2 2 234-165 12
Keflavík 9 5 1 3 211-167 11
Týr 8 3 1 4 173-151 7
Dalvík 7 2 9 5 164-165 4
Skallagr. 12 2 0 10 202-338 4
Ögri 10 0 0 10 111-337 0
annað kvöld
Á föstudagskvöldið verður fyrsti skömmu þannig að ekki má van-
leikurinn í annarri deild í meta þá sem andstæðinga.
íþróttahöllinni. Þá leika KA og Leikurinn hefst kl. 20.00 og
Ármenningar. KA er á toppi eruáhorfendurhvattirtilaðfjöl-
deildarinnar en Ármann í neðri menna íhöllinaogsjáspennandi
hlutanum. Þeir unnu hins vegar leik.
Þór í Vestmannaeyjum fyrir
Þórsarar leika mjög þýðingar-
mikla leiki um toppsætin í
þriðju deild um helgina. Þá leika
þeir gegn Reynir Sandgerði og
Keflvíkingum. Ef Þór sigrar í
þessum leikjum hafa þeir mikla
möguleika á að endurheimta
annarardeildar sæti sitt, en ef
þessir leikir tapast verður róður-
inn mun erfiðari. Þeir hafa ekki
leikið í deildinni í tvo mánuði en
vonandi skila æfingarnar sér
með góðum sigrum í þessum
leikjum. Staðan í þriðju deild er
nú þessi:
Um síðustu helgi fór fram þriðja
og síðasta umferð í riðlakeppni
annars flokks. Eins og áður var
sagt frá var búið að dæma Þórs-
ara úr þessari keppni þar er þeir
sem töpuðu fyrir þeim kærðu þá
fyrir að nota of unga leikmenn.
Þeir voru því dæmdir stigalausir.
Meðal annars þess vegna og
einnig vegna prófa hjá piltunum
fóru Þórsarar ekki í þessa síð-
ustu keppni. Það gekk hinsvegar
erfiðlega fyrir KA að komast þar
sem þeirra strákar voru einnig í
prófum. Sumir þeirra fóru í tvö
próf fyrir hádegi á laugardag til
þess að ljúka þeim fyrir
keppnina. Þegar prófunum var
lokið var hinsvegar ekki flug-
veður fyrir Fokkerana hjá FI.
Stjórn HSÍ tilkynnti hins vegar
forráðamönnum KA að þeir
yrðu dæmdir úr keppni ef þeir
kæmu ekki tafarlaust suður.
Stjórn handboltadeildarinnar
varð því að fá leiguvél með liðið
suður í einum hvelli, en það
kostaði okkur 20.000 krónur
aukalega sagði einn stjórnar-
manna. Þegar suður kom á laug-
ardaginn þurftu þeir að leika tvo
leiki strax og þeir komu úr flug-
vélinni.
Fyrri leikurinn var við Hauka
og þar sigraði KA með 21 marki
gegn 15. Næst var leikið gegn
Víkingum sem voru mjög sterkt
lið í þessari keppni. Þar tapaði
KA með 17 gegn 27. Á sunnu-
dagsmorguninn var leikið gegn
Aftureldingu og þar vannst auð-
veldur sigur 24 gegn 14. Næst var
leikið gegn Fylki og þar var einn-
ig sigur 16 gegn 14 og síðan gegn
Stjörnunni og þar vann KA
einnig 19 gegn 11.
Þrátt fyrir þessa góðu sigra
komst liðið ekki í sjálfa úrslita-
keppnina þar sem þeir lentu í
þriðja sæti. Strákarnir stóðu sig
hins vegar vel en þeir verða flest
allir í öðrum flokki næsta ár.
Jakobí
landslið
í leikjum annars flokks var það
Jakob Jónsson sem var lang
markhæstur KA manna, og
einnig hafði hann yfirburði yfir
flesta aðra leikmenn keppninn-
ar.
Hann hefur nú verið valinn til
æfinga hjá Unglingalandsliðinu
og mun fara til Reykjavíkur
strax í næstu viku á æfingar.
Íþróttasíðan óskar Jakobi til
hamingju með þennan árangur.
Jakob er einnig fastamaður í
annarar deildar liði KA.
Þórfer
suður
Hörkuleikir
í körfunni
Öruggt má telja að körfuknatt-
leiksmenn Þórs eigi erfiða helgi
fyrir höndum. Þeir eiga að
leika syðra gegn þeim liðum sem
keppa ásamt þeim um sæti í Úr-
valsdeild að ári, Haukum og ÍS,
og Þórsarar munu ekki geta far-
ið með fullskipað lið í þessa
mikilvægu leiki.
Jóhann Sigurðsson hefur ver-
ið meiddur frá því um áramót,
og í vikunni meiddist Eiríkur
Sigurðsson illa á ökkla og mun
verða eitthvað frá. Er þetta
geysileg blóðtaka fyrir liðið að
missa þessa leikmenn sem eru
tveir af bestu mönnum liðsins.
Staðan í 1. deild körfuboltans
er nú þannig að Þór og Haukar
hafa tapað fjórum stigum en ÍS
sex stigum. Leikirnir um helgina
eru því geysilega þýðingarmiklir
fyrir öll þessi lið. - Auk þessara
leikja eiga Þórsarar eftir að
mæta báðum þessum liðum aftur
og Haukar og ÍS eiga eftir einn
innbyrðis leik.
Mikið mun mæða á Robert
McField í leikjum Þórs um helgina.
4 - DAGUR - 3. febrúar 1983
3. febrúar 1983 - DAGUR - 5