Dagur - 25.01.1985, Blaðsíða 4

Dagur - 25.01.1985, Blaðsíða 4
4 - DAGUR - 25. janúar 1985 ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI SlMI: 24222 ÁSKRIFT KR. 180 A MÁNUÐI LAUSASÖLUVERÐ 25 KR. RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR: HERMANN SVEINBJÖRNSSON RITSTJÓRNARFULLTRÚI: GlSLI SIGURGEIRSSON BLAÐAMENN: EIRlKUR ST. EIRlKSSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON ÚTBREIÐSLUSTJÓRI: HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI: 25165 FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON PRENTUN: DAGSPRENT HF. Lærdómsrík reynsla Nú um alllangt skeið hefur Dagur varað við þeirri þró- un sem merkja hefur mátt í vaxandi mæli á undanförn- um árum — þeirri miklu byggðaröskun sem nú hef- ur staðið í um fimm ár og sífellt farið vaxandi. Þessa þróun hefur mátt merkja af mörgu og ef til vill fyrst og fremst þeirri óhemju þenslu sem orðið hefur í Reykjavík og nágrannabyggðum. Samdráttur hefur að sama skapi orðið í velflestum byggðarlögum úti um land. Akureyri hefur ekki farið varhluta af þessari þróun. Fyrstir til að merkja hana voru byggingariðnaðar- menn. Þeir vöruðu við því haust eftir haust að at- vinnuleysi blasti við. Frá því var greint í fjölmiðlum, en einnig frá því að þrátt fyrir hrakspárnar hefði ekki orðið verulegt atvinnuleysi. Skýringin á því hefur séð dagsins ljós, en hún er sú að byggingariðnaðarmenn leituðu eftir vinnu annars staðar, aðallega á suðvest- urhorninu. Þessum mönnum hefur verið álasað fyrir að greina opinberlega frá ugg sínum - talað um að þeir hafi sí- fellt hrópað úlfur, úlfur - málað hlutina dekkri litum en ástæða var til. Því miður var sú ekki raunin. Fjölmiðl- um hefur einnig verið álas- að fyrir að segja frá þessari uggvænlegu þróun og jafn- vel verið látið að því liggja að þeir eigi sök á því hvern- ig komið er með nei- kvæðum fréttaflutningi. Fjölmiðlarnir endur- spegla samfélagið, en þeir hafa einnig töluverð áhrif á skoðanamyndun í landinu, þó vísast séu þau oft á tíð- um stórlega ofmetin. Það þurfti t.d. enga fjölmiðla til að segja iðnaðarmönnum á Akureyri að þeir þyrftu að leita sér atvinnu annars staðar. Þeir fundu sam- dráttinn því hann var stað- reynd. Það er skylda fjölmiðla að greina frá staðreyndum og ekki við þá að sakast þó þær séu neikvæðar. Það má hins vegar benda á það, að þrátt fyrir mörg varnaðar- orðin hefur lítið raunhæft verið aðhafst til að snúa hinni óhagstæðu byggða- þróun við. Það er ekki fjöl- miðlum að kenna þó ekki hafi verið brugðist við þess- um varnaðarorðum með réttum hætti. Það má ef eitthvað er álasa hinum öfl- ugu fjölmiðlum höfuðborg- arinnar, sem ná til alls landsins, fyrir að taka ekki á þessum málum. Þeir eru hins vegar þekktir fyrir annað en hagsmunagæslu fyrir landsbyggðina. Þann lærdóm virðist helst mega draga, að til lítils sé að leita á náðir stjórnvalda eða embættiskerfisins um úrbætur. Áhrif þeirra fjöl- miðla sem fjallað hafa um vandamálið sýnast a.m.k. hafa verið stórlega ofmetin gagnvart þessum aðilum. Bænaskrár hafa aldrei borið tilætlaðan árangur. Því ber nauðsyn til þess að völd verði í stórauknum mæli færð út í byggðirnar, áhrif heimamanna aukin í eigin málefnum og því þannig fyrir komið að meira fjár- magn verði eftir í byggðar- lögunum, en minna fari í ríkis- og þjónustuhítina á höfuðborgars væðinu. _ ' ■ ■ ■" ■ := ■ - / Það hefur varla mátt opna svo fyrir fréttir í fjölmiðlum allrar þjóðar- innar, að ekki heyrist þar talað um hið lága verð á fasteignum úti á hinni svokölluðu landsbyggð, en það orð mun vera notað yfir allt heila klabbið utan hins svokallaða höfuðborgarsvæðis, sem eins og kunnugt er má finna á veðurbörð- um útkjálka á suðvesturhorni landsins. Jafnvel hér á Akureyri sem þó á að heita veðursælasti þétt- býlisstaður landsins er fasteigna- verðið lægra en í hinum rigningar- sama Fossvogi. Ja, hver veit nema flutt verði bráðum tillaga á hinu háa Alþingi um það, að lag ísafjarðarhljómsveitarinnar Grafik þar sem í textanum stendur: „Mér finnst rigningin góð“, verði gert að þjóðsöng íslendinga, og ekki spillir að ef ég man rétt, þá heitir lagið: „Húsið mitt og ég“, sem einnig er einstök skírskotun til hins félags- lega veruleika fslendinga á síðari hluta tuttugustu aldar. Mikið áhyggjuefni Sem vonlegt er hafa ýmsir miklar og stórar áhyggjur af þeirri þróun á fasteignamarkaði landsmanna sem minnst var á hér að framan. Meðal þeirra er sunnankrati einn ágætur sem nýverið talaði um „dag- inn og veginn“, og þar af leiðandi óritskoðað í útvarpið. Þessi mæti krati mátti vart vatni halda yfir því hversu illa væri farið með þá sem vildu flytja suður í rigninguna, og neyddust til að selja fasteignir sínar úti á landi fyrir gjafverð. Hér skal ekki gert lítið úr því vandamáli sem umræddur sunnankrati fjallaði um, en lausnin er ekki sú að sporðreisa landið, heldur jafna aðstöðu fólks- ins í landinu, þannig að fólk fái not- ið þeirra grundvallarmannréttinda að búa þar sem það helst kýs, jafn- vel þar sem veðrið er gott. Það má annars furðulegt heita að fasteignir skuli vera svo verðlitlar sem raun ber vitni hér á Akureyri, og þeirrar skoðunar er líka blessað- ur bæjarstjórnarmeirihlutinn sem samþykkt hefur að hækka fast- eignagjöldin verulega. Nú er það sjálfsagt gott og blessað, að blankt bæjarfélag noti alla sína möguleika til að verða sér úti um aura, en í Ijósi þess sem fyrr hefur verið sagt um fasteignamarkaðinn, þá hlýtur þessi skattheimta að teljast dálítið hlægileg. Hér er nefnilega verið að skattleggja verðmæti sem í sífellu er verið að tönnlast á að ekki séu til. Um orsakir þess að fasteignir hér á Akureyri eru í svo lágu verði, þegar ef allt væri með felldu, hér ættu að vera dýrustu fasteignir landsins vegna legu bæjarins og veðurs í honum, skal ekki fjölyrt hér. Þær eru margvíslegar, en ljóst er að það þarf að skapa hér mikla þenslu til að laga þetta ástand. Sjávarútvegsbjargráð, svo sjálfsögð sem þau eru, breyta hér ekki miklu, einfaldlega af því að Akureyri er ekki sjávarpláss. Sá sjávarútvegur sem hér er rekinn er útvegur sem fyllilega er samkeppnisfær og á því fyllsta rétt á sér, hvort sem er með eða án ríkisstyrkja. En það sem Akureyringar horfa nú mest til er auðvitað hin gómsæta milliliðakaka sem að vísu er keypt fyrir erlent lánsfé, en sem þeir Reykvíkingar hafa borðað svo mikið af, að þeim ingnmgu hlýtur fyrir löngu að vera orðið bumbult af. Mjög er talað um að flytja hingað ýmsar ríkisstofnanir eða þá stofna útibú frá þeim sem er vinsæl reykvísk hugdetta. Er ekkert nema gott um þetta að segja, en bent skal á að forsætisráðherranum okkar varð svolítið á þegar þessi mál bar á góma rétt fyrir áramótin. Að flytja stofnun frá Reykjavík til Akureyrar er ekki að flytja hana út á land heldur inn í land. Þetta ætti hann Steingrímur að taka til greina því hann er hreint enginn grautar- haus þó að Ómar láti það í veðri vaka. Nýr fjölmiðill En þó að það kreppi að á ýmsum sviðum hér í bæ, fasteignir lækki, fólkinu fækki, og bændurnir séu nú í þann veginn að byrja að fjár- festa í reiðhöll númer tvö fyrir sunnan, er ýmislegt athyglisvert á seyði hér við Pollinn. Akureyringar eru nefnilega enn á ný að taka for- ystuna í þróun ljósvakafjölmiðlun- ar á íslandi. Það var ekki ætlun mín að fjalla hér um fjölmiðla, en hjá því verður víst ekki komist að gefnu tilefni. Þetta tilefni er auðvitað það, að botn sá er ég í síðustu grein hugði dottin úr RÚVAK og týndan er kominn í ljós, og þar að auki lík- lega aldrei heillegri en nú, úti í Þorpi. Þau tíðindi hafa nefnilega gerst, að gamall draumur er nú í þann veginn að rætast. Innan fárra vikna tekur hér til starfa fyrsta stað- bundna útvarpið sem löglegt er utan Reykjavíkur, og óneitanlega hlýtur það að hræra hjarta gamals Þorpara að hinni nýju stöð skuli þar ætlaður staður. Ber að þakka Jón- asi Jónassyni sérstaklega dugnað hans og harðfylgi í hinni hörðu bar- áttu hans við kerfiskarlana fyrir sunnan, baráttu sem nú hefur leitt til sigurs, og einnig ber að meta við- brögð hins nýja útvarpsstjóra, þó því verði nú ekki neitað að hann var í raun aðeins að viðurkenna staðreynd sem alls staðar er viður- kennd í fjölmiðlum. Fjölmiðlar hvarvetna í heiminum eru um þess- ar mundir að þróast í tvær gagn- stæðar áttir, færast bæði inn í næsta umhverfi fólksins og um leið langt í burt frá því. En um leið og Mark- úsi eru þökkuð viðbrögð hans í þessu máli ber að harma það að hann skuli ekki hafa treyst sér til að mæla með hinum vinsæla útvarps- manni og einstaka drengskapar- manni Ævari Kjartanssyni í fram- kvæmdastjórastarfið. Hann átti á því ótvíræðan siðferðislegan rétt, um það eru án efa flestir útvarps- hlustendur sammála. Jafnvel þeir sem kjósa Sjálfstæðisflokkinn. Ekki er að efa að hin nýja út- varpsstöð mun fljótt vinna sér sess meðal bæjarbúa. RÚVAK hefur á að skipa starfsmönnum sem sumir hverjir eru langt yfir landsmæli- kvarða að hæfni, til dæmis um það má nefna Ólaf Torfason, þriðju- dagsmennina (þá Gest og Ingimar), að ógleymdri Ernu Indriðadóttur. Því verður það að teljast eðlilegt að hin nýja stöð verði að minnsta kosti fyrst um sinn rekin innan vébanda RÚVAK. En ekkert ætti að vera því til fyrirstöðu að annað rekstrar- form yrði tekið upp þegar að loknu tilraunatímabilinu í júníbyrjun, ekki síst ef útvarpslögum verður breytt, sem að vísu er ennþá óvíst. Annars væri það ekki svo vitlaust að salta útvarpslögin í bili og gera Akureyri að tilraunastöð í útvarps- málum, líkt og gert var á sínum tíma í Noregi, og nota síðan þá reynslu sem hér fengist við gerð nýrra laga. En hvað sem því líður þá ber okkur öllum að sameinast um nýju stöðina okkar, og hefja jafnframt sem opnastar umræður og skoðanaskipti um framtíð hennar. Slík málefnaleg umræða er miklu mikilsverðari en það leið- indanöldur sem því miður hefur einkennt alla umfjöllun um þessi mál hér að undanförnu. Það er kominn tími til þess að menn setjist niður og ræði málin af hreinskilni og fordómalaust.

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.