Dagur - 18.03.1985, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - 18. mars 1985
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI:. 24222
ÁSKRIFT KR. 200 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 28 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
GlSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN:
EIRlKUR ST. EIRlKSSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI: 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Fyrirhyggju í
ferðaþjónustu
íslendingar virðast hafa takmarkaða hæfileika til
að byggja upp með fyrirhyggju. Þeir eiga það
hins vegar til að rjúka af stað með ný mál, t.d.
nýjar atvinnugreinar, af miklum fítonskrafti og
helst sem flestir í einu. Allir ætla að græða og
það fljótt. Helst á gróðinn að koma áður en
nokkru hefur verið hætt, enda áhættufjármagn
ekki á lausu. Ríkisvaldið hefur síðan einstakt lag
á að hafa allt sitt, sem oftast er ekkert smáræði,
á hreinu í formi alls kyns gjalda. Oftar en ekki er
það ríkið sem eitt situr uppi með einhvern
hagnað. Fyrirtækin sjálf lepja dauðann úr skel
og týna tölunni hvert af öðru. Saumastofuæðið
er gott dæmi um þetta, skuttogaradæmið virðist
á góðri leið með að enda á sama veg.
Fyrir íslendinga virðist mikið magn vera miklu
eftirsóttara en mikil gæði. Þessa hefur séð stað í
undirstöðuatvinnugreinum þjóðarinnar, bæði
sjávarútvegi og landbúnaði, og þarf ekki að eyða
fleiri orðum að því.
Nú er mjög horft til nýrrar atvinnugreinar sem
á að bjarga þjóðinni út úr öllum efnahagsvanda.
Það er svokölluð ferðamannaþjónusta. Ferða-
mannaþjónusta á raunar að geta orðið stór at-
vinnugrein hér á landi ef rétt er á spilunum
haldið. Þegar íbúar hinna stóru, fjölmennu landa
vestan hafs og austan eru búnir að ferðast um
hnöttinn þveran og endilangan, sjá flest það
sem hægt er að skoða á hinum hefðbundnu
ferðamannastöðum, fara þeir í síauknum mæli
að beina augunum að fjarlægari löndum með
sérkenni, sem hin fjölmennari hafa ekki. ísland
er eitt þessara landa. Þar er að finna einstaka
náttúru, hreint loft og fleiri verðmæti, sem hefð-
bundnir ferðamannastaðir hafa ekki upp á að
bjóða í sama mæli. ísland er í augum erlendra
þjóða hálfgert ævintýraland.
Það er bara ekki nægilegt að hér sé falleg nátt-
úra og hreint loft. Sjálfsagt geta íslendingar í
framtíðinni fengið slatta af erlendum ferða-
mönnum út á þessar dásemdir en fleira verður
að koma til ef þessi atvinnugrein á að skila ein-
hverju í þjóðarbúið. Það verður nefnilega að
byggja upp góða og fjölbreytta þjónustu fyrir
ferðamenn sem hingað koma. Það kostar mikla
peninga að byggja fleiri hótel, veitingastaði og
koma upp ýmiss konar afþreyingariðju. Við get-
um ekki ætlast til þess að erlendir ferðamenn
góni á náttúruna út úr tjöldum sínum, jafnvel
sitjandi í vatnspolli, eins og borið hefur við, og
hafi lítið annað við að vera. Það getur svo sem
verið ævintýralegt svona einu sinni en varla
mjög aðlaðandi til lengdar.
Ef íslendingar ætla að byggja upp ferða-
mannaþjónustu og fá þannig auknar gjaldeyris-
tekjur verða þeir að sýna fyrirhyggju. Þeir verða
að leggja mikið fé í þessa nýju atvinnugrein. Því
meira fé því meiri gæti ágóðinn orðið, ef rétt er á
málum haldið.
Lánskjara-
vísitala
rans-
kjaravísitala
27.16. Þann 20. c
í tilefni af stofnun landssamtaka
áhugafólks um úrbætur í húsnæð-
ismálum vill undirritaður vekja
fólk til umhugsunar um nokkur
atriði. Að mati áhugafólksins er
núverandi lánskjaravísitala órétt-
látasta viðmiðun sem fundin hef-
ur verið á endurgreiðslu lána.
Dæmi: Þegar t.d. áfengi, tóbak
og matvara hækkar þá fer meira
af okkar ráðstöfunartekjum til
kaupa á þessum vörum. Jafn-
framt þessu, þá hækkar láns-
kjaravísitalan og þar af leiðandi
lánin hjá einstaklingum og fyrir-
tækjum. Fyrirtækin reyna að
hækka sínar vörur til að mæta
vaxtahækkunum, hækkanir á
vörunum hækka síðan aftur
lánin, þannig að hér er um sam-
fellda vísitöluhækkanavitleysu að
ræða.
Einstaklingurinn getur þó ekki
velt vaxtahækkunum út í verðlag-
ið eins og fyrirtækin, heldur verð-
ur hann að mæta þeim með
auknu greiðsluhlutfalli af ráð-
stöfunartekjum sínum, (sjá
töflu), prósentuhlutfall af árs-
launum sem fer í greiðslur.
Verðtryggt lán að upphæð kr.
50.000,00 til 25 ára bundið láns-
kjaravísitölu. Vextir 2% og
breytast samkvæmt vaxtaákvörð-
un Seðlabankans:
Lánskjara-
vísitala
100 stig
160 stig
245 stig
359 stig
656 stig
885 stig
1.140 spá
Ásgeir Arngrímsson.
kjaravístala (verðtrygging) legg-
ur í dag þúsundir heimila í rúst,
útilokað er fyrir venjulegt fjöl-
skyldufólk að eignast eigið hús-
næði.
Bygging íbúðarhúsnæðis úti á
landsbyggðinni stöðvast, vegna
þess að fólk fær aðeins hálfvirði
fyrir húsin í sölu, ef þau þá
seljast. Verkamannabústaðakerf-
ið er hrunið, verðtryggingarlán
eru að sliga mörg fyrirtæki.
Hverjir græða svo á öllu tilstand-
inu, jú bankar, lífeyrissjóðir og
lögfræðingar.
27,16. Þann 20. desember 1983
var lánskjaravísitalan 836 stig en
dollar kr. 28,73. Lánskjaravísi-
talan hækkaði um 27,4% en doll-
arinn um 5,8%. Mismunur er
21,6%.
Ætli það sé mögulegt að Seðia-
bankinn og aðrir bankar hafi tek-
ið (og taki) lán erlendis í
pundum, dollurum eða öðrum
gjaldmiðlum og láni síðan út hér
á landi með lánskjaravísitölu og
hirði raunvexti á þessu hálfa ári
upp á 21,6%. Er þetta ekki harla
óiíklegt, eða hvað finnst ykkur,
bankarnir eru jú alltaf að tapa,
að eigin sögn, þó að þeir eyði
tæpum 30 milljónum til einskis í
auglýsingar á ári og þó svo árs-
reikningar þeirra sýni hagnað
upp á 500 milljónir á síðasta ári.
Á meðan eru íbúðakaupendur
dregnir unnvörpum fyrir dóm-
stóla, þar sem eignir þeirra eru
boðnar upp á nauðungaruppboð-
um, þar sem 5 til 10 ára vinna
fjölskyldu er gerð að engu.
Jú, þeir mega svo sannarlega
vel við una þeir Nordal og
Haralz, bjargvættir þjóðarinnar,
veldi bankanna er tryggt, og þeir
sextíu þingmenn sem svo vel gera
sér grein fyrir vandanum að eigin
sögn, verða að viðurkenna að
þeir ráða engu, Seðlabankinn
ræður.
Ár Hækkun Árslaun Hækkun Vextir Árs- Hlutfall af
vísitölu kjararanns. launa afborg. árslaunum
1979 júní kr. 20.592,- 2,0%
1980 60,0% kr. 31.152,- 51,3% 2,0% kr. 4.800,- 15,41%
1981 145,0% kr. 52.296,- 153,9% 2,0% kr. 7.252,- 13,87%
1982 259,0% kr. 76.668,- 272,3% 2,0% kr. 10.483,- 13,68%
1983 556,0% kr. 125.028,- 507,2% 2,2% kr. 19.470,- 15,57%
1984 785,0% kr. 139.260,- 576,3% 3,5% kr. 30.710,- 22,05%
1985 1.040,0% kr. 174.276,- 846,3% 5,5% kr. 46.626,- 26,80%
Eftirstöðvar af láninu í júní 1985 eru óverðtryggðar 38.000,00 kr.
Eftirstöðvar af láninu í júní 1985 eru verðtryggðar 409.260,00 kr.
Taflan sýnir á ótvíræðan hátt
hvers konar endaleysa er hér á
ferðinni.
Ljóst er að núverandi láns-
Dollaralán eru í dag talin
verstu lán sem hægt er að taka.
1. júní 1983 var lánskjaravísitala
656 stig, dollarinn var þá kr.
Svei ykkur kjarklausu Íöggjaf-
arfulltrúar þjóðarinnar.
Gjört á Akureyri 13.3. 1985
Asgeir Arngímsson.