Dagur - 28.07.1988, Qupperneq 4

4 - DAGUR — 28. júlí 1988
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 800 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 70 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 530 KR.
RITSTJÓRAR:
ÁSKELL ÞÓRISSON (ÁBM.)
BRAGI V. BERGMANN
BLAÐAMENN:
ANDRÉS PÉTURSSON
(Reykjavík vs. 91-17450, pósthólf 5452, 105 Reykjavík),
ÁSLAUG MAGNÚSDÓTTIR, BJÖRN JÓHANN BJÖRNSSON
(Sauöárkróki vs. 95-5960), EGGERT TRYGGVASON, EGILL BRAGASON,
FRlMANN HILMARSSON (Blönduósi vs. 95-4070),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, KRISTJÁN JÓSTEINSSON,
KRISTJÁN KRISTJÁNSSON (íþróttir), STEFÁN SÆMUNDSSON,
VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
LJÓSMYNDARAR: GUÐMUNDUR HRAFN BRYNJARSSON,
TÓMAS LÁRUS VILBERGSSON,
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Verslunar-
mannahelgm
Verslunarmannahelgin er á næstu grösum. Um
land allt eru menn að undirbúa eitt helsta ferða-
lag ársins, en gera má ráð fyrir að rösklega helm-
ingur af bifreiðum landsmanna verði á þjóðveg-
unum um næstu helgi. Sem betur fer hafa
verslunarmannahelgar liðinna ára verið slysalitl-
ar enda gífurlegur áróður rekinn fyrir tillitssemi í
umferðinni.
Nokkrar útiskemmtanir verða haldnar um
helgina. Sjálfsagt hlusta fáir eins vel á veður-
fregnir og forráðamenn þeirra - enda hætt við
gjaldþroti hjá þeim sem ekki njóta sólar um
verslunarmannahelgina. Annars eru þessar úti-
hátíðir sérstakt fyrirbæri. Tæplega þekkist það
nokkurs staðar í veröldinni að lunginn úr heilli
þjóð leggi land undir fót eina sumarhelgi, tjaldi,
dansi og dufli í tvær eða þrjár nætur. Unglingar
fylla heilu rúturnar og halda þangað sem líkur
eru á mestu „stuði" og á hverjum stað er reynt
að hafa eins mikið fé af krökkunum og mögulegt
er. Það væri synd að segja að þessar útiskemmt-
anir séu miklar menningarsamkomur — og það
sérkennilega er að sumar þeirra a.m.k eru á veg-
um ungmenna- og íþróttafélaga sem samkvæmt
stefnuskrá hafa allt annað markmið en að safna
saman krökkum á einn stað og reyta af þeim
sumarhýruna.
Án efa munu fjölmiðlar birta hefðbundna lýs-
ingu á drykkjuskap unglinga á þessum samkom-
um. Það verður hneykslast á krökkunum og
myndir birtar af krakkaræfli sem hefur „dáið"
eftir of marga og of stóra sopa af sterku víni.
Þetta hafa fjölmiðlar ætíð gert — þeir tóku líka
myndir og birtu frásagnir af foreldrum þeirra
krakka sem um næstu helgi munu taka sín fyrstu
skref á brennivínsbrautinni. Þá var líka hneyksl-
ast — en fátt gert til að breyta gangi mála.
Höfundur þessara lína veit ekki betur en
aðeins ein bindindissamkoma sé haldin um
næstu helgi — þ.e. í Galtalækjarskógi. Þar eru að
jafnaði nokkur þúsund manns um verslunar-
mannahelgina og virðast allir una vel við sinn
hag. Sé miðað við þá reynslu sem menn hafa af
samkomuhaldi í Galtalækjarskógi er ekki fjarri
lagi að áætla að hægt væri að halda áþekkar
samkomur víðar um land. Hitt er svo aftur annað
mál að eflaust þarf að skipuleggja slíkar sam-
komur af meiri natni en hefðbundna jörfagleði -
og má vera að forkólfar ungmennafélaga nenni
ekki að standa í slíku. Markmið unglinganna er í
flestum tilvikum ekki að ná sér í vín og verða vit-
lausir á útisamkomu um næstu helgi. Þeir vilja
hins vegar skemmta sér með vinum og kunningj-
um - komast á „sjens" og vaka um nætur. Þeir
mundu því áreiðanlega vilja sjá fleiri vel skipu-
lagðar, áfengislausar útihátíðir. ÁÞ.
Hvað er ekki
óiunbreytanlegt?
- Hugleiðing um leiðakerfi innanlandsflugsins
Undanfarnar vikur hefur gætt
óánægju um innanlandsflug Flug-
leiða. Sá hængur er framkvæmd
flugáætlana í innanlandsflugi
Flugleiða, að seinkun og tafir af
ýmsum ástæðum eru daglegt
brauð. Sumar skýringarnar eru
lítt trúverðugar, þótt hafa verði
þær góðar og gildar, jafnvel þótt
ástæða sé ekki til að halda að þær
séu sannar.
Nú undanfarið hefur félagið
fengið trúverðugar skýringar. Þar
sem það er viðurkennt af flug-
mönnum að þeir taki sér betri
tíma en áður til undirbúnings, til
að auka öryggi flugsins. í þetta
sinn hafa flugmenn óbeint viður-
kennt, að áður hafi þeir ekki sýnt
sömu árvekni í störfum. Sök
Flugleiða í þessum efnum er því
augljós, að þrýsta á flugmenn að
eyða sem minnstum tíma til
undirbúnings flugs hverju sinni.
Séu menn ekki ánægðir með
þessa nýju starfshætti flugmanna
er ekki við Flugleiðir að sakast og
næst er að benda félögum að ráða
erlendar flugáhafnir, sem sýni
meiri rösklega í störfum. Allir
heilvita menn hljóta að sjá að
það er engin lausn á þessum
vanda að svipta Flugleiðir arð-
bærustu flugleiðinni, sem hingað
til hefur verið kjölfesta þess að
hægt hafi verið að halda uppi
innanlandsflugi án ríkisstyrkja.
Það er hægt að taka undir orð
samgönguráðherra að ekkert sé
óumbreytanlegt. Eitt er þó víst
að ólíklegt er að Flafnfirðingar
þurfi flugkost til að fara á fund
herra sinna í Reykjavík. Flér
gegnir öðru máli um landsbyggð-
armenn flesta. Um það geta fyrr-
verandi samgönguráðherrar upp-
lýst þann, sem nú situr í því ráð-
herraembætti. Allir hafa þeir
þurft að nota flugið. Það er óvé-
fengjanlegt að svonefnd lands-
hlutaflugfélög hafa átt á brattann
að sækja. Það hefur komið í hlut
Flugleiða að efla þessa starfsemi,
með fjármagni og ekki síst við-
skiptavild og tækniaðstoð í
rekstri. Það er mjög trúlegt að
ekkert þessara félaga sinnti vax-
andi hlutverki sínu án stuðnings
þá frá Flugleiðum og Arnarflugi
er varðar innanlandsdeild þess.
Hjá öllum flugfélögum lands-
ins stendur fyrir dyrum endurnýj-
un flugflotans. Hjá Arnarflugi
má segja að þegar sé mörkuð
stefnan að því er varðar utan-
landsflugið. Flugleiðir höfðu í
megindráttum markað flugvéla-
kaup viðkomandi Evrópuflug og
ákvörðun um flugvélakost fyrir
Ameríkuflug er á næsta leiti.
Ljóst er að flugvélaval fyrir
innanlandsflugið mun enn um
sinn sitja á hakanum. Sú spurn-
ing hlýtur að leita á, hvort ekki sé
tímabært að fram fari endurmat á
hlutverki Flugleiða og lands-
hlutaflugfélaganna í rekstri
innanlandsflugsins.
Ástæða þess að ég fór að hug-
leiða þessi mál nánar var, að ég
var kallaður á fund undirnefndar
flugráðs, sem átti að leita leiða
um endurskipulagningu leiða-
kerfis í innanlandsflugi. Mér er
ekki kunnugt um hvort þessi
nefnd hefur skilað áliti. Hitt er
mér ljóst að hugmyndir mínar
hafa ekki fengið náð fyrir augum
nefndarinnar eða flugráðs.
Hugmyndir mínar Dyggöust á
þeim meginforsendum, að Flug-
leiðir og landshlutafélögin, þurfi
ekki að fjárfesta í sams konar
flugvélakosti. Samhliða verði
Áskell Einarsson.
gerð sú skipulagsbreyting að flug-
vélakostur Flugleiða væri miðað-
ur við stærri flugvélar sem hæfðu
flutningafrekustu leiðum innan-
lands og til skemmra millilanda-
flugs. Flugvélakostur landshluta-
félaganna þyrfti að vera af tveim
stærðum þ.e. minni vélar vegna
póstflugs og áætlanaflugs til
fámennari byggðarlaga og stærri
vélar sem hæfðu leiðum, sem nú
eru í rekstri Flugleiða og hæfa
ekki í rekstri stærri flugvélakosti.
Þetta mundi þýða í raun að Flug-
leiðir héldu 3-4 helstu leiðum og
gætu í því efni eftir því sem flug-
vallarskilyrði leyfa nýtt
millilandavélar, þegar miklar
annir væru. Öðrum flugleiðum
sinni landshlutaflugfélögin með
beinu flugi til Reykjavíkur og
flugi til áætlanastaða Flugleiða,
þegar það er hagkvæmt vegna
leiðakerfisins. En á álagstoppum
mundi þurfa á aðstoð Flugleiða
um flugvélakost, þegar um stærri
flugvelli er að ræða.
Meginkostur þessara hug-
mynda er sá að hægt er að gera
innanlandsflugið arðbært bæði
fyrir Flugleiðir og landshluta-
flugfélögin, en um leið bæta
flugsamgöngur með bættum flug-
vélakosti og aukinni tíðni flug-
ferða á milli staða. Það veiga-
mesta er þó það að komið verði í
veg fyrir þá þróun að innan-
landsflugið verði fyrirsjáanlegur
baggi á ríkissjóði. Með núver-
andi rekstrarfyrirkomulagi getur
tvennt gerst að í erfiðleikum sín-
um losi Flugleiðir sig við innan-
landsflugið, með líkum hætti og
Arnarflug hefur gert. í staðinn
fáum við eins konar „byggða-
stofnunarflugfélög“ með þjón-
ustumáta náðarinnar við lands-
byggðina.
Það er ekki hrist fram úr erm-
inni hjá Norðlendingum og jafn-
vel þótt Austfirðingar og Vest-
firðingar sameinist að taka í sínar
hendur stóru sérleyfin í innan-
landsfluginu. Landshlutaflug-
félögin þurfa að margeflast til að
annast þetta verkefni sameigin-
lega eða hvert í sínu lagi.
Eigi að sfður þurfa menn að
vera við öllu búnir. Menn mega
ekki gefa Flugleiðum höggstað á
sér um að losa sig við innan-
landsflugið, því að með sölu
hlutabréfa ríkissjóðs í félaginu,
hafa Flugleiðir ekki lengur skyld-
ur við byggðahagsmuni eins og
áður var, þegar ráðherrar gátu
valið tvo fulltrúa í stjórn félags-
ins.
Ný viðhorf skapast með bætt-
um lendingarskilyrðum. Menn
gætu vaknað upp við vondan
draum, þegar hafið verður reglu-
legt ferðamannaflug til Egilsstaða-
flugvallar á annatímum. Mistök
Flugleiða um áætlanaflug frá
Akureyri til Kaupmannahafnar
var ekki til að glepjast, heldur
dæmi um að hugur verður að
fylgja hverju máli. Hér gætir enn
tómlætis og tregðu Flugleiða-
manna, eins og með endurskipu-
lagningu leiðakerfisins, en með
því yrði hlutur Akureyrar meiri
en nú er í flugsamgöngum.
Hér eru miklir hagsmunir í
veði, sem er hlutur norðanmanna
í ferðamennsku. Það hefur heyrst
aðvörunarhljómur í klukkum
bæjarstjórnar Akureyrar að vísu
dálítið langsóttur, en úr þessu
getur orðið sterkur samhljómur
síðar á þeirri stundu, þegar kalla
þarf saman ólík öfl til samstilltra
átaka.
Þetta held ég að Flugleiða-
menn geri sér ekki grein fyrir.
Það er þörf stærri átaka, sem nái
einnig til millilandaflugsins.
Ég vona að þessi fróma hug-
leiðing mín skýri málin eitthvað
betur.
Áskell Einarsson,
framkvæmdastjóri
Fjórðungssambands
Norðlendinga, Ak.