Dagur - 28.07.1988, Side 8

8 - DAGUR - 28. júlí 1988
Dagur á ferðalagi um Færeyjar
Kvívík er dæmigert færeyskt kauptún, fallegt og snyrtilegt.
Færeyjar eru eyjaklasi,
miðja vegu milli íslands
og Noregs og höfuðborgin
heitir Þórshöfn. Þetta er
nokkurn veginn það sem
hinn dæmigerði íslending-
ur veit um Færeyjar. En
lítum á fleiri staðreyndir.
Flatarmál eyjanna er 1399
ferkílómetrar og íbúar
eru 46.000. Golfstraumur-
inn umlykur eyjarnar,
þannig að lítill munur er á
hitastigi hafsins árið um
kring. ísi lagður sjór er
því óþekkt fyrirbæri í
Færeyjum. Veðrið er
áþekkt og hér á Fróni,
stöðug skipti á milli
sólskins, rigningar, vinds
og þoku, sem Færeyjar
eru frægar fyrir. Sumarið
er frekar svalt, en það er
albjart allan sólarhringinn
í kringum Jónsmessuna.
Þetta er bara eins og á íslandi,
gæti einhver sagt og til hvers þá
aö vera að fara til Færeyja?
Að losna við stressið
Ferðalagi í Færeyjum er ekki
hægt að líkja við neitt annað.
Þegar ferðamennirnir eru lausir
við daglegt amstur og búnir að
uppgötva að þeir eru í fríi, öðlast
þeir frið í sálinni og sérstaka ró
sem einkennir fólk í Færeyjum,
öðrum fremur.
Heima hafa menn e.t.v. skipu-
lagt þær skoðunarferðir, sem þeir
ætla sér í. Þeir ætla sér að aka á
þennan stað og sigla á hinn, því
það er ýmislegt sem ekki er hægt
annað en sjá. En svo gerist það
að ferjan er full af fólki, eða þá
að hún siglir út úr höfninni rétt í
þann mund að menn koma á
bryggjuna, hvað þá?
Fyrst koma upp vonbrigði, en
síðan lýkst upp fyrir manni sá
möguleiki að það er örugglega
eitthvað til að skoða á þessum
stað. Það er kannski sama hvor-
um megin sundsins maður er. Þá
fyrst er fríið hafið. Stressið er
hætt að plaga menn, þeir eru
farnir að njóta umhverfisins og
hreina loftsins.
Aumingjarnir eða
hinir gáfuðu?
Eins og áður sagði búa 46.000
manns í Færeyjum. Eyjarnar eru
18 og einungis ein þeirra er
óbyggð. íbúarnir geta rakið sögu
sína aftur til víkingatímabilsins.
Fyrstu skandinavarnir sem lögðu
af stað í leit að nýjum löndum,
settust að í Færeyjum.
Það fer þó tvennum sögum af
því hverjir það voru sem námu
land í Færeyjum. íslendingar,
sem eru manna mestir - að eigin
mati, segja að landnemar í Fær-
eyjum hafi verið sjóveikir aum-
ingjar sem ekki var hægt að fara
með lengra. Þeir hraustustu
héldu áfram og námu m.a. land á
íslandi. Þess vegna beri íslend-
ingar af Færeyingum á öllum
sviðum, og þess vegna taka Fær-
eyingar íslendinga oft sér til fyrir-
myndar.
Hin kenningin - þ.e.a.s. Fær-
eyinga - er sú að hinir gáfuðu og
fyrirhyggjusömu hafi sest að í
Færeyjum, ofstopamenn og þeir
sem ekki sáust fyrir héldu áfram
til íslands. Þetta megi t.d. sjá á
því hve Færeyingar bera mikla
virðingu fyrir gömlum húsum og
minjum, þeir varðveita þær, í
stað þess að höggva niður allt
þetta gamla rusl, eins og íslend-
ingar segja. Færeyingar kunna
sem sé að hugsa.
Eflaust hafa báðar þjóðirnar
nokkuð til síns máls, en hér verð-
ur ekki lagt mat á það.
Þar til að flæddi
Þjóðþing Færeyinga er e.t.v.
elsta þing í Evrópu. Það var í
fyrstu haldið á Tinganesi í
Þórshöfn. Þingstaðarins er getið í
Færeyingasögu. Þórshöfn er mið-
svæðis í Færeyjum og það hefur
sennilega orðið til þess að þing-
inu var valinn staður þar.
Talið er að þingið hafi í fyrstu
verið haldið úti á Tinganeshell-
unni, en fjöldi rúna, sem Sámal
Petersen fyrrum landsstjórnar-
maður, fann og lét hreinsa, styð-
ur þessa kenningu. Flestar þeirra
eru frá 16. og 17. öld. Álitið er að
rúnirnar hafi verið merki þing-
mannanna og tilgangurinn með
þeim að gefa til kynna stöðu
manna í þinginu.
Það sem var sérstakt við þenn-
an þingstað er að hluti hellunnar
lendir undir sjávarmáli á flóði.
Mönnum var raðað þannig á hell-
una að þeir lentu í sjónum, ef of
lengi var setið. Oftast gættu þeir
sín, en þegar hiti var í kolunum
vildi stundum brenna við að tím-
inn gleymdist og þá blotnuðu
menn. En málin varð að leysa og
þeim var ekki sleppt fyrr en allt
var útkljáð.
Rök hafa verið færð fyrir því
að þinghaldið hafi verið fært inn
um miðja 16. öld, í Rádstuen eða
Gildeskálen. Þingið var til húsa á
Tinganesi til 1816, en þá var það
lagt niður. Við endurreisn lög-
þingsins 1852 var núverandi þing-
hús byggt.
Menning og gamlar minjar
Þó að aðsetur þingsins hafi verið
í Þórshöfn, var helsta menningar-
setur eyjanna í Kirkjubæ, sem er
aðeins fyrirsunnan Þórshöfn. Þar
er dómkirkja sem bygging var
hafin á um 1300, en aldrei var
lokið við. Ólafskirkjan, kirkjan
sem þeir nota enn þann dag í
dag, var byggð um 1100. Hún er
um margt sérstök, veggirnir afar
þykkir - metri eða meira - og öll
hvítkölkuð. í Kirkjubæ er einnig
bjálkahús sem er 900 ára. Húsið
er enn í notkun og er til sýnis fyr-
ir ferðamenn. Getum hefur verið
leitt að því að þetta sé elsta timb-
urhús í Evrópu.
í Saksun, sem liggur í djúpum
dal á norðvesturhluta Straumeyj-
ar, er gamall bóndabær, Dúvu-
garður, sem hefur að geyma
þjóðminjasafn Færeyinga. Bær-
inn er byggður úr torfi og grjóti
og innanhúss er allt með sömu
ummerkjum og var á miðöldum.
Saksun er staður fyrir laxveiði-
menn, því þó að urriða sé að
finna í öllum vötnum á Færeyj-
um, er lax einungis í Saksunar-
vatni og Leynarvatni á Straumey.
Land nátttúruunnenda
Mykines er heill heimur út af fyr-
ir sig. Þar bjuggu áður fyrr
nokkrir tugir manna en nú búa
þar innan við 20 manns. Húsin
standa samt enn, þeim er haldið
við og burtfluttir eyjarskeggjar
koma heim á sumrin. En það sem
Mykines er frægast fyrir er fugla-
lífið. Þar eru þúsundir sjófugla,
s.s. lundar, langvíur, súlur o.fl.
Við hliðina á Mykinesi er lítill
hólmi, Mykineshólmi, en þar er
einnig fjölskrúðugt fuglalíf. Út í
þennan hólma er hægt að komast
á göngubrú, sem er sérstök fyrir
þá sök að hún liggur yfir sjálft
Atlantshafið!
Ef Mykines er staður fyrir
fugladýrkendur, er Gjógv staður
náttúruunnenda. Á leiðinni til
Gjógv frá Þórshöfn er ekið yfir
einu brúna sem akfær er yfir Átl-
antshafið. Hún er á milli Straum-
eyjar og Austureyjar. í Gjógv er
188 metra löng gjá inn í landið,
og innst í botninum eru bátar
heimamanna dregnir á land.
Hæstu fjöll Færeyja, Slættara-
tindur og Gráfelli liggja á milli
bæjanna Gjógv og Eiði. í björtu
veðri má sjá yfir allar eyjarnar af
toppi Slættaratinds sem skagar
882 metra yfir sjávarmál.
Fyrir þá sem vilja útsýni án
þess að klífa há fjöll, er tilvalið
að skreppa til Viðareiði. Það er
nyrsta byggðin á eyjunum og sú
sem er í hvað fallegasta umhverf-
inu. Þar er möguleiki á að fara í
gönguferðir og þaðan sést til 5
eyja.
Eitt sérkennilegt náttúrufyrir-
bæri er að finna í Færeyjum,
veltisteinana. Þeir eru í Oyndar-
firði og á reipi sem bundið er á
í húsi því sem bæjarstjórinn í Þórshöfn notar fyrir opinberar móttökur bjó 1
eitt sinn ræðismaður Islands og síðan er þetta merki yfir útidyrunum. I