Dagur - 02.09.1988, Síða 4

4-
- ^Pséptember 1Ö88
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SfMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 800 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 70 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 530 KR.
RITSTJÓRAR:
ÁSKELL ÞÓRISSON (ÁBM.)
BRAGI V. BERGMANN
BLAÐAMENN:
ANDRÉSPÉTURSSON
(Reykjavik vs. 91-17450, pósthólf 5452, 105 Reykjavík),
ÁSLAUG MAGNÚSDÓTTIR, BJÖRN JÓHANN BJÖRNSSON
(Sauöárkróki vs. 95-5960), EGILL BRAGASON,
FRlMANN HILMARSSON (Blönduósi vs. 95-4070),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavik vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, KRISTJÁN JÓSTEINSSON,
KRISTJÁN KRISTJÁNSSON (iþróttir), STEFÁN SÆMUNDSSON,
VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
LJÓSMYNDARAR: GUÐMUNDUR HRAFN BRYNJARSSON,
TÖMAS LÁRUS VILBERGSSON,
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, FÍEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Að koma böndum
á efinahagslífið
Nafnvextir lækkuðu verulega í gær, í fram-
haldi af bráðabirgðalögum ríkisstjórnarinnar
um verðstöðvun. Gert er ráð fyrir að vextir
lækki enn frekar um næstu mánaðamót. Þessi
lækkun er löngu tímabær og kemur til með að
létta að nokkru greiðslubyrði margra fyrir-
tækja. En það er ekki nóg að nafnvextir lækki,
raunvextirnir verða að fara sömu leið. Þeir
eru allt of háir eins og sakir standa og eiga
mikinn þátt í þeim alvarlegu rekstrarerfið-
leikum sem fyrirtæki eiga við að glíma. Með-
an raunvextir haldast óbreyttir mun fjár-
magnskostnaður fyrirtækja ekki lækka svo
gagn sé að.
Efnahagsaðgerðir ríkisstjórnarinnar skapa
möguleika til að lagfæra fjölmargt sem miður
hefur farið í íslensku efnahagslífi. Það veldur
nokkrum áhyggjum að samstaðan innan rík-
isstjórnarinnar er hvað minnst þegar um það
er að ræða að koma böndum á fjármagns-
markaðinn, sérstaklega þann hluta hans sem
kallaður hefur verið „grái markaðurinn". Vilj-
inn er vissulega fyrir hendi hjá framsóknar-
mönnum, en sjálfstæðismenn og hluti al-
þýðuflokksmanna hafa verið því mótfallnir að
hreyfa við þessum markaði. Þó ætti flestum
að vera ljóst að einmitt „grái markaðurinn" á
mesta sök á því hversu hár fjármagnskostn-
aðurinn hér á landi er orðinn. Reynslan hefur
sýnt að hagfræðikenningar og lögmál fram-
boðs og eftirspurnar virka einhverra hluta
vegna ekki hér á landi á sama hátt og í ná-
grannalöndunum, þegar fjármagnsmarkað-
urinn er annars vegar. Það er því skylda
stjórnvalda að grípa í taumana.
„Batnandi manni er best að lifa,“ segir
máltækið. Það á vel við um ríkisstjórn Þor-
steins Pálssonar. Lengi vel færðist hún und-
an því að taka á málum með þeim hætti sem
hún var kjörin til. í stað þess að grípa til rót-
tækra efnahagsaðgerða strax í vor, lét hún
nægja að fella gengið og beið svo eftir því að
hagfræðilögmálin virkuðu. Sjálfstæðismenn
eiga stærsta sök á því hvernig til tókst þá.
Árangurinn varð enginn. Þeir hafa vonandi
áttað sig á því nú að til þess að ná tökum á
efnahagslífinu verður ríkisstjórnin að hafa
stjórn á öllum þáttum þess. Ekki bara
sumum. BB.
Iðntæknistoftii
verkefiii á la
Mörg íslensk fyrirtæki standa í dag frammi fyrir gífurleg-
um rekstrarerfiðleikum. Stefnumótun og gerð sveigjan-
legra langtímaáætlana í rekstri fyrirtækja, hefur verið allt
of lítill gaumur gefinn og kann skýringa erfiðleikanna að
vera þar að leita. Iðntæknistofnun hefur nú hrundið af
stokkunum „Átaksverkefni á Iandsbyggðinni“ og er ætlun-
in að aðstoða fyrirtæki úti á landi í stefnumótun og gerð
langtímaáætiana í rekstri þeirra.
Að sögn Ásgeirs Páls
Júlíussonar markaðsráðgjafa
Iðntæknistofnunar (ITÍ) eru
mörg íslensk fyrirtæki engan veg-
inn nógu vel undirbúin þegar skór-
inn kreppir að eins og nú í
íslensku efnahagslífi. Þvi hafi
verið farið út í þetta átak og fyrir-
tækjum gefinn kostur á því að
taka þátt í þessu átaki.
Þetta er oftast miðað við fyrir-
tæki sem hafa meira en 10 manns
í þjónustu sinni og er kostnaður
allt að 160 þúsund. Iðnlánasjóður
styrkir þetta verkefni með því að
greiða helming kostnaðar fyrir-
tækis við að taka þátt í því. Má
gera ráð fyrir að átakið taki
um 4 mánuði með hvert fyrir-
tæki, þó ekki samfellt, og því síð-
an fylgt eftir með heimsóknum í
fyrirtækið síðar. Verkefni þetta
er unnið f samvinnu við hina
ýmsu iðnráðgjafa á landsbyggð-
inni og er stefnan að þeir geti síð-
an tekið yfir þetta námskeiðahald
í framtíðinni.
Rekstur fyrirtækja
Kröfur um markvissa stjórnun
hafa aukist síðustu ár. Þessar
kröfur eru m.a. sprottnar upp af
stöðugum breytingum í ytra
umhverfi fyrirtækja og harðnandi
samkeppni. Ákvarðanataka
verður sífellt flóknari og vanda-
samari. Til að tryggja góða
afkomu þurfa fyrirtæki að hafa
fullkomna yfirsýn yfir það
umhverfi sem þau vinna í.
í innra umhverfi fyrirtækja er
að finna þau stjórntæki sem fyrir-
tæki hafa yfir að ráða, svo sem
fjármálum, markaðsmálum,
framleiðslu og starfsmannahaldi.
Þessir innri þættir eru þó ekki
þeir einu sem hafa áhrif á afkomu
fyrirtækjanna, því í ytra
umhverfi leynast bæði hættur og
tækifæri. Þetta eru þættir, eins og
samkeppni, efnahagsmál, efna-
hagsþróun, tækniþróun og þjóð-
félagshættir.
Hvað er stefnumótun?
Stefnumótun er stjórnunaraðferð
sem gerir fyrirtækjum kleift að
aðlaga starfsemi sína að síbreyti-
legu umhverfi. Með stefnumót-
un er hægt á markvissan hátt að
takast á við alla þá þætti sem hafa
áhrif á möguleika fyrirtækja til að
fylgjast með hagnaði. Þetta er
hægt með því að fylgjast stöðugt
á kerfisbundinn hátt með breyt-
ingum í umhverfinu og bregðast
þannig í tíma við hættum sem
ógna afkomu fyrirtækja. Á sama
hátt er hægt að koma auga á og
nýta ónýtt tækifæri á undan sam-
keppnisaðilum.
Rekstrarerfiðleikar
íslenskra fyrirtækja
Mörg íslensk fyrirtæki standa í
dag frammi fyrir gífurlegum
rekstrarerfiðleikum. Stefnumót-
un og gerð sveigjanlegra lang-
tímaáætlana, hefur verið allt of
lítill gaumur gefinn, í stjórnun
fyrirtækja og kann skýringa erfið-
leikanna að vera þar að leita. Það
er ekki nóg að framleiða heldur
verður líka að vera markaður fyr-
ir framleiðsluna. Grundvöllur
fyrir bættum rekstri er stefnu-
mótun. Ómeðvituð stefna hefur í
för með sér vannýtingu fjármuna
og vinnuafls, auk ómarkvissrar
markaðsfærslu.
Grundvöllur stefnumótunar er
ákvörðun um hver markmið
fyrirtækisins eiga að vera. Mark-
mið fyrirtækis eru þær kröfur sem
gerðar eru um afkomu þess og
þróun. Stefna fyrirtækisins gefur
til kynna á hvern hátt það ætlar
að ná markmiðunum.
Vinnuaðferðir við stefnumót-
un knýja stjórnendur og starfs-
- Stcfnumótiin
fyrirtækja
nauðsynleg