Dagur - 03.11.1988, Side 9

3. nóvember 1988 - DAGUR - 9
Loðdýrabú Bændaskólans á Hólum, þar sem hluti af verklega námskeiðinu fór fram, Hólastaður í baksýn.
Hvanneyri. Fyrst var Ævarr tek-
inn tali og hann beðinn að skýra
hvernig kennsla á flokkun skinna
fer fram.
„Við erum að reyna að kenna
þeim að taka út bestu skinnin og
heimfæra það yfir á lífdýravalið,
sýna hvaða atriði það eru í
skinnunum sem á að skoða og ná
út gæðum á þann hátt. Það er í
raun og veru gert það sama á
báðum stöðum, við erum að
reyna að ná fram bestu dýrunum
og bestu skinnunum. Það er
öðruvísi, kannski, að skoða dýr
en að skoða skinn og við reynum
að tengja þetta svolítið saman.
Markmiðið er, í báðum tilfellum,
að gera eigendur dýranna hæfa til
þess að velja bestu dýrin til
skinnaframleiðslunnar."
Þegar þrengist um
á markaðinum
verða loðdýrabændur
að standa sig sjálflr
Álfheiður Marinósdóttir hafði
nóg að gera við að leiðbeina
áhugasömum loðdýrabændum
við flokkun skinnanna, en hún
hefur yfirumsjón með námskeið-
inu fyrir hönd Bændaskólans á
Hólum. Það tókst að króa hana
af og fyrst var Álfheiður spurð
hvernig henni fyndist þátttaka á
námskeiðinu.
„Mér hefur fundist hún heldur
dræm, miðað við hvað hefði mátt
búast við. Þetta lagaðist þegar
líða tók á, menn voru svolítið
seinir að taka við sér. Námskeið-
ið var auglýst í bréfi til allra loð-
dýrabænda og einnig auglýst í
útvarpi. Fólki finnst kannski
langt að fara og sumir eiga erfitt
með að komast að heiman á þess-
um tíma. Það spilar líka inn í
þessi deyfð sem er í loðdýrarækt-
inni, þetta lága skinnaverð, menn
virðast halda að sér höndum. Það
er um að gera að læra þetta núna,
bændur verða að gera það. Þegar
þrengist um á markaðinum verða
bændurnir að standa sig, prívat
og persónulega."
Nú var Álfheiöur kölluð til
cins nemandans og fylgdi hlaða-
ntaður henni þangað. Þegar hún
var búin að sinna nemandanum
gaf hún lýsingu á hvcrnig góður
feldur væri. „Hárin eiga að vera
kringlótt, ekki köntuð. Kringlótt
hár, þá eru þau alveg bcin og eiga
að liggja samhliða, ekki vera
bogin út á við. Þau eiga að þekja
allt skinnið, það eiga að vera
jafnmörg hár inni í miðjunni og
úti á brún. Yfirhárin, eða vind-
hárin, eiga að þekja undirfeld-
inn, eða þelið, og undirfeldurinn
á að vera það stinnur að hann
haldi vindhárunum stífum og
beinum, ekki þannig að hárin
leggist hvert að öðru eins og
indíánatjald."
Næst fékk blaðamaður smá
leiðbeiningu í að sjá út besta
skinnið. Greinilegt var á Álfheiði
að hún var þrælvön við þá iðju.
Fyrir frarnan okkur lágu l()
minkaskinn á borðinu og fyrir
leikmann virtust þau öll vera cins
í fyrstu. Þegar betur var að gáð
var hægt aö sjá einhvern mun, cn
ljóst er að það er rnikil kúnst að
sjá út bestu skinnin. Það er í
þessu, eins og flestu, að æfingin
skapar meistarann. -bjb
„Það þarf góða sjón og góða fingurgóma“
- rætt við Sigurjón Tobíasson frá Geldingaholti, einn þátttakenda á námskeiðinu
Þegar blaðamaður leit inn í I Sigurjón Tobíasson minka-
hesthús Bændaskóians á bónda frá Geldingaholti í
Hólum, þar sem kennsla í Skagafírði. Sigurjón er nýbyrj-
flokkun skinna fór fram á nám- aður með minkinn, fékk fyrstu
skeiðinu, hitti hann að máli | dýrin í janúar sl., rúmlega 100
„Þetta er æfing og aftur æfing“
- segir Sveinn Sveinsson loðdýrabóndi frá Frostastöðum
Einn af nemendunum á nám-
skeiðinu var Sveinn Sveinsson,
loðdýrabóndi frá Frostastöð-
um í Skagafírði. Sveinn var að
fíokka minkinn þegar blaða-
maður náði tali af honum og
lét minkurinn vel í sér heyra,
greinilega ekki sérlega ánægð-
ur með þá meðferð sem hann
þurfti að þola á námskeiðinu.
Sveinn er með bæði refí og
minka á sínu búi, með 300
minkalæður og um 40 refalæð-
ur. Sveinn byrjaði á refnum
fyrir 4 árum og ári seinna byrj-
aði hann með mink. Hann er
eingöngu með loðdýraræktina
og sagðist hann ætla að fara að
drepa refínn. „Það er ekki
glóra í að vera með refínn, eins
og staðan er í dag,“ sagði
Sveinn.
Aðspurður um hvernig honun
Sveinn Sveinsson frá Frostastöðum í
Skagafirði við að flokka minkinn.
minkalæður. Sigurjón ætlar að
stækka við sig í vetur, byggði
stærri minkahús í sumar, og
stefnir á að vera með um 500
minkalæður. Áður en Sigurjón
fyndist námskeiöið sagði Sveinn
að það væri mjög gott og nauð-
synlegt. „Þótt þetta sé stuttur
tími, þá verður maður margs vís-
ari á námskeiðinu, en þetta er að
sjálfsögðu ekki tæmandi. Þetta er
æfing og aftur æfing, fyrst og
fremst, að sjá hvað er best og
hvað lélegast viö dýrin."
- Ferðu svo beint út í hús að
flokka þegar þú kemur heim af
námskfeiðinu?
„Nei, ekki alveg. En í rauninni
ætti maður að gera það, það veit-
ir ekki af. Eins og staðan er núna
með refinn, þá er á mörkunum
að hægt sé að lifa af þessu."
Þegar hér var komið sögu voru
minkarnir orðnir æði háværir, og
það svo að mannamál rétt heyrð-
ist. Sveinn var því ekki truflaður
meir við að flokka minkinn og
blaðamaður kvaddi og hélt för
sinni áfram. -bjb
„Þetta er ekkert sem lærist í eitt
skipti fyrir öll,“ segir Sigurjón
Tobíasson frá Geldingaholti í
Skagafiröi, sem er nýbyrjaöur í loö-
dýraræktinni.
byrjaöi á minknum var hann
meö sauöl'é og mjóikurkýr, en
hætti síöan með kýrnar. „Ég
stóð frammi fyrir því að þurfa
að byggja nýtt fjós. Ég var
ekki með það mikinn fullvirð-
isrétt að ég ákvað að prófa
minkinn,“ sagði Sigurjón.
Sigurjón sagði, aðspurður, að
sér fyndist námskeiðið mjög gott
og væri nauðsynlegt fyrir
bændur. „Við höfum ekki fengið
mikla menntun í þessu. Við verð-
um að vera eitthvað sjálfbjarga,
að geta valið lífdýr t.d. og vita
hvort dýrið er lélegt eða gott.
Það er ábyggilegt að þetta lærist
ekki á einu námskeiði. Ég býst
við að ef maður kemur hér aftur
næsta vetur þá kannski fer maður
að fá meira út úr þessu. Menn
þurfa að hafa vissa tilfinningu
fyrir þcssu, held ég, góða sjón og
góða fingurgóma."
- Feróu ekki að flokka mink-
inn þegar þú kemur heim?
„Jú, jú, það liggur fyrir núna
að ég þarf að grófflokka
minkinn. Við fáum aðstoð í haust
við að flokka lífdýr, en þá verð-
um við að vera búnir að flokka
frá þaö lélegasta a.m.k. Það er
fátt fólk í þessu ennþá og það eru
margir sem þurfa á þjónustunni
að halda. Það er verið að segja
okkur það núna að við verðum
að sjá um okkur sjálf í þessu að
stærstum hluta, eftir 2-3 ár.“
- Er ekki ánægja á meðal loð-
dýrabænda með þessi námskeið?
„Jú, það held ég. Hins vegar
held ég að það sé ekki nægilega
almenn þátttaka, að manni heyr-
ist. Þetta fer kannski eitthvað eft-
ir svæðum. Það er enginn vafi á
því að þessi námskeið eru mjög
góð. Eins og einn leiðbeinandinn
sagði okkur, þá þurfa vanir
flokkunarmenn að fara á nám-
skeið alltaf öðru hvoru til að
endurhæfa sig. Þetta er ekkert
sem lærist í eitt skipti fyrir öll.“
-bjb