Dagur - 22.03.1989, Blaðsíða 2

2 - DAGUR - Miðvikudagur 22. mars 1989
Aðalfundur Búvörudeildar Sambandsins og Félags sláturleyfishafa:
Staða sláturleyfishafa hefur ekki
verið verri um langt árabil
- tapið í fyrra talið nema 200-250 milljónum króna
Aðalfundur Félags sláturleyfis-
hafa var haldinn í Samvinnu-
tryggingahúsinu við Ármúla í
Reykjavík 16. mars 1989. Fund-
inn sóttu um 50 fulltrúar frá aðil-
um að Félagi sláturleyfishafa,
ásamt starfsmönnum Búvöru-
deildar, auk gesta frá landbúnað-
arráðuneyti, Stéttarsambandi
bænda, Framleiðsluráði landbún-
aðarins o.fl. Félag sláturleyfis-
hafa eru samtök þeirra sláturhúsa
sem samstarf hafa við Búvöru-
deildina.
Margar hugmyndir um
hagræðingu í rekstri
og vinnuaðferðum
Erfið staða sláturleyfishafa og
breytt viðhorf í framleiðslu, sölu
og dreifingu búvara settu mestan
svip á fundinn. Fram komu marg-
ar hugmyndir um hagræðingu í
rekstri og vinnuaðferðum. For-
stjóri Álafoss hf. flutti erindi um
ull og ullariðnað.
Formaður Félags sláturleyfis-
hafa, Hreiðar Karlsson, kaupfé-
lagsstjóri á Húsavík, flutti
skýrslu stjórnar. Hann gerði m.a.
grein fyrir erfiðri stöðu slátur-
leyfishafa og hugmyndum um
verðmiðlunarsjóð fyrir kjöí og
kjötvörur, líkt og lengi hefur
tíðkast varðandi mjólk og mjólk-
urafurðir.
Árni S. Jóhannsson, nýr for-
stjóri Búvörudeildar Sambands-
ins, gerði grein fyrir rekstrinum á
síðasta starfsári, en á miðju ári
1988 tók Árni við stjórn Búvöru-
deildar af Magnúsi G. Friðgeirs-
syni, sem nú stjórnar Iceland
Seafood Corporation í Banda-
ríkjunum.
Tap sláturhúsa 1988
talið um 200-250 millj. kr.
Staða sláturleyfishafa hefur
ekki verið verri um langt árabil.
Talið er að tap sláturhúsa árið
1988 nemi um 200-250 milljónum
króna. Gjaldþrot verslana eiga
m.a. hlut í þessu tapi. 1988 var
einnig fyrsta árið í sögu Búvöru-
deildarinnar sem einkenndist af
rekstrarstöðvun margra slátur-
leyfishafa. Sláturhúsum fækkaði
árið 1988 og var unnt að koma til
móts við rekstraraðila með til-
komu úreldingarsjóðs. Miklar
kjötbirgðir rýra rekstrarfjárstöðu
sláturleyfishafa. Loks valda sein
skil opinberra aðila miklum
vandkvæðum í rekstri.
Grundvöllur áhættuminni
reksturs er m.a. að sláturleyfis-
hafar sýni samstöðu um að hætta
óraunhæfum afsláttum og því að
gefa langa greiðslufresti í sam-
keppni hver við annan.
Búvörudeild Sambandsins
annaðist sölu á um 37% kinda-
kjöts í landinu og tæplega 23% af
nautakjötinu. Heildarmagn slát-
urafurða sem Búvörudeildin seldi
jókst um 14,7% frá fyrra ári.
Deildin sér um megnið af útflutn-
ingi á búvörum. 5,7 millj. kr.
hagnaður varð af rekstri Búvöru-
deildarinnar árið 1988. Velta
nam um 2,4 milljörðum króna.
Hreiðar Karlsson var cndurkjörinn
formaður.
Neysla kindakjöts 1989
um 50% af heildar-
kjötneyslu landsmanna
Þrátt fyrir að heildarkjötneysla
landsmanna sé afar svipuð ár frá
ári, um 65 kg á íbúa á ári, hefur
innbyrðis skipting kjöttegunda
tekið miklum stakkaskiptum.
Miklar neyslubreytingar ein-
kenna þróun undanfarinna ára og
stefnir í að 1989 verði fyrsta árið
í sögunni sem neysla á kindakjöti
og öðrum kjöttegundum skiptist
nokkurn veginn til helminga.
Staða kjötiðnaðar versnaði
árið 1988. Söluskattur á matvæli
leiddi til samdráttar í sölu kjöt-
vara og aukin samkeppni fram-
leiðenda til minni arðsemi f
rekstri.
Brýnt er að finna leiðir til að
gera kjötframleiðsluna hag-
kvæmari og lækka kjötverð. Kjöt
er samt sem áður aðeins um 5%
af vísitölugrunninum svo verð-
breytingar á því geta tæplega ráð-
ið úrslitum um hag neytenda. En
vegna minnkaðs framleiðslu-
magns á hvern sláturleyfishafa og
fólksfækkunar í sveitum er nú
allra ráða leitað til að hagræða í
rekstri.
Á árinu 1989 verður komið í
notkun á vegum Búvörudeildar
nýju tölvuvæddu framleiðslukerfi
til að ná betri stjórn á framleiðslu
og hagræðingu.
610 milljónir áætlaðar
í útflutningsbætur
á fjárlögum ársins
Jóhann Steinsson, forstöðu-
inaður útflutningssviðs Búvöru-
deildar Sambandsins gerði grein
fyrir útflutningsmörkuðum. 610
milljónir eru áætlaðar í útflutn-
ingsbætur á fjárlögum 1989.
Skilaverð er best til Finnlands,
Frá Kjörmaikaði KEA Hrísalundi
Opið til kl. 10.00 í kvöld
miðvikudagskvöld
og til kl. 4.00
laugardaginn fyrir páska
Velkomin í Hrísalund
32,6%, en Japansmarkaður gefur
ekki nema um 9%. Ekki er fyrir-
hugað að flytja út til annarra
landa en Finnlands, Færeyja,
Svíþjóðar og Noregs. Bandaríski
markaðurinn tekur aðeins við fitu-
snyrtum hryggjum, sem eru dýr-
ir í vinnslu.
Jóhann skýrði einnig hvaða
áhrif það mundi hafa á verð
kindakjöts, ef farið væri að ráð-
um formanns Alþýðusambands
íslands og útflutningsbætur not-
aðar innanlands til að greiða nið-
ur verð á kjöti. í Ijós kemur að
hægt væri með því móti að lækka
verð á hverju kg kindakjöts um
kr. 32,36, sem varla mundi auka
neyslu um þau 2000 tonn sem
þörf væri á, til að gera útflutning
óþarfan.
Búvörudeild Sambandsins hef-
ur nú hætt útflutningi á reiðhross-
um, en flutti út 263 hross til slátr-
unar í Belgíu. Verð á hrossum
fer lækkandi.
Hreiöar Karlsson
endurkjörinn formaður
í stjórn Félags sláturleyfishafa
voru kosnir: Hreiðar Karlsson,
kaupfélagsstjóri KÞ, Húsavík,
formaður. Þorkell Guðbrands-
son, fulltrúi K.S. Sauðárkróki.
Ágúst Guðröðarson, bóndi,
Sauðanesi. Sigurður Þórólfsson,
bóndi, Innri-Fagradal. Friðrik
Mar Guðmundsson, Kaupfélagi
Stöðfirðinga.
Framkvæmdastjóri Búvöru-
deildar Sambandsins er Árni S.
Jóhannsson.
Metár í sölu æöardúns
- Verðlag er hækkandi
Tvö síðastliðin ár eru metár í
sölu æðardúns hjá Búvörudeild
Sambandsins. Árið 1988 voru
flutt út 2.077 kg dúns fyrir 46,5
milljónir króna. Verðlag er
hækkandi í erlendum gjaldeyri
og eftirspurn vaxandi í Bretlandi,
V-Þýskalandi og Japan.
Guðmundur Gíslason starfs-
maður Framleiðsluráðs landbún-
aðarins skýrði nýjar hugmyndir
um stykkjun kjöts og fyrirkomu-
lag niðurgreiðslna, sem lauslega
hafa verið ræddar en mundu ger-
breyta aðstæðum á kjötmarkaði.
f stórum dráttum felast tillögur
þessar í því að strax í sláturtíð
væri allt kjöt brytjað og stykkjað
til að spara geymslurými og auð-
velda aðgang og notkun á því.
Niðurgreiðslur yrði lagðar niður í
því formi sem tíðkast hefur. Rík-
ið staðgreiddi strax helming af
andvirði hvers skrokks og fengi
fyrir það þau 20% skrokkanna
sem fara í afskurð. Þá hluta
mætti nota í loðdýrafóður. Hina
hluta skrokksins mundu slátur-
leyfishafar síðan markaðssetja á
eigin ábyrgð og á þann hátt sem
hagkvæmastur væri.
Margir fundarmenn úr röðum
bænda og sláturhússtjóra tóku til
máls og ræddu einkum verð-
lagsmál, verðmiðlun, gæðamál
og aukna hagræðingu í rekstri.
Umskipti til hins betra
hjá Álafossi hf.
en skuldastaðan erfið
Jón Sigurðarson, forstjóri Ála-
foss hf., flutti yfirlit um rekstur
fyrirtækisins og fjárhagsáætlanir.
Skýrði hann fundarmönnum frá
þeirri róttæku stefnubreytingu í
ullarvinnslu fyrirtækisins sem
hann nefndi „afturhvarf til nátt-
úrunnar". Lopapeysan og ein-
kenni íslensku ullarinnar verða
núna kjölfestan í prjónavörum
og voðum fyrirtækisins. Illa geng-
ur að lagfæra efnahag Álafoss
hf., en umskipti hafa orðið til
hins betra á ýmsum sviðum. Þrátt
fyrir mikla erfiðleika mun velta
fyrirtækisins trúlega vaxa úr 900
milljónum 1988 í 1,3-1,4 millj-
arða á þessu ári. Skuldastaðan
nemur um 1,2 milljörðum.
Jón lagði sérstaka áherslu á
bætta ullarhirðu og nauðsyn á
mikilvægi ullarmatsins og skil-
greiningu og endurskipulagningu
þess, en sífellt lélegri ull hefur
borist til ullarþvottastöðvarinnar.
Breytt ullarmat og verðlagning
hefði þegar skilað mörgum fram-
leiðendum miklu í aðra hönd.
Bað hann bændur að sýna nokkra
biðlund gagnvart fyrirtækinu
meðan það gengi í gegnum tíma-
bundið erfiðleikaskeið.
Talsverðar umræður urðu um
ullarmál í kjölfarið á ræðu Jóns
Sigurðarsonar.
í gær var opnaður nýr og glæsilegur veitingastaður í Hótel Stefaníu á Akur-
eyri. Þarna er boðið upp á góðan mat og drykk af öllum gerðum, á mjög við-
ráðanlegu verði. Á myndinni er Stefán Sigurðsson eigandi Hótels Stefaníu í
matsal nýja staðarins. Mynd: tlv