Dagur - 29.05.1990, Page 10

10 - DAGUR - Þriðjudagur 29. maí 1990
Minning:
Magnús E. Guðjónsson
framkvæmdastjóri Sambands ísl. sveitarfélaga
Fæddur 13. september 1926 - Dáinn 17. maí 1990
Hinn 17. maí síðastliðinn andað-
ist í Reykjavík Magnús Eilert
Guðjónsson fyrrverandi bæjar-
stjóri á Akureyri á 64. aldursári.
Magnús var fæddur á Hólma-
vík hinn 13. september 1926 son-
ur Guðjóns Jónssonar trésmiðs
og kaupmanns þar og konu hans
Kolfinnu Snæbjargar Jónsdóttur.
Hann varð stúdent frá Verslunar-
skóla íslands árið 1947 og lauk
lögfræðiprófi frá Háskóla Islands
1953.
Magnús varð fulltrúi lögreglu-
stjórans á Keflavíkurflugvelli við
stofnun þess embættis 1954 og
gegndi því starfi þar til hann varð
bæjarstjóri á Akureyri að lokn-
um bæjarstjórnarkosningum í
ársbyrjun 1958.
Fyrir þær kosningar var ljóst
að Steinn Steinsen, sem verið
hafði bæjarstjóri í 24 ár, gæfi
ekki kost á sér til endurkjörs. í
kosningabaráttunni tókust á tvær
fylkingar, sem hvor um sig tefldi
fram sínu bæjarstjóraefni. Stuðn-
ingsmenn Magnúsar E. Guðjóns-
sonar fengu meirihluta í kosning-
unum og var hann kosinn bæjar-
stjóri með atkvæðum 6 bæjarfuil-
trúa af 11.
Það fór ekki hjá því að með
komu hins unga bæjarstjóra
fylgdu margvíslegar breytingar á
starfsháttum embættis hans og
ýmissa starfsmanna hans, og býr
Akureyrarbær enn að mörgu því,
sem hann innleiddi. Við störf sín
sýndi Magnús dugnað og ósér-
hlífni og þolinmæði hans og ljúf-
mennsku var viðbrugðið, enda
leituðu margir ráða hjá honum
og nutu ráðlegginga hans. Magn-
ús var glaðvær maður, ræðinn og
kurteis í allri framkomu. Sam-
starfsmönnum sínum var hann
góður félagi og ávann sér fljótt
traust þeirra og annarra bæjar-
búa. Magnúsi voru ýmis félags-
mál einkar hugleikin og hann lét
sér mjög annt um tengsl Akur-
eyrar við vinabæina á Norður-
löndum. Sennilega var endur-
reisn Utgerðarfélags Akureyr-
inga hf. erfiðasta verkefnið, sem
hann þurfti að fást við í byrjun
bæjarstjóraferils síns en jafn-
framt það sem mestum og ánægju-
legustum árangri hefir skiiað.
Magnús var endurkjörinn
bæjarstjóri 1962 með atkvæðum
ailra bæjarfulltrúa og lófataki
eins og stendur í fundargerðabók
bæjarstjórnar. Sýnir þetta best
hvers trausts hann naut. Hann
var aftur endurkjörinn bæjar-
stjóri 1966, en fékk lausn frá
bæjarstjóraembættinu í ársbyrj-
un 1967, er hann fluttist til
Reykjavíkur og gerðist fram-
kvæmdastjóri Sambands íslenskra
sveitarfélaga.
Magnús var tvíkvæntur. Fyrri
kona hans var Sólveig Björns-
dóttir. Þau slitu samvistum. Síð-
ari kona hans var Ingibjörg Alda
Bjarnadóttir. Hún lifir mann sinn
ásamt tveimur dætrum þeirra,
Kolfinnu og Sigrúnu Öldu, en
auk þess var Magnús stjúpdóttur
sinni Hauði Helgu Stefánsdóttur
sem góður faðir.
Gamlir samstarfsmenn Magn-
úsar hjá Akureyrarbæ minnast
hans með virðingu og þökk og
senda ástvinum hans innilegar
samúðarkveðjur suður yfir fjöll.
Valgarður Baidvinsson.
Það var harmafregn, þegar það
fréttist að Magnús E. Guðjóns-
son, framkvæmdastjóri Sam-
bands ísl. sveitarfélaga væri fall-
inn í valinn, eftir erfiða sjúk-
dómslegu.
Leiðir okkar Magnúsar lágu
saman fyrir 32 árum. Hvor úr
sinni áttinni, urðum við starfs-
bræður, norður í landi, hvor hjá
sínu bæjarféiagi. Hann bæjar-
stjóri á Akureyri, en ég á Húsa-
vík. Eins og gefur að skilja liggja
gagnvegir milli bæjarstjóra í ná-
grannabæjum.
Kynni okkar hófust ekki í
verulegum mæli fyrr en á árs-
fundi samtaka kaupstaðanna fyr-
ir vestan, norðan og austan, sem
haldinn var á Sauðárkróki 1959.
Kaupstaðafundurinn á Sauðár-
króki var um margt eftirtektar-
verður. Eftir sveitarstjórnarkosn-
ingarnar 1958 urðu mikil manna-
skipti í forystuliði kaupstaðanna.
Einn þeirra sem kom til starfa var
hinn ungi bæjarstjóri á Akureyri.
Það var litið mjög til þessa unga
manns, um að hafa forystu fyrir
kaupstaðasamtökunum. Hann
hafði þá þegar getið sér orð fyrir
rökvísi og festu í málflutningi,
fyrir lagni og þá hógværð, sem
þarf til að leiða viðkvæm mál til
lykta.
Framundan voru umbrotatím-
ar í sveitarstjórnarmálum. Ný
sveitarstjórnarlög voru í burðar-
liðnum. í undirbúningi voru ný
heilsteypt tekjustofnalög, þar
sem átti að rétta hlut sveitarfélag-
anna, með öflugum jöfnunar-
sjóði, sem nyti framlaga af sölu-
skatti og aðflutningsgjöldum.
Sveitarfélögin voru að vakna
til byggðarlegrar sjálfsvitundar
um hlutverk sitt og stöðu gagn-
vart ríkisvaldinu. Magnús E.
Guðjónsson hafði margt til að
bera um leiðsögn í þessum
efnum. Með hógværi málafylgju,
án herlúðrablásturs, náði hann
þeim árangri, sem dugði.
Á svonefndum Dettifossfundi,
8. júlí 1962, sem haldinn var á
Akureyri, og boðaðir voru til
sveitarstjórnarmenn á Norður-
og Austurlandi, ásamt alþingis-
mönnum, tókust kynni okkar á
nýjum vettvangi. Tilefni fundar-
ins var að fylgja eftir ályktun
Alþingis frá 1961 um stórvirkjun
og stóriðju á Norðurlandi. Mörg-
um Akureyringum og Eyfirðing-
um féll ekki þessi umræða og
frábáðu sér óhreina erlenda stór-
iðju, en sáu fyrir sér úrvinnslu-
iðnað og ræktun landsins í hill-
ingum. I þessum efnum skipuð-
um við Magnús okkur í andstæða
skoðanahópa. Hann fór að vilja
sinna manna og hélt að sér
höndum. Ég skipaði mér í sveit
Gísla Guðmundssonar, alþingis-
manns, og þeirra er vildu koma í
veg fyrir að landið sporðreistist,
og sáum stórvirkjanir og stóriðju
sem bjargarvon byggðanna á
Norðurlandi.
Mjög náið samstarf tókst með
okkur Magnúsi við undirbúning
atvinnumálaráðstefnunnar á
Norðurlandi 1965. Til þessa
fundar má rekja áform um
Norðurlandsáætlun, endurreisn
Fjórðungssambands Norðlend-
inga og ýmsar atvinnubætur á
sjöunda áratugnum. Ég á
Magnúsi að þakka að þessi ráð-
stefna tókst vel, þrátt fyrir áhuga-
leysi sumra forystumanna í
bæjarstjórn Akureyrar. Þegar
eftir ráðstefnuna 1965 voru uppi
raddir um að stofna samband
norðlenskra sveitarfélaga. Það
var nánast ekkert annað eftir en
að boða til stofnfundarins, þegar
þáverandi formaður Fjórðungs-
sambands Norðlendinga, bæjar-
stjórinn á Akureyri, vekur
athygli á því að eðlilegast sé að
endurskipuleggja sambandið,
sem heildarsamtök sveitarfélag-
anna á Norðurlandi.
Á fjórðungsþingi Norðlend-
inga 1966 á Siglufirði var ákveðið
að sú hreyfing, sem myndaðist
um atvinnuráðstefnuna, gengi til
liðs við fjórðungssambandið og
að það yrði samtök allra sveitar-
félaga á Norðurlandi. Það voru
því ráð Magnúsar E. Guðjóns-
sonar, að Fjórðungssamband
Norðlendinga starfar á núverandi
grundvelli. Hann er því eins kon-
ar guðfaðir þess.
Svo skipuðust mál 1971, að ég
réðist sem framkvæmdastjóri til
Fjórðungssambands Norðlend-
inga. Magnús hafði ráðist 1967,
sem framkvæmdastjóri Sam-
bands ísl. sveitarfélaga. Nú lágu
leiðir okkar saman á ný með
auknum samskiptum og fjölþættu
samráði um hin margvíslegu mál.
Eins og gengur deildum við oft.
Þótt skoðanir væru skiptar, var
ég ætíð fróðari eftir viðræður við
Magnús, á hverju sem gekk á
milli okkar. Margir fóru í smiðju
til Magnúsar um hin ólíklegustu
efni. Hann gerði ekki mannamun
í þeim efnum. Magnúsi var mjög
kært að geta leyst vandamál
hinna smáu sveitarfélaga og varð
á löngum starfsferli skriftafaðir
margra oddvita víða um landið.
Margur „atvinnumaðurinn“ í
sveitarstjórnargeiranum leitaði
ráða hjá Magnúsi, því að maður-
inn var hafsjór ráða og upplýs-
inga um allt er varðaði sveitar-
félögin í landinu.
Magnús fann til ríkrar þjóð-
félágslegrar ábyrðar. Hann gat
verið óvæginn í átölum sínum við
þá er hann taldi að færu gáleysis-
lega með fjárhag sveitarfélag-
anna. Margur sveitarstjórnar-
maðurinn hefði ekki „týnt göt-
unni“ og „lent á hvolfi“ utan
vegar, ef farið hefði verið að ráð-
um Magnúsar. Magnús hafði lag
á að átelja, án þess að það skildi
eftir sárindi. Alla jafna var hann
hógvær í dómum um aðra.
I formennsku Páls Líndal
braut Samband ísl. sveitarfélaga
upp á ýmsum nýmælum. Fræðslu-
starfsemi var aukin og stuðlað
var að stofnun landshluta-
samtaka sveitarfélaga. Hér
komst til skila hin mikla þekking
Magnúsar og reynsla hans af
þankagangi sveitarstjórnar-
manna.
Liður í þessu var að koma á
samstarfi á milli landshlutasam-
taka sveitarfélaga og Sambands
ísl. sveitarfélaga. Það kom í hlut
Magnúsar að boða þessa aðila
saman til fyrsta fundar. Ekki fór
svo að samráðsfundir landshluta-
samtakanna tengdust Sambandi
ísl. sveitarfélaga. Þessir aðilar
eiga með sér samráðsfundi, þegar
þurfa þykir. I daglegri önn hefur
það komið í hlut Magnúsar að
halda tengslum við landshluta-
samtökin. Við fráfall Magnúsar
E. Guðjónssonar myndast hér
eyða.
Fáa hefði grunað, að Magnús
þessi yfirlætislausi maður, sem
ætíð hafði nægan tíma til að sinna
gestum og gangandi á venjuleg-
um starfsdegi, gegndi í raun þre-
földu starfi. Samhliða því að vera
framkvæmdastjóri Sambands ísl.
sveitarfélaga gegndi hann starfi
framkvæmdastjóra Lánasjóðs
sveitarfélaga, starfi fram-
kvæmdastjóra Bjargráðasjóðs og
hafði á hendi yfirstjórn Inn-
heimtustofnunar sveitarfélaga.
Með fullum rétti má segja að
sami maður hafi gegnt þremur
sjálfstæðum störfum. Það vita
þeir sem eru kunnugir að ekki
mátti milli sjá, hvort hann tók
eitt starfið fram yfir annað. Það
eru margar ómældar vinnustund-
irnar, eftir lok venjulegs vinnu-
tíma, sem Magnús sat að störfum
í skrifstofu sinni.
Trúnaður við starfið og vinnu-
semi voru þær dyggðir, sem
Magnús tileinkaði sér. Ósérhlífni
og trúmennska einkenndi hann
að hverju sem hann gekk, á
hvaða vettvangi sem var. Hann
mat starfsgengi sitt eftir úrlausn
verkefna. sérstök mannaforráð
og samskiptaþensla þjónaði ekki
lund hans. Parkinson átti ekki
heima í skrifstofu hans. Það var
með Magnús eins og marga
mikilvirka gróna embættismenn,
að þegar upp er staðið er á fárra
manna færi að leysa starfið með
fullri skilvirkni, innan venjulegs
dagsverks. Hver kynslóð hefur
sitt vinnulag, sem því miður
gengur ekki í erfiðir.
Magnús var þeim vanda vaxinn
að taka við af Jónasi Guðmunds-
syni, upphafsmanni samtaka
sveitarfélaga í landinu. Hann
naut mikils trausts og víðtæks
stuðnings sveitarstjórnarmanna.
Landsbyggðin átti hauk í
horni, þar sem hann fór.
Það var erfið staða fram-
kvæmdastjórans, andspænis
landsbyggðinni, að formenn
Sambands ísl. sveitarfélaga eru
næstum alfarið úr hópi aðstoð-
armanna borgarstjórans í
Reykjavík. Þetta setti svip sinn á
starfið og reyndi á fjölhæfni
framkvæmdastjórans við að móta
ímynd sambandsins.
Við fráfall Magnúsar eru tíma-
mót. Hvað þau boða skal ekki
spáð hér. Maður kemur ætíð í
manns stað. Þrátt fyrir allt er
ljóst, að nú ríður á reynslu og
félagslegri lagni í því umróti, sem
bíður samtaka sveitarfélaga í
landinu. Því er skarð fyrir skildi.
Magnús Guðjónsson skilur eftir
sig sterk kaflaskil í sögu sveitar-
stjórnarmála á íslandi.
Hafi hann þökk fyrir framlag
sitt. Ég flyt eiginkonu, börnum
og ættingjum öllum kveðjur mín-
ar og okkar norðanmanna.
Áskell Einarsson.
Húseigendur athugið!
Tek aö mér pappalögn á þök einnig kústun með
Aquaseal 40.
Upplýsingar í síma 23076.
Sigurður Hannesson, byggingameistari,
Austurbyggð 12, Akureyri.
-Utboð
VST hf. fyrir hönd Hagkaups hf. óskar eftir til-
boðum í viðbyggingu við Norðurgötu 62, Akur-
eyri.
Byggingin er um 600 m að stærð.
Verklok eru 1. október 1990.
Útboðsgögn verða afhent á Verkfræðistofu Sigurðar
Thoroddsen Glerárgötu 30, Akureyri frá og með 25.
maí gegn 15.000.- kr. skilatryggingu.
Tilboð verða opnuð á sama stað 8. júní 1990 kl.
11.00
VST hf.

Litli sonur okkar,
HÁKON MARTEINN,
lést á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri laugardaginn 26.
maí.
Ásdís Sæmundsdóttir,
Leifur Olafsson.
f
Sonur okkar og bróðir,
BJÖRGVIN VIÐAR FINNSSON,
lést af slysförum laugardaginn 26. maí.
Jarðarförin auglýst síðar.
Guðrún Stefánsdóttir,
Finnur V. Magnússon,
Stefán Viðar Finnsson,
Einar Viðar Finnsson,
Anna Rós Finnsdóttir.