Dagur - 27.06.1990, Blaðsíða 6

Dagur - 27.06.1990, Blaðsíða 6
6 - DAGUR - Miðvikudagur 27. júní 1990 ............ ■ ■ - "■#■■■ ■ ■ 1 " 1 \ „Trúin er nauðsynleg, hvort sem við erum rík eða fátæk“ - spjallað við sr. Gísla Gunnarsson í Glaumbæ Glaumbær í Seyluhreppi er meðal elstu kirkju- staða á íslandi. Talið er að kirkja hafí verið þar allt frá elleftu öld, en Jón Arason gerði staðinn að prestssetri vorið 1550. Sr. Gísli Gunnarsson hefur um átta ára skeið verið sóknarprestur í Glaumbæj- arprestakalli, en hann tók við af föður sínum, sr. Gunnari Gíslasyni, árið 1982. Glaumbæ er lýst þannig í Jarða- og ábúendatali Skagafjarð- Börnin á prestssetrinu að leik í góða veðrinu. arsýslu 1781-1952, II. bindi: „Glaumbær á Langholti var eitt af stórbýlum héraðsins, talinn 90 hundruð að dýrleika að fornu mati, voru þá meðtaldar hjáleig- urnar Mikligarður, Jaðar og Meðalheimur, sem talið er að hafi farið í eyði í harðindunum um 1700, en áður var þar byggð langvarandi, þar voru síðar beit- arhús frá Glaumbæ. Auk þessara býla var eyðibýlið Selrindi á Glaumbæjareyju, sem getið er um í gömlum lögfestum fyrir Glaumbæ. Á 18. öld voru byggð úr Glaumbæjarlandi býlin Hátún og Húsabakki og um 1858 þurrabúð- in Bjarnabúð eða Finnsbúð, bjuggu þar Finnur yngri Finnsson og Sigurrós Vigfúsdóttir kona hans, er lengi voru í Laugar- brekku, og svo Eyjólfur Ólafsson og kona hans Sigurbjörg Krist- jánsdóttir. Bjarnabúðar er síðast getið í manntalsskýrslum 1866. Talið er að þurrabúð þessi hafi staðið þar sem Nýibær var síðast byggður skömmu fyrir aldamótin 1900 og prestsseturshúsið stendur nú. Árið 1861 var Glaumbær með öllum hjáleigum metinn á 78,2 hundruð, þar af var heimajörðin talin 40 hundruð. Árið 1922 var heimajörðin metin 107 hundruð kr. og 1942 á 103 hundruð kr. Glaumbær var bændaeign og oft höfðingjasetur. Síðastir ver- aldlegra höfðingja, er þar sátu, voru þeir Teitur ríki Þorleifsson og Rafn lögmaður Brandsson, tengdasonur Jóns biskups Ara- sonar. Rafn særðist til ólífis í ein- vígi fyrir karldyrum í Glaumbæ árið 1529. Eftir dauða Rafns náði Jón Arason Glaumbæ undir sig og gerði jörðina að prestssetri (beneficium) vorið 1550, og hefir það haldist síðan. Talið er, að kirkja hafi verið í Glaumbæ síðan á 11. öld. í Þorfinns sögu karlsefnis segir, að Snorri sonur Þorfinns hafi látið gjöra kirkju að Glaumbæ. Glaum- bæjarkirkja var helguð Jóni baptista. I Glaumbæ stendur einn hinna gömlu og stóru torfbæja, sem nú eru að mestu horfnir, og er elsti hluti hans talinn frá fyrri hluta 19. aldar. Bærinn er eign ríkisins, og á að varðveitast sem sýnishorn þess byggingarlags sem tíðkaðist á stórbýlum í Skagafirði og víðar á síðari öldum. Glaumbær er eign Kirkjujarðasjóðs.“ Þjónar fjórum sóknum En gefum nú sóknarprestinum orðið. Hann var spurður um æsku og uppruna, og tildrög þess að hann varð sóknarprestur í Glaumbæ. „Ég er fæddur 5. janúar árið 1957, á Sauðárkróki. Ég ólst upp í Glaumbæ, því foreldrar mínir bjuggu hér. Faðir minn, Gunnar Gíslason, var prestur hér á staðn- um frá 1943, en móðir mín heitir Ragnheiður Ólafsdóttir. Þau bjuggu í Glaumbæ þar til ég tók við brauðinu árið 1982. Þá fluttu þau til Varmahlíðar, í hús sem þau höfðu byggt þar. Faðir minn var alþingismaður um árabil, og frá níu ára aldri bjó ég í Reykjavík. Sótti ég þar skólanám allt þar til ég útskrifað- ist frá Háskóla íslands 1982. Frá barnsaldri dvaldi ég því aðallega á sumrin í Glaumbæ.“ Gísli gekk í Menntaskólann í Reykjavík, og þaðan útskrifaðist hann sem stúdent vorið 1977. Að því búnu fór hann í guðfræði- deild H.í. um haustið sama ár. Eiginkona hans heitir Þuríður Þorbergsdóttir, en hún er frá Brúnahlíð í Aðaldælahreppi. Þau eiga fjögur börn. Gísli hafði áhuga á fleiru en guðfræði og prestsstarfi á mennta- skólaárunum. „Ég hafði líka áhuga á að fara í dýralæknisnám, og kannaði það erlendis, en niðurstaðan varð þessi, að fara í guðfræði. Ég útskrifaðist úr deildinni eftir fimm ára nám árið 1982. Þetta var viðburðaríkt sumar, því við Þuríður giftum okkur skömmu eftir að ég lauk námi. Um haustið tók ég við starfi sóknarprests hér í Glaum- bæjarprestakalli.“ Áuk þess að vera prestur þriggja sókna Glaumbæjar- prestakalls þjónar sr. Gísli tveim- ur kirkjum í Barðssókn í Fljótum. „í Glaumbæjarprestakalli eru þrjár sóknir og jafnmargar kirkjur; Víðimýrarkirkja, Glaumbæjarkirkja og Reyni- staðarkirkja. íbúar í þessum sóknum voru samtals 437 þann 1. desember 1989. Auk þess er ég einnig prestur í Fljótum, þar eru tvær kirkjur í sömu sókninni, Barðssókn; Barðskirkja og Knappsstaðakirkja í Stíflu. I Knappsstaðakirkju er messað einu sinni á ári, en það er lítil og ákaflega vinaleg kirkja, búið að gera hana upp. í Barðskirkju er messað oftar. Barðssókn tilheyrir ekki Glaumbæjarprestakalli, heldur er um að ræða aukaþjón- ustu sem ég hef haft með hönd- um í nokkur ár. í Barðssókn eru um 150 manns.“ Prestsstarfið er fjölbreytt - Reyndist prestsstarfið hér vera eins og þú hafðir hugsað þér, þegar þú tókst við því? „Ég þekkti vel til á staðnum og einnig til starfa föður míns hér áður. Þetta var því svipað, en samt miklu fjölbreyttara starf en ég hafði reiknað með. Margt tengist prestsstarfinu, beint og óbeint, og e.t.v. kom mér mest á óvart að það var langt frá að vera einskorðað við helgihald, athafn- ir og slíka þætti, heldur mannlífið almennt. Éámennið gerir líka að verkum að ég er í ýmsum nefnd- um sem tengjast ekki kirkjunni.“ - Eru samgöngur erfiðar á vetrum í þeim sóknum sem þú þjónar? „Samgöngur eru mjög góðar hér í sveitinni, og undantekning ef ég kemst ekki leiðar minnar. En Fljótin eru allt annar kafli. Oft er erfitt að koma á messu í Barðskirkju að vetrinum vegna snjóa.“ - Hvernig skiptist messuhald milli kirknanna? „Ég hef þá stefnu að messa að meðaltali einu sinni í mánuði í hverri kirkju. Þó er það svo að venjulega eru eitthvað fleiri messur yfir árið í Glaumbæ en á hinum stöðunum. í Seyluhreppi eru tvær sóknir, Víðimýri og Glaumbær, Varmahlíðarhverfið tilheyrir Víðimýrarsókn, en Víði- mýrarkirkja er gömul torfkirkja. Bekkir eru þar frekar harðir og litlir. Mér finnst fólk úr Varma- hlíðarhverfi sækja messur í Glaumbæ alveg eins vel og í Víðimýrarkirkju. Barnastarf að vetrinum er líka sameiginlegt, og þá verður Glaumbæjarkirkja oft- ar fyrir valinu en hinar kirkjurn- ar. Sunnudagaskóli er hvern sunnudag klukkan 11. Oft er sunnudagaskóli haldinn í félags- heimilinu í Varmahlíð. Rétt við Reynistað er skóli sem heitir Melsgil, þangað fer ég einnig á veturna vegna barnastarfs.“ - Hvernig fellur þér við prests- starfið? „Ég kann ágætlega við það. í haust er ég búinn að þjóna í átta ár, og tíminn hefur liðið ákaflega hratt. Mér finnst ekki svo langt um liðið frá því ég byrjaði. Okk- ur hjónum líkar báðum vel, kona mín er sjúkraliði að mennt og á Glaumbæjarkirkja stcndur á einum elsta kirkjustað landsins. Myndir: hhb

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.