Dagur - 26.09.1991, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Fimmtudagur 26. september 1991
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 1100 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 100 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 725 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON
BLAÐAMENN:
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, JÓN HAUKUR BRYNJÓLFSSON (íþróttir),
ÓLI G. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SKÚLI BJÖRN GUNNARSSON (Sauöárkróki vs. 95-35960),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: KJARTAN ÞORBJÖRNSSON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON, ÞRÖSTUR HARALDSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Óvinsæl
ríkisstjóm
Ef marka má niðurstöður nýrrar skoðanakönnunar
DV nýtur ríkisstjórn Davíðs Oddssonar ekki meiri-
hlutafylgis meðal þjóðarinnar. Einungis fjórir af
hverjum tíu segjast fylgja ríkisstjórninni að málum
en sex af hverjum tíu eru henni andvígir. í fyrstu
könnun DV á vinsældum núverandi ríkisstjórnar,
sem gerð var einungis mánuði eftir að hún tók við
völdum, naut ríkisstjórnin fylgis rúmlega helmings
kjósenda. Hún hefur því hrapað hratt niður vin-
sældalistann og skipar sér þegar á bekk með
óvinsælustu ríkisstjórnum íslands frá því vinsælda-
mælingar sem þessar hófust, ef mið er tekið af
stuttum starfsaldri hennar.
í skoðanakönnun DV kemur einnig fram að vin-
sældir stjórnarflokkanna hafa dvínað mjög síðan í
kosningunum í vor. Ef marka má niðurstöður
könnunarinnar myndi Alþýðuflokkurinn tapa þrem-
ur þingmönnum og Sjálfstæðisflokkurinn fjórum ef
gengið yrði til kosninga nú. Stjórnarandstöðuflokk-
arnir myndu að sama skapi styrkja sig mjög í sessi
ef kosið yrði á næstunni, Framsóknarflokkur og
Alþýðubandalag mest en Kvennalistinn minna.
Þessar niðurstöður koma fæstum á óvart og segja
má að ríkisstjórnin og þeir flokkar sem hana mynda
hafi uppskorið svo sem þeir sáðu.
í þessu sambandi er ekki úr vegi að minna á að
DV hefur stundum mælst til þess, eftir að hafa birt
niðurstöður skoðanakönnunar sem sýna takmark-
aðar vinsældir starfandi ríkisstjórnar, að viðkom-
andi ríkisstjórn segi af sér þar sem hún njóti ekki
lengur trausts kjósenda sinna. Slík tilmæli voru sett
fram í forystugreinum DV oftar en einu sinni á síð-
asta kjörtímabili en hafa einhverra hluta vegna ekki
litið dagsins ljós í ár. Það er í sjálfu sér ánægjulegt
því á það hefur verið bent, m.a. í Degi, að tilmæli um
að ríkisstjórn segi af sér vegna slæmrar útkomu í
skoðanakönnunum eru fráleit. Skoðanakannanir
eru langt frá því að vera algildur mælikvarði, hvort
sem verið er að kanna vinsældir stjórnmálaflokka
og ríkisstjórnar ellegar annað. Þær gefa í mesta lagi
nokkra hugmynd um hvert straumurinn liggur
hverju sinni.
Eina raunhæfa og marktæka mælingin á fylgi
stjórnmálaflokka og ríkisstjórnar fæst þegar talið er
upp úr kjörkössunum að loknum kosningum. Þjóðin
þarf því að bíða í tæp fjögur ár áður en ljóst verður
hversu vinsæl eða óvinsæl núverandi ríkisstjórn
raunverulega er, þ.e.a.s. ef hún nær að sitja út kjör-
tímabilið. Á þeim tíma getur margt breyst og ríkis-
stjórn Davíðs Oddssonar ýmist treyst sig í sessi eða
aukið óvinsældir sínar. Þó er víst að ef ríkisstjórnin
heldur fast við þá stefnu sem hún hefur þegar
markað í efnahags- og atvinnumálum, munu vin-
sældir hennar dvína dag frá degi þar til hún að lok-
um hlýtur dóm sem versta og óvinsælasta ríkis-
stjórn íslandssögunnar. BB.
Hið íslenska hettumávavina-
félag var stofnað á Akureyri
um helgina. Að þessu félagi
standa fuglaskoðarar og er
Jón Magnússon á Akureyrj
fyrsti forseti félagsins. í
stofnskrá þessa félagsskapar
segir að tilgangur með félags-
stofnuninni sé að sameina vini
hettumávsins með því m.a. að
halda árshátíð eigi sjaldnar en
tvisvar á ári, að láta ráma rödd
hettumávsins ekki fara í taug-
arnar á sér, að stuðla að
útbreiðslu og fjölgun hettu-
mávs hérlendis, íslenskum
landslýð til nytja og heilla svo
og erlendum túristum til
hjálpar. Þó þessi félagsstofnun
sé til gamans gerð þá segir Jón
Magnússon að þó búi nokkur
alvara að baki.
Svör viö árásum
á hettumávinn
„Jú, þetta eru svör við árásum á
þessa einu tegund sem alltaf eiga
sér stað. Mest eru þessar árásir
bull út í loftið því þegar gengið er
eftir því við fólk hvað hettu-
mávurinn hafi gert því þá vefst
mönnum yfirleitt tunga um fót,
Fuglaskoðarar stofna
vinafélag hettumávsins
- „bæði gaman og alvara,“ segir Jón Magnússon
eins og maðurinn sagði. Menn
segja að hettumávurinn sé fljúg-
andi rotta en hvað hefur fuglinn
gert þeim? Ekki neitt. Ástæðan
fyrir þessum árásum er fyrst og
fremst röddin í hettumávinum.
Ef hettumávur sæti á mæninum á
húsum og syngi eins og þröstur
þá væri viðhorfið allt annað. Fólk
kvartar til dæmis ekki undan dúf-
unum,“ segir Jón.
Umræðan um hettumávinn
hefur verið mikil á Akureyri síð-
ustu árin og í þeirri umræðu hef-
ur oft verið nefnt að halda verði
þessum stofni niðri vegna þess að
fuglinn geti verið salmonelluberi.
Jón segir að þetta atriði hafi
aldrei sannast á fuglinn. „En hins
vegar hefur fundist salmonella í
kríunni en það ræðst enginn á
hana. Auðvitað hefur salmonellan
fundist í mávum, sérstaklega þar
sem menn hafa hent frá sér úr-
gangi en þá er við mennina sjálfa
að sakast.“
Bendir fátt til að
fuglinum hafí fjölgað
Jón segir að umræðan um hettu-
mávinn á Akureyri hafi fyrst og
fremst farið fram seinni hluta
júlímánaðar og í ágúst. Ár hvert
sé talað um óvenjumikla fjölgun
en einmitt á þessum tíma séu
ungar að komast á legg og því
verði fólk meira vart við fuglinn
en annars. „Ég skal ekki um það
segja hvort hettumávastofninn
hefur stækkað en sem stendur
bendir ekkert til þess. Fyrir
tveimur árum fórum við að skoða
varpbyggðir hettumáva og þá
fundum við út að fuglinn var
horfinn af nokkrum stöðum
þannig að ekki fjölgar honum
þar. Við vitum líka um nýjar
varpbyggðir sem koma upp og
því er ljóst að fuglinn færir sig til,
líkt og krían. Þó fuglinum fjölgi á
einum staðnum þá fækkar honum
að sama skapi á öðrum. Náttúran
sér því um sig en að fara af stað
með eitrun gegn mávinum er út í
loftið því hugsanlega má hafa
áhrif á stofnstærðina með því að
takmarka æti fyrir fuglinn en það
verður aldrei réttlætt að eitra fyr-
ir einni fuglategund umfram
aðra. Þá kemur það bara annars
staðar niður,“ segir Jón.
Þrösturinn flýr garðana
í þessu sambandi bendir hann
einnig á að á síðustu árum hafi æ
minna orðið vart við skógarþresti
á Akureyri og ástæða þess sé sú
að fuglinn hafi flúið bæinn eftir
að úðun í húsagörðum varð jafn
algeng og raun ber vitni. „Ég er
því viss um að í jafn gróðursælum
bæ og Akureyri væri miklu meira
um þresti ef ekki væri úðað svona
mikið.“
Stofnskrá hins íslenska hettu-
mávavinafélags er löng og ítar-
leg. Meðal þess sem getið er með
tilgangi félagsins er að „stuðla að
því að halda fósturjörð vorri
hreinni sem mey með því að láta
hettumávinn hirða upp eftir okk-
ur matarafganga í garðveislum, á
útivistarsvæðum, íþróttavöllum
og öðrum þeim stöðum, þar sem
við náum ekki að troða í andlitið
á okkur öllum þeim mat sem við
höfum fest hendur á hverju sinni,
og nennum því ekki að þrífa upp
eftir okkur það sem til spillis
fer,“ eins og segir í stofnskránni.
Og fleira er tínt til. „Að halda
ormum og hinum ýmsu skorkvik-
indum, sem alltaf skríða á fólk
sem er í sólbaði, í skefjum með
því að lofa hettumávum að éta
þessar dýrategundir að vild úr
húsagörðum, enda eru þá aðrir
fuglar s.s. þrestir, maríuerlur,
sólskríkjur, steindeplar, lóur
o.fl. fuglar sem nærast á skordýr-
um þessum, flúnir úr þéttbýlinu,
ellegar dauðir sökum eiturúðun-
ar í görðum og víðar.
Að rækta vinskap við hettu-
máva alls staðar að úr heiminum,
jafnt úr heimabyggð, öðrum
hreppum sem og öðrum löndum,
enda hettumávurinn sérlega vina-
legur fugl í alla staði þrátt fyrir að
Skaparanum hafi mistekist með
rödd þessa annars fallega fugls. -
En hver er fullkominn?
„Þetta er framtak til að vekja
menn aðeins til umhugsunar urn
hvað er rétt og hvað ekki og
hvort við megum ekki líta í eigin
barm gagnvart náttúrunni,“ sagði
Jón.
Hið íslenska hettumávavina-
félag er félagsskapur fugla-
skoðara fyrst og fremst. Þetta
tómstundagaman segir Jón að sé
tímafrekt en jafnframt mjög
skemmtilegt. Fuglaskoðarar
veiða fugla á öllum tímum árs til
merkinga auk þess að fylgjast
með fuglalífinu sér til ánægju. En
hvaða tilgangi þjóna merkingarn-
ar?
„Þetta er gert til að fá upplýs-
ingar um aldur, stofnstærðir,
ferðalög fuglanna og að safna
almennri vitneskju um þá. Við
erum að endurheimta þá víða að
úr heiminum og getum því kort-
lagt ferðir þeirra.“
Jón segist merkja fugla á
Akureyri en einnig fer hann í
merkingaferðir austur á Sléttu til
að merkja vaðfugl. En hvernig er
að farið við að ná fuglunum til
merkinga?
„Við notum alls kyns aðferðir
við þetta, notum ýmist lítil net
eða hlaupum ungana uppi.
Stundum kemur fyrir að við
göngum að fuglinum á hreiðrum.
Þetta er ekki ýkja flókið,“ segir
Jón.
Jón segir að stærstur hluti frí-
tímans fari í þetta tómstunda-
gaman og sem dæmi má nefna að
meðan landsmenn eltust við úti-
hátíðir og tjaldferðir um verslun-
armannahelgina fór Jón í merk-
ingar á álftum og merkti þá helgi
um 130 fugla. Yfir vetrartímann
er birtutíminn stuttur til að sinna
áhugamálinu og því segir Jón að
matartímarnir séu gjarnan notað-
ir en á þessum árstíma veiðir
hann snjótittlinga á svölunum
heima hjá sér. Að jafnaði segist
hann veiða um 500 snjótittlinga
með þessu móti yfir veturinn en
margir fuglaskoðarar veiði drjúg-
um meira á þennan hátt.
Grundvallaratriði í fuglaskoð-
un og merkingum segir Jón vera
námkvæmni í öllum skráningum.
Færa þurfi til bókar tegund fulga,
merkingatíma, stað og stund.
Hann segir að ekki þurfi mikinn
útbúnað til að sinna þessu tóm-
stundagamni, utan góðar fugla-
bækur og skoðunarkíki. JÓH