Dagur - 20.10.1992, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Þriðjudagur 20. október 1992
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. 1200Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMNETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON (íþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON,
ÓLI G. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SIGRÍÐUR ÞORGRÍMSDÓTTIR (Sauöárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25689
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Samstaðaumaðhafavit
íyrir ríkisstjórninni
Svo virðist sem almenn samstaða sé að skap-
ast um það í þjóðfélaginu að grípa til víðtækra
ráðstafana til bjargar atvinnulífinu. Forystu-
menn verkalýðshreyfingar og samtaka vinnu-
veitenda hafa lagst á eitt um að móta og
leggja fram hugmyndir um hvernig lækka
megi kostnað atvinnulífsins og afstýra þar
með fyrirsjáanlegu hruni þess á næstu mán-
uðum. Það vekur athygli að aðilar vinnu-
markaðarins hafna alfarið þeim aðferðum
sem ríkisstjórnin vill beita til björgunar
atvinnulífinu. Hugmyndir þeirra ganga í allt
aðra átt. Vinnuveitendur jafnt sem launþegar
hafa einfaldlega fengið sig fullsadda af
aðgerða- og úrræðaleysi ríkisstjórnarinnar í
efnahags- og atvinnumálum. Þeir vilja freista
þess að grípa í taumana áður en í algert óefni
er komið.
Margt bendir til þess að almenn samstaða
sé að skapast í þjóðfélaginu um þær aðgerðir
sem aðilar vinnumarkaðarins vilja grípa til í
efnahags- og atvinnumálum landsmanna.
Stjórnmálamenn úr öllum flokkum hafa lokið
lofsorði á tillögurnar svo og forsvarsmenn
margra sveitarfélaga. Það er óneitanlega
góðs viti þegar vinnuveitendur og launþegar
ná samstöðu um víðtækar efnahagsaðgerðir,
sem síðan fá hljómgrunn í öllum stjórnmála-
flokkum. Slíkt hefur gerst áður og árangurinn
hefur ekki látið á sér standa. í því sambandi
nægir að minna á svonefnda þjóðarsátt um
kjaramál, sem lagði grunninn að því að upp-
ræta verðbólguna. Þáverandi ríkisstjórn átti
fulla aðild að þeirri sáttargerð og stuðlaði að
því með öllum tiltækum ráðum að hún næðist.
Núverandi ríkisstjórn stuðlaði hins vegar á
engan hátt að því samstarfi sem nú hefur tek-
ist milli vinnuveitenda og verkalýðshreyfing-
ar. Forsætisráðherra brást meira að segja
ókvæða við er hann frétti af því fyrst. Það seg-
ir sína sögu um stöðu ríkisstjórnar hans.
Núverandi ríkisstjórn kýs að horfa fram hjá
þeirri neyð sem smám saman hefur skapast í
atvinnulífinu. í fjárlagafrumvarpi ríkisstjórn-
arinnar kemur fram að hún hyggst hækka
kostnað atvinnulífsins í stað þess að lækka
hann. Á sama tíma hyggst hún viðhalda of
háu gengi íslensku krónunnar og reka ríkis-
sjóð með bullandi halla. Þetta er meira en
vinnuveitendur og launþegar geta þolað.
Þess vegna sjá þeir sig tilneydda að hafa vit
fyrir ríkisstjórninni. BB.
ísland og Evrópubandalagið 2:
Samkennd og sundrung í Evrópu
Það eru ekki mörg þjóðríki í
Evrópu, í þeirri merkingu sem
hugtakið hefur fyrir okkur. Við
erum ein þjóð, þótt við tökumst á
um hagsmuni landshluta og telj-
um öll möguleg og ómöguleg öfl
vera að kljúfa þjóðina. Landa-
mæri íslands eru óumdeild og
engum til ama eða vandræða. En
svo er ekki, eða hefur ekki verið
um Evrópu.
Þjóðmenning og ríki
Undantekningarlítið hafa landa-
mæri Evrópulanda verið dregin
með stríði og blóði þvert á þjóð-
menningu og sameiginleg verð-
mæti. I Aosta-dalnum í ítölsku
Ölpunum tala menn frönsku. í
bókaskápnum mínum eru ljóða-
bækur ortar af frönskumælandi
skáldum sem eru ítalskir ríkis-
borgarar. Á Korsíku, sem er
franskt yfirráðasvæði, tala menn
ítalska mállýsku. Á síðastliðnum
200 árum hafa Frakkar og Þjóð-
verjar barist fjórum sinnum um
yfirráð yfir Alsace, Þjóðverjar til
að rétta hlut þýskumælandi fólks,
Frakkar til varnar Frökkum. Á
Norður-Spáni og í Suður-Frakk-
landi eru Baskar, ókyrrir mjög
sunnan landamæranna. Á Spáni
eru enn margir afkomendur Araba
og Gyðinga. Þrátt fyrir skipu-
lagðar ofsóknir á hendur þeim
um aldaraðir. í ítölsku Ölpunum
er fólk, sem telur sig vera Áustur-
ríkismenn. í Tékkóslóvakíu voru
fjölmennar byggðir Súdeta-Þjóð-
verja fyrir stríð. í Litháen eru
Pólverjar. í Rúmeníu eru Ung-
verjar. Upptalningin er endalaus.
Sérhvert þjóðarbrot getur orðið
uppspretta átaka.
Harmleikur Júgóslavíu er eins
og smækkuð mynd af þeim harm-
leik, sem vofir yfir Evrópu, ef
andstæður skerpast og menn
sofna á verðinum. Fjölbreytileiki
Evrópu er í senn styrkur hennar
og meinsemd.
Draumur um
samstarfsvettvang
Fyrstu drögin að þeim hugmynd-
um, sem Evrópubandalagið er
reist á, komu fram strax eftir
heimsstyrjöldina síðari. Þessar
hugmyndir byggðust á því að
Tómas Ingi Olrich.
koma á samstarfsvettvangi þjóða
Evrópu á sviði viðskipta. Til þess
þurfti að opna landamærin. Til-
gangurinn var sá að leggja
áherslu á sameiginleg málefni
ríkjanna, að tengja hagsmuni
þeirra saman með auknum við-
skiptum, og draga úr þjóðernis-
togstreitu með því að auðvelda
ekki aðeins vöruviðskipti heldur
og mannleg viðskipti.
Minnkandi spenna
Ef litið er yfir um fjörutíu ára
sögu þessa samstarfs er augljóst
að draumurinn hefur orðið að
veruleika. Mjög hefur dregið úr
þjóðernisdeilum innan Evrópu-
bandalagsríkjanna, þótt margar
meinsemdir séu þar enn á lífi.
Bandalagið hefur skapað vett-
vang aukinna viðskipta og eflt
efnahagslíf aðildarríkjanna, þeg-
ar á heildina er litið. Með starf-
semi sinni hefur bandalagið skap-
að mjög traustan grundvöll fyrir
friðsamlegri samvinnu þeirra
ríkja sem að því standa.
Sú fullyrðing að grundvöllur
samstarfsins í Evrópubandalag-
inu sé ekki traustur er því fjarri
öllu lagi. Ég hef kynnst stjórn-
málamönnum í löndum Evrópu-
bandalagsins, sem eru óánægðir
með störf Evrópuþingsins, gagn-
rýna vald framkvæmdastjórnar
bandalagsins og kvarta undan
skrifræði bandalagsins. Aðfinnsl-
ur þeirra hafa aldrei beinst að
sjálfum grundvelli samstarfsins.
Upplausn í austri
Við hrun Sovétríkjanna, hefur
hins vegar opnast innsýn í þá
upplausn sem lögregluríki sósíal-
ismans sat sem fastast á og hélt í
skefjum með ofbeldi. Stjórn-
málamenn í Mið- og Austur-
Evrópu gera sér vel grein fyrir
því að hin forna meinsemd
Evrópu, sem er að verki í Júgó-
slavíu, getur losnað úr læðingi
víðar. Af því stafar áhugi þeirra á
samvinnu við vestræn lýðræðis-
ríki, ekki aðeins á sviði varnar-
samtaka eins og NATO, heldur
beinast sjónir þeirra einnig að
Evrópubandalaginu. Það hefur
ekki farið fram hjá mönnum í
Mið- og Austur-Evrópu að
Evrópubandalagið var reist öðru
fremur til að efla frið.
Traustur grundvöllur
Bandalagið er að þessu leyti reist
á mjög traustum grunni. Það
veikir ekki á nokkurn hátt grunn
bandalagsins, þótt innan þess séu
mjög skiptar skoðanir um það
hvert það skuli þróast. Þótt
bandalaginu sé legið á hálsi fyrir
að hafa dregið úr lýðræði og eflt
skrifræði, er það engu að síður
bandalag lýðræðisþjóða. Innan
þess takast á straumar og stefnur
að hætti lýðræðisins. Maastricht
er einn af þessum umdeildu
straumum.
Þegar við nálgumst Evrópu-
bandalagið með víðtækum við-
skiptasamningi, samninginum
um Evrópska efnahagssvæðið,
skiptir máli að grundvöllur
bandalagsins er traustur og
varanlegur. Hins vegar er einnig
ástæða til að líta á stefnur og
strauma innan Evrópubandalags-
ins og skoða í næstu grein hvort
og á hvern hátt þeir snerta okkur.
8.10. 1992,
Tómas Ingi Olrich.
Höfundur er alþingismaöur fyrir Sjálf-
stæðisflokkinn í Norðurlandskjördæmi
eystra.
Jazzað á Hvammstanga
- með Hljómsveit Tómasar R. Einarssonar
Miðvikudagskvöldið 21. októ-
ber kl. 21.00 mun Septett
Tómasar R. Einarssonar flytja
ný og gömul lög eftir hljóm-
sveitarstjórann að Hótel
Vertshúsi Hvammstanga. Tón-
leikarnir eru haldnir að til-
stuðlan Tónlistarfélags Vestur-
Húnvetninga.
Septett Tómasar R. Einarsson-
ar kom fyrst fram á Hótel Sögu á
RúRek djasshátíðinni sl. vor og
þá með gestunum Rúnari Georgs-
syni og Viðari Alfreðssyni.
Hljómsveitinni var afbragðsvel
tekið og ekki síst vöktu yngstu
meðlimir hennar, saxófónleikar-
arnir Úlfur Eldjárn og Óskar
Guðjónsson, athygli fyrir þrosk-
aðan leik. Þriðji blásarinn,
trompetleikarinn Búi Petersen og
píanóleikarinn Magnús Jóhan-
sen, koma frá Færeyjum, en þeir
félagar hafa stundað tónlistar-
nám hérlendis undanfarin ár.
Gítarleikarinn, Eðvarð Lárus-
son, hefur leikið með ýmsum
hljómsveitum, nú síðast með
blússveitinni Vinum Dóra, og
hefur á síðustu árum skipað sér í
hóp bestu gítarleikara landsins.
Trommuleikarinn Einar Valur
Scheving spilar jöfnum höndum
djass og rokk, en hann hefur
þrátt fyrir ungan aldur mikla
reynslu að baki og hefur leikið
með ýmsum þekktum djass-
mönnum, s.s. Bandaríkja-
mönnunum Frank Laey og Paul
Veeden. Tómas R. Einarsson
hefur verið áberandi í íslensku
Vináttufélag íslands og Kúbu
(VÍK) stendur fyrir þriggja vikna
Kúbuferð í desember nk. í sam-
vinnu við Kúbuvini á hinum
Norðurlöndunum.
Þessar ferðir hafa verið farnar
árlega um langt skeið og notið
mikilla vinsælda. Lagt verður af
stað upp úr miðjum desember. Á
þessum árstíma er veðrið á Kúbu
eins og best gerist á sumrin hjá
djasslífi undanfarinn áratug jafnt
sem kontrabassaleikari og laga-
smiður. Tómas hefur gefið út
plöturnar „Þessi ófétis djazz“,
„Hinsegin blús“, „Nýr tónn“ og
„íslandsför“. Hann hefur spilað
méð ótöldum erlendum gestum
og komið fram á djasshátíðum
víða erlendis. Húnvetningar eru
hvattir til að mæta í Hótel Verts-
hús á Hvammstanga á miðviku-
dagskvöldið þar sem blúsinn og
sveiflan mun sitja í fyrirrúmi. ój
okkur. Ferðin er skipulögð þann-
ig að u.þ.b. þriðjungur tímans fer
í vinnu (byggingar- eða landbún-
aðarvinnu), þriðjungur í frí og
þriðjungur í skipulagða kynningu
af ýmsu tagi.
Allar nánari upplýsingar um
ferðina fást hjá Vináttufélagi
fslands og Kúbu, pósthólf 318,
,121 Reykjavík.
Vináttuferð til Kúbu