Dagur - 01.04.1993, Page 4

4 - DAGUR - Fimmtudagur 1. apríl 1993
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREVRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. 1200ÁMÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGIV. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON (íþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavíkvs. 96-41585, fax 96-42285),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON,
ÓLIG. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SIGRÍÐUR ÞORGRÍMSDÓTTIR (Sauöárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON^ ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Er nítjánfaldur verka-
maður verður launanna?
Eitt meginákvæði stjórnarskrár íslenska lýð-
veldisins er að allir landsmenn skuli vera jafn-
ir að lögum. Ljóst er að þetta ákvæði er þver-
brotið, því sumir eru óneitanlega „jafnari en
aðrir“, eins og það er orðað í einni merkustu
dæmisögu heimsbókmenntanna. Hið hróp-
lega misrétti, sem viðgengst í íslensku sam-
félagi, kemur hvergi skýrar fram en í lögum
og reglum um lífeyrisréttindi fólks. Æðstu
embættismenn þjóðarinnar og helstu stór-
forstjórar hafa komið ár sinni svo vel fyrir
borð í þeim efnum að furðu sætir. Lög og regl-
ur mæla ekki aðeins svo fyrir að þeir ávinni
sér margfaldan lífeyrisrétt á við „almúgann",
heldur jafnframt að það taki þá einungis
hluta úr venjulegri starfsævi að ávinna sér
þennan rétt!
Verkafólk, sem hefur greitt í sjóði innan
Sambands almennra lífeyrissjóða alla ævi, fær
20-30 þúsund krónur í lífeyrisgreiðslur á mán-
uði, þegar það sest í helgan stein. Þeir sem
hafa greitt í sjóði hjá Landssambandi lífeyris-
sjóða geta hæst fengið 30-40 þúsund krónur á
mánuði. Opinberir starfsmenn geta á hinn
bóginn fengið allt að 70 prósentum af launum
sínum í lífeyri og geta greiðslur til þeirra því
orðið margfaldar á við lífeyrisgreiðslur til
verkafólks. Misréttið eykst síðan stig af stigi
eftir því sem ofar dregur í launastiganum.
Alþingismaður, sem verið hefur ráðherra í
nokkur ár, getur fengið tæp 200 þúsund krón-
ur á mánuði í lífeyri. Það tekur alþingismann-
inn einungis 25 ár að ná fullum lífeyrisréttind-
um en verkamanninn á hinn bóginn heila
starfsævi. Þrátt fyrir þetta eru alþingismenn
og ráðherrar einungis hálfdrættingar á við
bankastjóra Seðlabanka og Landsbanka.
Bankastjórarnir geta hlotið allt að 400-500
þúsundum króna í lífeyrisgreiðslur á mánuði,
svo framarlega sem þeir gegna starfinu í 15-
16 ár, sem er um þriðjungur algengrar starfs-
ævi! Bankastjórinn getur, með öðrum orðum,
hlotið nítjánfaldan lífeyri verkamannsins, eft-
ir að hafa áunnið sér lífeyrisréttindi á öðrum
vettvangi í 20-25 ár! Sömu sögu er að segja af
forstjórum nokkurra stórra fyrirtækja, sem
samið hafa um hliðstæð lífeyrisréttindi og
bankastjórar eða alþingismenn.
Þetta hróplega misrétti lífeyrisgreiðslna er
eflaust spegilmynd þess misréttis sem við
lýði er í samfélaginu. Ef almenningur treystir
sér til að svara því játandi að bankastjórinn
verðskuldi nítjánfaldan lífeyri á við verka-
manninn á ævikvöldinu, er núgildandi kerfi
eflaust gott og gilt - og sanngjarnt. Ef ekki, er
breytinga þörf. Hið fullkomna réttlæti og jafn-
rétti er auðvitað fólgið í því að allir njóti sömu
lífeyrisgreiðslna í ellinni. Nógu mikið er fólki
mismunað samt, í launum og ýmsum fríðind-
um, fram til þess tíma. BB.
Þorsteinn Pálsson, dómsmálaráðherra, var fyrsti viðskiptavinur Víkingalottósins.
Allir sem ánægju hafa af þátttöku
í lottói 5/38 fagna tilkomu hins
nvja norræna Víkingalottós
„Allir sem ánægju hafa af þátt-
töku í Lottói 5/38 á laugardög-
um hljóta að fagna tilkomu
hins nýja norræna Víkinga-
lottós. A miðvikudagskvöldum
er dregið úr sameiginlegum
risapotti í beinni norrænni
sjónvarpsútsendingu. Víkinga-
lottóið gefur 23 milljónum
manna á íslandi, í Danmörku,
Finnlandi, Noregi og Svíþjóð
tækifæri til að taka samtímis
þátt í leiknum og miðvikudag-
inn 17. mars var í fyrsta sinn í
sögunni sem íbúar margra
landa sameinuðust í vikulegum
lottóleik. Það má í raun segja
að um hálfgerða landskeppni
sé að ræða í hvert sinn sem
dregið verður í Víkingalottó-
inu,“ segir talsmaður íslenskrar
Getspár í Reykjavík.
Samkvæmt útreikningum frá
dönsku fyrirtæki, sem stjórnar
Víkingalottóinu, var þátttakan í
fyrsta útdrætti lottósins mest á
íslandi. Keyptar voru 1,1 röð á
hvern íbúa hér á landi, en Norð-
menn voru skammt undan með
1,07 raðir á íbúa, Finnar 0,94,
Danir 0,78 og Svíar 0,28 á íbúa.
Framkvæmdaaðilar íslenskir
fengu ekki athugasemdir frá
stjórn lottósins vegna fyrsta
útdráttarins, en einhverjar
athugasemdir voru gerðar við
afgreiðslufyrirkomulag í öðrum
löndum.
Sem kunnugt er var einn ís-
lendingur meðal þriggja af jafn
mörgum þjóðernum er hlaut
stóra vinninginn, rúmar 12 millj-
ónir króna, í fyrstu umferð Vík-
ingalottós. íslenski vinningshaf-
inn er ungur fjölskyldufaðir, sem
hefur verið að reyna að koma
þaki yfir sig og fjölskylduna og
því hafnaði vinningurinn þar sem
mikil þörf var á honum.
íslensk getspá
Síðastliðin 10 ár hafa skuldir
heimila á íslandi vaxið með ógn-
arhraða. Erfiðleikar eru víða og
atvinnuleysið aldrei meira en nú.
Margir tengja mikla þátttöku í
Lottóleikjum versnandi afkomu
heimilanna. Menn veðja á stóra
vinninginn. Ekki skal hér dæmt
um slíkt, en staðreyndin er sú að
áhugi íslendinga á talnaleikjum
er mikill þar sem von er ágóða.
íslensk getspá er rekstraraðili
Lottós 5/38 og Víkingalottós á
íslandi. Fyrirtækið var stofnað
1986 og er orðið eitt af stærstu
fyrirtækjum landsins. Eigendur
þess eru íþróttasamband íslands,
Öryrkjabandalag íslands og Ung-
mennafélag íslands og rennur
ágóðinn til eflingar starfsemi
þeirra. Kannanir sýna að 85%
íslendinga hafa einhvern tíma
tekið þátt í lottói, þar af er stór
hópur sem tekur þátt í hverri
viku. íslendingar eru liðlega 260
þúsund en eru þó 7. söluhæsti
aðili lottós í Evrópu ásamt írum
miðað við íbúatölu. íslenskir
vinningshafar eru orðnir vel á
þriðju milljón, þar af eru lottó-
milljónamæringarnir orðnir fleiri
en 500.
Fyrstir að beintengja
sölukerfíð
íslensk Getspá var fyrsta fyrir-
tækið í Evrópu, sem beinlínu-
tengdi tölvuvætt sölukerfi fyrir
lottó. Tölvukerfið er mjög full-
komið og er líklega stærsta
einkatölvukerfi á íslandi með 182
beintengdar útstöðvar (lottó-
kassa) við stóra móðurtölvu í
Reykjavík. Allar upplýsingar frá
sölustöðunum berast á innan við
5 sekúndum til móðurtölvunnar,
óháð því hvar á landinu miðinn
er keyptur. Mikil eftirspurn er
eftir sölukössum og eru liðlega
300 aðilar á biðlista. íslensk
getspá hefur ávallt viðhaldið eins
miklu öryggi og kostur er í öllu
sem tengist starfseminni. í þeim
tilgangi var meðal annars sett
upp díselknúin vararafstöð til að
tryggja tölvubúnaðinum nægilega
orku þegar truflanir verða í
dreifikerfinu.
Af hverju tvö lottó í 260
þúsund manna þjóðfélagi?
Talsmaður fslenskrar Getspár
segir að í kjölfar opnari við-
skiptahátta í Evrópu sé búist við
mikilli samkeppni á þessu sviði
frá hinum stóru þjóðum utan
Norðurlandanna, þar sem lottó
er víða geysilega vinsæll leikur.
Eftir því sem markaðirnir stækka
hækka vinningsupphæðirnar.
„Vikingalottó er því tilraun í
Norðurlandasamstarfi til að
mæta aukinni samkeppni að utan
og tryggja að fjármagnið haldist í
hverju landi fyrir sig en flytjist
ekki úr landi.“
Útdráttur um gervihnött
í upplýsingum frá íslenskri
Getspá kemur fram að fyrsta árið
fer útdráttur fram í Noregi og er
hann sýndur á báðum sjónvarps-
stöðvum hér á landi kl. 19,50 á
miðvikudagskvöldum. Söluköss-
um Víkingalottósins er lokað kl.
16.00. Verð fyrir hverja röð er 20
krónur á íslandi. Fyrsti vinnings-
flokkur er 6 réttar tölur, annar
vinningsflokkur 5 réttar tölur + 1
af 3 bónustölum, þriðji vinnings-
flokkur 5 réttar tölur, fjórði vinn-
ingur 4 réttar tölur og fimmti
vinningsflokkur 3 réttar tölur + 1
af 3 bónustölum. Vinningar
skiptast jafnt milli vinningshafa í
hverjum flokki.
Aðeins fyrsti vinningur er sam-
eiginlegur í öllum fimm löndun-
um. Hvert hinna norrænu lottó-
fyrirtækja greiðir sem svarar 0,03
ekum (ca. 12%) af hverri seldri
röð í heimalandi sínu í sameigin-
legan sjóð fyrir fyrsta vinning.
Aðrir vinningsflokkar fara eftir
þátttöku í hverju landi og því eru
vinningsupphæðir breytilegar í
samræmi við sölu.
Þrefaldur pottur í 5/38
lottói gekk út
Laugardaginn 20. mars sl. var
potturinn þrefaldur í Lottó 5/38.
Ung hjón í Reykjavík reyndust
með allar tölur réttar og fengu því
tæpar 11,7 milljónir greiddar út
sl. mánudag. „Hér var um að
ræða ungt fólk sem það er fékk
vinninginn í Víkingalottóinu og
það er gott til þess að vita að
lottóleikurinn hefur hjálpað
mörgum manninum á íslandi að
koma undir sig fótum í ört harðn-
andi heimi,“ sagði talsmaður
íslenskrar Getspár. ój
Spilagos-
amir
Kjallarinn og Sjallinn í samvinnu
við Genus í Kringlunni verða
næstu fimmtudagskvöld með
spilakvöld sem heita „Spilagos-
arnir ’93 - leikjakeppni fyrirtækj-
anna“ þar sem fyrirtæki spreyta
sig á ýmsum leikjum. Keppnin
verður fjórþætt þar sem byrjað
verður á spurningaleiknum Trivi-
al Persuit. Þá verður einnig keppt
í Pictionary og Actionary og
Twister. Keppninni verður þann-
ig háttað að eitt lið kemst í
undanúrslit á hverju fimmtudags-
kvöldi og lýkur svo keppninni
með úrslitakvöldi í maí.
(Fréttatilkynning)