Dagur - 15.10.1993, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Föstudagur 15. október 1993
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. M. VSK. 1400 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERD M. VSK. KR. 125
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON (íþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585, fax 96-42285),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SIGRÍÐUR ÞORGRÍMSDÓTTIR (Sauðárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
UÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RIKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMK'VÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Sumir eru jafnari
en aðrir
Jafnaðarhyggjan er sterk í okkur íslendingum. Við er-
um fámenn þjóð, lítil fjölskylda á sögufrægri eyju í
Atlantshafi og við viljum að þegnarnir búi við sem
jöfnust kjör. Þó hafa sumir ávallt verið jafnari en aðrir
og vissulega er ekki óréttmætt að menn uppskeri
eins og þeir sá. Þegar árferði er erfitt og uppskeru-
brestur bitnar á almenningi er hins vegar með öllu
ótækt og siðlaust að útvaldir menn dragi til sín korn
af minnkandi forða þegnanna til að halda sínum
birgðum óskertum.
Á þrengingartímum verða allir að leggja sitt af
mörkum til að vinna þjóðina út úr vandanum. Viðlíka
orð höfum við oft heyrt hrjóta af vörum ráðamanna
en þessi söngur jafnaðar og samkenndar verður alltaf
rammfalskur þegar ráðherrar, embættismenn og for-
stjórar halda áfram að velta sér upp úr fríðindum og
hlunnindum á kostnað almennings. í þessu sambandi
nægir að tala um launakjör hæstaréttardómara, bíla-
fríðindi Seðlabankastjóra og biðlaun ráðherra og ann-
arra toppa í þjóðfélaginu. Það vekur ekki síst athygli
að annálaðir „jafnaðarmenn" verða skyndilega mun
jafnari en almenningur þegar þeir setjast í ráðherra-
eða bankastjórastóla. Sultarólarsöngur þessara
manna verður aldrei trúverðugur.
Fjölmiðlar hafa brugðist rétt við með því að fjalla ít
arlega um taktlaus fríðindi forréttindahópanna og er
vonandi að þeir haldi áfram á sömu braut. Spillingin
verður aldrei upprætt nema hún sé gerð opinber.
Skattborgararnir eiga fullan rétt á því að vita hvernig
peningum þeirra er varið. Þjóðin á heimtingu á því að
forréttindahópar bruðli ekki með almannafé.
Því miður virðast þessar umræður um siðlaus fríð-
indi og bruðl aðeins vera loftbólur sem fjölmiðlar
blása upp með vissu millibili og síðan springa þær og
gagnrýnin fjarar út. Þjóðin á langt í land með að til-
einka sér raunverulega jafnaðarhyggju. Þeir sem
krækja í feita bita vilja ekki sleppa þeim. Einstak-
lingshyggjan brýnir menn til að ota sínum tota og
kerfið leggur blessun sína yfir siðleysið. Forréttinda-
hópar skýla sér bak við lög, en það er ekki bara kerfið
sem er rotið heldur einstaklingarnir líka. Siðferðisvit-
und þeirra er æði bágborin.
Það er engum vafa undirorpið að íslendingar sóa
miklum fjármunum í uppsprengd laun fyrirmanna og
alls kyns hlunnindi, vinargreiða og fjáraustur úr opin-
berum sjóðum. Meðan almenningur tekur á sig aukn-
ar byrðar og lepur dauðann úr skel halda fyrirmenn-
irnir áfram að stíga dans kringum gullkálfinn í must-
eri Mammons. Launamisréttið eykst frekar en hitt og
þessi gegndarlausa sóun er plága í flestum stöndug-
ari ríkjum heims, eða hvaða vitglóra er í því að for-
stjórar, kvikmyndastjörnur, íþróttahetjur og poppgoð
í hinum stóra heimi hali inn laun sem nema hundruð
milljónum og allt upp í nokkra milljarða íslenskra
króna á ári? Hverslags siðblinda er þetta? Hvaðan
koma þessir peningar? Hver er að tala um fátækt?
Þótt launakjör á íslandi snúist ekki um svona stjarn-
fræðilegar tölur eru grunnþættir misréttisins af sama
meiði og auðhyggjan löngu búin að gera okkur að öp-
um. SS
Lifandi lömbin
Á baksíðu Dags þann 30. september
síðastliðinn var fyrirferðarmikil frétt
um lifandi lömb Kára Þorgrimsson-
ar í Garði í Mývatnssveit. Þar vai'
Kári bóndi heldur að væla undan
þeini stöðu sem hann nú er í: eini
sauöfjárbóndimi í landinu sem fjöl-
miðlum hefur fundist ástæóa til aó
fjalla um; eins konar gælufrcttaefni
sjónvaipsstöðvanna og stóni dag-
blaðanna og efni í leiðara þeiira.
Mafíósar í bændastétt
Þessi umfjöllun virðist hafa stigið
Kára bónda allnokkuð til höfuös og
finnst honum nú sem hami geti farið
að segja öllum öðrum bændum í
landinu til. Sérlega þeirn sem hami
kallar stórbændur, þeir cni mafíósar
ásamt bændaforystumii, að honum
finnst.
Nú vill svo einkennilega til aó
aðalforystumaðurimi, Haukur Hail-
dórsson, og Kári í Garði eru skoð-
anabræður. „Yfir-maíiósinn“ og
Kári eru sammála um að sauðfjár-
búskap skuli stunda á smáum búum
meó amiani viimu, til dæmis vöru-
bílaakstri, til þess að framfleyta
kjötframleiðslunni. Þeir sem hingað
til hafa lifaö á sauófjárbúskap eru
mafíósai', að mati Kára. Eg vissi
ekki fyrr aó heimilisfólk mitt væri
það og margir fleiri Bárðdælir: í
Svartárkoti, Víðikeri, Stóiutungu,
Mýri og Lundarbrekku og á lleiri
bæjum. Svona er maður nú ókunn-
ugur í simú sveit!
Mafíósar hjá K.Þ.
Nú svo eru það þeir sem stjóma
sláturhúsi Kaupféíags Þingeyinga.
Þeir eru líka mafíósar að mati Kára,
en að okkar mati em þeir bara
venjulegir stjómendur sem hafa
fjámiálavit. Það hlýtur að skipta
öllu máli að sláturhús K.Þ. sé rekið
með hagnaði. Það er staóreynd að
bændur geta fengið heimaslátrunar-
fé sínu fargað á lægra veröi en sölu-
fé, fyrir því ern ríkar ástæður. Það
getur því ekki talist eólilegt aö sá
sem hefur óhefta framleiðslu, og
selur kjöt sitt á mai'kaðstorgi höfuó-
borgarinnar í beimti samkeppni vió
kjötsölu K.Þ. og annarra sláturleyf-
ishafa, fái ódýrari slátmn en þeir
bændur sem framleiða innan bú-
vömsanmingsins.
Dilkakjöt sem
útflutningsvara
Ennfremur ætlar K.Þ. aö farga fyrir
bændur gegn lægra gjaldi því fé sem
fer til útfiutnings. Kári telur aö fyrir
það fé fáist smánarverö og talar um
lög í því sambandi. Þetta þykir mér
afar merkilegt, að maðurinn sem
ekki vill hlíta sannúngi bænda viö
ríkiö, vilji eða haldi að einhver laga-
setning mundi hækka verðið á út-
flutningi.
Ég vil bjóða Kára bónda vclkom-
imi í þann hóp bænda, er hyggst afla
þjóðinni gjaldeyris og vinnu með
Jón Aðalsteinn Hcrniannsson.
framleiðslu og útflutningi á dilka-
kjöti. Þeir bændur sem það gera em
að ryðja leiðina, opna möguleika
sem seinna meir geta skipt öllu
máli. Þama eru lægii sláturlaun
okkur mjög mikilvæg, og eiimiitt nú
er staöa bænda góð til að láta kjöt í
útflutning, sem gefur þó lítið þetta
árið, vegna meiri vænleika sauðfjár
í haust en nokkur gat búist við.
Ráðunautarnir og
sjálfstraustið
Kári talar mður til þeirra bænda,
sem nota sér ráðunautaþjónustu viö
ræktun á sauðfé sínu. Aratugum
sarnan hafa ráðunautar Búnaöar-
sambands Suður-Þingeyinga, þeir
Skapti Benediktsson og Ari Teits-
son, veitt okkur lið og nú síðast með
nýju tæki Omsjá sem veldur í raun
byltingu í vali lífhrúta. Alltaf höfurn
við valió í þá átt að aukið kjötmagn
væri á móti beinum og nú síðasta
áratugiim ræktað fyrir miimi fitu.
Hvemig sem á því stendur þá reynd-
ust aðeins þrír dilkar af 474 frá
Hlíðskógum vera of fcitir (C-flokk-
ur). Ég skal auðvitað yiöurkeima að
það að nýta sér þjónustu ráðunauta
bendirtil viss skoits á sjálfstrausti.
Til glöggvunar skal tekið fram
að þessi sífelda barátta við að auka
kjötmagn skilar sér beint til neyt-
enda en skiptir katmski bændur
nútma máli, nema ef vera skyldi aö
ræktumn opnaói okkur erlendan
gæðamarkað. Gæðamarkaður er sá
eim markaður sem á aö koma til
greina fyrir framleiðslu okkar. Is-
lenskt dilkakjöt á ekki að bjóöa
nema sem vöiti í hæsta gæðaflokki,
dýra og ómengaða, lausa viö horm-
óna og/eða sýklalyf.
Stórbændum fækkar
Nú er þaö auðvitað staðreynd aó fáir
eða engir bændur eru ánægðir með
þaim búvörusanming sem í gildi er
nú um tírna, hvaö sem nú hægt cr að
segja um stórbænduma. Það er mjög
greiiúlegt að mat maiuia á því hvaó
em stórbændur er mjög misjafnt, en
ég fullyrði að Kári getur veriö
ánægður, þeir veröa mjög fáir eftir
þegar 9% viðbótarskerðingin geng-
ur í gildi á næsta ári.
Niðurgreiðslur á landbúnaðaraf-
urðum eru ekkeit séríslenskt fyrir-
bæri, heldur eittlivað sem er alls
staðar í gangi í okkar heimshluta.
Vextir eru til dæmis mðurgreiddir,
hvaö þá annað, og svokallaöar
„grænar“ greiðslur. Eg býst við aö
greiðslur eins og hjá Evrópubanda-
laginu, sem greiðir á ásetta gripi en
ekki framleiðsluna, verki sem hvati
á að hver gripur skili sem mestum
afurðum.
Skerðing samkvæmt
samningi
Hins vegar eru Islendingar á undan
öðnim þjóóum að hætta með mður-
greiðslur á útflutning. Sú skeröing
sem yfir okkur gengur er samkvæmt
sannúngi, en við geró sanmingsins
hafa memi trúlega ekki gengið út frá
þeirri þjóðfélagsmynd sem við bú-
um nú við. Þá var geit ráð fyrir aö
búskapur gæti þróast á hverri jörð.
Hvaö gerist? Aukið atvinnuleysi
gerir það að verkum aó hversu mik-
iö sem búin minnka, virðist fólk
samt ætla að halda áfrarn búskap á
jörðunum vegna þess að ekkeit
virðist aimað geta tekið viö. Þama
hafa aðstæður breyst en ekki bú-
vörusamningurinn.
Tilraunabóndinn
Til að taka af öll tvímæli þá er ég
andvígur þeirri skoðun Hauks Hall-
dórssonar og Kára í Garói að sauð-
fjárbúskap beri að stunda á framfæri
amiarra starfa. Ég trúi ekki að í
þeim búskap sé okkar framtíð. Ég
neita að tnía því að sauðfjárbúskap-
ur verði ekki atvinnugrein á Islandi
framtíðariimai'.
Ég vil taka þaó fram að ég öf-
unda Kára ekkeit af athygli fjöl-
miðlanna, sem er tilkonún vegna
leyfis þess sem Halldór Blöndal
landbúnaðan'áöheiTa veitti Kára
haustið 1992, aö framleiða óheft
dilkakjöt án beingreiðslna. Ég lít
svo á að landbúnaðiTáðuneytið hafi
Kára sem eins konar tilraunabónda,
vilji sjá hvað gerist, vilji sjá hvað
hann verður stór.
Slæmt fordæmi
Nú þykir mér að þama hafi verið
gefið slæmt fordænú. Almenningur
gctur aldrei þolað að notkun lands-
ins tú beitar verði óheft og stjóm-
laus. Ég vil ekki aó upprekstur Mý-
vetninga á afrétt sína verói frétta- og
myndefm sjónvarpsstöðvamia næstu
vorin eins og verið hefur síöastliðin
tvö vor. Við skulum atliuga aö alltaf
em fleiri og fleii'i sem hafa áliuga á
umhverfi sínu og okkar. Ég tiúi því
að vel flestum þyki þaö falleg sjón
aö sjá sauófé á beit í á vel grónu
landi.
Jón Aðalsteinn Hermannsson.
Höfundur er þátttakandi í sauðfjárbúskap á Hlíð-
skógum.
Millifyrirsagnir eru blaðsins.
Aðalfundur Framsóknarfélags Akureyrar:
Svavar Ottesen endurkjörinn fomiaður
Aðalfundur Framsóknarfclags
Akureyrar var haldinn nýlega.
Fundurinn var mjög fjölsóttur
og mikill hugur í fundarmönn-
um að vinna vel að undirbún-
ingi sveitarstjórnarkosning-
anna, sem fram fara á næsta
ári. Svavar Ottesen var cndur-
kjörinn formaður félagsins og
aðrir í stjórn eru þau Valgerður
Jónsdóttir, Sigurlaug Þ. Gunn-
arsdóttir, Einar Hjartarson og
Einar Sveinn Olafsson.
Auk venjulegra aðalfund-
arstarfa var undirbúningur sveitar-
stjómarkosninga á komandi vori
aðalumræðuefni fundarins auk
þess sem sameiningarmál svcitar-
félagá voru nokkuð reifuð.
Kosnir voru fulltrúar á kjör-
dæmisþing framsóknarmanna,
sem fer frarn nk. laugardag að
Stórutjörnum í S.-Þing.
Jóhamies Geir Sigurgeirsson,
alþingismaður, mætti á fundinn og
ræddi þar meðal annars um störl'
Alþingis í þingbyrjun og kymiti
þingsályktunartillögu sem hami
hefur lagt fram ásarnt Finiú Ing-
ólfssyni um að skipuð verði nefnd
til að kamia kosti og galla þess að
gcra landið að einu kjördæmi í al-
þingiskosningum. ÞI