Dagur - 31.12.1993, Blaðsíða 13

Föstudagur 31. desember 1993 - DAGUR - 13
Eldvamagetraun bamsins
Landssamband slökkviliðs-
manna hefur sent Degi „Eld-
varnagetraun barnsins“, sem er
liður í brunavarnaátaki lands-
sambandsins 1993. Getraunin er
6 spurningar og fylgja vísbend-
ingar með, sem beina eiga þátt-
takendum Ieið að réttu svari.
Vísbending við 1. spurningu
Neyðarsímanúmer
A neyðarstund er mikilvægt að
símanúmer neyðarþjónustu sé ein-
falt og auðvelt að muna. Hvernig
er neyðarsímsvörun nú háttaó í
landinu? Núverandi kerfi er þann-
ig að lögreglan hel'ur síma 0112 í
Reykjavík, Seltjarnarnesi og Mos-
fellsbæ og slökkvilið og sjúkra-
flutningar 11100, til vara 0112, og
Almannavarnir 22040 eða 11150.
Vitaó er að í landinu eru tugir
símanúmera, sumir segja jafnvel
170, sem þjóna því hlutverki að
vera neyðarnúmer. I brennandi
húsnæði eða við önnur neyðartil-
vik, t.d. líkamsárás, er öruggara
að hafa eitt númer, stutt og einfalt,
sem auðvelt er að muna.
Hvað skal gera ef eldur vcrður
laus?
Varið alla við... Eldur er laus,
sjáið urn aó allir fari út.
Hringið í neyðarnúmer
slökkviliðs.
Tilkynnið hvar er aö brenna,
takið á móti slökkviliðinu er það
kemur á staðinn og gefið nánari
upplýsingar ef þær eru fyrir hendi.
Notið slökkvitæki á staónum til
að hefta útbreiðslu cldsins þar til
slökkviliðió kemur. Ef tími leyfir,
lokið hurðum og gluggum til aö
hefta útbreiðslu eldsins þar til
slökkviliðið kemur.
Foreldrar athugió:
Skiljið lítil börn aldrei ein eftir.
Setjió límmiða á símtæki á
heimilinu með neyðarsímanúmeri
lögreglu og siökkviliðs.
Kennið börnum og unglingum
hvernig og hvenær á að hringja í
neyóarsímanúmer sem á við í
ykkar heimabyggð.
Vísbending við 2. spurningu
Leikur að eldfærum
Börn undir fímm ára aldri eru í
verulegri lífshættu vegna eldsvoða
sem verða í heimahúsum. Of
margir eldar verða vegna leiks
barna meó eldspýtur og vindlinga-
kveikjara sem freista þeirra
yngstu, vegna þess meðal annars
hve litskrúðugir þeir eru.
Eru eldspýtur og vindlinga-
kveikjarar geymdir, þar sem börn
ná ekki til á þínu heimili?
Vísbending við 3. spurningu
Eldsvoðar vegna matargerðar
Eldamennska er algengasta ástæða
fyrir eldsvoðum í heimahúsum
ekki síst ef verið er aó nota feiti
við matargerð. Temjið ykkur eftir-
farandi:
Farið ekki úr eldhúsinu meðan
á eldamennsku stendur.
Staðsetjið ekki auðbrennanleg
efni fyrir ofan eldavélina. Komi
upp eldur í potti eða pönnu á elda-
vélinni, þá rjúfið strauminn að
hcllunni og rcnnið loki yfir pott-
inn eða pönnuna til að kæfa eld-
inn. Hringið í slökkviliðið.
Hellið aldrei vatni á feiticld.
Algengasta orsök bruna er
vegna mannlegra mistaka frekar
en að eldavélar og rafmagnstæki
bili og valdi íkveikju.
Vísbending við 4. spurningu
Þekktu til útgönguleiða
á þínu heimili
Eldsvoðar á heimilum eru algeng-
astir eldsvoða og flestir þeirra sem
farast í eldsvoða veröa fyrir því á
heimilum. Reykingar í rúmi eöa
annars staðar á heimilinu eru al-
gengasta orsök eldsvoða sem hef-
ur dauöa í för meó sér.
Of margir l'arast í þessum elds-
voðum. Flestir þessara elda
kvikna í stofum, skálum og svefn-
herbergjum vegna þess að glóð
fellur í sófa eóa rúmföt. Reykur-
inn er í flestum tilvikum hættu-
lcgri en eldurinn.
Þeir sem reykja eru raunveru-
lega að leika sér meó eldinn. Með
því að vera varkár í meóhöndlun á
vindlum, vindlingum og eldspýt-
um er meiri möguleiki á að þið
getið varast eldsvoða vegna
þeirra. Þetta eru dauóir hlutir, þeir
valda ekki eldsvoða, þaó eruð þiö,
fólkið sem notar þessa hluti, sem
eruð upphafið aó eldinum.
Verið varkár.
Vísbending við 5. spurningu
Reykskynjarar
Reykskynjarar hafa stundum verið
kallaöir ódýrasta líftrygging sem
fólk getur keypt. Meira en helm-
ingur allra elda í heimahúsum
kviknar að nóttu þegar íölk er í
fasta svefni. Ef eldur kemur upp
þegar fjölskyldan er sofandi, vek-
ur reykskynjarinn þig. Reykskynj-
ari gctur skilið á milli lífs og
dauða í eldsvoóa. Prófið reyk-
skynjara einu sinni í mánuði. Ef
hann virkar ekki, skiptið þá um
rafhlöóu. Ef það dugar ekki er
skynjarinn að öllum líkindum
ónýtur. Kaupið þá nýjan og setjið
hann upp strax.
Ath! Gott er að hafa fyrir reglu
að skipta um ralblöðu í reykskynj-
aranum t.d. í desember ár hvert.
Vísbending við 6. spurningu
Augnslys barna og unglinga
um áramót
A undanförnum árunt hafa augn-
áverkar al' völdum flugelda orðió
alvarlegri en áður. Algengast er
mar á auga, yfirleitt með blæðing-
um inni í auganu. Oft er um var-
anlega skemmd að ræða með
sjónskerðingu.
Samfara þessu geta fylgt brot í
andliti og í verstu tilfellum hefur
þurft aó fjarlægja augaó.
1 rannsókn, sem augnlæknarnir
Haraldur Sigurösson, Guðmundur
Viggósson og Friðbcrt Jónasson
gerðu og birt var í Læknablaðinu
desemberhefti 1991, kemur fram
að algengasta orsök augnáverka
um áramót voru flugeldar. Tívolí-
bombur, bl'ys og hvellhettur
dcildu öðru sæti. Flestir hinna
slösuðu voru börn og unglingar.
Flest slysanna urðu um áramót-
in 1987-1988 í kjölfar notkun öfl-
ugra skotelda, svokallaóra tívolí-
bomba. Þá slösuðust fimm ein-
staklingar alvarlega á auga, þar af
þrír vegna tívolíbomba. Töluverð-
ar umræður og blaðaskrif urðu þá
um hættuna af notkun flugelda og
í framhaldi af því voru tívolí-
bombur bannaðar.
Foreldrar!
Látum lítil böm aldrei bera eld að
flugeldum og blysurn.
Minnispunktar:
Landssambandið segir að lokum
að aldrei verði of brýnt fyrir for-
eldrum að fylgjast vel með börn-
um, bæði með þeim sem sjálf eru
að verki og hinum sem nærstödd
eru þegar farið sé með flugelda,
blys eða sprengjur.
Má í því sambandi einnig
benda á nokkrar grundvallarreglur
sem hafa ber í huga við upphaf
nýs árs. Fyrst er að nefna að aldrei
skal haldið á blysum nema leið-
beiningar segi að þaó sé í lagi.
Standið þá þannig að vindurinn sé
í bakið og beinið blysinu frá ykk-
ur. Gætið að því að enginn verði
fyrir neistaflugi eða eldkúlum sern
koma úr blysum og notið hanska.
Þá skal minnt á aó skjóta flugeld-
um jafnan úr stöðugri undirstöðu
og víkja vel frá. Beygió ykkur
ekki yfir skoteld sem þið ætíið að
kveikja í. Verið til hliðar og víkió
vel frá. Þegar búið er að brenna út
garnla árið er sjálfsagt að taka til
og kasta í ruslið öllum umbúðum
og óbrunnum hlutum. Geymiö
llugelda á öruggunt stað og þar
sem börn ná ekki til. Flugelda á
ekki að geyma á rnilli ára. Ef ykk-
ur tekst ekki að skjóta öllu upp um
áramótin, ljúkið því þá á þrettánd-
anum.
Sjá getraun bls. 16
Athugið að póstleggja þarf svörin
fyrir miðnætti 31. desember
H ÉR OC ÞAR
Hamfarir bresku konungsflölskyldunnar:
Díana ætlar sér
drottningarsætíð
- skilnaðurinn við Karl verður að nafninu
til afturkallaður
Slúðurpressan. hefur nú rétt einu
sinni beint kastljósinu aó Díönu
Bretaprinsessu. Nú er því haldið
stíft og stöðugt fram að Díana hafi
ákveðió að snúa aftur, ef svo má
segja. Hún hafi tilkynnt Karli
prins að skilnaður þeirra sé úr
sögunni en í raun verði þau áfrarn
aðskilin.
Samkvæmt öllum reglum þá
getur Díana orðið drottning í Bret-
landi ef hún er gilt Karli lögform-
lega þegar hann tekur við konung-
dómi. Kunnugir segja skýringuna
á „heimför“ prinsessunnar vera
fyrst og fremst þá að hún ætli sér
aö hafa hönd í bagga með uppeldi
sona þeirra Karls og sjá til þess að
þegar William tekur við krúnunni
þá verði hann fulltrúi nýrra við-
horfa hjá bresku konungstjöl-
skyldunni. „Ég ætla að sjá til þess
að hann verði nútímakonungur
sem þekki til lífs fólksins í land-
inu. Þannig viti hann hvað það er
sem fólkið vill,“ á Díana að hafa
sagt viö kunningja sinn.
Á sínum tíma virtist Díana
heillum horfin í nálægð Karls
prins en þegar frá leið þá mun hún
hafa áttað sig á því að hún geti
eftir sem áður orðið drottning og
afturkall á skilnaðinum sé þess
virði, þó ekki væri nema til að
bjarga uppeldi drengjanna. Karl
prins krafðist þess á sínum tíma
að þeir yrðu aldir upp innan kon-
ungsfjölskyldunnar en Díana
þverneitaði því. Niðurstaðan varð
Karl og Díana hafa ekki verið brosmild þcgar þau hafa komið fram saman. Þó skilnaður þeirra verði að nafninu til
úr sögunni þá verður hjónabandið í raun sýndarmennska. Díana ætlar sér að hafa áhrif á uppeldi sonanna, sérstak-
lega að búa William undir að taka við krúnunni i framtíðinni.
því að þau yróu áfrant gift, að
nafninu til. Karl er sagður vel
sætta sig við þá niðurstöðu enda
þurfi hann á öllum vinsældum Dí-
önu að halda þegar hann tekur við
stjórnartaumunum í konungsfjöl-
skyldunni.
Hvað Díönu varóar verður ekki
um ástríðufullt hjónaband þeirra
að ræða heldur fyrst og fremst
skylduhjónaband. „Síðustu fimm
árin sem við Karl vorum gift þá
var ekki um neitt kynlíf að ræða.
Ég get enst mun lengur en það,“
mun hún hafa sagt vinum sínum.