Dagur - 19.01.1994, Qupperneq 5

FESYSLA
Mióvikudagur 19. janúar 1994 - DAGUR - 5
DRATTARVEXTIR
Desember 18,00%
Janúar 16,00%
MEÐALVEXTIR
Alm. skuldabr. lán desember 13,20%
Alm. skuldabr. lán janúar 11,70%
Verðtryggð lán desember 7,50%
Verðtryggð lán janúar 7,50%
LÁNSKJARAVÍSITA
Desember 3347
Janúar 3343
SPARISKIRTEIIMI
RÍKISS JÓÐS
Tegund K gengi K áv.kr.
90/1D5 1,5408 4,90%
91/1D5 1,3690 5,00%
92/1D5 1,2112 5,00%
93/1D5 1,1272 5,00%
93/2 D5 1,0646 5,00%
Flokkur K gengi K áv.kr.
92/4 1,1465 5,53%
93/1 1,1448 5,22%
93/2 1,1156 5,22%
93/3 0,9907 5,22%
VERÐBREFASJOÐIR
Ávðitunl.janumlr.
verðbólgu siðustu: (%)
Kaupg. Sölug. 6 mán. 12 mán.
Fjárlestingarlélagjð Skandia hl.
Kjarabrél 5,035 5,190 11,2 17,4
Tekjubrél 1,541 1,588 11,6 16,1
Markbréf 2,704 2,787 15,4 18,7
Skyndibrét 2,048 2,048 5,7 5,3
Fjötþjóðasjódur 1,512 1,559 45,4 35,2
Kaupþing hl.
Einingabrél 1 6,997 7,126 5,8 5,1
Einingabrél 2 4,022 4,042 12,5 10,9
Einingabréf 3 4,597 4,681 5,6 5,7
Skammtímabréf 2,464 2,464 10,9 9,4
Einingabréf 6 1,209 1,246 15,3 21,0
Verðbréfam. Islandsbanka hf.
Sj. 1 Vaxtarsj. 3,429 3,446 5,2 5,4
Sj. 2 Tekjusj. 2,015 2,055 9,10 8,3
Sj. 3 Skammt. 2,362
Sj. 4 Langt.sj. 1,624
Sj. 5 Eignask.frj. 1,510 1,555 9,7 8,7
Sj. 6 ísland 766 804 7,2 59,4
Sj. 7 Þýsk hlbr. 1,580 51,0 43,3
Sj. 10 Evr.hlbr. 1,608
Vaxtarbr. 2,4162 5.4 6,1
Valbr. 2,2648 5,4 6,1
Landsbréf hf.
íslandsbréf 1,514 1,542 8,8 7,8
Fjórðungsbréf 1,172 1,189 8,5 8,3
Þingbrél 1,724 1,746 23,9 21,7
Öndvegisbréf 1,609 1,630 19,3 14,6
Sýslubréf 1,326 1,345 1,3 -2,0
Reiðubréf 1,480 1,480 8,4 7,6
Launabréf 1,042 1,058 18,9 13,6
Heimsbrét 1,578 1,626 27,0 25,6
HLUTABREF
Sölu- og kaupgengi á Verðbréfaþingi islands:
Hagst. tilboð
Lokaverð Kaup Sala
Eimskip 3,90 3,90 4,00
Flugleiðir 1,03 1,03 1,17
Grandi hf. 1,89 1,80 1,90
islandsbanki hf. 0,85 0,84 0,86
Olís 2,07 1,81 2,10
Útgerðarfélag Ak. 2,80 2,80 3,20
Hlutabréfasj. VÍB 1,10 1,10 1,16
(sl. hlutabréfasj. 1,10 1,10 1,15
Auðlindarbréf 1,06 1,06 1,12
Jarðboranir hl. 1,87 1,81 1,87
Hampiðjan 1,35 1,20 1,38
Hlutabréfasjóð. 0,95 0,95 1,08
Kaupfélag Eyf. 2,35 2,20 2,35
Marel hl. 2,64 2,45 2,65
Skagstrendingur hl. 2,00 1,90 2,60
Sæplast 3,06 2,85 3,20
Þormóður rammi hf. 2,10 2,30
Sölu- og kaupgengi á Opna tilbodsmarkaðinum:
Alm. hlutabr.sj. hf. 0,88
Ármannsfell hf. 1,20
Árnes hf. 1,86 1,85
Bifreiðaskoðun isl. 2,15 0,34 1,98
Eignfél. Alpýðub. 1,20 0,45 1,10
Faxamarkaðurinn hl.
Fiskmarkaðurinn
Haförninn 1,00
Haraldur Böðv. 2,48 2,50
Hiutabréfasj. Norðurl. 1,20 1,15 1,20
ísl. utvarpslél. 2,80
Kögun hl. 4,00
Oliufélagið hl. 5,05 5,05
Samskip hf. 1,12
Samein. verktakar hf. 6,00 6,60 7,25
Síldarvinnslan hf. 3,00 1,90 2,85
Sjóvá-Almennar hf. 5,65 4,00 5,90
Skeljungur. hf. 4,30 4,00 4,25
Soltis hf. 6,50
Tollvörug. hf. 1,17 1,10 1,17
Tryggingarmiðst. hf. 4,80
Taeknival hf. 1,00
Tölvusamskipti hf. 3,60
Þróunarfélag íslands hf. 1,30
GEINIGIÐ
Gengisskráning nr. 23
18. Janúar 1994
Kaup Sala
Dollari 73,16000 73,37000
Sterlingspund 109,39500 109,71500
Kanadadollar 65,58100 55,81100
Dönsk kr. 10,77000 10,80600
Norsk kr. 9,71310 9,74710
Sænsk kr. 9,04670 9,07870
Finnskt mark 12,88960 12,93260
Franskur franki 12,29860 12,34160
Belg. franki 2,00580 2,01380
Svissneskur franki 49,60140 49,77140
Hollenskt gyllini 37,26690 37,39690
Þýskt mark 41,70430 41,83430
ítölsk líra 0,04299 0,04318
Austurr. sch. 5,93380 5,95680
Port. escudo 0,41450 0,41660
Spá. peseti 0,50870 0,51130
Japanskt yen 0,65809 0,66019
írskt pund 104,48700 104,89700
SDR 100,37510 100,71510
ECU, Evr.mynt 81,08010 81,39010
Einsetiim skóli - hvað er það?
Einsetinn skóli og samfelldur
skóladagur er mikilvægt hags-
munamál stærri hóps en margir
ætla. Nú er nýhafið „Ar fjölskyld-
unnar“ með brýningarorðum for-
seta Islands í nýársávarpi til þjóð-
arinnar um að búa veí að æsku
landsins. Heimili og skóli, lands-
samtök foreldra barna í grunn-
skólum, hafa ákveðið aó gera ein-
setningu skóla að sérstöku bar-
áttumáli á þessu ári.
Góð áhrif á þjóðarsálina
Mikilvægt er að fólk viti að það
mun hafa mjög góð áhrif á þjóöar-
sálina, hag heimilanna og hina
sameiginlegu sjóði landsmanna,
ríkissjóð og sveitarsjóði, þegar öll
grunnskólabörn eiga kost á því að
byrja skólatímann á sama tíma á
hverjum degi og ljúka honum á
sama tíma síðdegis.
Hér eru engin tök á að nefna
allar jákvæðar hliðar á því fyrir-
komulagi, sem nefnt hefur verið
einsetinn skóli, en aðeins nefnd
nokkur atriði þess. Skilgreining á
einsetnum skóla er þannig, að þar
geta allir nemendur verið á sama
tíma í skólanum, á fyrri hluta
vinnudags fullorðinna og haft þar
góða starfsaðstöóu. Hver bekkjar-
deild hefur sína sérstöku stofu.
Hver kennari hefur þá bara um-
sjón meó einum bekk.
Þjóðhagslega skynsamlegt
fyrirkomulag
Hcimili og skóli, landssamtök for-
cldra barna í grunnskólum, boðaði
til samráðsfundar 22. nóvember
síðastliðinn um einsetinn skóla. A
fundinum voru lulltrúar frá sam-
Stórriddarakross með stjörnu er
æðsta heiðursmerki sem veitt er.
Það fá ekki nema erlendir þjóð-
höfóingjar og æðstu cmbættis-
menn þjóðarinnar sem talið er aó
skarað haft fram úr á sviöi þjóð-
mála og kannski virtustu lista-
mcnn þjóóarinnar.
Næst kemur Stórriddarakross.
Hann geta fengiö forsetar hæsta-
réttar, ef þeir kaupa ekki mjög
mikið af brennivíni meóan þeir
fara með forsetavaldið, þegar for-
seti Islands er erlendis.
Algengastur er Riddarakross.
Hann er til dæmis hengdur á ráð-
hcrrafrúr ef þær eru duglcgar að
fylgja mönnum sínum á ferðalög-
um erlendis, enda þykir það fara
betur þegar þær sitja fínustu veisl-
urnar hérna heima að þær séu líka
meó kross eins og menn þcirra.
Unnur Þorsteinsdóttir á Akur-
eyri hringdi:
„Eg hef verió sjúklingur und-
anfarnar vikur og þcgar ég hef
þurft að fara í búðir þá hef ég leit-
að eftir að leggja í stæði seni
merkt eru l'yrir fatlaða vegna þess
að ég hef átt erfitt um gang. Vand-
inn er sá að það er hending ef
þessi stæði cru laus og ég hef
aldrei séð fatlaða manneskju
koma út úr bíl eöa fara inn í bíl á
tökum atvinnulífsins, stjómmála-
ilokkunum, Sambandi ísl. sveitar-
félaga, ýmsum stofnunum á sviði
uppeldis- og kennslumála o.fl. Þar
kom fram að einsetinn skóli er
þjóðhagslega skynsamlegt fyrir-
komulag, líka þcgar tekið er tillit
til nauðsynlegs stofnkostnaðar við
að koma honurn á. Þá hefur Hag-
fræðistofnun Háskóla Islands
reiknað út hvernig einsetinn skóli
hefði áhrif á fjárhag foreldra. I
ljós kemur að fjárhagslegur ávinn-
ingur foreldra er verulegur. Hann
felst t.d. í þessu:
a) Ráðstöfunartími foreldra
eykst, t.d. til tckjuötlunar. Ef for-
eldri vinnur tveimur stundum
lengur en ella á dag vegna þess að
barnið er allan veturinn á tiltekn-
um reglulcgum tíma í skólanum
getur þaó haft 100 þús. kr. meira í
netto-tekjur á ári.
b) Foreldri sem hefur stöðuga
viðveru á vinnustað getur búist
við hærri laununi og meira starfs-
öryggi, en það foreldri sem þarf
að standa í umstangi vegna þess
að barnið þarf að koma heim á
miðjum degi suma daga, fara
aukaferðir í leikfimi, heimilis-
fræði eða eitthvað annaó o.s.frv.
c) Kostnaður, t.d. bensínkostn-
aður, vegna snúninga verður
lægri.
Minna rót og betri líðan
En pcningarnir cru ekki allt. Ein-
setinn skóli þýðir minna rót á
börnunum og fjölskyldum þeirra.
Um leið kemst mciri festa í dag-
lcgt líf barnanna, sem tvímæla-
laust stuðlar að betri líðan hjá
þeim og fjölskyldum þeirra. I cin-
Ég gladdist yfir því þcgar ég
heyrði það í fréttum að Sveinn
Guðmundsson frá Sauðárkróki
hcfði verió sæmdur riddarakrossi
fyrir góðan árangur í hrossarækt.
Hann átti það sannarlega skilið.
Svo var það Jón Isberg á Blöndu-
ósi. Það er nú kannski í lagi, en
mér finnst Björn á Löngumýri,
fyrrverandi alþingismaður, hefði
átt að njóta sömu vióurkcnningar.
Mér virðist það frernur undan-
tekning en regla ef því fólki sem
vinnur fyrir öllum gjaldeyri þjóð-
arinnar og skapar þau verðmæti,
með vinnu sinni, sem þjóðin liftr á
er sýndur sá sómi sem þaö á skil-
ið, því ef þetta fólk ynni ekki þau
þjóðnýtu störf sem það gerir væru
embættismennirnir óþarftr.
Mér koma í hug tvær konur
sem ég kannast við sem eru búnar
svona stæði. Reyndar eru Akur-
eyringar slæmir með að þurfa að
leggja upp við dyrnar á því liúsi
sem þeir ætla inn í en þetta finnst
mér full mikil frekja og tillitsleysi.
Þetta er sérstaklega slæmt á þess-
um árstíma þegar þcir sern ciga
crfitt um gang komast illa áfram í
snjónum. Ég vil því hvetja fólk til
að viróa þessi stæði sem ætluð eru
fötluðum og greinilega cru merkt
þannig.“
Guðmundur Sigvaldason.
setnum skóla er hægt að koma
fyrir meiri fjölbreytni í skólastarf-
inu og þar gefst kennaranum betri
tími til að sinna hverju bami.
Nútímasamfélagió gerir miklar
kröfur til þegna sinna og um leið
eru gerðar sífellt meiri kröfur til
skólans að hjálpa börnum að búa
sig undir að verða við þessum
kröfum. Við forráðamenn
barnanna eigum kröfu á því að
grunnskólarnir séu hafðir ofar en
hingað til á forgangslistunum,
a.m.k. hjá Alþingi og í bæjar-
stjórnum margra stærstu bæja
landsins, til þess að þeir geti stað-
ið undir þeim kröfum sem til
þeirra cru gerðar. Það sem hér er
um að tefla, er frábærlega vel orð-
að af Vigdísi Finnbogadóttur, for-
seta Islands, í nýársávarpi sínu:
„Engum getur dulist að við
að fæða níu börn hvor, og ala þau
upp með sóma. Þessar konur ættu
að fá riddarakross fremur en kona
í Reykjavík, sem margir kannast
við, sem þarf ekki að hugsa um
ncma einn hund þegar bóndi
hennar er ekki heima, sem oft er.
Mér dettur í hug að hún fái
heiðursmerki frekar en þessar
konur sem ég minntist á hér að
frarnan.
Sigfús Steindórsson,
Sauðárkróki.
„Þeir fóst-
bræður
koma
víða við“
Stefán Valgeirsson hringdi
„Ég var að hlusta á þá frétt í út-
varpinu að útvarpsráð hafi farið
fram á að Þjóð í hlekkjum hugar-
farsins, myndaflokkur Baldurs
Hermannssonar, yrði ekki sýndur í
þriðja skipti. A sínum tíma gerði
ég þulu um þennan dæmalausa
myndaflokk. Hún á ennþá vel við.
Þulan er eftirfarandi:
Frá Helvíti koni hinn húsvíski Jón
og hefnr Baldur sinn yfirþjón.
Þeir fóstbrœður koma víða við,
vald þeirra nœr inn í sjónvarpið.
Sagnfrœðin talin sérkennileg,
sorpfiklar fara ekki alfaraveg.
Mcnningarvitar greiða þeim gjald,
gamli Jón Iwfur enn mikið vald.
En sjá þeir í eigin hugarheim
er Helvíti logandi inni íþeim?
höfum í þjóðfélagsumrótinu þok-
að uppeldisskyldum okkar yfir á
skólana. Hversu sem að okkur
kann að þrengja í efnahagslegu til-
liti getum við aldrei varið fyrir
samvisku okkar aö skera framlög
til þessara uppeldisstofnana svo
við nögl að það komi niður á
menntun og um leið framtíð næstu
kynslóða. Þá höfum við keypt eig-
in stundarsælu of dýru verði.“
Fjárhagslegur ávinningur
Vissulega kostar rekstur uppeldis-
stofnana, eins og grunnskóla, tals-
vert fé, ef vel er búið að þeim. En
í þessari grcin hefur komið fram
aó einsetinn skóli snýst ekki um
auknar fjárveitingar þegar til
lengri tíma er litiö. Þvert á móti er
tjárhagslegur ávinningur að ein-
setna skólanum, bæði fyrir samfé-
lagið í heild og heimilin. í þessu
sambandi ber þó að taka fram að
víðast í sveitum landsins eru
grunnskólar nú þegar einsetnir,
með máltíðum í hádeginu. í kaup-
stöðum og kauptúnum er þessu
því miður víðast öfugt farið.
Spurningar
til frambjóðenda
Allir stjórnmálaflokkar hafa lýst
því yfir að þeir telji að koma þurfi
á einsetnum skóla fyrir öll böm.
Það sem nú þarf er að stjórnmála-
mennirnir sýni í verki að þeir
meini það sem þeir hafa sagt. Þess
vegna verða frambjóðendurnir á
framboðsfundum í vor spuróir
spurninga eins og: Ertu reiðubú-
in/n að beita þér fyrir því að
grunnskólinn/amir í byggðalaginu
verði einsetinn/nir sem fyrst í
samræmi við grunnskólalög?
Veistu að foreldrar grunn-
skólabarna er stærsti hagsmuna-
hópurinn í byggöarlaginu? Ertu
reiðubúin/n aö draga úr dekrinu
við íþróttafélögin til að hægt sé að
byggja fleiri skólastofur en ella á
næsta kjörtímabili?
Guðmundur Sigvaldason.
Höfundur er formaóur Foreldra- og kennarafé-
lags Síðuskóla, Akureyri, og varaformaður
Heimilis og skóla.
Millifyrirsagnir eru blaðsins.
Félagsvist
Félagsvist verður spiluð í
Hamri fimmtudaginn 20.
janúar kl. 20.30.
Veitt verða verðlaun í karla-
og kvennaflokki.
Keppnisstjóri:
Páll H. Jónsson.
Allir velkomnir.
^feaDiat
Sælgæti fýrir
sykursjúka
Opið alla daga
frá kl. 10-20
nema sunnudaga
SUNNUHLÍÐ
VERSLUN - VEISLUÞJÓNUSTA
LE5ENDAHORNIÐ_____________
Hugleiðingar um orðuveitingar
Akureyri:
Virðið stæði sem
merkt eru fótluðum