Dagblaðið Vísir - DV - 28.12.1994, Blaðsíða 10

10
MIÐVIKUDAGUR 28. DESEMBER 1994
Spumingin
Ætlarðu að strengja ára-
mótaheit?
Gestur Magnússon: Já, en það er
leyndarmál.
Bergvin Fannar Jónsson: Nei, ég hef
aldrei strengt áramótaheit og ætia
ekki að byrja á því núna. Ég strengi
afmælisheit í staðinn.
Thelma Rut Kristinsdóttir: Já, ég
ætla að hafa herbergiö mitt hreint
næstu 500 árin.
Guðrún Arna Eiríksdóttir: Já, að
hafa allt hreint í öllu húsinu.
Gísli Hjaltason: Nei.
Guðfmna Gísladóttir: Já, að fara
meira í leikfimi.
Lesendur
Atvinnuöryggi
- úrelt hugtak
Konráð Friðfinnsson skrifar:
Að hafa atvinnu er hlutur sem er
hverjum manni nauðsynlegt til að
geta fætt sig og klætt og alið önn fyr-
ir þeim sem hann ber ábyrgð á í ólgu-
sjó lífsins. - Einnig eru fastar tekjur
mönnum nauðsynlegar til að þeir fái
greitt þau gjöld sem skylt er til að
halda hér uppi þjóðfélagi sem við
erum hreykin af. Og allt kostar þetta
mikið fjármagn.
Ástand atvinnumála á íslandi hef-
ur veriö með þeim hætti hin síðari
ár að ekki geta allir vinnufærir menn
státað af því. Og svo er nú komið hjá
sumum að þeir hafa verið án atvinnu
um langt skeið og þegið bætur úr
opinberum sjóðum til að lifa á. Ein-
hveija hungurlús, a.m.k.
Á þessum kreppu- og óvissutímum
er við nú lifum á, ræða menn oft um
atvinnuöryggi og nauðsyn þess. En
nú langar mig til að vita hvað orðiö
atvinnuöryggi þýðir. - Ég er nefni-
lega ekki viss um hvort ég skilji orð-
ið rétt í dag. Og þetta segi ég vegna
þess að í minni vitund merkir at-
vinnuöryggi eitthvað sem menn geta
hengt hatt sinn á og er áreiðanlegt
og traust. Eitthvað sem menn geta
reitt sig á í blíðu og stríðu.
En er þetta raunveruleikinn hjá
öllum? - Jafnvel fyrir starfsemenn
sem teljast vera „uppaldir" hjá ein-
hveiju fyrirtæki frá unga aldri? Því
miöur verður að svara- þessari
spurningu neitandi. Hugtakið at-
vinnuöryggi er í raun á sandi byggt
og gefur mönnum falska öryggis-
kennd jafnskjótt og brestir myndast.
Eins og t.d. í sölukerfum okkar hér
heima og erlendis. Um leiö og skór-
inn fer að kreppa og samdrátturinn
veröur staðreynd.
og þá er (ólki sagt upp í striðum straumum án tillits til starfsaldurs.
Fyrirtækin mörg hver hafa einfald-
lega áHveðið að stokka spilin upp á
nýtt og gefa aftur og þá er fólki sagt
upp störfum í stríðum straumum án
tillits til starfsaldurs eða hæfni
manna. Að vísu er fólki yfirleitt gef-
inn kostur á endurráöningu, en þá
alltaf á breyttum forsendum, t.a.m.
með auknu vinnuálagi o.s.frv. og sem
margt eldra fólk ti'eystir sér ekki til
að inna af hendi. - Við slíkar aðstæð-
ur er einfaldlega sagt; takk fyrir sam-
veruna, bless.
Mér er t.d. kunnugt um mann er
missti vinnu sína eftir 35 ára sam-
fellt starf. Þess ber þó að geta að við-
komandi fyrirtæki lagði upp lauþ-
ana. Og það er ekki um auöugan
garð að gresja fyrir það fólk sem er
á aldrinum milli sextugs og sjötugs
á vinnumarkaðinum. - Þvi fullyrði
ég að orðið atvinnuöryggi er úr sér
gengiö og á nánast hvergi við lengur.
Dylgjur um RARIK
Kristján Jónsson rafmagnsveitu-
stjóri skrifar:
í DV miðvikud. 14. des. birtist frétt
sem bar yfirskriftina: „Meirihluti
fjárlaganefndar: - Niðurgreiðsla til
húshitunar skilar sér ekki.“
í þessari grein eru fullyrðingar
hafðar eftir fulltrúa í fjárlaganefnd
Alþingis, Gunnlaugi Stefánssyni al-
þingismanni.
í upphafi fréttarinnar segir:
„Meirihluti fjárlaganefndar leitar nú
leiða til þess að það fjármagn, sem
fer til niðurgreiðslu á húshitunar-
kostnaöi úti á landi, skih sér til neyt-
enda. Fullyrt er að RARIK og Lands-
virkjun hirði hana mestalla með
hærra orkuverði."
Þessi orö má skilja svo að RARIK
fái einhverja tilgreinda upphæð frá
ríkinu til niðurgreiðslna og skili að-
eins hluta af þeim til neytenda. Hér
er um alvarlegar dylgjur að ræða.
Hið rétta er að RARIK greiðir niður
hverja kWh til húshitunar sam-
kvæmt reglum sem iðnaðarráðu-
neytið setur og fær greiðslu frá rík-
inu mánuði eftir aö orkureikningur
er sendur til neytenda samkv. skila-
grein. Hver einasta króna sem ríkið
greiðir orku niður um skilar sér því
til neytenda.
Síðar segir í sömu frétt: - „Gunn-
laugur segir að RARIK hafi hirt mjög
stóran hlut af því fé sem notað hefur
verið til niðurgreiðslu með því að
hækka orkuverö og Landsvirkjun
með því að neita að gefa afslátt á
raforku til húshitunar."
Hér er enn hamraö á því að RARIK
sé að hirða fé sem fyrirtækinu ber
ekki og svo er sagt að Landsvirkjun
neiti að gefa afslátt til húshitunar.
Landsvirkjun hefur gefið afslátt af
raforku til húshitunar með sömu
skilmálum- og ríkiðd'rá þvi snemma
á árinu 1988 og gerir svo enn. For-
sendur Landsvirkjunar fyrir afslætt-
inum, sem nemur nú um 30 aurum
á kWh, er amnars eðlis en ríkisins.
Þar er einfaldlega um samkeppnis-
sjónarmið aö ræða, þannig aö raf-
orka til húshitunar sé samkeppnis-
fær við olíu.
Betri eru 12 mills en ekkert
Guðmundur Gíslason skrifar:
Nú eru viðræöur okkar um hugs-
anlega sinkverksmiðju út af borðinu.
Kannski fyrir fullt og allt. Ástæðan
er ekki sök erlendu aðilanna sem
voru að reyna að semja sig inn í land-
ið og vildu fá sem hagstæðastan
grundvöll fyrir framleiðsluna. Þeir
buðu okkur þetta 8-12 mills fyrir
kílówattið. Við vildum fá um 20 mills.
- Var þetta allt ágreiningsefnið?
Hvað erum við að hugsa? Hér flæð-
DV áskilur sér rétt
til að stytta
aðsend lesendabréf.
Til hvers elgum við þá allt rafmagn-
ið?
ir rafmagnið fram til sjávar, ef svo
má segja, og þaö ónýtt. Er ekki betra
að semja um, segjum 10 eða 12 mills
fyrir kílówattið fremur en að sleppa
hendinni af framleiðslu sem gæfi
nokkur hundruðum manna atvinnu
að nýju? Það hefði síðar mátt fikra
sig upp á við með verðhækkun. En
mest um vert er að fá umsvif inn í
landið, verkþekkingu og að geta losn-
aö við umframframleiðslu á raf-
magni sem verður okkur sífellt dýr-
ari eftir því sem tíminn líður, án
þess að geta nýtt þessa orku.
Getum við íslendingar búist við
einhverjum öðrum og betri kostum
erlendis frá en að fyrirtæki setji hér
upp rekstur gegn því skilyrði að þau
veiti landsmönnum atvinnu? Þetta
láta aðrar þjóðir sér nægja; Sviss-
lendingar, Hollendingar Lúxemborg-
arar. Og þykir vel að verki staðið.
í þrælabúðum?
Ásdis hringdi:
Það var mikið klifað á því síð-
ustu dagana fyrir jól aö vinna
verslunarfólks væri orðin þjak-
andi. Einn forsvarsmaður versl-
unarmanna tók svo til orða að
kjarasamningar væru þverbrotiv
ir og starfsfólk verslana væri í
eins konar þrælabúðum. - Ég
veit ekki betur en við verslunar-
menn séum það illa launaðir að
okkur veiti ekki af ærlegri auka-
vinnu svo að við komumst af. Það
má líka spyrja forystumenn
verslunarfólks hvers konar
saraninga þeir geri við vinnuveit-
endur. - En í öllum atvinnu-
rekstri hér á landi koma álags-
tímar, segjum t.d. í fiskvinnu þeg-
ar bjarga þarf aíla í vinnslu. Er
þá þrasað um þrælabúðir? Nei,
fólkið gleðst yfir hverri auka-
vinnu sem það fær.
Lækkiðerlendan
ferðakostnað
Siguijón Árnason hringdi:
Eg las í DV að nú væri von á
verðhækkunum á ferðum til
Spánar og Portúgals vegna vax-
andi ferðamannastraums þang-
að. Ég skora á íslenskar ferða-
skrifstofur að lækka erlendan
ferðakostnað með því t.d. aö finna
hagkvæmari ferðamáta til þess-
ara og annarra staða á megin-
landinu, nota m.a. járnbrautir,
bila eða skip í stað flugvéla. Það
má lækka ferðakostnað verulega
með þvi að finna hagstæðasta
ferðamátann.
í Víetnam, Kína
ogvíðar
Júlíus Jónsson hringdi:
Það má vel vera aö möguleikar
íslendinga í Víetnam, í Kína og
víðar veki athygli sumra lands-
manna. Undirbúningur stórverk-
efna okkar á að vera á döfinní á
þessum stööum og víðar um
heim. En hvers vegna eru þessi
stórverkefni ekki á döfinni í land-
inu sjálfu? Eru kannski engin
verkefni hér óleyst? Ég er þess
fullviss að ekki skilar sér króna
í gjaldeyri hingað vegna verkefna'
íslands í Kina né annars staðar.
Irving Oil til landsins:
Borgin gefur
gottfordæmi
Einar Ólafsson skrifar:
Ég er ánægður með undirtektir
borgaryfirvalda gagnvart um-
sókn Irving Oil olíufélagsins um
lóðir og annan rekstur innan
borgarmarkanna. Ég efast um að
gamli meirilúutinn í borgarstjórn
hefði tekið svona á málum. Hann
heföi sennilegast látið stóru olíu-
félögin hér valta yfir sig meö
þeim fyrirslætti að hér væri næg
samkeppni eða annaö í þeim dúr.
Sannleikurinn er þó sá að hér er
engin satnkeppni í bensín- og
olíusölu. Oliufélögin vildu t.d.
ekkert vita af greiðslukortaþjón-
ustu árum saman og báru viö alls
konar bábiljum. Það var ekki fyrr
en Óli heitinn i Olís ruddi braut-
ina að hin olíufélögin sáu sína
sæng upp reidda. - Borgin á
þakkir skildar fyrir að sýna gott
fordæmi gagnvart meiri sam-
keppni í olíusölu hér.
Skuldir ríkissjóðs
Sveinbjörn skrifar:
Ef það er rétt sem fréttir herma
aö skuldir okkar íslendinga hafi
tvöfaldast á þessu kjörtímabili,
þ.e. hækkað um 75 milljarða
króna, þá segi ég einfaldlega;
hvað erum við að hugsa? Ef heild-
arskuldir ríkissjóðs eru komnar
nærri 50% af landsframleiðslu,
þá er stutt i að við getum ekki
lengur alið önn fyrir okkur í land-
inu. Og hvað er þá til ráða annað
en segja sig til sveitar í annaö-
hvort ESB eða í Bandaríkjunum?