Þjóðviljinn - 12.11.1938, Qupperneq 1

' I

Tvieinaf íeiðtogum Álendinga
Rothberg og Johansson, á leið
þinghússins
Þeir vilja engar
viggirðingar
EINKASK. TIL pJÓÐVILJANS
KHÖFN I GÆRKV.
Landsþíng Álandseyja
hefír í dag fjallað um
uppástungu Fínna um að
eYjarnar verðí víggírtar.
Heldur þíngíð enn fast
við fyrrí áhvarðanír sínar
um að sporna víð fram-
gangí málsíns.
FRÉTTARITARI.
Tílkyimíng rífeís^
síjómairíiinair
Samkvæmt tillögum neíndar
Þeirrar, er ríkisstjórn'n heíur
skipað til þess að gera tillögiur
um, hvernig minnzt skuli 20 ára
futlveldjs íslands hinn 1. dag
desembermánaðar næstkorrandi
og sem í eiga sæti tulltrúar
allra þingflokkanna, tilkynnir
ríkisstjómin:
1. Ríkisstjórnin mælist til
þess, að fullveldisdagurinn
verði haldinn hátíðlegur, sem
almennur frídagur og að mess-
iað verði í öllum kirkjum lands-
ins í tilefni dagsins.
2. Ríkisstjórnin óskar eftir
því, að héraðsstjórnir og félög
gangist fyrir hátíðahöldum
þenna dag.
3. Forsætisráðherra mun
flytja hátíð.aræðu 1. des. kl. 1
e. h., úr salarkynnum ríkisút-
varpsins.
4. Ress mun verða farið á
leit við formenn stjórnmála-
flokka, er fulltrúa eiga á Al-
þingi, að þeir flytji stuttar ræö-
úr í sambandi við hátíðahöld,
er ríkisútvarpið mun gangast
fyrir að kvöldi hins 1. des.
5. Jafnframt mun endurvarp
að hér hálftíma dagskrá frá
No r ð u i- - A m e r í k u, s a m k v æ m t
°sk Vestur-lslendinga og fyrir
atbeina ríkisstjórnarinnar. For-
^tisráðherra íslands mun flytja
avarp tjl íslendinga vestan hafs.
Verður því ávarpi endurvarpað
um Norður-Ameríku.
6- Fofsætisráðherra og frú
lians niunu veita gestum mót-
tök'u í tilefni af fullveldisafmæl-
uiu. Nánar mun verða skýrt frá
jrví í blöðunum.
7. Ráðstafanir liafa verið
Serðar til þess, að sendisveit-
STALIN
Roosevelt sendir
Sovétríkinnnm
heillaöskaskeyti
DA G S B R Ú N héíí f jölmennan fund í Iðnó
í $ær kvöldLFyrsia mál á dagskránní var ai~
vínnuleysísmálín og samníngar míllá Dags^
krúnar og vörubílsijóradeildar félagsins, Voru
bornar fram iíllögur i báðum málunum og sam-
þykktar í eínu hljóðí.
Héðínn Yaldímarsson rahtí feríl lygabréfahöfund-
anna o§ sýndí fram á það með ljósum röhum hvern-
íg þeír hafa setíð á svihráðum víð félagíð og á marg-
víslegan hátt leítast víð að shaða starfsemí þess. Tíllaga
hom fram um að víhja úr félagínu eftírtöldum rnönn-
um: Guðjóní B. Baldvinssyní, Guðmundi R. Oddssyní,
Erlendí VílhjálmssYni, Haraldí PéturssYní, Krístinusí
F, Arndal og Yílhjálmí S. VílhjálmssYní. Yar tíllagan
samþYhht með 169 athvæðum gegn 27.
Á fundinum var koslnn emn
maður í kjörstjóm og hlaut
Guðmiundur Ö. Guðmundsson
kosiningu í einu hljóði. Enn-
fremur voru kosnir í uppá-
stungunefnd: Eggert Guð'-
mundsson með 156 atkv., þor-
Iákur Ottesen með 157 aikv.
Sigurður Guðmundsson fékk 36
atkvæði.
Þá voru kosnir 18 menn i
trúnaðarráð, í stað þeirra
manna, sem kosnir voru á Al-
þýðusambandsþingi en umboð
þeirra hefur fallið niður sam-
kvæmt hinum nýju lögum fé-
lagsins. Loks var kosið í stað
nokkurra manna, sem eru flutt-
ir úr bænunr. Sjálfstæðjsmenn
bárn fram uppástungur um
menn í trúnaðarráð og fengu
1-2 atkvæði.
Tveir þeirra, er vikið v.ar úr
Dagsbrún áttu sæti í stjórn fé-
lagsins. í stað þeirra taka nú
tveir úr varastjórn félagsins
sæti, en hana skipa Eggert^iuð-
mundsson, Sig. Guðnason og
Friðleifur Friðriksson.
Fundurinn var ályktunarfær
samkvæmt félagslöigum.
Tillögur þær, er fundurinn
samþykkti fara hér á eftir. —
Dagsbrún mun
höfða mál gegn
höf. lygabréfanna.
„Verkamannafélagið Dags-
brún skorar á ríkisstjórn og
bæjarstjórn að leggja fram td
atvinnubóta hér í bænum til
nýárs umfram það sem ráðgert
erT að minnsta kosti 80—100
þúsund kr. svo að atvinnubóta-
vinnan verði a. m. k. ekki mir.ni
yfir þenna tíma heldur en hún
um og ræðismannaskriístovum
Islands og Danmerkur erlendis
verði send gögn, svo sem bæk-
ur og myndir, e:r veiía fræðs'.u
um ísland bg unnf er að láta í
té erlendum blöðum, er hafa
hug á að minnast 20 ára fu 1 -
veldisafmælis íslanc's.
var í fyrra vetur, þar sem þörf
hennar er þó enn brýnni.“ •
Tillaga þessi var sanrþykkt í
einu hljóði.
Rá var samþykkt einróma
að Dagsbrún og vörubíl-
stjóradeild félagsins tæki upp
meiri og gagnkvæmari sam-
vinnu en verið hefir hingað til.
Loks var borin fram eftirfar-
andi tillaga og samþykkt með
160 atkvæðum gegn 27:
Á yfirstandandi ári hefir lít-
Framhald á 4. síðu.
Vopnahlésíns
minnsf
Georg Bretakonungiíjr.
LONDON I GÆRKV. Fú.
Vopnahlésdags'ns var m'nnsi
af m'klum hátlcleik í dag í
Londion. Georg kdmungur lagoi
sveig á stalla mknisvarsa ó-
þekkta hernfannsins.
Hvarvetna í Bretaveldi var
,óátttak!a í vopnahlésdagshátíða-
höldunum mjög mikil, enda eru
í dag liðin 20 ár síðan \opna-
hléð \ ar samið.
1 fyrsta skipti í dag var al-
mennur' frídagur í Bandaríkjun-
um á vopnahlásdaginn.
í morgun gelck herlið fram-
hjá gröf óþekkta hermannsins í
París og fór þar fram hátíðleg
m'.nningarathöfn. í París verður
blysför farin í kvöld í tilefni
dagsins.
Gata í Berlín.
Gjðingaofséknirnar ganga
enn nm allt Djzkaland.
Pýzfour Gydítigur feemsf hroða~
fega saerður fil Danmerfeur,
EINKASKEYTI TIL ÞJÖÐVILJANS. KHÖFN í GÆRKV
í Þýzkalandí héldu GYÖíngaofsóknírnar enn áfram
með sama æðí í allt gærkvöld. í dag hefír dregíð
nokkuð úr þeím, og vírðíst svo sem nazístar óttíst,
að slíkar aðfarír kunní að spílla fYrír Þýzkalandí,
eínkum meðal Breta, og draga úr vonum þeírra tíl
þess að komast að samkómulagi víð þá.
í YÍírlýsíngu, sem Göbbels hefír gefíð ut t dag
segír hann, að nazistastjórnín berí enga ábyrgð á þess-
um atburðum, og hann kveðst ekkí vita tíl þess, að
rán eða grípdeíldír hafí átt sér stað, og ef svo hafi
veríð, þá séu honum slíkar aðfarír ókunnar.
þýzkur GySinguc fannst í morg-
lur.i skammt frá þýzk-dönsku
landamærunium. Hann var
berfættur og á nærföíunum) ein
tum klæða, og mæddi hann
mjög blóðrás.
Gyðingur þessi kvaðst eiga
heima í námur.da \ið Flerisborg
jog í inótt hafi þrír menn, sem
hann kannaðist ekkert við brot-
ist inn í íbúð lians, þar sem
hann lá í fasta svefni. Menn
þessir rifu Gyðinginn upp úr
rúminu, misþyrmdu honum
hrottalega, óku með hann að
landamærunum, og skipuðu hón
um að fara yfir þau.
Maðurinn er hroðalega lim-
lestur og líf hans í yfirvofandi
hættai vegna kulda og blóð-
missis.
LONDON I GÆRKV. F.Ú.
Roosevelt Bandaríkjaforseti
hefur sent rússnesku stjórninni
heillaóskaskeyti í tilefni af 21
árs afmæli rússnesku byltingar-
innar,og óskar hann allri rúss-
nesku þjóðinni heilla og giftu
í framtíðinni.
Ishmei pasha
forsefí Tyrfelands
LONÐON í GÆRKV. F. U.
Tyrkneska þjóðþingið kom
saman á fund I Istambíul í dag
og kaus einróma Ismet Inonu,
hershöfðingja, sem kunnur er
undir nafninu Ishmet pasha, fyr
ir ríkisfiorseta I stað Kemals
Ataturks. Ishmet pasha heíur
,mörg lundangengin ár verið
helsti aðstoðarmaðair Kemals
Ataturks. Hann hafði með
höndum yfirstjórn fimm ára á-
ætlunarinnar í Tyrklandi. Ish-
met pasha er fæddur 1884. —
Hann er dugandi og reyndiur
herforingi og hefur komiðmjög
við sögu. Hann tók; þátt í Ung-
tyrkjaupprei&ninni og í heims-
styrjöldinni hlaiut hann mikla
frægð. Utanríkismálaráðherra
var hann tvö ár og forsætis-
ráðherra 13 ár.
Ishmet pasha mun halda ó-
breyttri sömu stefnu í innan-
og utanríkismálum og Kemal
pasha. Ný stjórn verður mynd-
uð og hefur Ishmet pasha beðið
núverandi stjórn að gegna störf-
um áfram, uns ný stjórn hefur
verið mynduð.
IJtför Kemals Ataturk fer
fram næstkomandi fimmtudag
eða föstudag. Breska stjórnin
sendir einn herforingja sinna
til þess að koma fram fyrir
sína hönd við jarðarförina.
Víðsjáín í dag
Dr. med. Gunnlaugur Claes-
sen ritar víðsjá Þjóðviljans í
dag um Bálstofu í Reykjavík.
Er Gunnlaugur eins og kunnugt
er frumkvöðull þessara mála
hér á landi.
FRBTTARITARI.
Astralínmean viljafá innfiytjendnr
frá Norðnr)ondnm.
Nær boðíð fsl Íslendíaiga,
Oivarpsfrétlir frá Ka’undborg
hermd'j nýlega, að síjórncn I
Ástraií.i heíðí gert ýmsar ráð-
stafaiir til þess að aaka i.nn-
ffutning Norciurlandabúa og
Breta til landsins. Meðal am-
ars hafa þau ákvæði ver ð mum-
m úr gildi, að hver imnflytjandi
ætti ekki miona en 200 s pd.,
iog gildir þetta fyrir innflytj-
endiir af þessnm þjóðum.
Eru innflytjendum boðin, skv.
fréttinni, ymis fríðindi, svo sem
trygging fvrir tveggja ára at-
vinnu, og ián á fargjaldi. Sér-
stök áherzla er lögð á að fá
bændur og landbúnaðarverka-
menn, byggingaviðnaöan erka-
menn og ungar stúlkur.
Þjóðviljinn átti í gær 1 al við
breska konsúlatið og spuröist
fyrir um þetta má). Var konsúl-
atinu það ókunnugt að öðru en
Kalundborgarfréttinni, en
kvaðst hinsvegar hafa fengið
allmargar fyrirspurnir um mál-
ið frá mönnum í bænum.
þá átti blaðið einnig tal við
utanríkismálaskrifstofu s'jórn-
arráðsins, og fékk þær upplýs-
ingar, að henni hefðu engar
fregnir borizt um þetla mál frá
E iglandi, þó bjuggust þeir við,
að þetta boð mundi ná til Is-
, Iands líka.