Þjóðviljinn - 24.12.1942, Page 8

1ÓÐVILJIN
T ónlislarmaðurinn
Framh. af ’7. síö'u.
fylgdu vökulu, gráu augun
hans fingrum tónlista.rmanns-
ins.
Þjóöverjarnir tóku aftur aö
ræöa saman.
„Meö shkum höndum er
ekki hægt að erfiða“, sagði
ofurstinn.. Þetta eru lista-
mannshendur “.
„Já“, samsinti majórinn.
„í Ameríku vátryggja þeir
svona hendur“, sagöi ofurst-
inn viö tónlistarmanninn. „Er
þaö gert í þínu landi?“
„í mínu landi er þaö óþarft“,
sagöi píanóleikarinn rólega.
„En þegar ég fór til Banda-
ríkjanna voru hendurnar ' vá-
tryggðar“.
„Fyrir hvaö mikið?“ spurði
majórinn ákaft.
„Tvö hundruö þúsund doll-
ara“, sagöi tónlistarmaöurinn
kyrrlátlega.
Nazistarnir litu hver til ann
ars, steinhissa.
Majórinn gekk fast að pía-
nóleikaraniun, og Prokor sá
hann kreppti hnefann til
höggs. Prokor gat varla stillt
sig um aö ráöast á majórinn,
—r en hann mátti ekki
hreyfa s'g án fyrirskipunar
frá Gleraugnamanninum. Starf
ið varð að ganga fyrir öllu.
Píanóleikarinn horfði undi'-
andi á fingur sér, eins og hon-
um heföi aldrei komiö þetta
til hugar. Hann kinkaði kolli,
vandræðalegm', og leit til
skiptist á þá Sem í kringum
hann stóöu.
Engin tjáning sást lengur í
augum ofurstans. Hann snéri
baki við píanóleikaranum og
beygði sig yfir landabréfið.
Majórinn tók hrottalega um
úlnliö píanóleikarans oghrinti
honum á boröiö.
„Hreyfðu þig ekki“, skipaði
nazisÞnn,þreif þunga bréfa-
pressu af boröinu, og lamdi
henni á fingur píanóleikarans.
Hræðilegt vein glumdi um
húsið.
Prokor fann leiftra eins og
rafstraum um handlegg sér,
framan úr gómum og upp aö
oxl. Þaö var eins og Þjóöverj-
inn hefði brotið fingur hans.
Tilfinningin var svo sár, aö
hann nísti tönnum. Þegar
hann leit undan mætti hann
augnaráöi -Gleraugnamanns-
ins, og sá að ofurstinn var aö
taka stranga af merktum
landabréfum upp úr tösku.
Prokor skildi þegar aö þetta
voru landabréfin, sem þeir
áttu aö ná í, er hann sá hve
vandlega . skæruhermaöur-
inn fylgdist meö hverri hreyf-
ingu ofurstans. En áöur en
hann hafði tíma til aö' snúa
sér aftur að foringja sínum
glumdi húsiö af hávaöa. Prok-
or gleymdi öllu, fyrirskipun-
um „Gleraugnamannsins“.
erindinu sem þeir áttu að
reka, gleymdi allri varúð.
Hann hætti aö hugsa, stóri
líkaminn hans tók ósjálfrátt
undir sig stökk. Allt var á tjái
og tundri. Stofan kvað við af
ópum, hálfkæföum stunum,
dyni af hörðum bardaga.
Lampinn var brotinn og niöa-
dimmt varö í húsinu.
¥
Nokrum klukkustundum síö-
ar, 1 kofaskrifli einu afsíöis í
skóginum, fylgdi Prokor meö
ströngustu gagnrýni æfðum
hreyfingum hjúkrimarkonu
úr hópi skæruliöanna, sem
var aö binda um brotna fing-
ur píanóleikarans. Prokor
hafið boriö hann þangað á
heröum sér, eins og hann
væri dýrmætt herfang. Umbúö-
imar voru fullgeröar, þegar
„Gleraugnamaöurinn“ kom
inn í kofann, og sagöi viö
Prokor: „Þú ert heppinn;
betta voru einmitt réttu skjöl-
in“.
„En hefði það ekki veriö?"
„Spm’öu ekki að því“, sagöi
skæruliöinn. „Viö hefðum skot
ið þ’g fyrir aö hlýöa ekki gefn
um fyrirskipunum".
„Strangur agi“, sagði Prok-
or brosandi, en ónotahrollur
fór um hann.
„Viö göngumst undir hann
af frjálsum vilja“, sagði skæru
liðmn. En heyrð'u nú til, hóf
hann máls með allt öörum
hreim, nærsýnu augun mðu
brosmild, „skammt hér frá er
falin flugvél. Eg hef gætt
hennar eins og sjáaldurs auga
míns, þó enginn okkar kunni
aö fljúga. Þú ættir aö líta á
hana strax í nótt, —“. Skæru-
liðinn veifáöi hendinni og
blístraöi. „Þú tekur þessi skjöl
með þér“.
„Þetta líkar mér!“ hrópaði
Prokor fagnandi. „Nú líkar
mér lífiö! “ Honum var litið til
oíanóleikarans, sem lá á fleti
úr trjágreinum, og spurði
skæruliöann: „Hvernig flugvél
er þetta?“
„Þaö má skollinn \úta“.
„Sama er mér“, sagöi Prok-
or ákveöinn. „Hvernig sem
hún er, skal ég taka hann
með“.
„Já, hann á ekki sjö daga
sæla hérna“,sagði skæruliöinn
innilega; en vék sér svo áö
tónlistarmanninum og spurði:
„En hver geröi þetta eigin-
lega sem Þýzkaramir héldu áö
þú hefðir gert?“ — og hann
sagöi Prokor hvað þaö var:
„Einhver skildi viö brúna
þannig á sig komna aö þó
nokkrir þýzkir skriðdrekar fóru
á kaf gegnum ísinn“.
Píanóleikarinn horfði reik-
ulu augnaráði yfir höfuð
þeirra. Prokor minntist þess
áö einmitt svona hefði hann
horft yfir píanóiö, á flauels-
tjöldin ööru megin sviðsins.
En í staö svarta flauelsins
blasti nú viö honum torfkofa-
dyr og sofandi, dreiffennt-
ur skógm’inn. Píanóleikarinn
hvíldi loks augun við andlit
skæmliðans, brosti hálffeimn-
islega og sagöi: „Eg gerði það“.
(Lauslega þýtt).
Köfturínn mínn
er dauður
Framhald af 2. síðu.
imni að bráö: Kisa litla var
frek og g;eövond, hún vafraöi
þimgfær og svipljót um hús-
ið, át matinn sinn urrandi og
hnuplaði stundum úr skápn-
um.
Svo fæddi hún tvíbura, ann-
ar var gulbröndóttur, en hinn
svartur. Eg hélt, aö hún myndi
breytast á ný til batnaöar,
þegar hún haföi eignazt þá,
en þáö fór á annan veg. Henni
vhtist standa á sama um þessi
afkvæmi sín; hún haföi hjúfr-
að innilega aö hinni and-
vana holdtekju aöalsins,
vafið hana móðurlegri ást-
úð, en tvíburana sína vildi
hún varla sjá. Aö vísu gaf
hún þeim, að sjúga ööm
hverju, en hún tolldi aldrei
lengi hjá þeim í körfunni,
heldur spígsporaöi hún út um
þorpið eins og hún hefði eng-
ar skyldur áö rækja á heimil-
inu. Eg ávítaði hana ekki. Eg
bar harm minn í hljóði.
Já, svona fór það. í fyrra-
dag kom hún ekki heim fyrr
en um miðnætti. Hún skreidd-
ist inn úr dymnum, skreidd-
ist inn í eldhúsiö og lagöist
stynjandi í körfuna hjá keftl-
ingunum sínum. Eg sá strax,
aö hún var fárveik. Það var
slík angist í augum hennar,
aö ég glúpnáði. En beygöi
mig niður áð henni og mælti
hughreystandi: Þetta skánar
bráöum, kisa litla. Þú hefur
lent í einhverju sukki, rýgjan
mín. Þú hefur látiö einhverja
óhollustu ofan í þig.
Hún' leit framan í mig í
fyrsta skipti um margra vikna
skeið. Eg gleymi aldreí augna-
ráöi hennar. Hún var aftur
orðin lítil og saklaus, eins og
þegar hún sofnaði í fangi
mínu á köldum vetrarkvöld-
um, meöan hrímlaufin spruttu
á rúöunni. Eg skildi hana í
dauöanum, ég fyrirgaf henni
f f
Adörg bafa skáldin kveðið kvœði um‘ f?ig,
kannske ég bœti í hó'pinn einu nýju,
f)ó j?að sé ugglaust áfpekkt snjáðri rýju,
enda er pað furðu margt, sem glepur mig.
Tárugt er lífið, til bvers sem það er,
tíminn er líkur fugli á eggjum sinum;
togarar fljóta framhjá búsum þínum,
fátceka borg, með gróða á örmum þér.
Tfœgt fer þú nótt; mitt hjarta er eins og rós,
hampað í mjúkum lófa á eyðisandi.
Hægt fer þú nótt, og húsin kveða á landi: —
Hérna eru nokkrir menn, sem vantar Ijós.
Jón Óskar.

allt í dauöanum — og fól and-
litið höndum, löngu eftir áö
hún var skilin" við.
Síðan liöu langar klukku-
stundir. í dag gróf ég hana
úti í garðinum mínum, stóö
klökkur og aldurhniginn und-
ir þungbúnum, þjótandi skýj-
um, horföi eins og 1 móöu á
rauöbrúna moldina og hlust-
aði á líksöng vindsins í skamm
deginu.
En þegar ég haföi grafiö
hana, bar ég gömlu tágakörf-
una hingáö inn í stofuna og
settist á stólinn þann arna. Og
tvíburarnir sofa. Þeir hafa
ekki hugmynd um hinar
angurblíöu raddir, sem koma
til mín ásamt rökkrinu utan
úr gefmnum. En mnan
skamms munu þeir vakna og
heimta nýmjólk. Eg ætla aö
gleyma hinu útlendingslega
útliti, ég ætla aö segja þeim
frá ömmu þeirra, þessum frá-
bæra ketti, sem aldrei mátti
vamm sitt vita í neinu.
Kona hr. Schulze. (Myndin síðan í byrjun
stríðsins).
Hr. Schulze á austurvígstöðvunum
veturinn 1942. *